Ieder huisje heeft zijn kruisje

Aan ieder gezin mankeert wel iets: kinderen die hun ouders niet gehoorzamen, moeders die niet goed voor hun kinderen kunnen zorgen, vaders die nooit op tijd thuis zijn of man en vrouw hebben huwelijksproblemen. Ik ga verder in op de huwelijksproblemen van de boeken: Twee vrouwen van Harry Mulisch, de Buitenvrouw van Joost Zwagerman en Nieuwe buren van Saskia Noort.

Twee vrouwen gaat over Laura Tinhuizen die werkt als conservatrice bij een klein Amsterdams museum. Ze is getrouwd geweest met Alfred Boeken. Ze zijn uit elkaar gegaan, omdat ze samen geen kinderen kon krijgen. Voor Alfred was dit een groot probleem, want hij wilde graag kinderen. Alfred is later hertrouwd met Karin, waarmee die twee kinderen heeft. Blijkbaar is Alfred nog niet tevreden met Karin, want hij gaat er vandoor met Laura’ s vriendin, die inmiddels bij haar woont.

De titel van het boek De buitenvrouw, maakt gelijk duidelijk met welk huwelijksprobleem we hier te maken hebben. De titel verwijst naar mannen die naast hun echtgenote een ‘buitenvrouw’ op na houden. Het verhaal wordt ook vooraf gegaan door een omschrijving van de titel. Het is afkomstig uit het Woordenboek van het Surinaams- Nederlands: een buitenvrouw is een ‘bijvrouw; naast wettige echtgenote of vaste concubine een partner die elders woont’.


Theo Altena is leraar Nederlands aan het Westfries College. Hij is getrouwd met Sylvia en ze wonen samen in Bergermeer. Ze hebben geen kinderen en zijn na zeven jaar nog hartstochtelijk(‘ Ze konden neuken als reigers, zij met z’n tweeën’, p. 41). In feite hebben ze het goed met elkaar getroffen, maar toch gaat Theo wekelijks vreemd met Iris Pompier. Theo verzwijgt zijn affaire met Iris, omdat hij Sylvia niet kwijt wil raken. De reden dat Theo vreemd gaat is, omdat hij gefascineerd is door Iris haar donkere lichaam(‘ Huid, haar, ogen: alles aan Iris was zwart’, p. 10).

Iris Pompier geeft gymnastiek op het Westfries College. Ze is van creoolse afkomst en getrouwd met Sidney. Sidney gaat regelmatig naar bed met andere vrouwen en Iris weet daarvan. Hij heeft vaak geprobeerd het te stoppen, maar het lukte nooit. Iris wou verhuizen van de Bijlmer naar een rustige buurt in Kersenboogerd. Toen Iris Sidney vertelde over haar affaire, sloeg hij haar.
Wanneer de affaire tussen Theo en Iris voorbij is, trekt Theo zich weer terug in de beschermde wereld van zijn huwelijk. Hoe Sylvia het huwelijk tussen haar en Theo ervaart wordt niet vaak duidelijk, omdat je alleen ziet hoe Theo dingen ervaart. Maar wanneer Sylvia door een telefoontje van de conrector een verklaring voor zijn afwezigheid vraagt, vertelt hij haar de halve waarheid, ze gelooft hem en vraagt niet verder. Je ziet dus dat Sylvia gewoon vertrouwen heeft in Theo en eigenlijk niets merkt van zijn overspel. Sylvia weet niets van de problemen in haar huwelijk.

In Nieuwe buren wordt het huwelijk beëindigd, doordat Eva en Peter samen geen kinderen kunnen krijgen. Het probleem ligt bij Peter, hij heeft lui zaad. Eva wil toch een kind en laat het op medische wijze verwekken, met iemand anders zaad. Het dochtertje genaamd Lieve sterft na acht maanden zwangerschap, Eva is daar helemaal kapot van en Peter weet niet zo goed wat hij moet voelen. De relatie tussen Peter en Eva is niet meer hoe het was. Eva kan aan niets anders denken dan aan kinderen. Ze betrekken zonder veel enthousiasme hun pas opgeleverde villa in Vinex- wijk de Zonnepolder. Daar ontmoeten ze hun nieuwe buren Rebecca en steef en raken bevriend met elkaar. Rebecca en Steef zijn verbonden door hun zoontje Sem en doen aan partnerruil. Eva ziet haar kans, wanneer zij en Peter een partnerruil doen met Rebecca en Steef. Wanneer Eva ontdekt dat ze zwanger is van Steef slaat ze op de vlucht en verlaat Peter.

In Twee vrouwen en Nieuwe buren zijn beide huwelijken verbroken, doordat ze samen geen kinderen kunnen krijgen. In Twee vrouwen was het de vrouw Laura die geen kinderen kon krijgen en in Nieuwe buren was het Peter die geen kinderen kon verwekken. In de Buitenvrouw hebben Theo en Sylvia ook geen kinderen, maar die willen ze ook niet. In Twee vrouwen en De buitenvrouw wordt er overspel gepleegd. In De Buitenvrouw gaat Theo vreemd, omdat hij geobsedeerd is door Iris haar donkere lichaam. Hij verlaat zijn vrouw Sylvia niet, hij verzwijgt zijn overspel. Alfred daarentegen verlaat zijn vrouw Karin wel voor de vriendin van zijn ex- vrouw.

In Nieuwe buren worden de huwelijksproblemen het beste beschreven, omdat het verhaal van twee kanten wordt vertelt. Je krijgt te zien wat Eva denkt en voelt over de problemen tussen haar en Peter en andersom. Zo kan je het beste zien wat hun problemen zijn. In Twee vrouwen krijg je alleen de reden te weten waarom Alfred en Laura uit elkaar gaan en later Alfred en Karin, maar je komt niet echt te weten hoe ze zich daar bij voelen. De buitenvrouw laat alleen zien hoe Theo dingen ervaart. De gedachte van Sylvia over hun huwelijk wordt niet laten zien. In dit boek kom je wel achter de aanleiding van het overspel, dat wordt in Twee vrouwen niet duidelijk gemaakt.

In Nieuwe buren van Saskia Noort is het probleem van Peter en Eva dat zij geen kinderen kunnen krijgen. Voor Eva is dit verlangen naar een kind zo groot dat zijn gebruik maakt van haar nieuwe buren. In Twee vrouwen van Harry Mulisch hertrouwd Alfred met Karin, omdat die hem wel kinderen kan schenken en zijn ex- vrouw Laura niet. In De buitenvrouw van Joost Zwagerman gaat Theo vreemd met de gymnastiek lerares en zijn vrouw Sylvia weet daar niets van. Uit deze drie boeken kan je simpelweg concluderen dat een probleemloos huwelijk niet gemakkelijk is.