Oeroeg
Algemene informatie
Schrijver: Hella S. Haasse
Jaar van uitgave: 1948
Genre: novelle
Verteltijd: 128 pagina’s
Eerste zin
Oeroeg was mijn vriend.
Samenvatting
De ik-figuur en Oeroeg zijn beste vrienden. Oeroeg is de zoon van Sidris en Deppoh. Zijn vader werkt bij de onderneming van de Nederlandse administrateur, de vader van de ik-figuur. De jongens doen alles samen, van jongs af aan. Waar Oeroeg is, is de Nederlandse jongen, en andersom. De ik-figuur heeft tijdens zijn kindertijd niet door dat Oeroeg in rang lager staat dan hij. Dat merkt hij pas als het personeel Oeroeg een beetje gaat plagen en als hij door krijgt dat zijn vader liever niet wil dat hij met Oeroeg omgaat. Toch is Oeroeg de belangrijkste persoon voor hem. Het is de vader van de ik-figuur een doorn in het oog dat hij zo slecht Nederlands spreekt. Daarom wordt meneer Bollinger ingehuurd om hem persoonlijk les te geven. Oeroeg luister altijd mee en pikt er veel van op. Op een avond gaan Oeroegs ouders, Bollinger en nog wat gasten naar Telaga Hideung, het Zwarte Meer. De ik-figuur mag mee. De groep is aangeschoten en wild. Ze varen met een vlot het meer over, maar een stuk vlot breekt af. De ik-figuur raakt verstrikt en Deppoh probeert hem te redden maar hierdoor verdrinkt hij zelf. De vader van Oeroeg is dood. Hierdoor moet de familie van Oeroeg verhuizen. Maar omdat de ik-figuur zo gehecht is aan Oeroeg, mag hij blijven. Ze reizen samen elke dag naar school, echter wel voor elk een andere school in Soekaboemi. De ouders van de ik-figuur scheiden en hierdoor komt hij bij Lida in Soekaboemi te wonen. Als blijkt dat hij Oeroeg heel erg mist, mag hij er ook komen wonen. Lida raakt heel erg op Oeroeg gesteld en geeft hem alles wat hij nodig heeft. Ze ziet namelijk dat hij erg slim is en ze wil hem de kans geven te studeren. Oeroeg laat zo min mogelijk merken dat hij een inlander is en schaamt zich voor zijn afkomst. De ik-figuur gaat naar een internaat van de HBS in Batavia. Later komt Oeroeg daar ook terecht omdat hij wel wat structuur kan gebruiken. Hij misbruikt Lida’s goedheid nogal door ’s avonds laat weg te blijven en naar bed te gaan met andere huurders uit Lida’s pension. Op het internaat groeien de jongens nog verder uit elkaar doordat Oeroeg toch echt een inlander is en de andere jongens dat niet accepteren. Oeroeg gaat naar de MULO waar voornamelijk halfbloedkinderen zitten. Hier voelt hij zich beter thuis. Na de MULO gaat Oeroeg medicijnen studeren in Soerabaja. Lida betaalt ondertussen alle kosten van Oeroegs opleiding. Tijdens zijn studie krijgt hij interesse in de politiek en keert Oeroeg zich tegen de Nederlanders, en dus ook tegen de ik-figuur. Als die hem eens opzoekt krijgen ze ruzie.
De ik-figuur gaat studeren in Delft. Sporadisch contact hebben alleen hij en Lida nog, eerst nog weleens met een korte krabbel van Oeroeg maar steeds minder. Als de ik-figuur klaar is met zijn opleiding, keert hij terug naar zijn geboortegrond - maar alles is anders geworden.
Thematiek
Vriendschap
Het voornaamste thema is de vriendschap tussen Oeroeg en de ik-figuur. De vriendschap is gebaseerd op puurheid en kinderlijke eerlijkheid als ze nog klein zijn. Beiden beseffen in eerste instantie niet wat voor soort vriendschap ze hebben, dat het in de toekomst niet goed zou kunnen gaan. Ze horen bij elkaar, zo voelen ze dat. De vriendschap blijkt echter niet bestand tegen de veranderingen die de jongens doormaken tijdens hun pubertijd en studie. Daarnaast is de vriendschap tussen Oeroeg en de ik-persoon ook van een symbolische aard. Oeroeg representeert ook Nederlands-Indië en de ik-persoon Nederland. In hun kinderlijke onschuld staan ze naast elkaar maar naarmate de jaren vorderen gaan ze tegenover elkaar staan. Redenen zoals macht en geld en sociale omgangsnormen maken het onmogelijk de vriendschap op een goede manier voort te zetten.
Motieven
Het boek speelt zich af in Nederlands-Indië en de plekken in Nederlands-Indië komen geregeld voor.
De relaties in het boek spelen een belangrijke rol: of het nou om liefde of vriendschap of familie gaat.
De natuur komt herhaaldelijk voor in Oeroeg. De natuur wordt uitvoerig beschreven.
De ik-figuur voelt zich vaak eenzaam en Oeroeg is eigenlijk de enige die echt dichtbij hem staat. Zonder Oeroeg heeft hij niemand.
Het gaat ook over de discriminatie die speelt tussen de Nederlanders in Nederlands-Indië en de inlanders.
Titelverklaring
Oeroeg slaat natuurlijk op de beste vriend van de ik-figuur, maar Oeroeg betekent ook aardverschuiving. Het personage Oeroeg verandert sterk, dit is waar het hele boek om draait. Zijn karakter maakt dus als het ware een aardverschuiving mee.
Structuur & perspectief
Er is een achteraf vertellende ik-verteller. De verteller vertelt vanuit de ik-figuur hoe het is geweest om vrienden te zijn met Oeroeg. Het boek is chronologisch. Er komen wel wat flashbacks in voor, maar in het algeheel kan worden gesteld dat het verhaal dus chronologisch is. Het verhaal begint met een soort inleiding, waarna het probleem duidelijk wordt, namelijk de vriendschap tussen een Nederlandse en een Indische jongen. Pas aan het einde wordt duidelijk dat de vriendschap echt over is en dat de verwijdering tussen de twee jongens te groot is.
Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden