Noodlot door Louis Couperus

Primaire gegevens van het gelezen werk: Auteur: Louis Couperus
Titel: Noodlot
Verschenen in: 1890
Aantal blz.: 158
Leestijd: 8 uur
Uitgelezen op: 5-10-2005 De persoonlijke beoordeling: Het onderwerp: Ik vond het geen bijzonder interessant onderwerp, het gaat namelijk voornamelijk om de relaties tussen de personen en hun gedachten. Desondanks vond ik het niet vervelend om te lezen. Het was niet herkenbaar in mijn eigen belevingswereld. Ik heb zelf nog niet eerder nagedacht over dit onderwerp en het boel heeft mij ook niet aan het denken gezet. Het boek komt niet echt overeen met mijn mening en gedachten over dit onderwerp. Ik geloof namelijk niet dat er zoiets als ‘noodlot’ bestaat, terwijl alle personages in het boek hier heilig in geloven. Naar mijn mening heb je het grootste deel van je handelingen zelf in de hand en wordt dit niet geregeld door het lot. Het onderwerp werd zeker met genoeg diepgang behandelt. Ik zou niet veel hebben toegevoegd of weggelaten, behalve dat ik de gedachten van Heer Archibald wat meer in het boek zou zetten. Ik ken verder geen films of boeken die ook over dit onderwerp gaan. De gebeurtenissen: De gevoelens van de personen in het boek waren belangrijker dan de gebeurtenissen in het boek. De gevoelens nemen dan ook veel meer tekst in beslag dan de gebeurtenissen die maar kort worden omschreven. Het aantal gebeurtenissen was aan de andere kant wel goed zo. Ik vond de gebeurtenissen vaak vrij voorspelbaar en hierdoor niet echt spannend, maar de meeste waren op zich wel geloofwaardig. Er waren geen gebeurtenissen die ik als schokkend heb ervaren, de moord op Bertie was dit eigenlijk ook niet. Bertie ging er namelijk het hele boek al vanuit dat er iets verschikkelijks met hem zou gebeuren, het zat er in dat hij op een of andere manier om het leven zou komen. De afloop van het boek vond ik erg dramatisch en niet erg realistisch, maar ik vond het wel een passend einde voor dit boek.
De personen: De hoofdpersonen kwamen niet erg levensecht op mij over, vooral omdat ze geen van allen werk of andere bezigheden leken te hebben. Het enige wat ze veel deden was stil zitten en nadenken, dit is niet erg levensecht. Ik kon mij dan ook niet zo in de personen inleven. Ik herken geen eigenschappen van de personen in mijzelf, en ik ben ook niet door het gedrag van de personen beinvloed. Een positieve eigenschap van Eve vind ik dat ze positief probeert te blijven ondanks alles wat er gebeurt. Aan Bertie zitten eigenlijk alleen maar negatieve eigenschappen en Frank heeft als positieve eigenschap dat hij zo gul is, maar deze eigenschap slaat op den duur door. Ik zou de personen niet anders laten handelen als ik de auteur was geweest. De opbouw: Ik vond het verhaal niet lastig opgebouwd, alles was op chronologische volgorde, zonder flashbacks. Er zaten geen delen in het boek die ik niet kon lezen. Er waren eigenlijk helemaal geen delen die ik spannend vond, maar dit maakte het lezen niet vervelend. De afloop vond ik nogal dramatisch, maar het boek is hiermee wel goed afgesloten aangezien je, je niet af vraagt hoe het verder loopt met de hoofdpersonen. Deze afloop had ik overigens niet verwacht, ik had verwacht dat ze zouden trouwen en ongelukkig zouden zijn. Het taalgebruik: Ik moest even wennen aan het taalgebruik, maar na een poosje las ik best gemakkelijk door het boek heen. Er worden namelijk heel lange zinnen gebruikt met veel bijvoeglijke naamwoorden en het boek is geschreven in wat ouder Nederlands. De gebeurtenissen werden wel op een heldere wijze beschreven zodat ik een goede voorstelling kon maken van de gebeurtenissen. Er kwamen niet zo veel dialogen in het boek voor, er werd vooral veel nagedacht door de hoofdpersonen. De dialogen die wel in het boek voorkwamen vond ik niet op een natuurlijke wijze weergegeven, de personen spreken hele lange zinnen uit op meestal een vrij officiële toon. Hier stoorde ik mij overigens niet aan. Er zijn geen zinnen of fragmenten uit het boek die ik zou willen onthouden. Verwerkingsopdracht A7: Dit boek valt volgens mij onder de literaire stroming naturalisme. De stroming kan beschouwd worden als een op de spits gedreven realisme op basis van positivistisch-wetenschappelijke en deterministische gronden. De naturalist ziet de mens fundamenteel als onvrij, bepaald als hij is door erfelijkheid, de omgeving waarin hij opgroeit en de concrete situatie waarin hij zich bevindt. De naturalistische auteur streeft daarbij naar een strikt objectieve weergave: de nadrukkelijk aanwezige auctoriale verteller uit het realisme verdwijnt, terwijl het tijdsverloop een perfecte continuïteit en lineair-chronologische ordening vertoont en dialogen vaak het gesproken woord zo dicht mogelijk proberen te benaderen. Zo ook in de roman Noodlot. Het hoofdpersonage is vaak een ziekelijke, labiele of overgevoelige figuur, meestal erfelijk belast. In het geval van dit boek is dat Bertie, die allerlei slechte kenmerken heeft. En Frank die erg driftig kan worden. Het naturalisme brengt de duistere kanten van de mens aan het licht. De romanfiguren stammen vaak uit lagere sociale milieus en zijn veelal psychisch beschadigd, hun driftleven is verstoord en ze lijken niet in staat te ontkomen aan hun neergang. In het boek Noodlot komt Bertie een van de hoofdpersonen ook uit een laag sociaal milieu. Frank en Eve daarentegen zijn rijk. Couperus is een grote naam in het Nederlandse naturalisme. Zijn roman Eline Vere is de eerste van een lange rij romans en verhalen waarin de noodlotsgedachte primeert: het is de geschiedenis van een erfelijk belaste hoofdfiguur die ten onder gaat aan haar zenuwachtigheid. Zo ook in het boek Noodlot waarin de personages ten onder gaan door het noodlot. Het plot van naturalistische romans is vaak een geschiedenis van een ontnuchtering. Zo ook in Noodlot, waar het verlangen van Bertie botst op de werkelijkheid en hij er uiteindelijk onder bezwijkt. In naturalistische romans probeert de auteur aan te tonen dat de onevenwichtige aard van de hoofdpersoon niet aan hem ligt maar aan krachten die sterker zijn dan de persoon zelf. Dat zie je ook in Noodlot. Bertie wordt namelijk gedreven door het Lot, zelf kan hij er niets aan doen dat hij is zoals hij is. "Hijzelf bleef zitten op de rand van zijn ledikant. Nog eens sloten zijn handen zich schroevend om zijn hals...Maar het deed te veel pijn, in de hersens. O God, hoe is het mogelijk, dat ik ben, als ik ben! dacht hij." Er is bij naturalistische romans ook vaan sprake van een ik-verteller of personale verteller, nooit van een auctoriale verteller; er wordt m.a.w. heel afstandelijk/objectief verteld, de schrijver geeft geen waardeoordelen. Zo ook in Noodlot. Hier is sprake van wisselende personale vertellers. De objectieve verteltrant, waardoor de auteur, hoewel hij persoonlijk schrijft, elk waardeoordeel weert, kan beschouwd worden als het hoofdkenmerk van de naturalistische roman in Nederland. Daarbij gaat het vooral om eerlijke, persoonlijke observaties en minder om absolute waarheden of wetmatigheden (Van Bork & Laan 1986: 138). Die observaties worden vaak zo gedetailleerd weergegeven dat de meeste werken meer weg hebben van een langgerekte novelle dan van een roman.