LEESVERSLAG + RECENSIE
1 Titelbeschrijving en uiterlijke beschrijving
1b .
Titel: Mooie meisjesmond
Auteur:Marion Bloem
Uitgever: Uitgeverij de Arbeiderspers
Plaats van uitgave: Amsterdam
Eerste druk: 1997
Gelezen druk: -
1c.
Het boek heeft 213 bladzijdes . Er zijn geen hoofdstukken, het is een doorlopend verhaal met soms een regel wit tussen de stukken tekst.
1d.
Mooie meisjesmond heeft geen motto.
1e.
De omslag heeft zeker een verband met de inhoud. De 2 personen op de voorkant zijn precies zo getekend als dat ze in het boek beschreven werden. Het meisje houdt van eten net als de personage uit het boek. De jongen stelt Theo voor en het meisje Milly. Alleen door de tekening en de titel kan je een idee krijgen waarover het boek gaat.
2 Samenvatting
2a.
Het boek gaat over Milly, een meisje van 16 jaar. Ze is Indonesisch en haar familie is heel hecht. Ze heeft een broertje dat nog bij haar in bed slaapt en een zus. De zus heeft een vriend en de broer van die vriend, Dani, is een hele goede vriend van Milly. Hij vraagt Milly mee naar een repetitie van zijn band en daar wordt Milly verliefd op de drummer en zoent ze voor het eerst van haar leven. Ze vindt het heerlijk. Ze vergelijkt het met allemaal soorten Indonesisch eten, waar ze gek op is. Later als de drummer haar meer wil zien, komt ze er via Eva achter dat hij al een vriendin had, en ze verzint allemaal hobby’s zodat ze geen avond voor hem vrij heeft, maar dan haalt hij haar op van sport enzo, om haar toch te zien. Uiteindelijk gaat het uit, en ze wordt verliefd op Theo. Theo is de populairste jongen van de school en al de meisjes zijn op hem verliefd, dus ze geeft zichzelf weinig kans. Alleen Eva, een heel goeie vriendin van haar weet het. Zij zorgt ervoor dat Theo ook naar de verjaardag van Milly komt en hij geeft haar 16 rozen, omdat ze 16 is geworden. Er volgt een afspraakje, maar ze zoenen niet, want Theo eet veel pepermunt, en Milly heeft een gloeiende hekel aan pepermunt. Later als Theo dat ook weet, stopt hij met pepermunt eten en dan zoenen ze wel. Ze ontmoet zijn ouders en maakt voor het eerst kennis met de Nederlandse keuken, hutspot, het leek haar heel lekker, maar ze vindt het toch niet zo super. Als Theo op een gegeven moment ziek is, vraagt hij haar om bij hem thuis te komen. Ze moet zich uitkleden, maar dat wil ze niet, want ze heft het hemd van haar vader aan en dat ziet er stom uit. Maar uiteindelijk komt ze bij hem in bed en ze maakt kennis met zijn penis, die ze van alle kanten likt en proeft, om te kijken hoe hij smaakt. Daarna eet ze elke middag bij Theo thuis en als hij haar met de auto thuis brengt, stopt hij elke keer halverwege en moet ze hem oraal bevredigen. Omdat dit haar verveeld, bedenkt ze ondertussen allemaal recepten. Ze merkt dat, als ze een pittig recept heeft bedacht waar ze blij mee is, Theo dan ook eerder klaar komt, en ze maakt er een sport van om hem zo snel mogelijk klaar te laten komen. Intussen lijkt Theo helemaal niet meer op de Theo waar zij verliefd op was geworden, en dat vindt ze helemaal niet leuk. Theo vraagt haar te gaan werken bij de oppascentrale, zodat ze elkaar vaker kunnen zien. Maar iedere avond dat ze moet oppassen, is hij naar school. Haar oma koopt voor hen een vakantie naar Italië, voor haar zus, de vriend van haar zus, Milly en Theo. Maar het is intussen uit tussen de zus en haar vriend, en Milly heeft geen zin om Theo mee te nemen, dus gaan oma en Dani mee. In Italië wordt ze verliefd op een Italiaan, Romeo. Hij laat haar kennis maken met de Italiaanse keuken en is heel lief voor haar. Ze heeft nog nooit zulke mooie ogen gezien. Als Romeo haar na een avondje “uit” thuisbrengt, is de deur al op slot, en ze klimt door Dani’s raam naar binnen. Ze gaat naakt bij hem in bed liggen en slaat zijn arm om haar heen. Dani was al een tijdje verliefd op haar en heeft geen andere aanmoediging nodig. Ze wordt wakker omdat hij haar streelt en ze gaan steeds verder. Milly wilde dat het nooit stopte. Ze komt erachter dat ze eigenlijk nooit van Theo heeft gehouden, en bij thuiskomst maakt ze het uit. Theo is helemaal over zijn toeren, maar Milly is blij. Ze voelt zich eindelijk vrij om haar leven te leven.
Bron: http://www.scholieren.com/boekverslagen/12272#tabview=tab3
3 De personen
3a.
Milly Roos
Milly is een meisje van Indische afkomst. Ze heeft mooi lang, dik zwart haar en heeft een donkere huidskleur. Ze is eerst nog 15, maar viert in het verhaal haar verjaardag en wordt 16. Haar gezin viert de feestdagen met Indische gerechten en dans. De familie is vaak bij elkaar en dan maakt ze samen met haar oma, moeder en een paar andere gezinsleden en vrienden lekkere gerechten. "Het werd tijd dat ze haar moeder inlichtte. Die was de tempé aan het bakken. Voor de sambal groreng tempé, een van de twintig verschillende gerechten voor de feestelijke nasi koening die op haar verjaardag zou worden opgediend. Een vriendin van haar moeder frituurde op het gaspitje ernaast de rempèjè, ook voor het feest, en een tante sneed groenten op het aanrecht." Blz 45. Hierdoor is haar grootste obsedatie eten. Sommige dingen vergelijkt ze zelfs met eten, zoals sex."Zijn kussen waren warm, zoet en weeïg als het toetje elke middag bij hem thuis" Blz. 98
Milly heeft een relatie met de Nederlandse Theo Gordel, de lekkerste jongen van de school.
“Je bent mijn kleine meisje' fluisterde hij. Hij kuste haar voorhoofd, en heel teder ging hij met het puntje van zijn tong over haar gezicht. Ze sloot haar ogen, werd stil, bewoog niet meer en moet in slaap gevallen zijn." Blz. 146
Ze is naïf en verlegen en kan erg bescheiden zijn. Milly is eigenlijk een erg lief meisje, ze kwetst nooit iemand, ze heeft zelfs geen ruzie met haar broertje, grote zus of ouders. Vaak durft ze niks hardop te zeggen, omdat ze geen mensen wil kwetsen.
Ook is erg behulpzaam. Ze helpt altijd mee aan alles wat er in het huishouden gedaan moet worden. Maar doordat ze met Theo omgaat geeft ze het eten langzamerhand op, ze eet bijna nooit meer thuis, en helpt haar moeder steeds minder met koken en andere huishoudelijke klusjes.
Milly's zwakste kant is haar onzekerheid. Ze is onzeker over alles behalve haar kookkunsten.
3b.
De hoofdpersoon ontwikkeld zich wél in het verhaal, maar niet veel. Hieronder staan twee voorbeelden.
"Meer dan èèn portie zou ergens anders dan thuis onbeleefd zijn.Ze weet hier niet zo goed wat ze met de situatie aan moet. Ze heeft heel veel honger, maar de ouders van Theo hebben maar een hele kleine portie opgediend. Ze besluit toch maar om het te vragen." Blz. 9
In dit opzicht is ze wel wat veranderd. Ze is veel zekerder van zichzelf geworden, en durft ook hier en daar wel eens wat te vragen.
Ook tegen Theo durft ze af en toe haar mond open te trekken:
“Theo' zei ze koel. Ze beefde niet meer. Er was geen angst meer. 'Ik heb wel trek in eten, maar jij bent mijn lievelingskostje niet".
Een goede voorbeeld dus.
3c.
Bij dit boek is de hoofdpersoon het aller belangrijkst. In het hele boek wordt er uitbundig over haar geschreven. De gebeurtenissen in het boek slaan altijd weer terug op Milly.
3d.
Theo Gordel
Theo Gordel is absoluut de belangrijkste bijfiguur. Theo is het vriendje van Milly en is een typische hollandse jongen. Het grootste deel van het boek gaat over de liefde tussen Milly en Theo.
''Leuk hè', zei Theo, die haar tijdens de voorstelling omarmde en in haar oor kuste. Zijn tong in de schelp van haar oor had haar weggevoerd van de ijsarena ver beneden. Niemand had gemerkt dat ze haar ogen sloot en een uur of langer heel gelukkig was." blz. 170
3e.
Milly zelf vond ik nogal dom. Ze deed sommige dingen tegen haar wil in, en ze deed braaf wat iedereen haar opdroeg. Te bedenken dat de jaren’60 de ‘protestjaren’ waren komt Milly nogal min over. Maar ze weet ook niet beter, want je komt er al vlug achter dat ze eigenlijk nog maar erg weinig weet van de Nederlandse cultuur. "Tot haar zestiende had ze de Hollandse bloemkool met een sausje, boerenkool met worst, zuurkool, spruitjes, witlof met ham en kaas, andijviestamppot en hutspost-ze wist niet water achter dit geheimzinninge woord schuilging-wel geroken in de huizen van vriendinnen of buren, maar nooit gegeten."blz. 7
Omdat ze dingen tegen haar wil doet, vind ik Milly ook een beetje een angstig persoon. Ze durft niet voor zichzelf op te komen. Aan het einde veranderd dat en dat vind ik heel goed van haar.
Ik vind het erg irritant dat Milly alles vergelijkt met eten. Dat maakt het boek misschien wel bijzonder, maar ik vind het saai. Bijna in het hele boek komt eten voor en dat is voor mij net iets te veel. "Een merkwaardige aantrekkingskracht, die haar deed lachen, want zo had ze het nooit bekeken, dat voedsel zich verleid voelde om te worden geconsumeerd, dat voedsel niet alleen lijdend voorwerp maar ook onderwerp kon zijn, dat het zich naar je mond bewoog, of je nu wilde of niet. " blz. 189
Milly is een nieuwschierig meisje. Ze wilt altijd eten proeven uit verschillende culturen. Meestal vindt ze dat eten niet lekker, zoals de hollandse pepermunt. Haar enorme hekel aan pepermunt komt vaak terug in het verhaal. Dat vind ik wel grappig, ze gaat er telkens door over haar nek. "Wanneer een familielid met pepermunt in de mond het hoofd naar haar toe boog om haar bij binnenkomst of bij het weggaan op beide wangen te zoenen, probeerde ze zo lang mogelijk de adem in te houden, opdat ze niet zou kokhalzen. " blz. 75-76
Als laatste denk ik dat Milly een heel lief, rustig en betrouwbaar meisje is. Ik zou haar graag als een vriendin willen hebben. Als ze maar ophoud met het vergelijken van gebeurtenissen met eten.
4 Thematiek
4a.
Er zijn meerdere motieven in het boek. Een van de motieven is de mond. Daarmee beleeft Milly de sensaties van Nederlands eten en de relaties van seks en zoenen. Ze kan met haar mond, proeven, likken, zoenen, zuigen, kauwen, sabbelen en bijten. Seks is ook een motief in dit boek, Milly beleeft dat namelijk voor de eerste keer allemaal met Theo.
Eten is in dit boek ook heel belangrijk. Milly komt voor het eerst in aanraking met echt typisch Nederlands eten zoals hutspot. De vergelijkt zei met de relatie die er kan zijn tussen een man en een vrouw. Onzekerheid is ook een motief. Milly is verliefd op Theo en wil alles doen wat hij zegt. Zij luistert niet naar wat ze zelf wil.
4b.
Het thema van dit boek is romantiek. Het hele verhaal gaat over liefde. Ze heeft al bijna anderhalf jaar een relatie met Theo, de populairste jongen van de school. ''Je bent mijn kleine meisje” fluisterde hij. Hij kuste haar voorhoofd, en heel teder ging hij met het puntje van zijn tong over haar gezicht. Ze sloot haar ogen, werd stil, bewoog niet meer en moet in slaap gevallen zijn”.
Het is duidelijk dat het over liefde gaat. Zij houden veel van elkaar en spenderen vaak hele dagen samen.
De tweede liefde in haar leven is de liefde voor de Indische keuken. Ze vergelijkt er veel dingen met eten.
”Nasi koening, gele rijst die met santen, koenir, sereh, daon pandan of djeroek peroet werd gaargekookt, moest je met nòg meer respect bejegenen. Van deze gele rijst werd een grote taart gemaakt, een hoge berg die ze met de nichtjes en neefjes mocht versieren met gebakken uitjes, stukjes komkommer, tomaat, wortel, gebakken tempé, lombok, katjang kedelè en reepjes omelet”.
Dit is op Milly`s 16e verjaardag, helemaal in het begin van het boek. Ze heeft de taart helemaal zelf gemaakt, omdat ze er zoveel van houdt. Ze helpt elke dag haar moeder in de keuken, en daar is ze vaak wel uren mee bezig.
4c.
De titel mooie meisjes mond komt maar één keer voor in het boek, maar het is er wel op meerdere manieren uit te halen. Als Milly bij een fotograaf zit om een foto te laten nemen voor Theo. Omdat Theo een grote foto wil, en ze niet genoeg geld heeft, wil de fotograaf Milly wat sex-appeal geven, en ze moet haar schouders ontbloten. Als de foto lukt, wil hij hem in de etalage ophangen, en mag ze de foto voor minder geld meenemen.
Dit lukt niet echt, maar uiteindelijk bind ze haar sjaal voor, waar ze haar bh onder uit trekt. Dan zegt de fotograaf: “Je hebt een mooie meisjesmond…”. Een andere reden waarom het boek zo heet is omdat ze veel van eten houd, van alles wil weten hoe het smaakt, hoe het in je mond aanvoelt. Ze proeft veel verschillend voedsel van de Indische cultuur en ook wat Nederlands eten, wat ze toch iets minder vind, vooral de hutspot. Een andere reden is dat ze voor de eerste keer zoent, en voor de eerste keer seks heeft (met haar mond).
De titel heeft dus wél verband met het thema. Alleen moet je het boek eerst helemaal gelezen te hebben voordat je weet waar de titel op slaat.
4d.
Dit boek heeft geen motto.
5 Perspectief en vertelsituatie
5a.
Door de ogen van milly, maar ook door de ogen van een 3e persoon.
5b.
Als je het verhaal door de ogen van Milly leest is het een ik-perspectief, en als je het verhaal door de ogen van een 3e persoon leest is het een auctoriale perspectief. In sommige gedeeltes worden de belevenissen verteld zoals Milly ze meemaakt en ervaart. En op andere momenten gaat het weer door de ogen van een buitenstaander.
Ik-perspectief: "Is er een grap gemaakt die ik niet doorheb? Ben ik zo stom dat ik niet aanvoel dat ik zo-even door hen voor gek ben gezet?" blz. 70
Alwetende verteller: "Ze had geen idee hoe laat het was. Die lange zomerdagen brachten haar in de war, en hier in de kroeg was het nóg moeilijker om de tijd te schatten. Wel voelde ze het knagen in haar maag." blz 59
5c.
Als er met het Ik- perspectief vertelt wordt, krijg je het gevoel als of je zelf in het verhaal zit, alsof je er bij bent.
Als er met het alwetende perspectief wordt vertelt zit je juist minder in het verhaal. Er zit dan meer afstand tussen de lezer en de handelingen. Dat geeft een leuk effect aan het boek.
6 Structuur
6a.
1. Eva (de beste vriendin van Milly) zorgt ervoor dat Theo (en nog een paar anderen) op Milly`s verjaardag komen.
2. Theo en Milly hebben hun eerste afspraakje, ze gaan samen naar het bos.
3. De eerste kus.
4. Milly en Theo gaan samen naar Amsterdam om een pak voor hem te kopen. Milly gaat steeds minder voor Theo voelen.
5. Pinokkio (een vriend van Milly) vertelt Milly dat ze arrogant is, omdat ze nog geen seks hebben gehad
6. Milly wordt door Theo gedwongen om hem te bevredigen.
7. Ze gaat op vakantie naar Italie en ontmoet Romeo.
8. Milly maakt het uit met Theo.
6b.
Je ziet maar één verhaallijn en dat is die van Milly. Ze heeft contact met andere mensen maar hun verhalen werden niet verder uitgewerkt.
6c.
Het boek begint met een flashforward. Die flashforward slaat weer terug op een stukje in het midden van het boek.
6d.
Het verhaal eindigt gesloten. De gebeurtenissen worden duidelijk afgerond en je weet dat Milly weer gelukkig. Milly pakt haar normale leven weer op met nieuwe liefdes, nieuwe gerechten en zet Theo voor de rest van haar leven uit haar gedachte.
7 Tijd
7a.
Het verhaal speelt zich af in de jaren zestig. Er worden typisch jaren zestig achtige dingen in verteld. Een voorbeeld daarvan is de kledingstijl van Theo en ook stukjes van de “bed-in” van John lennon en Yoko Ono.
"Van ver zag hij eruit als een god. Met een rechte rug, handen losjes aan het stuur, kwma hij op een zwarte Puch - zijn halflange blonde haren wapperend in de wind en zijn donkere bakkebaarden die de brave glimlach op zijn klassiek gezicht iets mysterieus gaven - iedere ochtend opnieuw het schoolplein op rijden tot aan de gelaarsde voeten van zijn vrienden. Weer of geen weer, hij was dag in dag uit gekleed in een strak zwart t-shirt, waardoor zijn schouders breed leken, met daaronder een zwarte spijkebroek, voldoende afgedragen om het hart van de meisjes sneller te doen kloppen, maar niet zo versleten dat hij er om van school gestuurd werd. Altijd open, ook in de winter, droeg hij een eveneens licht versleten okerkleurig suède jasje, dat het groen in zijn ogen nog meer deed spreken. Alleen zijn sokken waren elke dag anders; dan weer staken er geblokte, dan weer witte, gestreepte, gestippelde, effen groene, roze of knalrode in zijn suède bordeelschuivers." Blz 6.
7b.
De gebeurtenissen in het verhaal nemen plaats binnen ongeveer 2 jaar (1966-1968)
7c.
Het boek heeft 213 bladzijdes en daar heb ik ongeveer 3 dagen over gedaan. Ik heb elke dag een paar uurtjes gelezen.
7d.
Het is geen 'snel' verhaal, maar ook geen 'traag' verhaal. Het zit er eigenlijk een beetje tussenin. Het verhaal is binnen een jaar verteld en niet binnen 20 jaar of zelfs eeuwen. En het verhaal duurt ook niet alleen maar een weekje of 2 maanden.
7e.
Het verhaal is bijna helemaal chronologisch verteld. Alleen in het begin van het boek komt een flashforward voor waarin Milly stampot aan het eten is. Dit komt later in het boek ook terug wanneer ze bij Theo blijft eten en daar voor het eerst echte Hollandse pot voorgeschoteld krijgt. In sommige schuine stukjes tekst blikt Milly terug op haar belevenissen.
7f.
Er zijn geen opvallende tijdsprongen, alles gebeurt met regelmaat binnen een jaar.
8 Ruimte
8a.
Het speelt zich in Amsterdam af, Milly's woonplaats. Je leest het meeste over haar school, de keuken bij haar thuis en het huis van Theo. Als ze op vakantie gaat naar Italië lees je vooral over het hotel.
8b.
De ruimtes hebben zeker samenhang met het thema. Het thema is romantiek en je leest hierdoor veel over bijvoorbeeld romantische plekken. Daar een voorbeeld van is het bos waar ze met Theo de liefde bedrijft.
8c.
In dit boek komen nauwelijks weersomstandigheden voor, ik ben dat maar 3 of 4 keer tegengekomen. Het weer beïnvloedde het thema niet."Het regende, en ze was niet de enige die te laat de school binnen rende. In de haast liet ze haar agenda vallen. Alle losse kladblaadjes met de verschillende gedichten waren eruit gegleden en dwarrelden om haar heen op de door drijfnatte regenjassen en modderschoenen, vieze, vochtige tegelvloer." blz. 42
9 Taalgebruik en stijl
9a.
De zinnen waren soms redelijk kort. Er wordt ook niet buitensporig veel gebruik gemaakt van bijvoeglijk naamwoorden. Niet meer dan nodig. De woordkeus is eenvoudig: soms spreekt Milly over haar moeder en zegt ze in plaats van mijn moeder ‘de moeder’, iets wat bij veel Indonesiërs voorkomt. ''Ben je gek geworden! Er had iemand dood kunnen gaan'. Driftig sloeg de moeder de overige stenen uit haar handen." blz. 51 De woorden zijn soms ouderwets. Dan moet je niet denken aan middeleeuws maar taalgebruik zoals in de jaren ’60 nog gebruikt werd door scholieren. Milly spreekt niet de taal zoals wij scholieren die nu spreken. Ik vind de dialogen niet erg levendig, eerder wat stijf. Er worden geen uitgebreide ruimtebeschrijvingen gegeven. Ik vind dat de stijl over het algemeen een beetje een dromerige poëtische indruk maakt, vooral als Milly weer dingen gaat vergelijken met eten, of als ze verlangt naar een kus van een jongen. Hier een citaat van een stukje wat mij een poëtische indruk geeft: "In het schuim van de golven zag ze haar verlangen zich over te geven, de andere kant te zien, niet alleen op de kade maar ook de kade zelf, en ook het water te zijn, het schuim op de golven. De golven, de oneindige bewegingen van het water, voelde ze in haar buik, in haar hoofd,in haar hart,in haar lever." blz. 190
10 Persoonlijke reactie
10a.
Er waren maar twee gebeurtenissen in het verhaal die mij troffen. De eerste gebeurtenis was een romantische ontmoetingsplek van Theo en Milly: het bos. Ik vond het zo leuk om te lezen over twee personen die smoorverliefd waren op elkaar.
Ze zaten niet in een gewoon bos, maar in een hertenbos. De schrijfster beschrijft de herten uitbundig en het geeft iets sprookjesachtig aan dit romantische gedeelte. "Toen liep ze met grote stevige passen enkele rondjes en snoof met diepe teugen de boslucht in. Steeds trager werden haar stappen, steeds dieper snoof ze de zoete geur van het stille bos op. Opeens fluisterde hij, uiterst zacht en vol vertedering: 'Milly...' Ze zag meteen waar hij op doelde. Een moederhert met haar jong stonden in een brede schuine straal van de vroege zon die door dauw en kleine mugjes zichbaar werd." blz. 83
Als tweede vind ik het heel leuk als ze de Italiaanse Romeo ontmoet. Het is grappig hoe Romeo haar probeert te leren hoe ze een pizza moet maken, maar dat Milly aan niets anders (dus ook geen pizza) kan denken dan hem. Ook vind ik Romeo een veel leukere jongen dan Theo. Milly is heel vrolijk als ze bij Romeo is en dat maakt het boek leuker om te lezen. "Ze lette niet goed meer op. Haar hoofd was warm. Haar wangen gloeiden van de nabijheid van de oven. Haar hoed had ze zo-even expres op het strand vergeten, maar hij had de neef met zijn auto weggestuurd om het ding op te halen. Ze stond naast hem en kon alleen maar denken aan zijn handen, zijn armen die haar hadden opgetild. Ze wilde zoenen, zijn mond proeven, zijn lippen proeven. Liever dan die pizza die hij nu speciaal voor haar in de oven deed." blz. 196-197
RECENSIES
Recensie 1
Schrijver: Bloem, Marion
Titel: Mooie meisjesmond : roman
Jaar van uitgave: 1997
Bron: De Morgen
Publicatiedatum: 12-06-1997
Recensent: Ann Meskens
Recensietitel: Opgewarmde kost
Marion Bloem was al eventjes dertig toen ze met de roman Geen gewoon Indisch meisje een opvallende debuut voor volwassenen schreef. In de Nederlandse literatuur was Indonesië natuurlijk al langer een bekend thema. maar Bloem schreef in een eigenzinnige, emotionele stijl over een soort tweede generatieheimwee. Het gemis van een land waar je nooit bent geweest, maar waarmee je vertrouwd bent geraakt door wat de ouders ervan mee namen. Het meisje in de roman is net als Bloem een kind van Indisch Nederlandse ouders die in de jaren vijftig emigreerden. Op school en op straat leert ze Nederland kennen, thuis door verhalen, dansen en gerechten het afwezige moederland Indonesië. Geprangd tussen die twee culturen zoekt ze naar haar eigen identiteit. Maar als het hoofdpersonage later het zogenaamde land van herkomst bezoekt, beseft ze dat "er geen Indische cultuur is, evenmin als er zo iets als haar cultuur zou bestaan: Haar cultuur ligt noch hier op straat, noch in de tropen, maar is beperkt tot de vier muren (en de tuin) waar zij opgroeide." Misschien ook daarom dat die vier muren en de tuin de voornaamste setting zijn van Marion Bloems zesde roman. Mooie meisjesmond. Het jonge Indische hoofdpersonage Milly Roos is een bijna zestienjarig meisje dat, zoals op de eerste bladzijde staat, 'de eerste stop op weg naar echte mondigheid zette'. Op de laatste bladzijde lees je dan hoe mondig Milly haar jeugdliefje buiten de deur zet: "Theo," zei ze koel. Ze beefde niet meer. Er was geen angst meer. 'Ik heb wel trek in eten. maar jij bent mijn lievelingskostje niet." De verhaallijn is mager: meisje ziet jongen, hij wordt haar liefde, meisje geeft (na een vakantie in Italië) jongen de bons. Marion Bloem lardeert dit gegeven met veel Indisch en Nederlands (en Italiaans) voedsel, ook als dankbare metafoor. sublimering en vergelijkingspunt voor alles waar een zestienjarig meisje zin in heeft. Het meest gezochte en misschien ook meest smakeloze voorbeeld is dat lieve Milly telkens als ze haar liefje pijpt zoete en zoute gerechten bedenkt. In culinaire termen gaat het verhaal eigenlijk als volgt: de mooie meisjesmond, gewend aan gado gado en sajour, zal de Hollandse bloemkool met een sausje of de hutsepot te saai vinden, want "een mond wil verrast worden". Mooie Meisjesmond heeft, zoals ook de meeste van Bloems vorige romans, te veel en te weinig van haar debuut. Hoeveel de meisjes in de romans op de schrijfster lijken is van weinig belang, maar bijna altijd lijkt het over hetzelfde meisje te gaan, met een zelfde gevoeligheid, een zelfde herinnering, een zelfde schoonheid. De meisjes groeiden duidelijk op tussen dezelfde muren, in dezelfde tuin. Dat het batikwandkleed boven de schoorsteenmantel door een afbeelding van een zigeunermeisje werd vervangen stond ook al in de eerste roman. Zo zijn er nog meer details die terugkomen uit vroeger werk: dat het meisje de jongen van het muziekbandje wel mag kussen als zijn vader het ziet, maar niet als zijn moeder in de buurt is, of dat het gedichten schrijvende meisje in de war raakt van woorden als 'althans', 'nochtans' en 'ternauwernood', die ze later thuis in woordenboeken moet opzoeken. Vlamingen die Mooie meisjesmond lezen moeten trouwens niet alleen totok (volbloed Nederlander), pasar malam (avondkermis) en tani (inlandse landbouwer) opzoeken - de opsommingen van Indische gerechten lees je als poëzie -, maar zullen misschien ook bij woorden als 'bordeelschuiver' of 'buikschuiver' de wenkbrauwen fronsen. (Het eerste heer met schoenen, het tweede met bromfietsen te maken.) De tegenstelling die Bloem in Geen gewoon Indisch meisje treffend uitwerkte blijft in de meeste van haar latere romans nagenoeg afwezig - en helaas ook in Mooie meisjesmond. In de eerste roman is de ik figuur opgesplitst in twee meisjes, Zon en Sonja, die elkaars tegenpolen zijn. Zon vertegenwoordigt ruwweg Indonesië, gedichten, veel gevoel en sensualiteit, terwijl Sonja Nederland belichaamt, ambitie, verstand en zelfs cynisme. Ook al was het debuut al geheel in de typische suggestieve stijl geschreven, de figuur van Sonja zorgde voor een bepaald evenwicht. Dat evenwicht raakte Bloem in latere boeken kwijt. Wat mede de charme uitmaakte van Geen gewoon Indisch meisje, het zintuigelijke sensitieve, zowel In het personage Zon als in Bloems schrijven, Is in de latere boeken te nadrukkelijk aanwezig om nog echt te raken. Bloem verkoos waarschijnlijk verder te gaan in waar ze goed in bleek te zijn: de verwaarloosde lijfelijkheid in een aangepaste taal belichamen, maar in Mooie meisjesmond willen de woorden nogal eens bezwijken onder het gewicht van dat vele gevoel. "Ik ben wat ik proef." zegt Zon in Bloems debuut, en ze is bijna hetzelfde meisje als Milly in de nieuwe roman, die met haar zestienjarige mond gulzig heel de wereld verkent. Maar Milly is het enige hoofdpersonage in de nieuwe roman - de enkelecursieve, in de ik-vorm gestelde opmerkingen tussendoor van de vrouw die terug kijkt naar het meisje maken geen verschil - en een heel boek over een meisje dat bos wordt als ze in het bos wandelt, zee wordt als ze in de zee duikt en mond wordt als ze zoent, is van het goede te veel. De Nederlandse jongens en gerechten bieden niet genoeg tegenwicht. Het blijkt te veel het sensibele meisje dat dromerig de wereld te lijf gaat, zonder veel inhoud. Boven het niveau van sweet sixteen en never been kissed komt het niet. Bloem zelf maakt ergens halverwege het boek de terechte vergelijking tussen een tekst en een gerecht. Het ging om de dosering, zoals met laos In de lodeh. Als die ontbrak in de lodeh was de sajour flauw. Maar méér dan een mespuntje gedroogde of méér dan twee schijfjes verse laos maakte de sajour lodeh bitter." Welnu, het ontbreekt dit boek aan een beetje beschouwing, een goede dosis beheersing en ietwat diepgang, en er zitten een paar mespuntjes te veel mooi meisje in. Het is, want zo zou je het ook kunnen zeggen, opgewarmde kost die de honger niet stilt.
Recensie 2.
Schrijver: Bloem, Marion
Titel: Mooie meisjesmond : roman
Jaar van uitgave: 1997
Bron: De Stem
Publicatiedatum: 12-06-1997
Recensent: Johan Diepstraten
Recensietitel: Mooie meisjesmond
Alleen Indische duinen van Adriaan van Dis werd een groot succes. Soortgelijke romans van de schrijversgeneratie met Indische banden liggen niet in stapels naast de kassa van de boekhandel. Het voortreffelijke werk van Ernst Jansz en Alfred Birney heeft niets gedaan en afgezien van Geen gewoon Indisch meisje (1983) kan ook Marion Bloem niet bogen op een sprekend succes. Vaders van betekenis (1989), De honden van Slipi (1992) en De leugen van de kaketoe (1993) zijn in de recente Mekka-jaaroverzichten nauwelijks te vinden. De onderwerpen waarover zij schrijven, blijven natuurlijk interessant. Deze kinderen van Nederlands-Indische ouders kennen de verschillende culturen van binnenuit: de omgang met de Hollanders, het verleden van de Jappenkampen, de botsingen van de gedragscodes. Op het thema van Van Dis varieerden Ernst Jansz, Alfred Birney en Marion Bloem lang vóórdat Indische duinen was verschenen. Ook in de nieuwe roman van Marion Bloem, Mooie meisjesmond, is die echo te horen. Dat kan haast niet anders. Haar romans zijn gebaseerd op de autobiografie, ze heeft geen andere bron om over te schrijven. Die prachtige Indische families met hun tragische achtergronden figureren telkens weer op het eerste plan. Al gaat Mooie meisjesmond over enkele jaren uit het leven van het Indische meisje Milly Roos, in feite is het toch weer een roman over het dagelijkse leven in het tweede vaderland. Hoe deze Indische Nederlanders probeerden te integreren in de Hollandse samenleving is een vast thema bij Marion Bloem. Aanpassen of het Indische in ere houden, dat blijft het dilemma. In Geen gewoon Indisch meisje is dat conflict op scherp gesteld: het dromerige zusje van de hoofdpersoon klampt zich vast aan het geromantiseerde verlangen naar haar oorsprong en gaat eraan ten onder. In Mooie meisjesmond geeft Marion Bloem er een wat minder heftige variant op. De roman speelt zich af in de tijd Dat Martin Luther King vermoord werd, John Lennon en Yoko Ono in het Hilton-hotel lagen en Ajax de Europacupfinale verloor van AC Milan met 4-1. Zo staat het op de eerste pagina, maar het opvallende van de roman is dat er verder geen enkele verwijzing is naar 'de buitenwereld'. Mooie meisjesmond vertelt het tijdloze verhaal van een verliefde puber die zich onderwerpt aan de grillen van de knapste jongen van de school. Het is het onstuimige liefdesverhaal van Milly Roos en de blonde Theo Gordel dat een voorspelbaar einde krijgt. Na bijna 200 pagina's eindigt de roman met de veelzeggende zin: 'Straks zou ze de deur vergrendelen.' Herkenbaar Onaardig is het allemaal niet wat Marion Bloem heeft bedacht, maar het déja vu-gevoel overheerst wel heel sterk. Het vertelde verhaal is te herleiden tot een aantal herkenbare gebeurtenissen: de eerste ontmoetingen, de verjaardagsfeestjes, een bezoek aan een Indische oma, de eerste seksuele handelingen en na een vakantie het einde van de relatie. Het kabbelt wel door, hoewel er in het hoofd van Milly Roos vanzelfsprekend veel gebeurt. Na de verliefdheid op de Hollandse jongen volgt de fase dat ze zich opoffert om vervolgens een flinke afkeer van Theo te krijgen vanwege zijn egoïstische (seksuele) gedrag. Marion Bloem heeft niet de allure van iemand als Connie Palmen die een soortgelijk innerlijk conflict (in De vriendschap) met veel verve uitwerkt. In Mooie meisjesmond gaat het vooral om de buitenkant en de lezer krijgt hooguit wat aanwijzingen dat er veel aan de hand is. De karakters blijven vlak. Met de keuze voor Theo Gordel kon Marion Bloem nauwelijks een kant op. Het is een jongen die na de middelbare school bij een verzekeringsmaatschappij gaat werken en vanaf de eerste dag een hekel aan zijn werk heeft. Het enige wat hij wil, is bevredig worden en verder komt er geen stom woord uit. De Hollandse gezinssituatie is al niet hoopgevender. De zus van Theo werkt op de afdeling parfumerie van de Hema en komt alleen thuis om te slapen. De sfeer in huize Gordel is akelig: 'Aan tafel wed niet gesproken, het was ijzig stil, er was allen het tikken van het bestek en het snijden van het mes in de bal gehakt, het krassen van staal over het aardewerk. Halverwege de maaltijd stond Theo's vader abrupt op, liep naar de pickup en zei: 'Onze grootste en beroemdste clown gaat het volgens de kranten helemaal maken in Amerika' en zette een plaat van Toon Hermans op.' De walm van de spruitjesliteratuur uit de jaren zeventig (Mensje van Keulen) is er helemaal in terug te vinden. Verbeelding Een aantrekkelijker romanpersonage is Milly Roos. De warme familiale Indische banden contrasteren hevig met de grauwe, iets te dik aangezette, Hollandse gezinsleven. Milly Roos bekijkt haar leefwereld voortdurend vanuit haar ideeën over eten. Ze is zo sensueel ingesteld dat zij al haar ervaringen beoordeelt op de sensaties van haar mond, haar lippen en haar tong. Hutspot en stamppot voor Holland, daar is niets mee te beginnen, maar hoe fantasievol zijn nasi koenig met de sjoer lodeh, dendeng kering, ebbie, seroendeng, emping en een half eendenei voor Indië? Dat brengt de verbeelding wel op gang. Marion Bloem staat erom bekend dat zij genuanceerd schrijft over de Indische problematiek. In haar romans heeft zij overtuigend laten zien hoe afwijzend de Hollandse gemeenschap reageerde op de komst van de Indische families, maar ook hoe moeilijk de situatie voor de Indische mannen lag: zij vochten immers tegen hun eigen landgenoten voordat daar de onafhankelijkheid werd uitgeroepen. Wie de romans van Marion Bloem naast elkaar legt, merkt dat zij al vrij volledig de geschiedenis van haar familie heeft beschreven. Alleen het verhaal over deze Milly Roos ontbrak nog. Het is niet een groots boek geworden - misschien wel haar minst geslaagde -, maar wel noodzakelijk in haar poging om zoveel mogelijk aspecten van de Indische cultuur te boekstaven.
Onderwerp Oordeel + argument recensent 1 Oordeel + argument recensent 2 Overeenkomst / verschil
De schrijvers van de recensies vinden het onderwerp van het boek: Tweede generatie heimwee. Kinderen van Nederlands-Indische ouders. Beide schrijvers zijn het met elkaar eens.
Verhaallijn: Verhaallijn is mager: meisje ziet jongen, hij wordt haar liefde, meisje geeft jongen de bons. Het is een onstuimig liefdesverhaal met een voorspelbaar eind. Beide schrijvers vinden het voorspelbaar, maar recesent 2 vond het ook hevig.
Inhoud: Te weinig inhoud. Het gaat alleen over een dromerig meisje. De karakters blijven vlak. Beide schrijvers hebben dezelfde mening, het is te eentonig.
Gebruik van metaforen (schrijfstijl): Alles word vergeleken met eten. Milly is een sensueel meisje dat haar ervaringen beoordeelt op de sensaties van haar mond. Beide schrijvers vinden dat eten een metafoor is voor veel gebeurtenissen in dit boek.
1 Titelbeschrijving en uiterlijke beschrijving
1b .
Titel: Mooie meisjesmond
Auteur:Marion Bloem
Uitgever: Uitgeverij de Arbeiderspers
Plaats van uitgave: Amsterdam
Eerste druk: 1997
Gelezen druk: -
1c.
Het boek heeft 213 bladzijdes . Er zijn geen hoofdstukken, het is een doorlopend verhaal met soms een regel wit tussen de stukken tekst.
1d.
Mooie meisjesmond heeft geen motto.
1e.
De omslag heeft zeker een verband met de inhoud. De 2 personen op de voorkant zijn precies zo getekend als dat ze in het boek beschreven werden. Het meisje houdt van eten net als de personage uit het boek. De jongen stelt Theo voor en het meisje Milly. Alleen door de tekening en de titel kan je een idee krijgen waarover het boek gaat.
2 Samenvatting
2a.
Bron: http://www.scholieren.com/boekverslagen/12272#tabview=tab3
3 De personen
3a.
Milly Roos
Milly is een meisje van Indische afkomst. Ze heeft mooi lang, dik zwart haar en heeft een donkere huidskleur. Ze is eerst nog 15, maar viert in het verhaal haar verjaardag en wordt 16. Haar gezin viert de feestdagen met Indische gerechten en dans. De familie is vaak bij elkaar en dan maakt ze samen met haar oma, moeder en een paar andere gezinsleden en vrienden lekkere gerechten. "Het werd tijd dat ze haar moeder inlichtte. Die was de tempé aan het bakken. Voor de sambal groreng tempé, een van de twintig verschillende gerechten voor de feestelijke nasi koening die op haar verjaardag zou worden opgediend. Een vriendin van haar moeder frituurde op het gaspitje ernaast de rempèjè, ook voor het feest, en een tante sneed groenten op het aanrecht." Blz 45. Hierdoor is haar grootste obsedatie eten. Sommige dingen vergelijkt ze zelfs met eten, zoals sex."Zijn kussen waren warm, zoet en weeïg als het toetje elke middag bij hem thuis" Blz. 98
Milly heeft een relatie met de Nederlandse Theo Gordel, de lekkerste jongen van de school.
“Je bent mijn kleine meisje' fluisterde hij. Hij kuste haar voorhoofd, en heel teder ging hij met het puntje van zijn tong over haar gezicht. Ze sloot haar ogen, werd stil, bewoog niet meer en moet in slaap gevallen zijn." Blz. 146
Ze is naïf en verlegen en kan erg bescheiden zijn. Milly is eigenlijk een erg lief meisje, ze kwetst nooit iemand, ze heeft zelfs geen ruzie met haar broertje, grote zus of ouders. Vaak durft ze niks hardop te zeggen, omdat ze geen mensen wil kwetsen.
Ook is erg behulpzaam. Ze helpt altijd mee aan alles wat er in het huishouden gedaan moet worden. Maar doordat ze met Theo omgaat geeft ze het eten langzamerhand op, ze eet bijna nooit meer thuis, en helpt haar moeder steeds minder met koken en andere huishoudelijke klusjes.
3b.
De hoofdpersoon ontwikkeld zich wél in het verhaal, maar niet veel. Hieronder staan twee voorbeelden.
"Meer dan èèn portie zou ergens anders dan thuis onbeleefd zijn.Ze weet hier niet zo goed wat ze met de situatie aan moet. Ze heeft heel veel honger, maar de ouders van Theo hebben maar een hele kleine portie opgediend. Ze besluit toch maar om het te vragen." Blz. 9
In dit opzicht is ze wel wat veranderd. Ze is veel zekerder van zichzelf geworden, en durft ook hier en daar wel eens wat te vragen.
Ook tegen Theo durft ze af en toe haar mond open te trekken:
“Theo' zei ze koel. Ze beefde niet meer. Er was geen angst meer. 'Ik heb wel trek in eten, maar jij bent mijn lievelingskostje niet".
Een goede voorbeeld dus.
3c.
Bij dit boek is de hoofdpersoon het aller belangrijkst. In het hele boek wordt er uitbundig over haar geschreven. De gebeurtenissen in het boek slaan altijd weer terug op Milly.
3d.
Theo Gordel
Theo Gordel is absoluut de belangrijkste bijfiguur. Theo is het vriendje van Milly en is een typische hollandse jongen. Het grootste deel van het boek gaat over de liefde tussen Milly en Theo.
''Leuk hè', zei Theo, die haar tijdens de voorstelling omarmde en in haar oor kuste. Zijn tong in de schelp van haar oor had haar weggevoerd van de ijsarena ver beneden. Niemand had gemerkt dat ze haar ogen sloot en een uur of langer heel gelukkig was." blz. 170
Milly zelf vond ik nogal dom. Ze deed sommige dingen tegen haar wil in, en ze deed braaf wat iedereen haar opdroeg. Te bedenken dat de jaren’60 de ‘protestjaren’ waren komt Milly nogal min over. Maar ze weet ook niet beter, want je komt er al vlug achter dat ze eigenlijk nog maar erg weinig weet van de Nederlandse cultuur. "Tot haar zestiende had ze de Hollandse bloemkool met een sausje, boerenkool met worst, zuurkool, spruitjes, witlof met ham en kaas, andijviestamppot en hutspost-ze wist niet water achter dit geheimzinninge woord schuilging-wel geroken in de huizen van vriendinnen of buren, maar nooit gegeten."blz. 7
Omdat ze dingen tegen haar wil doet, vind ik Milly ook een beetje een angstig persoon. Ze durft niet voor zichzelf op te komen. Aan het einde veranderd dat en dat vind ik heel goed van haar.
Ik vind het erg irritant dat Milly alles vergelijkt met eten. Dat maakt het boek misschien wel bijzonder, maar ik vind het saai. Bijna in het hele boek komt eten voor en dat is voor mij net iets te veel. "Een merkwaardige aantrekkingskracht, die haar deed lachen, want zo had ze het nooit bekeken, dat voedsel zich verleid voelde om te worden geconsumeerd, dat voedsel niet alleen lijdend voorwerp maar ook onderwerp kon zijn, dat het zich naar je mond bewoog, of je nu wilde of niet. " blz. 189
Milly is een nieuwschierig meisje. Ze wilt altijd eten proeven uit verschillende culturen. Meestal vindt ze dat eten niet lekker, zoals de hollandse pepermunt. Haar enorme hekel aan pepermunt komt vaak terug in het verhaal. Dat vind ik wel grappig, ze gaat er telkens door over haar nek. "Wanneer een familielid met pepermunt in de mond het hoofd naar haar toe boog om haar bij binnenkomst of bij het weggaan op beide wangen te zoenen, probeerde ze zo lang mogelijk de adem in te houden, opdat ze niet zou kokhalzen. " blz. 75-76
Als laatste denk ik dat Milly een heel lief, rustig en betrouwbaar meisje is. Ik zou haar graag als een vriendin willen hebben. Als ze maar ophoud met het vergelijken van gebeurtenissen met eten.
4 Thematiek
4a.
Er zijn meerdere motieven in het boek. Een van de motieven is de mond. Daarmee beleeft Milly de sensaties van Nederlands eten en de relaties van seks en zoenen. Ze kan met haar mond, proeven, likken, zoenen, zuigen, kauwen, sabbelen en bijten. Seks is ook een motief in dit boek, Milly beleeft dat namelijk voor de eerste keer allemaal met Theo.
Eten is in dit boek ook heel belangrijk. Milly komt voor het eerst in aanraking met echt typisch Nederlands eten zoals hutspot. De vergelijkt zei met de relatie die er kan zijn tussen een man en een vrouw. Onzekerheid is ook een motief. Milly is verliefd op Theo en wil alles doen wat hij zegt. Zij luistert niet naar wat ze zelf wil.
4b.
Het is duidelijk dat het over liefde gaat. Zij houden veel van elkaar en spenderen vaak hele dagen samen.
De tweede liefde in haar leven is de liefde voor de Indische keuken. Ze vergelijkt er veel dingen met eten.
”Nasi koening, gele rijst die met santen, koenir, sereh, daon pandan of djeroek peroet werd gaargekookt, moest je met nòg meer respect bejegenen. Van deze gele rijst werd een grote taart gemaakt, een hoge berg die ze met de nichtjes en neefjes mocht versieren met gebakken uitjes, stukjes komkommer, tomaat, wortel, gebakken tempé, lombok, katjang kedelè en reepjes omelet”.
Dit is op Milly`s 16e verjaardag, helemaal in het begin van het boek. Ze heeft de taart helemaal zelf gemaakt, omdat ze er zoveel van houdt. Ze helpt elke dag haar moeder in de keuken, en daar is ze vaak wel uren mee bezig.
4c.
De titel mooie meisjes mond komt maar één keer voor in het boek, maar het is er wel op meerdere manieren uit te halen. Als Milly bij een fotograaf zit om een foto te laten nemen voor Theo. Omdat Theo een grote foto wil, en ze niet genoeg geld heeft, wil de fotograaf Milly wat sex-appeal geven, en ze moet haar schouders ontbloten. Als de foto lukt, wil hij hem in de etalage ophangen, en mag ze de foto voor minder geld meenemen.
Dit lukt niet echt, maar uiteindelijk bind ze haar sjaal voor, waar ze haar bh onder uit trekt. Dan zegt de fotograaf: “Je hebt een mooie meisjesmond…”. Een andere reden waarom het boek zo heet is omdat ze veel van eten houd, van alles wil weten hoe het smaakt, hoe het in je mond aanvoelt. Ze proeft veel verschillend voedsel van de Indische cultuur en ook wat Nederlands eten, wat ze toch iets minder vind, vooral de hutspot. Een andere reden is dat ze voor de eerste keer zoent, en voor de eerste keer seks heeft (met haar mond).
De titel heeft dus wél verband met het thema. Alleen moet je het boek eerst helemaal gelezen te hebben voordat je weet waar de titel op slaat.
Dit boek heeft geen motto.
5 Perspectief en vertelsituatie
5a.
Door de ogen van milly, maar ook door de ogen van een 3e persoon.
5b.
Als je het verhaal door de ogen van Milly leest is het een ik-perspectief, en als je het verhaal door de ogen van een 3e persoon leest is het een auctoriale perspectief. In sommige gedeeltes worden de belevenissen verteld zoals Milly ze meemaakt en ervaart. En op andere momenten gaat het weer door de ogen van een buitenstaander.
Ik-perspectief: "Is er een grap gemaakt die ik niet doorheb? Ben ik zo stom dat ik niet aanvoel dat ik zo-even door hen voor gek ben gezet?" blz. 70
Alwetende verteller: "Ze had geen idee hoe laat het was. Die lange zomerdagen brachten haar in de war, en hier in de kroeg was het nóg moeilijker om de tijd te schatten. Wel voelde ze het knagen in haar maag." blz 59
5c.
Als er met het Ik- perspectief vertelt wordt, krijg je het gevoel als of je zelf in het verhaal zit, alsof je er bij bent.
Als er met het alwetende perspectief wordt vertelt zit je juist minder in het verhaal. Er zit dan meer afstand tussen de lezer en de handelingen. Dat geeft een leuk effect aan het boek.
6 Structuur
6a.
1. Eva (de beste vriendin van Milly) zorgt ervoor dat Theo (en nog een paar anderen) op Milly`s verjaardag komen.
2. Theo en Milly hebben hun eerste afspraakje, ze gaan samen naar het bos.
3. De eerste kus.
4. Milly en Theo gaan samen naar Amsterdam om een pak voor hem te kopen. Milly gaat steeds minder voor Theo voelen.
5. Pinokkio (een vriend van Milly) vertelt Milly dat ze arrogant is, omdat ze nog geen seks hebben gehad
6. Milly wordt door Theo gedwongen om hem te bevredigen.
7. Ze gaat op vakantie naar Italie en ontmoet Romeo.
8. Milly maakt het uit met Theo.
6b.
Je ziet maar één verhaallijn en dat is die van Milly. Ze heeft contact met andere mensen maar hun verhalen werden niet verder uitgewerkt.
6c.
Het boek begint met een flashforward. Die flashforward slaat weer terug op een stukje in het midden van het boek.
6d.
Het verhaal eindigt gesloten. De gebeurtenissen worden duidelijk afgerond en je weet dat Milly weer gelukkig. Milly pakt haar normale leven weer op met nieuwe liefdes, nieuwe gerechten en zet Theo voor de rest van haar leven uit haar gedachte.
7a.
Het verhaal speelt zich af in de jaren zestig. Er worden typisch jaren zestig achtige dingen in verteld. Een voorbeeld daarvan is de kledingstijl van Theo en ook stukjes van de “bed-in” van John lennon en Yoko Ono.
"Van ver zag hij eruit als een god. Met een rechte rug, handen losjes aan het stuur, kwma hij op een zwarte Puch - zijn halflange blonde haren wapperend in de wind en zijn donkere bakkebaarden die de brave glimlach op zijn klassiek gezicht iets mysterieus gaven - iedere ochtend opnieuw het schoolplein op rijden tot aan de gelaarsde voeten van zijn vrienden. Weer of geen weer, hij was dag in dag uit gekleed in een strak zwart t-shirt, waardoor zijn schouders breed leken, met daaronder een zwarte spijkebroek, voldoende afgedragen om het hart van de meisjes sneller te doen kloppen, maar niet zo versleten dat hij er om van school gestuurd werd. Altijd open, ook in de winter, droeg hij een eveneens licht versleten okerkleurig suède jasje, dat het groen in zijn ogen nog meer deed spreken. Alleen zijn sokken waren elke dag anders; dan weer staken er geblokte, dan weer witte, gestreepte, gestippelde, effen groene, roze of knalrode in zijn suède bordeelschuivers." Blz 6.
7b.
De gebeurtenissen in het verhaal nemen plaats binnen ongeveer 2 jaar (1966-1968)
7c.
Het boek heeft 213 bladzijdes en daar heb ik ongeveer 3 dagen over gedaan. Ik heb elke dag een paar uurtjes gelezen.
7d.
Het is geen 'snel' verhaal, maar ook geen 'traag' verhaal. Het zit er eigenlijk een beetje tussenin. Het verhaal is binnen een jaar verteld en niet binnen 20 jaar of zelfs eeuwen. En het verhaal duurt ook niet alleen maar een weekje of 2 maanden.
7e.
Het verhaal is bijna helemaal chronologisch verteld. Alleen in het begin van het boek komt een flashforward voor waarin Milly stampot aan het eten is. Dit komt later in het boek ook terug wanneer ze bij Theo blijft eten en daar voor het eerst echte Hollandse pot voorgeschoteld krijgt. In sommige schuine stukjes tekst blikt Milly terug op haar belevenissen.
7f.
8 Ruimte
8a.
Het speelt zich in Amsterdam af, Milly's woonplaats. Je leest het meeste over haar school, de keuken bij haar thuis en het huis van Theo. Als ze op vakantie gaat naar Italië lees je vooral over het hotel.
8b.
De ruimtes hebben zeker samenhang met het thema. Het thema is romantiek en je leest hierdoor veel over bijvoorbeeld romantische plekken. Daar een voorbeeld van is het bos waar ze met Theo de liefde bedrijft.
8c.
In dit boek komen nauwelijks weersomstandigheden voor, ik ben dat maar 3 of 4 keer tegengekomen. Het weer beïnvloedde het thema niet."Het regende, en ze was niet de enige die te laat de school binnen rende. In de haast liet ze haar agenda vallen. Alle losse kladblaadjes met de verschillende gedichten waren eruit gegleden en dwarrelden om haar heen op de door drijfnatte regenjassen en modderschoenen, vieze, vochtige tegelvloer." blz. 42
9 Taalgebruik en stijl
9a.
10 Persoonlijke reactie
10a.
Er waren maar twee gebeurtenissen in het verhaal die mij troffen. De eerste gebeurtenis was een romantische ontmoetingsplek van Theo en Milly: het bos. Ik vond het zo leuk om te lezen over twee personen die smoorverliefd waren op elkaar.
Ze zaten niet in een gewoon bos, maar in een hertenbos. De schrijfster beschrijft de herten uitbundig en het geeft iets sprookjesachtig aan dit romantische gedeelte. "Toen liep ze met grote stevige passen enkele rondjes en snoof met diepe teugen de boslucht in. Steeds trager werden haar stappen, steeds dieper snoof ze de zoete geur van het stille bos op. Opeens fluisterde hij, uiterst zacht en vol vertedering: 'Milly...' Ze zag meteen waar hij op doelde. Een moederhert met haar jong stonden in een brede schuine straal van de vroege zon die door dauw en kleine mugjes zichbaar werd." blz. 83
Als tweede vind ik het heel leuk als ze de Italiaanse Romeo ontmoet. Het is grappig hoe Romeo haar probeert te leren hoe ze een pizza moet maken, maar dat Milly aan niets anders (dus ook geen pizza) kan denken dan hem. Ook vind ik Romeo een veel leukere jongen dan Theo. Milly is heel vrolijk als ze bij Romeo is en dat maakt het boek leuker om te lezen. "Ze lette niet goed meer op. Haar hoofd was warm. Haar wangen gloeiden van de nabijheid van de oven. Haar hoed had ze zo-even expres op het strand vergeten, maar hij had de neef met zijn auto weggestuurd om het ding op te halen. Ze stond naast hem en kon alleen maar denken aan zijn handen, zijn armen die haar hadden opgetild. Ze wilde zoenen, zijn mond proeven, zijn lippen proeven. Liever dan die pizza die hij nu speciaal voor haar in de oven deed." blz. 196-197
RECENSIES
Recensie 1
Schrijver: Bloem, Marion
Titel: Mooie meisjesmond : roman
Jaar van uitgave: 1997
Bron: De Morgen
Publicatiedatum: 12-06-1997
Recensent: Ann Meskens
Recensietitel: Opgewarmde kost
Marion Bloem was al eventjes dertig toen ze met de roman Geen gewoon Indisch meisje een opvallende debuut voor volwassenen schreef. In de Nederlandse literatuur was Indonesië natuurlijk al langer een bekend thema. maar Bloem schreef in een eigenzinnige, emotionele stijl over een soort tweede generatieheimwee. Het gemis van een land waar je nooit bent geweest, maar waarmee je vertrouwd bent geraakt door wat de ouders ervan mee namen. Het meisje in de roman is net als Bloem een kind van Indisch Nederlandse ouders die in de jaren vijftig emigreerden. Op school en op straat leert ze Nederland kennen, thuis door verhalen, dansen en gerechten het afwezige moederland Indonesië. Geprangd tussen die twee culturen zoekt ze naar haar eigen identiteit. Maar als het hoofdpersonage later het zogenaamde land van herkomst bezoekt, beseft ze dat "er geen Indische cultuur is, evenmin als er zo iets als haar cultuur zou bestaan: Haar cultuur ligt noch hier op straat, noch in de tropen, maar is beperkt tot de vier muren (en de tuin) waar zij opgroeide." Misschien ook daarom dat die vier muren en de tuin de voornaamste setting zijn van Marion Bloems zesde roman. Mooie meisjesmond. Het jonge Indische hoofdpersonage Milly Roos is een bijna zestienjarig meisje dat, zoals op de eerste bladzijde staat, 'de eerste stop op weg naar echte mondigheid zette'. Op de laatste bladzijde lees je dan hoe mondig Milly haar jeugdliefje buiten de deur zet: "Theo," zei ze koel. Ze beefde niet meer. Er was geen angst meer. 'Ik heb wel trek in eten. maar jij bent mijn lievelingskostje niet." De verhaallijn is mager: meisje ziet jongen, hij wordt haar liefde, meisje geeft (na een vakantie in Italië) jongen de bons. Marion Bloem lardeert dit gegeven met veel Indisch en Nederlands (en Italiaans) voedsel, ook als dankbare metafoor. sublimering en vergelijkingspunt voor alles waar een zestienjarig meisje zin in heeft. Het meest gezochte en misschien ook meest smakeloze voorbeeld is dat lieve Milly telkens als ze haar liefje pijpt zoete en zoute gerechten bedenkt. In culinaire termen gaat het verhaal eigenlijk als volgt: de mooie meisjesmond, gewend aan gado gado en sajour, zal de Hollandse bloemkool met een sausje of de hutsepot te saai vinden, want "een mond wil verrast worden". Mooie Meisjesmond heeft, zoals ook de meeste van Bloems vorige romans, te veel en te weinig van haar debuut. Hoeveel de meisjes in de romans op de schrijfster lijken is van weinig belang, maar bijna altijd lijkt het over hetzelfde meisje te gaan, met een zelfde gevoeligheid, een zelfde herinnering, een zelfde schoonheid. De meisjes groeiden duidelijk op tussen dezelfde muren, in dezelfde tuin. Dat het batikwandkleed boven de schoorsteenmantel door een afbeelding van een zigeunermeisje werd vervangen stond ook al in de eerste roman. Zo zijn er nog meer details die terugkomen uit vroeger werk: dat het meisje de jongen van het muziekbandje wel mag kussen als zijn vader het ziet, maar niet als zijn moeder in de buurt is, of dat het gedichten schrijvende meisje in de war raakt van woorden als 'althans', 'nochtans' en 'ternauwernood', die ze later thuis in woordenboeken moet opzoeken. Vlamingen die Mooie meisjesmond lezen moeten trouwens niet alleen totok (volbloed Nederlander), pasar malam (avondkermis) en tani (inlandse landbouwer) opzoeken - de opsommingen van Indische gerechten lees je als poëzie -, maar zullen misschien ook bij woorden als 'bordeelschuiver' of 'buikschuiver' de wenkbrauwen fronsen. (Het eerste heer met schoenen, het tweede met bromfietsen te maken.) De tegenstelling die Bloem in Geen gewoon Indisch meisje treffend uitwerkte blijft in de meeste van haar latere romans nagenoeg afwezig - en helaas ook in Mooie meisjesmond. In de eerste roman is de ik figuur opgesplitst in twee meisjes, Zon en Sonja, die elkaars tegenpolen zijn. Zon vertegenwoordigt ruwweg Indonesië, gedichten, veel gevoel en sensualiteit, terwijl Sonja Nederland belichaamt, ambitie, verstand en zelfs cynisme. Ook al was het debuut al geheel in de typische suggestieve stijl geschreven, de figuur van Sonja zorgde voor een bepaald evenwicht. Dat evenwicht raakte Bloem in latere boeken kwijt. Wat mede de charme uitmaakte van Geen gewoon Indisch meisje, het zintuigelijke sensitieve, zowel In het personage Zon als in Bloems schrijven, Is in de latere boeken te nadrukkelijk aanwezig om nog echt te raken. Bloem verkoos waarschijnlijk verder te gaan in waar ze goed in bleek te zijn: de verwaarloosde lijfelijkheid in een aangepaste taal belichamen, maar in Mooie meisjesmond willen de woorden nogal eens bezwijken onder het gewicht van dat vele gevoel. "Ik ben wat ik proef." zegt Zon in Bloems debuut, en ze is bijna hetzelfde meisje als Milly in de nieuwe roman, die met haar zestienjarige mond gulzig heel de wereld verkent. Maar Milly is het enige hoofdpersonage in de nieuwe roman - de enkelecursieve, in de ik-vorm gestelde opmerkingen tussendoor van de vrouw die terug kijkt naar het meisje maken geen verschil - en een heel boek over een meisje dat bos wordt als ze in het bos wandelt, zee wordt als ze in de zee duikt en mond wordt als ze zoent, is van het goede te veel. De Nederlandse jongens en gerechten bieden niet genoeg tegenwicht. Het blijkt te veel het sensibele meisje dat dromerig de wereld te lijf gaat, zonder veel inhoud. Boven het niveau van sweet sixteen en never been kissed komt het niet. Bloem zelf maakt ergens halverwege het boek de terechte vergelijking tussen een tekst en een gerecht. Het ging om de dosering, zoals met laos In de lodeh. Als die ontbrak in de lodeh was de sajour flauw. Maar méér dan een mespuntje gedroogde of méér dan twee schijfjes verse laos maakte de sajour lodeh bitter." Welnu, het ontbreekt dit boek aan een beetje beschouwing, een goede dosis beheersing en ietwat diepgang, en er zitten een paar mespuntjes te veel mooi meisje in. Het is, want zo zou je het ook kunnen zeggen, opgewarmde kost die de honger niet stilt.
Recensie 2.
Schrijver: Bloem, Marion
Jaar van uitgave: 1997
Bron: De Stem
Publicatiedatum: 12-06-1997
Recensent: Johan Diepstraten
Recensietitel: Mooie meisjesmond
Alleen Indische duinen van Adriaan van Dis werd een groot succes. Soortgelijke romans van de schrijversgeneratie met Indische banden liggen niet in stapels naast de kassa van de boekhandel. Het voortreffelijke werk van Ernst Jansz en Alfred Birney heeft niets gedaan en afgezien van Geen gewoon Indisch meisje (1983) kan ook Marion Bloem niet bogen op een sprekend succes. Vaders van betekenis (1989), De honden van Slipi (1992) en De leugen van de kaketoe (1993) zijn in de recente Mekka-jaaroverzichten nauwelijks te vinden. De onderwerpen waarover zij schrijven, blijven natuurlijk interessant. Deze kinderen van Nederlands-Indische ouders kennen de verschillende culturen van binnenuit: de omgang met de Hollanders, het verleden van de Jappenkampen, de botsingen van de gedragscodes. Op het thema van Van Dis varieerden Ernst Jansz, Alfred Birney en Marion Bloem lang vóórdat Indische duinen was verschenen. Ook in de nieuwe roman van Marion Bloem, Mooie meisjesmond, is die echo te horen. Dat kan haast niet anders. Haar romans zijn gebaseerd op de autobiografie, ze heeft geen andere bron om over te schrijven. Die prachtige Indische families met hun tragische achtergronden figureren telkens weer op het eerste plan. Al gaat Mooie meisjesmond over enkele jaren uit het leven van het Indische meisje Milly Roos, in feite is het toch weer een roman over het dagelijkse leven in het tweede vaderland. Hoe deze Indische Nederlanders probeerden te integreren in de Hollandse samenleving is een vast thema bij Marion Bloem. Aanpassen of het Indische in ere houden, dat blijft het dilemma. In Geen gewoon Indisch meisje is dat conflict op scherp gesteld: het dromerige zusje van de hoofdpersoon klampt zich vast aan het geromantiseerde verlangen naar haar oorsprong en gaat eraan ten onder. In Mooie meisjesmond geeft Marion Bloem er een wat minder heftige variant op. De roman speelt zich af in de tijd Dat Martin Luther King vermoord werd, John Lennon en Yoko Ono in het Hilton-hotel lagen en Ajax de Europacupfinale verloor van AC Milan met 4-1. Zo staat het op de eerste pagina, maar het opvallende van de roman is dat er verder geen enkele verwijzing is naar 'de buitenwereld'. Mooie meisjesmond vertelt het tijdloze verhaal van een verliefde puber die zich onderwerpt aan de grillen van de knapste jongen van de school. Het is het onstuimige liefdesverhaal van Milly Roos en de blonde Theo Gordel dat een voorspelbaar einde krijgt. Na bijna 200 pagina's eindigt de roman met de veelzeggende zin: 'Straks zou ze de deur vergrendelen.' Herkenbaar Onaardig is het allemaal niet wat Marion Bloem heeft bedacht, maar het déja vu-gevoel overheerst wel heel sterk. Het vertelde verhaal is te herleiden tot een aantal herkenbare gebeurtenissen: de eerste ontmoetingen, de verjaardagsfeestjes, een bezoek aan een Indische oma, de eerste seksuele handelingen en na een vakantie het einde van de relatie. Het kabbelt wel door, hoewel er in het hoofd van Milly Roos vanzelfsprekend veel gebeurt. Na de verliefdheid op de Hollandse jongen volgt de fase dat ze zich opoffert om vervolgens een flinke afkeer van Theo te krijgen vanwege zijn egoïstische (seksuele) gedrag. Marion Bloem heeft niet de allure van iemand als Connie Palmen die een soortgelijk innerlijk conflict (in De vriendschap) met veel verve uitwerkt. In Mooie meisjesmond gaat het vooral om de buitenkant en de lezer krijgt hooguit wat aanwijzingen dat er veel aan de hand is. De karakters blijven vlak. Met de keuze voor Theo Gordel kon Marion Bloem nauwelijks een kant op. Het is een jongen die na de middelbare school bij een verzekeringsmaatschappij gaat werken en vanaf de eerste dag een hekel aan zijn werk heeft. Het enige wat hij wil, is bevredig worden en verder komt er geen stom woord uit. De Hollandse gezinssituatie is al niet hoopgevender. De zus van Theo werkt op de afdeling parfumerie van de Hema en komt alleen thuis om te slapen. De sfeer in huize Gordel is akelig: 'Aan tafel wed niet gesproken, het was ijzig stil, er was allen het tikken van het bestek en het snijden van het mes in de bal gehakt, het krassen van staal over het aardewerk. Halverwege de maaltijd stond Theo's vader abrupt op, liep naar de pickup en zei: 'Onze grootste en beroemdste clown gaat het volgens de kranten helemaal maken in Amerika' en zette een plaat van Toon Hermans op.' De walm van de spruitjesliteratuur uit de jaren zeventig (Mensje van Keulen) is er helemaal in terug te vinden. Verbeelding Een aantrekkelijker romanpersonage is Milly Roos. De warme familiale Indische banden contrasteren hevig met de grauwe, iets te dik aangezette, Hollandse gezinsleven. Milly Roos bekijkt haar leefwereld voortdurend vanuit haar ideeën over eten. Ze is zo sensueel ingesteld dat zij al haar ervaringen beoordeelt op de sensaties van haar mond, haar lippen en haar tong. Hutspot en stamppot voor Holland, daar is niets mee te beginnen, maar hoe fantasievol zijn nasi koenig met de sjoer lodeh, dendeng kering, ebbie, seroendeng, emping en een half eendenei voor Indië? Dat brengt de verbeelding wel op gang. Marion Bloem staat erom bekend dat zij genuanceerd schrijft over de Indische problematiek. In haar romans heeft zij overtuigend laten zien hoe afwijzend de Hollandse gemeenschap reageerde op de komst van de Indische families, maar ook hoe moeilijk de situatie voor de Indische mannen lag: zij vochten immers tegen hun eigen landgenoten voordat daar de onafhankelijkheid werd uitgeroepen. Wie de romans van Marion Bloem naast elkaar legt, merkt dat zij al vrij volledig de geschiedenis van haar familie heeft beschreven. Alleen het verhaal over deze Milly Roos ontbrak nog. Het is niet een groots boek geworden - misschien wel haar minst geslaagde -, maar wel noodzakelijk in haar poging om zoveel mogelijk aspecten van de Indische cultuur te boekstaven.
Onderwerp Oordeel + argument recensent 1 Oordeel + argument recensent 2 Overeenkomst / verschil
De schrijvers van de recensies vinden het onderwerp van het boek: Tweede generatie heimwee. Kinderen van Nederlands-Indische ouders. Beide schrijvers zijn het met elkaar eens.
Verhaallijn: Verhaallijn is mager: meisje ziet jongen, hij wordt haar liefde, meisje geeft jongen de bons. Het is een onstuimig liefdesverhaal met een voorspelbaar eind. Beide schrijvers vinden het voorspelbaar, maar recesent 2 vond het ook hevig.
Inhoud: Te weinig inhoud. Het gaat alleen over een dromerig meisje. De karakters blijven vlak. Beide schrijvers hebben dezelfde mening, het is te eentonig.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden