Zakelijke gegevens
Schrijver: Carry Slee
Titel: Moederkruid
Uitgever: Prometheus
Plaats + jaar van uitgave: Amsterdam 2001
Druk: 1e
Aant. Blz: 201
Genre: Roman Samenvatting: Het boek is in drie delen verdeeld. Het eerste deel is een inleiding van het verhaal, het vertelt hoe de ouders van het meisje en haar zusje bij elkaar kwamen. Hun moeder is nog maar 17 als ze in het naaiatelier van de vader van de meisjes komt te
werken. Haar baas wordt verliefd op haar en zijn vrouw voor haar verlaat. In het tweede deel van het boek hebben het meisje (de ik figuur) en haar zusje het moeilijk. Dit komt voor het grootste deel door hun ouders. Ze zijn net verhuisd, omdat het kleermakersatelier van haar vader failliet is, niks hier in de buurt deugt, daarom
mogen de meisjes niet buiten spelen. Na een tijdje blijkt mogen de meisjes buiten spelen. Ze mogen niet bij anderen op de Wc-bril gaan zitten. Bij de eerste keer gaat het al fout, want ze gaat op de Wc-bril zitten. Haar moeder gaat direct alles ontsmetten.
Later blijkt dat ze bloed in haar plas heeft en moet ze naar de dokter, een nierbek ontsteking. Ze moet zes weken in bed liggen en zoutloos eten, haar moeder vindt dit voor haar zelf verschrikkelijk. Langzaam verslechtert de relatie tussen de ouders, en op een dag staat dan ook nog de deurwaarder voor de deur. Haar vader is weer failliet gegaan. Hij wil weer opnieuw beginnen, en dan wel in de slaapkamer. Binnen een paar weken zit het hele huis vol met naaisters, en op een wordt de vader verliefd. Na een tijdje vertelt de vader dat hij weg gaat, maar vertrekt na een paar dagen nog niet.
In het derde deel een jaar later, gaat het slecht met haar moeder. De dokter wil eerst niet komen, en dan gaat het zo slecht dat ze naar een psychiater moet. Op een gegeven moment gaat het zo slecht dat ze een poging tot zelfmoord doet. De psychiater zegt dat ze uit deze buurt weg moeten, en dus verhuizen ze. Het boek eindigt met, dat ze voor het nieuwe huis staan, en hun moeder zegt dat ze zich niet met de buurvrouw mogen bemoeien.
Ruimte:
Het grootste deel speelt zich af in de flat waar de hoofdpersonen wonen. Ze komen ook niet veel buiten de plaats waar ze wonen, wel gaan ze een eind van huis naar school, en gaan de kinderen een aantal keer naar de kerk. Ze komen zo weinig van huis, omdat
de moeder vindt dat het nergens netjes is. De schrijver besteedt veel aandacht aan de ruimte, dit kom je te weten, omdat er veel gezegd wordt over hoe het er uitziet (niet netjes). Hieruit kan je opmaken dat het verhaal zich in het verleden speelt. Personen: Vader: De vader is een ingewikkelde en gesloten man. Moeder: De moeder is een bittere, haatvolle vrouw die zoveel rare gewoonten en zo’n vreemde gedachtegang heeft dat ze eigenlijk een beetje mysterieus is. Ze is zo zielig dat je af en toe zelfs een beetje medelijden krijgt met de manier waarop zij haar leven lijdt. Carry: Carry is de hoofdpersoon, het hele boek is vanuit haar gedachten en inzichten geschreven. Het gaat alleen om haar, ze is absoluut niet gelukkig met haar leven maar gaat er wel het beste mee om. Elsje: Elsje is de zus van Carry, een gesloten meisje waar je geen hoogte van krijgt. Ze sluit zich heel erg af voor de buitenwereld en de problemen.
Vertelwijze:
Het verhaal is in het ik-perspectief geschreven. Dit zie je doordat er veel ik instaat, en er wordt vaak gepraat over mijn vader en mijn moeder (dit is vooral in het begin van het tweede deel zo). De ik persoon is een meisje, die de leeftijd heeft van een kind dat naar de basisschool gaat.
Thema:
Het thema is: vrouwen: Je ziet duidelijk hoe zij leven en hoe zij op elkaar reageren. Doordat het eerste deel van het verhaal gaat over toen de moeder nog klein was, zie je duidelijk hoe de moeder bepaalde dingen van haar moeder heeft geërfd. Ondanks dat je later in het verhaal merkt dat de moeder niet zo goed met haar moeder kan opschieten zie je wel overeenkomsten, maar de moeder wil dit waarschijnlijk niet weten. Dit omdat ze een hekel heeft aan hoe zij door haar moeder met de vader van de kinderen is getrouwd.
Titelverklaring:
Ik denk dat in de titel onkruid voorkomt, omdat de moeder haar kinderen daarvoor aanziet. Je hebt alleen maar last van ze en door hen wonen ze in een achterbuurt. Ze heeft ook veel commentaar op de kinderen en ze mogen niks. “Moeder” het eerste deel van de titel is waarschijnlijk gekozen omdat het hele boek eigenlijk om de moeder draait.
Schrijfstijl:
Er is geen moeilijk taalgebruik in dit boek. Ook staan er niet veel moeilijke woorden in. Ik denk dat dit komt omdat het verhaal door een kind verteld wordt en die kent nog niet zoveel moeilijke woorden.
Recensie 1
Schrijver: Carry Slee
Titel: Moederkruid
Jaar van uitgave: 2001
Bron: Nederlands Dagblad
Publicatiedatum: 30-03-2001
Recensent: Teunis Bunt
Recensietitel: Carrie Slee mocht niet bidden
Carry Slee is vooral bekend als kinderboekenschrijfster. Kinderen smullen van de boeken en de kinderjury kiest geregeld voor Slee, maar de recensenten zijn zuinig met hun lof en Griffels of Gouden Uilen gaan ook steevast aan de neus van de schrijfster voorbij. Met Moederkruid, een autobiografische roman, richt ze zich voor het eerst op een volwassen publiek. Volgens mijn woordenboek is moederkruid een onaangenaam riekende plant, waaraan geneeskracht bij kwalen van de baarmoeder wordt toegeschreven. Het boek gaat weliswaar niet over baarmoederaandoeningen, maar wel over de geestelijke wonden die toegebracht zijn door de moeder die je gebaard heeft. Misschien hoopt de schrijfster dat dit boek haar daarvan enigszins zal genezen. Moederkruid is verdeeld in drie delen. In het eerste wordt de voorgeschiedenis beschreven. We lezen hoe de ouders van ikfiguur elkaar hebben leren kennen, maar ook een gruwelijke ervaring uit de jeugd van de moeder: ze was er getuige van hoe haar vader met een breinaald een zwangerschap bij haar moeder onderbrak. Waarom dat verteld wordt, is niet helemaal duidelijk. Is het vanaf dat moment mis gegaan met het meisje dat later de moeder van de ikfiguur zou worden? Misschien, maar de schrijfster legt dat verband niet en suggereert het mijns inziens ook niet. In deel twee verhuist het gezin (ikfiguur, zus, vader en moeder) naar een andere, mindere wijk. Moeder vindt dat ze nu onder hun stand wonen en wil met de buurt eigenlijk niets te maken hebben. Ze legt op haar kinderen bijzonder veel druk. Bijna niets kunnen ze goed doen. Vader is druk met de kleermakerij, die ook nog failliet gaat en verder lacht hij alle problemen weg. In het derde deel gaat het met moeder van kwaad tot erger. Ze krijgt psychische problemen, zodat ze van tijd tot tijd een psychiater moet raadplegen. Er zal met moeder best wat aan de hand geweest zijn, maar als lezer krijg je toch voornamelijk de indruk dat moeder een verschrikkelijke aandachttrekster is, een verwend kind dat al lang een schop onder haar achterwerk had moeten hebben. Als moeder een zelfmoordpoging doet, mislukt die uiteraard. Moeder wil helemaal niet dood, moeder wil aandacht, wil zielig gevonden worden. Aandoenlijk is de solidariteit die de hoofdpersoon met haar moeder heeft. Slee schrijft consequent uit het perspectief van het kind, dat het nooit goed doet en altijd op haar kop krijgt. Om moeder te verontschuldigen, neemt ze steeds
zelf de schuld op zich. De kinderen worden zonder godsdienst opgevoed en ze mogen ook niet naar een christelijke school. Wel mogen ze op zondag met een buurmeisje mee naar de zondagsschool, als ze maar niet meedoen met bidden. Daar lag voor moeder
blijkbaar toch een grens. De ikfiguur vindt de zondagsschool weldadig. Ze krijgt de aandacht van de juf die ze van moeder niet krijgt. Als ze een tijdlang het bed moet houden vanwege een hersenschudding, zoekt de juf van de zondagsschool haar op en
bidt met het haar. Na het eerste bezoek aan de zondagsschool bedenkt de ikfiguur dat ze God wil binnenlaten in haar leven, maar verderop wordt daar eigenlijk geen aandacht meer aan geschonken. In het boek zijn meer van die losse draadjes. Vader kruipt af en toe bij de zus, Elsje, in bed en op zijn minst wordt daar de suggestie van incest gewekt. Het wordt een keer genoemd en verder lezen we er niet meer over. Toch vind ik die losse eindjes niet het grootste gebrek. Oppervlakte De dingen die ons verteld worden, zijn behoorlijk schrijnend. Wat mij voornamelijk bijblijft na lezing is echter niet dat de ikfiguur het zo moeilijk gehad heeft, maar dat de moeder zo'n vervelend mens is. Het schrijnende van de situatie blijft erg aan de oppervlakte, alsof de schrijfster niet echt in
de ikfiguur heeft willen of durven duiken. Ik moest denken aan Olifanten op een web van Mensje van Keulen. Ook een boek over de moeder, zij het een liefdevol boek, dat met hetzelfde probleem kampt. Bij Van Keulen is het nog wel een graadje erger, daar
kabbelt het verhaal het hele boek maar voort, zonder dat het je iets kan schelen. Dat heeft Slee niet, wat volgens mij voornamelijk komt door de dialogen die levendig en puntig zijn. Die dialogen houden het boek fris en zorgen ervoor dat het aangenaam leest. Misschien is dat mijn probleem wel met het boek: ik vind het te gladjes. Ik had liever een wat weerbarstiger boek gehad dat wat dieper in het vlees snijdt. Maar misschien ben ik gewoon niet de goede lezer voor dit boek. Recensie 1 opdracht Schrijver: Carry Slee
Titel: Moederkruid
Jaar van uitgave: 2001
Bron: Nederlands Dagblad
Publicatiedatum: 30-03-2001
Recensent: Teunis Bunt
Recensietitel: Carrie Slee mocht niet bidden
Titelverklaring: De kinderen worden zonder godsdienst opgevoed en ze mogen niet naar een christelijke School. Wel mogen ze op Zondag met een buurmeisje mee naar de zondagsschool, als ze maar niet meedoen met bidden. Daar lag voor moeder blijkbaar toch de grens. Mening + argumenten van de recensent: De schrijfster legt het verband niet en suggereert het mijns inzien ook niet. Er wordt verteld hoe de ouders elkaar ontmoet hebben en wat de moeder heeft gezien toen ze klein was (haar vader onderbrak een zwangerschap van zijn vrouw vroegtijdig met een breinaald). Wat het te betekenen heeft krijgen we niet te weten. in het boek zijn het meer van die losse draadjes. Vader kruipt af en toe bij zus, Elsje in bed en op zijn minst wordt daar de suggestie van incest gewekt. Het wordt een keer genoemd en verder lezen we er niets meer over. Toch vind ik die losse eindjes niet het grootste gebrek. Oppervlakte de dingen die ons verteld worden, zijn behoorlijk schrijnend. Wat mij voornamelijk bijblijft na lezing is echter niet dat de ik-figuur het zo moeilijk gehad heeft, maar dat de moeder zo’n vervelend mens is. Het schrijnende van de situatie blijft erg aan de oppervlakte, alsof de schrijfster niet echt in de ik-figuur heeft willen of durven duiken. De dialogen die levendig en puntig zijn. Die dialogen houden het boek fris en zorgen ervoor dat het aangenaam leest. Misschien is dat mijn probleem wel met het boek: ik vind het te gladjes. Ik had liever een wat weerbarstiger boek gehad dat wat dieper in het vlees snijdt. Maar misschien ben ik gewoon niet de goede lezer voor dit boek. Moeilijke woorden: Geen
Conclusie: De recensent vindt dat het boek uit losse draadjes bestaat. Ik vind dat niet. Alle dingen die verteld worden over het verleden hebben wel wat met het verhaal te maken. Ik ben het er wel mee eens dat het een beetje raar is dat we lezen dat vader bij Elsje in bed kruipt en dat we daar verder helemaal niets meer over lezen.
Recensie 2
Schrijver: Carry Slee
Titel: Moederkruid
Jaar van uitgave: 2001
Bron: Elsevier
Publicatiedatum: 03-03-2001
Recensent: Thomas van den Bergh
Recensietitel: Zelfhulpboek: drammerige weeklacht wint het van onderkoeld drama in eerste roman van Carry Slee over haar ongelukkige jeugd. Carry Slee is een van Nederlands populairste kinderboekenschrijfsters. Althans bij jeugdige lezers. Met haar boeken sleepte ze vele malen de Prijs van de Nederlandse Kinderjury in de wacht. De 'officiële' kritiek heeft haar werk minder hoog zitten. De recensies zijn meestal zuinig, en de griffels gingen tot nu toe steevast naar collega's als Imme Dros en Toon Tellegen. Slee weet zelf wel waarom de recensenten haar boeken niet waarderen. In een interview in HP/De Tijd zei ze daarover: 'Ze vinden me geen "literatuur". Recensenten willen verrast worden door de toon, de stijl. Ze lezen, kortom, niet met de ogen van een kind, maar met die van een volwassene.' Dezer dagen verscheen Moederkruid, haar eerste roman voor volwassenen. Afgaand op bovengenoemd citaat, mochten we het een en ander verwachten van dit 'debuut'. Een verrassende toon en geheel eigen stijl, bijvoorbeeld. Immers, hier ligt een boek dat met volwassen ogen gelezen gaat worden, en dus met volwassen maatstaven beoordeeld. Die verwachtingen worden echter niet ingelost. Wat overigens niet wil zeggen dat Moederkruid helemaal mislukt is. De (naamloze) hoofdpersoon van Moederkruid is een achtjarig meisje, dat met vader, moeder en zus op een kleine verdieping woont in een Amsterdamse volksbuurt. Vader is eigenaar van een naaiatelier, maar de zaken gaan niet goed en halverwege de roman wordt hij gedwongen zijn atelier thuis voort te zetten. Die situatie is niet bevorderlijk voor moeders zenuwen, die toch al overbelast zijn. Door de combinatie van een slecht huwelijk, smetvrees, extreem perfectionisme, wantrouwen (ten opzichte van buren en winkeliers) en verbittering ('wij horen niet thuis in deze buurt') balanceert zij permanent op het randje van een zenuwinzinking. Die spanningen reageert ze af op haar dochters. De meisjes hebben ook al weinig steun aan hun vader, die voornamelijk belang stelt in zijn zaken en zijn maîtresses. Thuis doet hij niet veel meer dan platte grappen maken of zijn oudste dochter betasten. Zo groeien de twee zusjes op in een volstrekt liefdeloze omgeving, waarin ze zich staande houden door te vluchten in muziek (de oudste) of het moeder zoveel mogelijk naar de zin te maken (de jongste). De reactie van de kinderen op hun veeleisende moeder is het interessantste aspect van dit boek. Haar bizarre waanideeën zijn voor de twee dochters in eerste instantie de bepalende ijkpunten. En dus is het levensgevaarlijk bij vreemde mensen op de wc-bril te gaan zitten, en kan fruit, verpakt in krantenpapier, akelige ziektes veroorzaken. Tot het uiterste blijven de dochters solidair met vader en moeder, en ze bedenken steeds nieuwe 'oplossingen' om hen tevreden te stemmen. Dergelijke mechanismen legt Slee haarscherp bloot. Ze doet dat op ingehouden toon, kortaf, onopgesmukt. Er is eerder sprake van kaalslag, dan van de beloofde stilistische hoogstandjes. En misschien is dat maar goed ook, want deze stof - de ongelukkige jeugd - vraagt om een sobere aanpak. Dat de lezer desondanks ergens op de helft van de roman afhaakt, heeft niets te maken met stijl, en alles met compositie en dosering. Moederkruid is volledig uit evenwicht. Slee schetst deze jeugd zó somber, zó koud, zó onbarmhartig - dat het een karikatuur wordt. Vooral het gedrag van moeder is zo consequent negatief, dat alle spanning uit het verhaal wegvloeit. Moederkruid is gespeend van iedere nuance en gelaagdheid. De korte hoofdstukjes waaruit de roman bestaat, schetsen telkens weer een volgende idiotie van moeder, of een volgende onachtzaamheid van vader. Alles bij elkaar vormen ze een drammerige weeklacht, in plaats van het onderkoelde drama dat de schrijfster voor ogen zal hebben gestaan, en dat heel af en toe even doorschemert. Het probleem zit 'm, niet voor het eerst, in het autobiografische gehalte van de roman. In interviews heeft Slee herhaaldelijk verteld dat haar moeder manisch-depressief was en haar vader kleermaker met atelier aan huis. Tegen de Volkskrant zei ze vorig jaar dat ze werkte aan een 'autobiografie', bedoeld om haar problematische jeugd te verwerken. 'Het wás nu eenmaal zo,' zal Slee hebben gedacht, 'en dus schrijf ik het ook zo op.' Maar op die manier - zonder te manipuleren, te nuanceren, te sturen, zonder kleuren en tegenkleuren aan te brengen - ontstaat er geen literatuur, hooguit een goedbedoeld zelfhulpboek. Recensie 2 opdracht Schrijver: Carry Slee
Titel: Moederkruid
Jaar van uitgave: 2001
Bron: Elsevier
Publicatiedatum: 03-03-2001
Recensent: Thomas van den Bergh
Recensietitel: Zelfhulpboek: drammerige weeklacht wint het van onderkoeld drama in eerste roman van Carry Slee over haar ongelukkige jeugd. Titelverklaring: De korte hoofdstukjes waaruit de roman bestaat, schetsen telkens weer een volgende idiotie van moeder, of een volgende onachtzaamheid van vader. Alles bij elkaar vormen ze een drammerige weeklacht, in plaats van het onderkoelde drama dat de schrijfster voor ogen zal hebben gestaan, en dat heel af en toe even doorschemert. Mening + argumenten van de recensent: Slee weet zelf wel waarom de recensenten haar boeken niet waarderen. In een interview in HP/De tijd zei ze daarover: ‘ze vinden me geen “literatuur”. Recensenten willen verrast worden door de toon, de stijl. Ze lezen, kortom, niet met de ogen van een kind, maar met die van een volwassene. Die verwachtingen worden echter niet ingelost. Een verrassende toon en geheel eigen stijl bleven uit. Wat overigens niet wil zeggen dat Moederkruid helemaal mislukt is. De reactie van de kinderen op de veeleisende moeder is het interessante aspect van dit boek. Haar bizarre waanideeën zijn voor de twee dochters in eerste instantie de bepalende ijkpunten. Tot het uiterste blijven de dochters solidair met vader en moeder, en ze bedenken steeds nieuwe ’oplossingen’ om het tevreden te stemmen. Dergelijke mechanismen legt Slee haarscherp bloot. Ze doet dat op ingehouden toon, kortaf, onopgesmukt. Er is eerder sprake van kaalslag, dan van de beloofde stilistische hoogstandjes. Moeilijke woorden: Geen
Conclusie: De recensent vind dat het boek wat kortaf is geschreven en dat het te veel over het geklaag van de moeder gaat. Ook vindt hij dat het boek wat teleurstellend is, omdat het te makkelijk geschreven is. Recensie opdracht (teletop) Naam: Lysanne
Klas: 4HD
Datum: 15-06-2007
Titel: Moederkruid
Schrijver: Carry Slee
Uitgever, plaats, jaartal, aant. blz:Prometheus/Amsterdam/2001/201
Recensie 1
Oordeel: De schrijfster legt het verband niet en suggereert het mijns inzien ook niet. In het boek zijn het meer van die losse draadjes. Toch vind ik die losse eindjes niet het grootste gebrek. Wat mij voornamelijk bijblijft na lezing is echter niet dat de ik-figuur het zo moeilijk gehad heeft, maar dat de moeder zo’n vervelend mens is. De dialogen die levendig en puntig zijn. Die dialogen houden het boek fris en zorgen ervoor dat het aangenaam leest. Misschien is dat mijn probleem wel met het boek: ik vind het te gladjes. Argumenten: Er wordt verteld hoe de ouders elkaar ontmoet hebben en wat de moeder heeft gezien toen ze klein was (haar vader onderbrak een zwangerschap van zijn vrouw vroegtijdig met een breinaald). Wat het te betekenen heeft krijgen we niet te weten. Vader kruipt af en toe bij zus, Elsje in bed en op zijn minst wordt daar de suggestie van incest gewekt. Het wordt een keer genoemd en verder lezen we er niets meer over. Oppervlakte de dingen die ons verteld worden, zijn behoorlijk schrijnend. Het schrijnende van de situatie blijft erg aan de oppervlakte, alsof de schrijfster niet echt in de ik-figuur heeft willen of durven duiken. Ik had liever een wat weerbarstiger boek gehad dat wat dieper in het vlees snijdt. Maar misschien ben ik gewoon niet de goede lezer voor dit boek. Recensie 2
Oordeel: Slee weet zelf wel waarom de recensenten haar boeken niet waarderen. Die verwachtingen worden echter niet ingelost. De reactie van de kinderen op de veeleisende moeder is het interessante aspect van dit boek. Dergelijke mechanismen legt Slee haarscherp bloot. Argumenten: In een interview in HP/De tijd zei ze daarover: ‘ze vinden me geen “literatuur”. Recensenten willen verrast worden door de toon, de stijl. Ze lezen, kortom, niet met de ogen van een kind, maar met die van een volwassene. Een verrassende toon en geheel eigen stijl bleven uit. Wat overigens niet wil zeggen dat Moederkruid helemaal mislukt is. Haar bizarre waanideeën zijn voor de twee dochters in eerste instantie de bepalende ijkpunten. Tot het uiterste blijven de dochters solidair met vader en moeder, en ze bedenken steeds nieuwe ’oplossingen’ om het tevreden te stemmen. Ze doet dat op ingehouden toon, kortaf, onopgesmukt. Er is eerder sprake van kaalslag, dan van de beloofde stilistische hoogstandjes. Wat heb ik geleerd van de recensies? Volgens beide recensenten is het boek te makkelijk geschreven. Het voldoet niet aan de eisen van een volwassen lezer. Ook vind een van de recensenten de moeder maar een vervelend mens omdat zij de hele tijd aan het klagen is. Verder vinden ze het wel een goed boek, alleen voldoet het niet aan hun verwachtingen.
Titel: Moederkruid
Uitgever: Prometheus
Plaats + jaar van uitgave: Amsterdam 2001
Druk: 1e
Aant. Blz: 201
Genre: Roman Samenvatting: Het boek is in drie delen verdeeld. Het eerste deel is een inleiding van het verhaal, het vertelt hoe de ouders van het meisje en haar zusje bij elkaar kwamen. Hun moeder is nog maar 17 als ze in het naaiatelier van de vader van de meisjes komt te
werken. Haar baas wordt verliefd op haar en zijn vrouw voor haar verlaat. In het tweede deel van het boek hebben het meisje (de ik figuur) en haar zusje het moeilijk. Dit komt voor het grootste deel door hun ouders. Ze zijn net verhuisd, omdat het kleermakersatelier van haar vader failliet is, niks hier in de buurt deugt, daarom
de moeder vindt dat het nergens netjes is. De schrijver besteedt veel aandacht aan de ruimte, dit kom je te weten, omdat er veel gezegd wordt over hoe het er uitziet (niet netjes). Hieruit kan je opmaken dat het verhaal zich in het verleden speelt. Personen: Vader: De vader is een ingewikkelde en gesloten man. Moeder: De moeder is een bittere, haatvolle vrouw die zoveel rare gewoonten en zo’n vreemde gedachtegang heeft dat ze eigenlijk een beetje mysterieus is. Ze is zo zielig dat je af en toe zelfs een beetje medelijden krijgt met de manier waarop zij haar leven lijdt. Carry: Carry is de hoofdpersoon, het hele boek is vanuit haar gedachten en inzichten geschreven. Het gaat alleen om haar, ze is absoluut niet gelukkig met haar leven maar gaat er wel het beste mee om. Elsje: Elsje is de zus van Carry, een gesloten meisje waar je geen hoogte van krijgt. Ze sluit zich heel erg af voor de buitenwereld en de problemen.
Titel: Moederkruid
Jaar van uitgave: 2001
Bron: Nederlands Dagblad
Publicatiedatum: 30-03-2001
Recensent: Teunis Bunt
Recensietitel: Carrie Slee mocht niet bidden
Carry Slee is vooral bekend als kinderboekenschrijfster. Kinderen smullen van de boeken en de kinderjury kiest geregeld voor Slee, maar de recensenten zijn zuinig met hun lof en Griffels of Gouden Uilen gaan ook steevast aan de neus van de schrijfster voorbij. Met Moederkruid, een autobiografische roman, richt ze zich voor het eerst op een volwassen publiek. Volgens mijn woordenboek is moederkruid een onaangenaam riekende plant, waaraan geneeskracht bij kwalen van de baarmoeder wordt toegeschreven. Het boek gaat weliswaar niet over baarmoederaandoeningen, maar wel over de geestelijke wonden die toegebracht zijn door de moeder die je gebaard heeft. Misschien hoopt de schrijfster dat dit boek haar daarvan enigszins zal genezen. Moederkruid is verdeeld in drie delen. In het eerste wordt de voorgeschiedenis beschreven. We lezen hoe de ouders van ikfiguur elkaar hebben leren kennen, maar ook een gruwelijke ervaring uit de jeugd van de moeder: ze was er getuige van hoe haar vader met een breinaald een zwangerschap bij haar moeder onderbrak. Waarom dat verteld wordt, is niet helemaal duidelijk. Is het vanaf dat moment mis gegaan met het meisje dat later de moeder van de ikfiguur zou worden? Misschien, maar de schrijfster legt dat verband niet en suggereert het mijns inziens ook niet. In deel twee verhuist het gezin (ikfiguur, zus, vader en moeder) naar een andere, mindere wijk. Moeder vindt dat ze nu onder hun stand wonen en wil met de buurt eigenlijk niets te maken hebben. Ze legt op haar kinderen bijzonder veel druk. Bijna niets kunnen ze goed doen. Vader is druk met de kleermakerij, die ook nog failliet gaat en verder lacht hij alle problemen weg. In het derde deel gaat het met moeder van kwaad tot erger. Ze krijgt psychische problemen, zodat ze van tijd tot tijd een psychiater moet raadplegen. Er zal met moeder best wat aan de hand geweest zijn, maar als lezer krijg je toch voornamelijk de indruk dat moeder een verschrikkelijke aandachttrekster is, een verwend kind dat al lang een schop onder haar achterwerk had moeten hebben. Als moeder een zelfmoordpoging doet, mislukt die uiteraard. Moeder wil helemaal niet dood, moeder wil aandacht, wil zielig gevonden worden. Aandoenlijk is de solidariteit die de hoofdpersoon met haar moeder heeft. Slee schrijft consequent uit het perspectief van het kind, dat het nooit goed doet en altijd op haar kop krijgt. Om moeder te verontschuldigen, neemt ze steeds
zelf de schuld op zich. De kinderen worden zonder godsdienst opgevoed en ze mogen ook niet naar een christelijke school. Wel mogen ze op zondag met een buurmeisje mee naar de zondagsschool, als ze maar niet meedoen met bidden. Daar lag voor moeder
bidt met het haar. Na het eerste bezoek aan de zondagsschool bedenkt de ikfiguur dat ze God wil binnenlaten in haar leven, maar verderop wordt daar eigenlijk geen aandacht meer aan geschonken. In het boek zijn meer van die losse draadjes. Vader kruipt af en toe bij de zus, Elsje, in bed en op zijn minst wordt daar de suggestie van incest gewekt. Het wordt een keer genoemd en verder lezen we er niet meer over. Toch vind ik die losse eindjes niet het grootste gebrek. Oppervlakte De dingen die ons verteld worden, zijn behoorlijk schrijnend. Wat mij voornamelijk bijblijft na lezing is echter niet dat de ikfiguur het zo moeilijk gehad heeft, maar dat de moeder zo'n vervelend mens is. Het schrijnende van de situatie blijft erg aan de oppervlakte, alsof de schrijfster niet echt in
de ikfiguur heeft willen of durven duiken. Ik moest denken aan Olifanten op een web van Mensje van Keulen. Ook een boek over de moeder, zij het een liefdevol boek, dat met hetzelfde probleem kampt. Bij Van Keulen is het nog wel een graadje erger, daar
kabbelt het verhaal het hele boek maar voort, zonder dat het je iets kan schelen. Dat heeft Slee niet, wat volgens mij voornamelijk komt door de dialogen die levendig en puntig zijn. Die dialogen houden het boek fris en zorgen ervoor dat het aangenaam leest. Misschien is dat mijn probleem wel met het boek: ik vind het te gladjes. Ik had liever een wat weerbarstiger boek gehad dat wat dieper in het vlees snijdt. Maar misschien ben ik gewoon niet de goede lezer voor dit boek. Recensie 1 opdracht Schrijver: Carry Slee
Titel: Moederkruid
Jaar van uitgave: 2001
Bron: Nederlands Dagblad
Publicatiedatum: 30-03-2001
Recensent: Teunis Bunt
Recensietitel: Carrie Slee mocht niet bidden
Titelverklaring: De kinderen worden zonder godsdienst opgevoed en ze mogen niet naar een christelijke School. Wel mogen ze op Zondag met een buurmeisje mee naar de zondagsschool, als ze maar niet meedoen met bidden. Daar lag voor moeder blijkbaar toch de grens. Mening + argumenten van de recensent: De schrijfster legt het verband niet en suggereert het mijns inzien ook niet. Er wordt verteld hoe de ouders elkaar ontmoet hebben en wat de moeder heeft gezien toen ze klein was (haar vader onderbrak een zwangerschap van zijn vrouw vroegtijdig met een breinaald). Wat het te betekenen heeft krijgen we niet te weten. in het boek zijn het meer van die losse draadjes. Vader kruipt af en toe bij zus, Elsje in bed en op zijn minst wordt daar de suggestie van incest gewekt. Het wordt een keer genoemd en verder lezen we er niets meer over. Toch vind ik die losse eindjes niet het grootste gebrek. Oppervlakte de dingen die ons verteld worden, zijn behoorlijk schrijnend. Wat mij voornamelijk bijblijft na lezing is echter niet dat de ik-figuur het zo moeilijk gehad heeft, maar dat de moeder zo’n vervelend mens is. Het schrijnende van de situatie blijft erg aan de oppervlakte, alsof de schrijfster niet echt in de ik-figuur heeft willen of durven duiken. De dialogen die levendig en puntig zijn. Die dialogen houden het boek fris en zorgen ervoor dat het aangenaam leest. Misschien is dat mijn probleem wel met het boek: ik vind het te gladjes. Ik had liever een wat weerbarstiger boek gehad dat wat dieper in het vlees snijdt. Maar misschien ben ik gewoon niet de goede lezer voor dit boek. Moeilijke woorden: Geen
Conclusie: De recensent vindt dat het boek uit losse draadjes bestaat. Ik vind dat niet. Alle dingen die verteld worden over het verleden hebben wel wat met het verhaal te maken. Ik ben het er wel mee eens dat het een beetje raar is dat we lezen dat vader bij Elsje in bed kruipt en dat we daar verder helemaal niets meer over lezen.
Titel: Moederkruid
Jaar van uitgave: 2001
Bron: Elsevier
Publicatiedatum: 03-03-2001
Recensent: Thomas van den Bergh
Recensietitel: Zelfhulpboek: drammerige weeklacht wint het van onderkoeld drama in eerste roman van Carry Slee over haar ongelukkige jeugd. Carry Slee is een van Nederlands populairste kinderboekenschrijfsters. Althans bij jeugdige lezers. Met haar boeken sleepte ze vele malen de Prijs van de Nederlandse Kinderjury in de wacht. De 'officiële' kritiek heeft haar werk minder hoog zitten. De recensies zijn meestal zuinig, en de griffels gingen tot nu toe steevast naar collega's als Imme Dros en Toon Tellegen. Slee weet zelf wel waarom de recensenten haar boeken niet waarderen. In een interview in HP/De Tijd zei ze daarover: 'Ze vinden me geen "literatuur". Recensenten willen verrast worden door de toon, de stijl. Ze lezen, kortom, niet met de ogen van een kind, maar met die van een volwassene.' Dezer dagen verscheen Moederkruid, haar eerste roman voor volwassenen. Afgaand op bovengenoemd citaat, mochten we het een en ander verwachten van dit 'debuut'. Een verrassende toon en geheel eigen stijl, bijvoorbeeld. Immers, hier ligt een boek dat met volwassen ogen gelezen gaat worden, en dus met volwassen maatstaven beoordeeld. Die verwachtingen worden echter niet ingelost. Wat overigens niet wil zeggen dat Moederkruid helemaal mislukt is. De (naamloze) hoofdpersoon van Moederkruid is een achtjarig meisje, dat met vader, moeder en zus op een kleine verdieping woont in een Amsterdamse volksbuurt. Vader is eigenaar van een naaiatelier, maar de zaken gaan niet goed en halverwege de roman wordt hij gedwongen zijn atelier thuis voort te zetten. Die situatie is niet bevorderlijk voor moeders zenuwen, die toch al overbelast zijn. Door de combinatie van een slecht huwelijk, smetvrees, extreem perfectionisme, wantrouwen (ten opzichte van buren en winkeliers) en verbittering ('wij horen niet thuis in deze buurt') balanceert zij permanent op het randje van een zenuwinzinking. Die spanningen reageert ze af op haar dochters. De meisjes hebben ook al weinig steun aan hun vader, die voornamelijk belang stelt in zijn zaken en zijn maîtresses. Thuis doet hij niet veel meer dan platte grappen maken of zijn oudste dochter betasten. Zo groeien de twee zusjes op in een volstrekt liefdeloze omgeving, waarin ze zich staande houden door te vluchten in muziek (de oudste) of het moeder zoveel mogelijk naar de zin te maken (de jongste). De reactie van de kinderen op hun veeleisende moeder is het interessantste aspect van dit boek. Haar bizarre waanideeën zijn voor de twee dochters in eerste instantie de bepalende ijkpunten. En dus is het levensgevaarlijk bij vreemde mensen op de wc-bril te gaan zitten, en kan fruit, verpakt in krantenpapier, akelige ziektes veroorzaken. Tot het uiterste blijven de dochters solidair met vader en moeder, en ze bedenken steeds nieuwe 'oplossingen' om hen tevreden te stemmen. Dergelijke mechanismen legt Slee haarscherp bloot. Ze doet dat op ingehouden toon, kortaf, onopgesmukt. Er is eerder sprake van kaalslag, dan van de beloofde stilistische hoogstandjes. En misschien is dat maar goed ook, want deze stof - de ongelukkige jeugd - vraagt om een sobere aanpak. Dat de lezer desondanks ergens op de helft van de roman afhaakt, heeft niets te maken met stijl, en alles met compositie en dosering. Moederkruid is volledig uit evenwicht. Slee schetst deze jeugd zó somber, zó koud, zó onbarmhartig - dat het een karikatuur wordt. Vooral het gedrag van moeder is zo consequent negatief, dat alle spanning uit het verhaal wegvloeit. Moederkruid is gespeend van iedere nuance en gelaagdheid. De korte hoofdstukjes waaruit de roman bestaat, schetsen telkens weer een volgende idiotie van moeder, of een volgende onachtzaamheid van vader. Alles bij elkaar vormen ze een drammerige weeklacht, in plaats van het onderkoelde drama dat de schrijfster voor ogen zal hebben gestaan, en dat heel af en toe even doorschemert. Het probleem zit 'm, niet voor het eerst, in het autobiografische gehalte van de roman. In interviews heeft Slee herhaaldelijk verteld dat haar moeder manisch-depressief was en haar vader kleermaker met atelier aan huis. Tegen de Volkskrant zei ze vorig jaar dat ze werkte aan een 'autobiografie', bedoeld om haar problematische jeugd te verwerken. 'Het wás nu eenmaal zo,' zal Slee hebben gedacht, 'en dus schrijf ik het ook zo op.' Maar op die manier - zonder te manipuleren, te nuanceren, te sturen, zonder kleuren en tegenkleuren aan te brengen - ontstaat er geen literatuur, hooguit een goedbedoeld zelfhulpboek. Recensie 2 opdracht Schrijver: Carry Slee
Jaar van uitgave: 2001
Bron: Elsevier
Publicatiedatum: 03-03-2001
Recensent: Thomas van den Bergh
Recensietitel: Zelfhulpboek: drammerige weeklacht wint het van onderkoeld drama in eerste roman van Carry Slee over haar ongelukkige jeugd. Titelverklaring: De korte hoofdstukjes waaruit de roman bestaat, schetsen telkens weer een volgende idiotie van moeder, of een volgende onachtzaamheid van vader. Alles bij elkaar vormen ze een drammerige weeklacht, in plaats van het onderkoelde drama dat de schrijfster voor ogen zal hebben gestaan, en dat heel af en toe even doorschemert. Mening + argumenten van de recensent: Slee weet zelf wel waarom de recensenten haar boeken niet waarderen. In een interview in HP/De tijd zei ze daarover: ‘ze vinden me geen “literatuur”. Recensenten willen verrast worden door de toon, de stijl. Ze lezen, kortom, niet met de ogen van een kind, maar met die van een volwassene. Die verwachtingen worden echter niet ingelost. Een verrassende toon en geheel eigen stijl bleven uit. Wat overigens niet wil zeggen dat Moederkruid helemaal mislukt is. De reactie van de kinderen op de veeleisende moeder is het interessante aspect van dit boek. Haar bizarre waanideeën zijn voor de twee dochters in eerste instantie de bepalende ijkpunten. Tot het uiterste blijven de dochters solidair met vader en moeder, en ze bedenken steeds nieuwe ’oplossingen’ om het tevreden te stemmen. Dergelijke mechanismen legt Slee haarscherp bloot. Ze doet dat op ingehouden toon, kortaf, onopgesmukt. Er is eerder sprake van kaalslag, dan van de beloofde stilistische hoogstandjes. Moeilijke woorden: Geen
Conclusie: De recensent vind dat het boek wat kortaf is geschreven en dat het te veel over het geklaag van de moeder gaat. Ook vindt hij dat het boek wat teleurstellend is, omdat het te makkelijk geschreven is. Recensie opdracht (teletop) Naam: Lysanne
Klas: 4HD
Datum: 15-06-2007
Titel: Moederkruid
Schrijver: Carry Slee
Uitgever, plaats, jaartal, aant. blz:Prometheus/Amsterdam/2001/201
Recensie 1
Oordeel: De schrijfster legt het verband niet en suggereert het mijns inzien ook niet. In het boek zijn het meer van die losse draadjes. Toch vind ik die losse eindjes niet het grootste gebrek. Wat mij voornamelijk bijblijft na lezing is echter niet dat de ik-figuur het zo moeilijk gehad heeft, maar dat de moeder zo’n vervelend mens is. De dialogen die levendig en puntig zijn. Die dialogen houden het boek fris en zorgen ervoor dat het aangenaam leest. Misschien is dat mijn probleem wel met het boek: ik vind het te gladjes. Argumenten: Er wordt verteld hoe de ouders elkaar ontmoet hebben en wat de moeder heeft gezien toen ze klein was (haar vader onderbrak een zwangerschap van zijn vrouw vroegtijdig met een breinaald). Wat het te betekenen heeft krijgen we niet te weten. Vader kruipt af en toe bij zus, Elsje in bed en op zijn minst wordt daar de suggestie van incest gewekt. Het wordt een keer genoemd en verder lezen we er niets meer over. Oppervlakte de dingen die ons verteld worden, zijn behoorlijk schrijnend. Het schrijnende van de situatie blijft erg aan de oppervlakte, alsof de schrijfster niet echt in de ik-figuur heeft willen of durven duiken. Ik had liever een wat weerbarstiger boek gehad dat wat dieper in het vlees snijdt. Maar misschien ben ik gewoon niet de goede lezer voor dit boek. Recensie 2
Oordeel: Slee weet zelf wel waarom de recensenten haar boeken niet waarderen. Die verwachtingen worden echter niet ingelost. De reactie van de kinderen op de veeleisende moeder is het interessante aspect van dit boek. Dergelijke mechanismen legt Slee haarscherp bloot. Argumenten: In een interview in HP/De tijd zei ze daarover: ‘ze vinden me geen “literatuur”. Recensenten willen verrast worden door de toon, de stijl. Ze lezen, kortom, niet met de ogen van een kind, maar met die van een volwassene. Een verrassende toon en geheel eigen stijl bleven uit. Wat overigens niet wil zeggen dat Moederkruid helemaal mislukt is. Haar bizarre waanideeën zijn voor de twee dochters in eerste instantie de bepalende ijkpunten. Tot het uiterste blijven de dochters solidair met vader en moeder, en ze bedenken steeds nieuwe ’oplossingen’ om het tevreden te stemmen. Ze doet dat op ingehouden toon, kortaf, onopgesmukt. Er is eerder sprake van kaalslag, dan van de beloofde stilistische hoogstandjes. Wat heb ik geleerd van de recensies? Volgens beide recensenten is het boek te makkelijk geschreven. Het voldoet niet aan de eisen van een volwassen lezer. Ook vind een van de recensenten de moeder maar een vervelend mens omdat zij de hele tijd aan het klagen is. Verder vinden ze het wel een goed boek, alleen voldoet het niet aan hun verwachtingen.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden