Noodlot door Louis Couperus

Beschrijving Titelbeschrijving: Louis Couperus, Noodlot, Utrecht 1890 (13e druk). Samenvatting: Op een avond staat de verarmde Bertie voor het huis van zijn rijke vriend Frank. Hij zoekt onderdak, want hij weet het nergens te vinden. Frank neemt zijn oude schoolvriend in huis. Na een tijdje raakt Bertie ingeburgerd en Frank vermaakt zich door te kijken naar zijn vriend. Zijn acties en streken zijn amusant en vrouwen zijn gecharmeerd van Bertie. Soms verdwijnt Bertie een paar dagen om vervolgens weer op te duiken, Frank neemt hem vervolgens weer in huis. Hij voorziet Bertie van eten, warmte en kleding. Bertie heeft gen zin meer om te vertrekken, hij geniet van de luxe die hem wordt aangeboden. OP een gegeven moment worden beide moe van Londen en besluiten op reis te gaan naar Noorwegen. Als ze daar gaan wandelen komen ze een vrouw en haar vader tegen. Al gauw leren ze elkaar kennen en vergezellen elkaar de rest van de reis. Eve houdt van literatuur en geniet van alles wat er om haar heen gebeurt. Frank wordt ondertussen verliefd op haar en Eve ook op hem. Ze beleven een mooie tijd, maar Bertie voelt zich niet op zijn gemak. Hij is bang dat hij bij een huwelijk van de twee moet vertrekken. Sir Archibald, Eve, Frank en Bertie trekken veel met elkaar op. Bertie blijkt het ook goed te kunnen vinden met Eve, ze gaan met elkaar om als broer en zus.. Frank vindt dat best vervelend en wordt zelfs jaloers. Hij spreekt erover met Eve, die belooft dat ze erop zal letten. Terug in Londen wil Frank Bertie aan een baan helpen, hij moet immers zelfstandig worden, maar die slaat het aanbod af. Hij wil niets. Dan besluit Bertie Eve en Frank
uit elkaar te drijven. Bertie neemt het ‘lot’ in handen, hij overtuigt zichzelf dat het een voorbestemd lot is, een noodlot. Hij gaat een gesprek aan met Eve en waarschuwt haar. Hij maakt op een vage manier duidelijk dat hij denkt dat Eve niet gelukkig zou worden met Frank. Maar hij laat in het gesprek een stuk open, waardoor Eve niet goed begrijpt wat hij bedoeld. Eve wordt wanhopig van Bertie’s woorden, het was een gesprek waarbij duidelijk moest worden dat ze niet met Frank moest trouwen, maar waarom snapt ze niet. Bertie regelt van alles, dat allemaal toeval lijkt. Zo ziet Eve Frank met een andere vrouw gearmd lopen, door die gebeurtenis gaat ze nog meer twijfelen aan Frank. Eve smeekt haar vader om met Frank te gaan praten, maar deze weigert. Dan gaat Eve zelf de confrontatie aan en Frank wordt boos op Eve, omdat zij aan hem twijfelt. Het gaat uit. Na verloop van tijd krijgt Frank spijt. Hij schrijft haar een brief waarin hij zijn spijt betuigt. Ondertussen regelt Bertie dat Eve de brieven nooit te zien te krijgt, door de knecht om te kopen. Als Frank niets van Eve hoort, wil hij naar haar toegaan, maar Bertie weet Frank om te praten. Ze gaan reizen. Twee jaar na dato komen Frank en Bertie in Den Haag. Bertie schrikt als hij Eve en haar vader op het strand ziet lopen. Schuldgevoel achtervolgt hem en hij is heel bang dat Frank naar Eve toe zal gaan. Hij vertelt hem niets. Het moest zo zijn, Frank komt Eve en haar vader tegen en gaat met hen mee. Na twee jaar denken en het vinden van de brieven bij de knecht, vallen alle puzzelstukjes op zijn plek. Eve en Frank komen erachter dat Bertie hen uiteengedreven heeft. Frank gaat naar Bertie toe, en Bertie biecht alles op. Frank wordt verschrikkelijk boos, Eve probeert Bertie nog te redden, maar het is al gebeurd: Frank heeft Bertie vermoord. Frank geeft zichzelf aan en krijgt twee jaar cel. Als hij weer uit de cel is, gaan ze samen in Londen wonen. Frank wordt steeds somberder en wil het uit maken. Eve wil dit niet, omdat ze te veel van hem houdt. Dan vindt ze een flesje gif in zijn jas, Frank wilde zelfmoord plegen, maar Eve voorkomt dit. Frank weet Eve te overtuigen dat ze samen alleen maar ongelukkiger worden en ze besluiten beide een slok te nemen van het gif, en sterven ze samen.
Persoonlijke reactie: Onderwerp Het gaat over Frank, een welgestelde man in Londen, die zijn oude, arme vriend Bertie in huis neemt. Als Frank een vriendin krijgt, die Bertie ook leuk vindt, besluit hij het lot in eigen hand te nemen en ze uit elkaar te drijven. Uiteindelijk blijkt dat je het lot beter niet in eigen hand kunt nemen, want Bertie wordt door Frank vermoord, als die erachter is gekomen wat Bertie gedaan heeft, Gebeurtenissen Er zijn een aantal gebeurtenissen erg belangrijk in dit verhaal. Ten eerste dat Bertie in huis genomen wordt door Frank. Dan natuurlijk de ontmoeting tussen Eve en haar vader en Frank en Bertie. Hier beginnen Frank en Eve verliefd op elkaar te worden. Als Bertie hen dan vervolgens uit elkaar heeft gedreven en wil dat ze elkaar nooit meer tegenkomen, gebeurt dat toch. In Den Haag komen Eve en Frank elkaar weer tegen en dit wordt Bertie uiteindelijk fataal. Personages De belangrijkste personages in dit boek zijn Frank, Bertie en Eve. Frank is een rijke en jonge man, die een lui en luxe leventje heeft. Je leert hem goed kennen door de gedachten die hij heeft. Bertie is een arme jongen die in Amerika als slaaf gewerkt heeft. Hij heeft al veel verdriet gekend. Je leert hem ook redelijk goed kennen. Eve is een leuke, en schijnbaar mooie vrouw. Ze is heel spontaan en gaat makkelijk om met zowel Frank als Bertie. Je leert haar niet echt goed kennen. Ze is een vlak karakter. Opbouw Het verhaal is niet erg ingewikkeld in opbouw. Het is niet echt spannend, het is vrij voorspelbaar wat er gaat gebeuren, mede doordat je veel de gedachten van de hoofdpersonen leest. In de tekst worden een aantal tijdsprongen gemaakt, maar ik raak niet echt nieuwsgierig naar wat er in die tussentijd gebeurt is. Alleen als Bertie weer een paar dagen weg is geweest, ben ik, net als Frank, benieuwd wat hij uitgevoerd heeft. Maar
echt spannender wordt het verhaal hier niet door.
Taalgebruik Het taalgebruik in het boek was af en toe wat ouderwets, wat oud Nederlands en oude uitdrukkingen. Erg storend was dat echter niet, want ik heb het boek vrij vlot gelezen. De personages kwamen uit een vrij hoge ‘stand’ en praten daar ook naar. Ze maken geregeld gebruik van dure woorden. Mening Ik vond het een zeer boeiend verhaal, om te zien hoe Frank eerst Bertie met open armen ontvangt en hoe je ze naar elkaar toe ziet groeien. Om ze vervolgens, na de komst van Eve, weer uit elkaar te zien groeien. Het enige minpunt is, dat de schrijver af en toe wat uitgebreid de gevoelens van de personages beschreef, waardoor het af en toe wat saai werd, maar dat was niet erg storend. Verdieping De sociaal-economische en politieke achtergronden zijn heel moeilijk uit dit boek te halen. Er zitten geen duidelijke passages in de tekst waarin je herkenningspunten van deze twee achtergronden kunt vinden. Er zijn echter wel duidelijke relaties met de culturele achtergronden. Frank en zijn vriendenkring leven een luxe leventje. Ze behoren tot de gegoede burgerij. Maar Frank en zijn vrienden leven niet het leventje wat een gegoede burger zou moeten leven. Ze werken niet hard, drinken, eten en roken veel, hebben vaak feesten en orgies. Hiermee worden de normen en waarden van het publiek mee doorbroken. Je ziet dat Couperus zich hiermee opstelt als antiburger. Hij tart in zijn werk de burgerlijke maatschappij door het beschrijven van de levenswijze van een dandy, want dat is Frank wel degelijk. Het verhaal is in te delen binnen het naturalisme. De schrijver heeft alles zo reëel mogelijk weer te geven. Hij maakt hier gebruik van een neutrale, objectieve, alwetende verteller. De contacten tussen Bertie en Frank, Eve en Frank en Eve en
Bertie worden heel erg nauwkeurig beschreven. Alle gedachtes van de personages
worden heel uitvoerig beschreven. Ook staat in dit boek het determinisme centraal. Het noodlot is volgens Couperus niet in handen van de mens, maar komt van buiten. Dat blijkt dus wel, want Bertie drijft Eve en Frank uit elkaar, maar geeft de schuld aan het noodlot, dat voorbestemd zou zijn, en niet meer af te wenden is. Hij wil dus zeggen dat mensen geen vrije wil hebben, dit wordt weergegeven door Bertie, die weet dat hij iets fout doet, maar hij zet het toch door, omdat het lot het zo gewild heeft. Louis Couperus wordt geboren in 1863 in Den Haag. Hij groeit op in een Haagse aristocratie die in verval verkeerde. Het verhaal is geschreven in 1890. Dit is midden in de fin de siècle. In die tijd veranderde veel agrarische staten in Europa in industriële staten. Zodra er veranderingen gaan ontstaan, zijn er altijd groeperingen die het ergens niet mee eens zijn. Een van die groepen is ‘De beweging van Tachtig’, ofwel de Tachtigers. Tot deze groep kan Couperus ook gerekend worden. Hij geeft kritiek in zijn boeken op de leefwijze van de gegoede burgerij. Couperus schreef 26 boeken in zijn leven geschreven. Die zijn in te delen in drie groepen. In de naturalistische-realistische, sprookjesachtige en historische romans. Het boek Noodlot kan ingedeeld in de eerste groep. De thematiek in dit verhaal is niet erg moeilijk te achterhalen Het draait in het boek vooral om jaloezie en het noodlot. Bertie is jaloers op Frank, want Frank is rijk en heeft een lieve vrouw. Dat leventje zou Bertie ook willen lijden. Daarentegen is Frank weer jaloers op Bertie, omdat Eve zo goed met hem kan opschieten. Bertie drijft Eve en Frank uit elkaar. Hij zegt gedreven te zijn door het lot, het noodlot. Dat onafwendbaar zou zijn. Uiteindelijk brengt het lot Eve en Frank weer bij elkaar en dat wordt uiteindelijk ook het noodlot van Bertie. Hij sterft. Ook het einde wordt bepaald door het noodlot: Eve en Frank sterven omarmd.