Handeling

Thematiek:

          Motieven

Grondmotief/thema

          Klassiek

          Leidmotief

titelverklaring

Vriendschap

Het voornaamste thema is de vriendschap tussen Oeroeg en de ik-figuur. De vriendschap is gebaseerd op het feit dat kinderen zo puur zijn ze nog klein zijn. De jongens beseffen op jonge leeftijd niet wat voor soort vriendschap ze hebben, dat het in de toekomst niet goed zou kunnen gaan. Ze horen bij elkaar, zo voelen ze dat. De vriendschap blijkt echter niet bestand tegen de veranderingen die de jongens doormaken tijdens hun pubertijd en studie.

Het motief is eenzaamheid

De ik-figuur voelt zich vaak alleen en Oeroeg is eigenlijk de enige die echt dichtbij hem staat, en zelfs Oeroeg was soms ver van hem af. Zonder Oeroeg heeft hij niemand.

Het boek heet Oeroeg omdat dat de naam was van de beste vriend van de ik-figuur.

Perspectief         +betrouwbaarheid

+spanning

+verteller:

Ik-verteller

      vertellende ik

       belevende ik

 personaal:

       Hij/zij verteller      Alwetend/auctoriaal

Er is een achteraf vertellendek-verteller. Dit merkte ik in het begin al.

“Oeroeg was mijn vriend.

De verteller verteld vanuit de ik-figuur hoe het is geweest om vrienden te zijn met Oeroeg.

Type boek:

Soort:

Motto:

Roman

Dagboek

"Oeroeg was mijn vriend"

4.       Eindoordeel en evaluatie

 Ik vond Oeroeg een leuk boek om te lezen. Ik vind de schrijfwijze van de schrijfster heel makkelijk lezen. Het einde van dit boek klopt precies, aan het einde van het boek is ook de vriendschap compleet ten einde gekomen, terwijl de jongens in het begin van het boek niet zonder elkaar konden. Het boek geeft dan ook een goed beeld hoe de situatie in die tijd was in Indië. Veel mensen hebben denk ik vriendschappen kapot zien lopen door de oorlog tussen Nederland en Indië.

Het schrijven van het verslag heeft mij geen andere kijk op het boek gegeven, omdat ik al veel over het boek nadacht en waarom het verhaal zo was.

5.       Zoek een recensie van een erkend recensent.

Recensie:

 Mening Etsel over het boek 'Oeroeg'

blindheid voor onderdrukking
Het knappe van dit boek is de blindheid waarmee de ik-figuur leeft wordt beschreven. Hij heeft lange tijd niet in de gaten dat Oeroeg eigenlijk anders is dan hij. Als kind heb je natuurlijk zoiets ook niet echt in de gaten. Je ziet elkaar als gelijkwaardig en houd je niet met politiek bezig. Een vriend is een vriend. Maar toch, Oeroeg voelt de ondergeschiktheid wel. Haasse heeft dus willen uitdrukken dat je pas de ongelijkheid merkt als je zelf gediscrimineerd wordt. Wat voor mij vervolgens dan het meest in het oog springt is het feit dat de hoofdpersoon in Nederland de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt en weet wat het is om onderdrukt te worden. Waarom had hij dan daarna niet meer begrip op kunnen brengen voor Oeroeg en diens strijd voor vrijheid?

vriendschap
Omdat we alleen de gevoelens van de hoofdpersoon kunnen lezen, weten we niet hoe Oeroeg de vriendschap al die tijd heeft ervaren. Was het slechts een gespeelde vriendschap omdat hij zich onderdanig voelde? Of was de vriendschap echt, maar hebben de nationalistische gevoelens daar een abrupt einde aangemaakt?

Nederlands koloniaal verleden
Moet de Nederlander zich overigens anno 2009 schamen voor haar koloniale verleden? Gedeeltelijk wel. Er zullen best positieve dingen zijn gebeurd in Nederlands-Indië onder Nederlands bestuur, maar de manier waarop inlanders als tweederangs burgers werden behandeld verdient geen schoonheidsprijs. Daarbij dient echter te worden opgemerkt dat het na de kolonisatie van Nederlands-Indië ook niet altijd goed is gegaan in Indonesië. Zo was president Soekarno een autoritaire leider. Er werden tussen de 500.000 en 1 miljoen mensen gedood tijdens zijn bewind. Einde aan kolonisatie betekent dus niet automatisch dat de inheemse bevolking in vrijheid kan leven.

eenvoudig taalgebruik
Het boek is in mooie eenvoudige zinnen geschreven. Je proeft de sfeer van Indonesië, hoewel ik zelf nooit in het land ben geweest. Toch weet de schrijfster de omgeving zo goed te omschrijven dat je ook zonder er geweest te zijn er een goede voorstelling van kan maken. Daarbij dient natuurlijk wel opgemerkt te worden dat het boek uit 1948 dateert en er ondertussen in Indonesië natuurlijk ook al weer heel wat is veranderd en gemoderniseerd.

Je reactie op de recensie:

 Ik vind het een goeie recensie die in weinig woorden de essentie van het boek heeft samengevat.

6.       Zoek informatie over de auteur.
 

p 2 februari 1918 wordt Hella (Hélène) S. (Serafia) Haasse in Batavia geboren. Zij is dochter van de concertpianiste Katharina Diehm Winzenhöhler en Willem Hendrik Haasse, die in Nederlandsch-Indië de belastingontduiking bestreed. In 1920 vertrekt het gezin Haasse voor een twee jaar durend verlof naar Nederland. Hélène is niet alleen en heeft ook nog een broertje Willem.

In 1922 keert de familie terug naar Indië, naar Soerabaja. Hier gaat Hella Haasse naar de kleuterschool en als zij zes jaar is naar een katholieke lagere school waar zij les krijgt van de nonnen. In 1924 wordt haar moeder ziek en moet opgenomen worden in een sanatorium in Davos. Zij neemt de kinderen mee naar Europa. Hella woont bij haar moeders moeder in Heemstede en vervolgens in een kinderpension in Baarn. In 1928 is de moeder hersteld van haar ziekte en zij steken weer over naar Nederlandsch-Indië. Na een jaar Bandoeng en een kort verblijf in Buitenzorg, verhuist het gezin naar Batavia, waar Hella naar het lyceum gaat. Daar wordt haar liefde voor de Nederlandse literatuur gestimuleerd. Het zijn vooral de Nederlandse dichters die tot de verbeelding spraken: Slauerhoff, Roland Holst. Als kind heeft ze behoefte alleen te zijn maar ook een behoefte erbij te horen, opgenomen te worden in de groep. Deze twee kanten van haar karakter komen wel eens met elkaar in botsing, ze is bang haar individualiteit in de groep te verliezen.

In 1922 keert de familie terug naar Indië, naar Soerabaja. Hier gaat Hella Haasse naar de kleuterschool en als zij zes jaar is naar een katholieke lagere school waar zij les krijgt van de nonnen. In 1924 wordt haar moeder ziek en moet opgenomen worden in een sanatorium in Davos. Zij neemt de kinderen mee naar Europa. Hella woont bij haar moeders moeder in Heemstede en vervolgens in een kinderpension in Baarn. In 1928 is de moeder hersteld van haar ziekte en zij steken weer over naar Nederlandsch-Indië. Na een jaar Bandoeng en een kort verblijf in Buitenzorg, verhuist het gezin naar Batavia, waar Hella naar het lyceum gaat. Daar wordt haar liefde voor de Nederlandse literatuur gestimuleerd. Het zijn vooral de Nederlandse dichters die tot de verbeelding spraken: Slauerhoff, Roland Holst. Als kind heeft ze behoefte alleen te zijn maar ook een behoefte erbij te horen, opgenomen te worden in de groep. Deze twee kanten van haar karakter komen wel eens met elkaar in botsing, ze is bang haar individualiteit in de groep te verliezen.

Na het eindexamen in 1938 vertrekt ze naar Nederland om aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam Scandinavische Talen en Letteren te gaan studeren. De bedoeling is dat het gezin in 1940 in Nederland herenigd zal worden, maar door het uitbreken van de oorlog verloopt alles anders. De ouders worden tijdens de Japanse bezetting van Nederlandsch-Indië geïnterneerd en pas in 1946 zien zij in Nederland hun dochter, inmiddels getrouwd, terug.

In 1941 beëindigt zij haar studie Scandinavische Talen en Letteren en doet toelatingsexamen voor de Toneelschool in Amsterdam. In 1943 doet ze eindexamen aan de Toneelschool en speelt in een aantal voorstellingen. Na haar huwelijk met mr. Jan van Lelyveld in 1944 beëindigt Haasse haar professionele toneelactiviteiten.

Vanaf 944 schrijft ze vooral proza. In 1948 verschijnt Oeroeg anoniem ter gelegenheid van de Boekenweek. Lezers mogen raden wie de auteur is. (In het najaar van 1993 is de verfilming van Oeroeg uitgebracht, onder regie van Hans Hylkema). Met haar debuut heeft ze veel succes. Sindsdien verschijnen regelmatig boeken van haar hand. Opvallend zijn haar historische romans. De eerste verschijnt in 1949, Het woud der verwachtingen, waarin ze het leven van Charles d’Orleans beschrijft. Haar oeuvre omvat vele historische romans. Haasse plaatst de hoofdpersonen in hun eigen tijd, maar vooral de psychologie van de personages krijgt de aandacht.

‘Ik heb nooit de behoefte gehad om verschrikkelijk autobiografisch te werk te gaan. Mijn eigen leven is niet alleen van mij, het is ook het leven van mijn man, mijn kinderen, ouders en grootouders. Er zijn zoveel mensen bij betrokken als je werkelijk over je eigen leven gaat schrijven.’ (Haagse Post, 21-4-1990)

Op 15 december 1947 wordt Ellen Justine geboren, op 8 maart 1951 wordt dochter Marina geboren. In augustus 1981 verhuist Haasse met haar man naar het Franse plaatsje Saint-Witz, vlak bij Parijs.

In augustus 1990 keren Haasse en haar echtgenoot terug naar Nederland. In april 1992 ontvangt zij uit handen van koningin Beatrix de Eremedaille in Goud voor Kunst en Wetenschap in de Huisorde van Oranje.

In september 2011 overlijdt Hella Haasse op 93-jarige leeftijd.

Over de thematiek in haar werk heeft ze in een interview in 1980 gezegd:

Mijn thematiek is dat alles en iedereen verbonden is. Dat niets op zichzelf staat. Allerlei schijnbaar zinloze gebeurtenissen doemen in je leven op waarvan je aanvankelijk de samenhang niet ziet, maar die later met elkaar in relatie blijken te staan.