Nathan Sid door Adriaan van Dis

Opdracht: Nathan Sid is opgedragen aan Lien, Pieke en Suzette. Genre: Novelle, het verhaal is gedeeltelijk autobiografisch geschreven. Eerste druk: 1983
Gelezen druk: 1984
Uitgever: Meulenhoff, Amsterdam
Mijn verwachting vooraf van het boek: Het lijkt mij een heel leuk boek. Ik weet niet goed waar het over zal gaan maar ik denk over een jongen die van alles beleeft. Het verhaal speelt zich denk ik af in een ver land, dat denk ik omdat ik dat aan de titel zie, Nathan Sid is geen Nederlandse naam. Het lijkt me een spannend boek. Samenvatting van het boek: Nathan Sid woont in een groot huis, in dit huis zitten nog 4 andere families, ze zijn allen afkomstig uit Indonesië. Er hangt een erg Indische sfeer, het ruikt naar Indisch eten en er hangen veel Indische dingen. Nathan drinkt veel karnemelk, omdat hij veel last heeft van pukkels en uitslag op zijn huid en karnemelk heeft als werking dat het bloedzuiverend werkt. Ook gaat hij vaak met zijn moeder naar een gebedsgenezer, maar Nathan wordt daar nerveus van en hij krijgt nog meer uitslag en pukkels. Het Indische eten thuis kan Nathan nooit verdragen, dus eet hij altijd iets anders. Zijn vader sloeg hem vaak, hij sloeg Nathan als er hem iets niet zinde. Als Nathan naar school gaat, kocht hij drop van het geld dat bedoeld was voor karnemelk. Zijn vader kreeg dit door, en verbood Nathan om nog in de snoepwinkel te komen. Nathan denkt ik word vegetariër, dit heeft weer een ruzie aan tafel tot gevolg. Nu gaat hij ook vaker naar mevrouw Tengbergen, zij is ook vegetarier. Nathan heeft ook vaak ruzie met zijn zussen, al die ruzies komen omdat Nathan in Nederland is geboren en niet zoals zijn zussen in Indonesië, dus hij heeft niet hetzelfde meegemaakt zoals de rest van de familie in Indonesië geleefd hebben, hij voelt zich een buitenstaander. Er zijn verkiezingen in aantocht, Nathans vader kon zich hier echt boos over maken, omdat de socialisten niet het KNIL-salaris willen uitbetalen van de oorlog in Indië. Oom Nathan is ook een socialist, Nathan voelt zich tot zijn oom aangetrokken, omdat hij een vrij en los gedrag heeft. Nathan wil graag blokfluit spelen, vader koopt een blokfluit voor Nathan, hij koopt het in ruil voor een ring, maar onder 1 voorwaarde elke dag oefenen. Nathans ouders zijn niet rijk, maar zijn vader wil er wel een goed en vrij deftig leven op na houden, terwijl ze arm zijn. Nathan stelt zichzelf vragen naar aanleiding van een boek. Hij vraagt zichzelf af of hij een wees is? En of dit wel zijn eigen ouders zijn? Op een dag sterft Nathans vader, vanwege zijn slechte en zwakke hart. Nathan mocht niet naar de begrafenis dat vond zijn moeder te eng. Zijn moeder vertelt nu, dat zijn vader vroeger veel is geslagen en weinig liefde van zijn ouders kreeg. Dit maakt indruk op Nathan. Hij moet er nu zelf voor zorgen om zijn slechte eigenschappen de baas te worden, want hij wil niet zo zijn als zijn vader. Hij vraagt zich zelf af: hoe moet ik dit doen? Beknopte analyse
Thema: De verwondering van Nathan over vroeger, over zijn ouders en over zichzelf. Het gevoel van anders zijn dat Nathan heeft. Motieven: - Voedsel - Minderwaardigheidsgevoelens - De ondeugendheid/koppigheid van Nathan - Indonesië - Nathans allergieën en kwaaltjes - De dood

Tijd: Het verhaal wordt chronologisch verteld. De novelle speelt zich ongeveer tien jaar na de Tweede Wereld oorlog af. Plaats/Ruimte: Het verhaal speelt zich af in het grote huis in Bergen, Noord Holland, waarin Nathan opgroeit. Verder speelt het verhaal ook nog op school af en als Nathan met zijn vader op de motor zit, dus op straat. Vertelsituatie: Het verhaal wordt verteld vanuit Nathans ‘kinderperspectief’. De schrijver mengt zich alleen in het verhaal wanneer hij gedichtjes in het verhaal werkt. Die dienen als terugblikken. Perspectief: Het perspectief ligt bij een auctoriale verteller. Hij beschrijft het verhaal door de ogen van Nathan. Je komt niet de directe gedachten van Nathan te weten, maar de schrijver vertelt ze. Stijl: Het verhaal is nogal kinderlijk geschreven. Vooral de gedichtjes zijn vaak simpel geschreven. Toch wordt zo alles duidelijk wat van Dis bedoelt. Hij gebruikt ook veel Indonesische woorden. Hij draait niet om de gebeurtenissen heen maar schrijft direct op wat er aan de hand is. Het verhaal lijkt van Nathan lijkt op het verleden van Adriaan van Dis. Personages
Hoofdpersoon: - Nathan Sid
Nathan is in het verhaal ongeveer 10 jaar oud. Eigenlijk heet hij Nathan Punt, de naam van zijn moeder. Hij krijgt overal uitslag van en is ook overal allergisch voor. Hij is geboren in Nederland, maar ‘gemaakt’ in Indonesië.Hij is een buitenbeentje in het gezin, hij is de enige die in Nederland geboren is en hij is ook de enige die in de zon verbrand en niet mooi bruin wordt zoals de anderen. Op de basisschool wordt hij altijd gepest om zijn tengere figuur, hij koopt de pesters om met drop. Hij heeft geen vrienden en is vaak onzeker. Nathan wordt erg streng opgevoed. Nathan heeft af en toe ook last van driftbuien. Nathan is een roud character. Bijpersonen: - Pa Sid
Hij is geboren in Indonesië. Hij was oud-militair van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger. Hij heeft in een Japans kamp gezeten als krijgsgevangene. Doordat hij heeft gevochten heeft hij een slecht haart aan over gehouden, waar hij aan het eind van het verhaal door zou sterven. Hij is getrouwd geweest en daarna is hij gaan samenwonen met de moeder van Nathan. Hij is nooit gescheiden geweest, daarom kon hij ook niet met de moeder van Nathan trouwen. Door zijn ervaringen is hij een streng opvoeder geworden, maar hij heeft goede bedoelingen. Pa Sid heeft de plaats ingenomen van de vader van het gezin. Hij voedt Nathan op met veel slaag. Hij is fel tegen socialisten. Pa Sid is een flat character. - Ma Sid
De moeder van Nathan is een lieve zorgzame vrouw. Ze gelooft in alternatieve geneeswijzen, waardoor Nathan dingen moet eten die hem moeten zuiveren, maar die heel vies zijn. Ze draagt nog steeds de naam van haar eerste man. Ze is geboren in Indonesië. Haar eerste man was de vader van haar drie dochters en hij is gestorven. Ma Sid is een flat character. - Saskia, Jana en Ada
Zij zijn halfzussen van Nathan. Ze hebben alle vier dezelfde moeder, maar ze hebben verschillende vaders. Ze hebben een hekel aan Pa Sid. Ook voor zijn halfzussen is Nathan een buitenbeentje, hij heeft immer niet in een kamp gezeten. Zij zijn flat characters. - Nathans oom
Nathan vindt zijn oom veel aardiger dan zijn vader. Zijn oom is veel makkelijker in de omgang en hij doet niet zo streng. Hij is een flat character. - Nathans tantes
Ze heten tante Pop en tante Zus. Ze mopperden over alles wat Indonesisch was, want ze waren van Italiaans bloed, maar ze aten zich wel helemaal vol met Indonesisch eten. Ze maakten altijd veel lawaai. Ze maakten veel troep in Nathans kamer en Nathan moest ook steeds kloppen als hij naar binnen wou om wat te pakken. Hij vond zijn tantes ook niet echt lief. Zij zijn flat characters. Verwerkingsopdracht
Het boek vergelijken met een ander werk van dezelfde auteur. Evaluatie van de verwerkingsopdracht

Deze opdracht heb ik gekozen omdat er meerdere verhalen van Adriaan van Dis in het Bulkboek zaten. Voor deze verwerkingsopdracht heb ik (natuurlijk) Nathan Sid gelezen. Om dit verhaal te vergelijken heb ik het verhaal “een barbaar in China” gelezen. Ik vond het erg lastig om de verhalen met elkaar te vergelijken, ik wist niet zo goed wat ik op moest schrijven. Ik heb zoiets ook nog niet echt gedaan. Het was wel leuk om te doen, zo ontdek je de verschillen van één schrijver. Dat had ik nooit gedacht, dat een schrijver zo snel kan wisselen van stijl. Ik wist ook niet goed hoe je met zo’n vergelijking moet beginnen, maar hier is het resultaat: Het eerste wat in dit verhaal opvalt is dat er hier geen gedichtjes in voor komen, die terug wijzen op gebeurtenissen. Daardoor vond ik “een barbaar in China” ook leuker om te lezen. Een van de overeenkomsten van de verhalen is dat de verhalen allebei wat te maken hebben met het leven van Adriaan van dis. Een barbaar in China is een zelf meegemaakt reisverhaal. Van Dis heeft zelf een twee maanden durende reis door China gemaakt en hij heeft in vier dagboeken zijn hele reis en belevenissen opgeschreven. Dit verhaal vind ik dan ook in een dagboekvorm opgeschreven, terwijl dat bij Nathan Sid niet zo is. Dat verhaal is meer voor jongere kinderen bedoeld. Bij alle twee de verhalen draait het om iets wat van Dis zelf heeft meegemaakt: in Nathan Sid (Sid heeft hij expres omgedraaid) gaat het over dingen die van Dis in zijn jeugd heeft meegemaakt, hij was ook een buitenbeentje in het gezin en hij was niet zoals het hele gezin in Indië geboren. Hij had ook drie zussen. Barbaar in China gaat over, zoals ik al eerder zei, over een reis door China. Dit speelde ook een grote rol in van Dis’ leven, vooral hoe het was om al de dingen te ontdekken. Bij alle twee de verhalen vind ik de overeenstemming met de eenzaamheid, Nathan voelde zich eenzaam en een buitenbeentje. De man in het reisverhaal voelde zich af en toe ook eenzaam (zo’n gevoel kreeg ik). Dat kwam omdat hij werd ontweken door de Chinese mensen, die mochten toen nog niet met toeristen praten, als sommige met hem praatten dan kreeg hij iedere keer dezelfde vragen te horen en dat is ook niet leuk. Ook werd hem van alles geweigerd, ook omdat hij een toerist was. Dit verhaal begint echter middenin de gebeurtenissen, wat nogal verwarring in het begin opleverde. Bij Nathan Sid werd je ingeleid en bij een barbaar in China viel je met de deur in huis. Bij Nathan Sid draait het ook om het lijden van de hoofdpersoon, dit geldt niet voor een barbaar in China, die man vindt het wel leuk om het land zo te bekijken. In dit verhaal werden er ook de vreemde woorden uitgelegd, terwijl er bij Nathan Sid alleen de vreemde woorden wordt gebruikt en je naar de vertaling moet raden.