Titel: Moederkruid
Schrijver: Carry Slee
Aantal bladzijden: 202
Uitgever: Prometheus Samenvatting Het boek is geschreven in drie delen. Het eerste deel is een inleiding op het eigenlijke verhaal, het vertelt hoe de ouders van het meisje en haar zusje bij elkaar kwamen. Hun moeder is nog maar 17 als ze in het naaiatelier van de vader van de meisjes komt te werken. Haar baas wordt verliefd op haar en verlaat zijn vrouw. In het tweede deel hebben het meisje (de ik-figuur) en haar zusje het moeilijk. Dit komt voornamelijk door hun ouders. De vader van het meisje ziet het meisje als zijn zoon omdat hij geen tweede dochter wil en ze zijn net met het hele gezin verhuisd, omdat de zaak van hun vader (een kleermakersatelier) failliet is gegaan. Volgens hun moeder horen ze niet in deze buurt thuis en daarom mogen ze niet buiten spelen. Niets in deze buurt deugt en de meisjes moeten dan ook naar een school die behoorlijk uit de buurt ligt, het is een halfuur lopen en hun moeder brengt ze, want ze mogen niet alleen. Ook zijn de meeste winkels in de buurt niet goed genoeg. Na een tijdje blijkt dat ze voorlopig niet weg zullen komen uit de buurt, en mogen de twee zusjes buiten en bij hun vriendinnetjes gaan spelen. Er wordt hen (door hun moeder) wel verboden om iets te eten als ze bij iemand thuis zijn of zelfs maar op de wc-bril te gaan zitten. Bij het eerste bezoek van het meisje aan het huis van Ada (een vriendinnetje) is het al mis; ze gaat op de wc-bril zitten. Als haar moeder er achter komt slaat ze door en gaat direct van alles ontsmetten. Een tijdje nadat dit allemaal gebeurt, moet het meisje naar de dokter omdat ze bloed in haar plas heeft. Het blijkt dat ze een zeer ernstige nierbekken ontsteking heeft en daarom zes weken in bed moet liggen en thuis verpleegd moet worden. Ook moet ze volkomen zoutloos eten. Haar moeder vindt het allemaal vooral erg vervelend voor zichzelf, omdat ze nu helemaal naar de winkel moet waar ze zoutloos brood verkopen en apart voor haar jongste dochter moet koken. Daarnaast vindt ze dat niemand mag weten wat er met het meisje aan de hand is. Langzaamaan verslechtert de relatie tussen de beide ouders. Als na een tijdje ook nog eens de deurwaarder voor de deur staat omdat de zaak van de vader failliet is gegaan, slaan bij de moeder de stoppen door, vooral omdat zij zelf van niets wist. De vader besluit opnieuw te beginnen, en wel in de slaapkamer van het huis, waardoor het bed dus naar de huiskamer verplaatst moet worden, want de moeder wil absoluut niet in een naaiatelier slapen. Binnen een maand zit het atelier vol met naaisters, waaronder eentje waar de vader verliefd op wordt, wat natuurlijk weer leidt tot allerlei ruzies. Als de moeder, de vader betrapt met één van de werkneemsters slaan de stoppen door. Een tijdje daarna vertelt de vader aan het meisje dat hij bij hen weggaat, omdat het zo echt niet langer door kan gaan. Als ze dit aan haar vriendinnetjes vertelt, vinden die het natuurlijk allemaal vervelend voor haar, maar in die buurt gebeurt het veel vaker dat ouders gaan scheiden. Als de vader niet dezelfde dag al weggaat en er zelfs een paar dagen later nog steeds is, krijgt ze ruzie met haar vriendinnen, omdat ze denken dat ze alles verzonnen heeft. Hier begint deel drie. Een paar jaar later. De zusjes worden midden in de nacht wakker gemaakt door hun vader die hen vertelt dat er iets mis is met hun moeder en dat de dokter niet wil komen. Als de meisjes de volgende dag hun moeder gaan wekken om hen naar school te brengen, vertelt ze hen dat ze maar alleen moet gaan, omdat ze zeer ernstig ziek is. Na een paar dagen is het nog niet over en uiteindelijk krijgt de moeder een verwijsbrief voor de psychiater. Als de zusjes uit school komen, wordt het meisje opgewacht door Kitty, een meisje uit de straat dat op een fietsenstalling past. Dat deed ze eerst met een vriendin, maar nu die verhuisd is, moet iemand anders haar helpen. Daar heeft ze het meisje voor uitgekozen. Het meisje heeft eigenlijk niet zoveel tijd, want ze moet naar haar school die ver weg is en bovendien moet ze elke week voor haar moeder een nummertje halen bij de psychiater, omdat de moeder niks anders doet dan in bed liggen en vindt dat ze zelf absoluut geen nummertje kan gaan halen. Na een paar weken mag ze Kitty ook niet meer helpen, omdat ze verliefd op haar is. Met haar moeder gaat het steeds slechter; ze moet steeds zwaardere medicijnen hebben. Ondertussen wordt de vader verliefd op het nieuwe benedenbuurmeisje, dat door de moeder voor hoer wordt uitgemaakt. Daardoor wordt de vader van het benedenbuurmeisje zo boos, dat hij begint de moeder van het meisje te bedreigen. Daarom gaat de deur op allerlei manieren van binnenuit op slot en moeten de zusjes zich aan een belcode houden. Als hun moeder op een dag niet opendoet rennen ze naar het atelier van hun vader, dat inmiddels verplaatst is naar de andere kant van de straat. Hij gaat naar binnen een ontdekt dat de moeder een zelfmoordpoging heeft gedaan, ze heeft haar polsen geprobeerd door te snijden. Als ze weer terugkomt uit het ziekenhuis heeft ze van de psychiater een urgentieverklaring gekregen om in een andere buurt te gaan wonen, omdat deze buurt haar gek gemaakt heeft. Het slot is letterlijk: “We stonden voor ons nieuwe huis. Voor het raam van de tweede verdieping zag ik een vrouw. Ze zwaaide naar ons. Ik wilde terugzwaaien. ‘Geen aandacht aan besteden.’ Mama duwde me gauw het trapportaal in. ‘Denk erom, we bemoeien ons met niemand. Met helemaal niemand.’ Leeservaring Het onderwerp van dit boek is niet echt goed te beschrijven, dat komt omdat er in elk hoofdstuk een klein onderwerpje centraal staat. Ik heb ook lang niet elke gebeurtenis in mijn samenvatting verwerkt omdat, dat niets met de hoofdzaak te maken had. Van tevoren wist ik nog helemaal niet waar het boek over zou gaan. Ik ging het lezen omdat het boek na 2000 en door een Nederlandse schrijver geschreven moest zijn. Ik wist wel dat dit een dialoog was omdat ik dat van m’n tante had gehoord. Aan het eind van het verhaal vind ik het niet goed duidelijk of die moeder echt weer beter word, ik vind dat, dat beter had moeten worden uitgewerkt. De belangrijkste gebeurtenis is dat de familie verhuisd en dat de moeder langzamerhand gek wordt. Dit is de grote lijn in het verhaal. De hoofdstukken staan los van elkaar, het ene hoofdstuk heeft geen betrekking op de andere. Hierdoor gebeurt er zoveel dat het verhaal ook echt boeiend blijft om te lezen. De gebeurtenissen vind ik wel erg schokkend omdat dit, hoop ik, niet in het dagelijks leven gebeurt. Zoals hoe de moeder met de twee meisjes omgaat, alles word verboden. Ook dat ze gewoon de wonden in haar polsen laat zien aan haar kinderen vind ik erg schokkend. Het boek is ook erg dramatisch, omdat voor de kinderen hun jeugd wordt ontnomen en omdat hun moeder steeds gekker wordt. Dat hun moeder een poging tot zelfmoord heeft gedaan heeft het meeste indruk op me gemaakt, omdat ik nooit had verwacht dat ze dat ook echt zou doen, ik had eerder verwacht dat ze in een inrichting terecht zou komen. De hoofdpersoon is niet echt een heldin, maar dat zou je ook helemaal niet verwachten, want wat kan je er aan veranderen dat je ouders niet meer van elkaar houden en dat je moeder gek wordt. Alle personen in het boek lijken echte mensen, dat kan ook niet anders omdat het een biografie is. De moeder verandert heel erg in de loop van het verhaal. In het begin is het nog een normale vrouw, die wel wat rare trekjes heeft, maar aan het eind van het boek sluit ze zich totaal van de buitenwereld af en wordt ze helemaal gek. Elk hoofdstuk gaar over totaal iets anders maar toch is dat niet zo raar, omdat er in bijna elke gebeurtenis word verteld hoe de moeder op dingen reageert en dat moet ook wel, omdat je niet van de een op de andere dag gek bent. Het boek is in drie delen verdeeld en tussen elk deel zit een paar jaar tijdverschil. Dat is ook wel nodig, anders word het verhaal veel te langdradig. Bij het eind blijft er erg veel onduidelijk, omdat je er niet achter komt hoe het met de moeder afloopt. Het verhaal is helemaal niet moeilijk om te lezen, dat komt omdat het door de ogen van een 12/13 – jarig meisje is geschreven, dus worden er niet echt moeilijke woorden gebruikt. Het taalgebruik vind ik wel goed bij de personages passen omdat een 12/13- jarig meisje geen moeilijke woorden gebruikt.
Persoonlijke reactie Ik vond het verhaal erg interessant, omdat ik nog nooit eerder een boek over dit onderwerp heb gelezen. Ik vind het ook erg indrukwekkend omdat er zoveel erge dingen gebeuren in het boek, zoals dat het meisje nieuwe schoenen mag kopen en dat ze dan zo graag het blauwe paar wil maar omdat haar moeder beweerd dat ze daar niet goed op kan lopen moet ze schoenen die ze helemaal niet mooi vind. Ook dat ze speelkleren krijgt van haar moeder en dat ze geen eten mag aannemen van ‘vreemde’ mensen vind ik erg. Het verhaal heeft me ook erg aan het denken gezet, ik dacht vooral aan of dit ook in het echt gebeurde. Omdat het een dialoog is, zijn er wel bepaalde dingen echt gebeurt maar ook een aantal dingen verzonnen. Het verhaal is ook erg werkelijk omdat het over ‘gewone’ mensen gaat en er gebeuren ook dingen die in het gewone leven ook gewoon gebeuren. Hierdoor is het verhaal ook erg geloofwaardig. Ook vind ik het boek er zielig, vooral voor de twee zusjes, omdat zij in het begin niet buiten mogen spelen en hun vriendinnetjes wel, en later omdat hun dan met een gestoorde moeder moeten leven en een vader die er bijna geen zorgen om maakt en doorgaat met zijn eigen leven. Dat de moeder in haar polsen heeft gesneden en dat ze een paar keer zegt dat ze aan de gaskraan gaat liggen vind erg shockerend. Want zoiets zeg je toch niet tegen je kinderen! Verwerkingsopdracht
Over de recensie van W. Wouters – Maljaars Opzich vindt hij het boek wel goed, alleen vindt hij dat de problemen te weinig worden uitgewerkt. Het thema tragiek en opgroeien in onveiligheid vindt hij duidelijk en inleefbaar neergezet, omdat het aantal gebeurtenissen en problemen groot zijn. Doordat problemen niet of nauwelijks worden uitgewerkt vindt hij de roman een beetje oppervlakkig en doordat er maar korte hoofdstukken en korte zinnen zijn vindt hij het boek erg laagdrempelig. Over recensie van Jaap Goedegebuure Deze schrijver kraakt het werk van Carry Slee echt zwaar af. Hij zegt dat ze met haar recht – aan recht – uit geschreven traantrekkers haar lezers klaar stoomt voor de bouquetreeks en televisiesoaps. Verder vindt hij dat moederkruid wel voor grote mensen bedoeld mag zijn, het toch heel erg lijkt op haar jeugdromans. Dit vindt hij doordat het vanuit de beleving van een jong meisje is verteld en omdat het weer een problemen boek is. Ook zegt hij dat, doordat de moeder veel te veel word benadrukt in elk hoofdstuk, je leeslust daar door word afgeremd. Ook het eind vindt hij erg slecht, hij zegt dat je meteen denkt: nog even en de kinderbescherming moet in actie komen. Nog een menig van de schrijver is dat personages onbezielde ledenpoppen zijn, waarmee je, je onmogelijk mee kunt vergelijken. Als slot vertelt hij letterlijk: ‘het geval Carry Slee bevestigd het vermoeden dat er maar twee soorten schrijvers bestaan: goede en slechte. Wie respect afdwingt als kinderboekenauteur maakt ook kans om ook lof te oogsten als romancier voor volwassenen, en omgekeerd. Maar wie de jeugd bederft met slecht geschreven boeken over trendgevoelige onderwerpen, maakt uitsluitend indruk op geldbeluste uitgevers en gemakzuchtige lezers. Mijn menig over de recensie van W. Wouters – Maljaars Ik vind ook dat het boek weinig anders is dan Carry Slee’s jeugdromans. Dat komt omdat het niet echt in ‘grote mensen taal’ is geschreven. Maar dat heeft ook te maken met dat het vanuit een jong meisje is geschreven. Ook dat er veel dingen gebeuren die veel te slecht worden uitgewerkt ben ik met hem eens. Er waren inderdaad korte hoofdstukjes maar dat vond ik juist wel lekker om te lezen. Mij mening over de recensie van Jaap Goedegebuure Ik vind dat hij veel te kritisch naar het boek kijkt. Hij zegt dat het recht – aan recht – uit tranentrekkers zijn, dat vind ik absoluut niet! Dit boek vind ik niet echt een tranentrekker omdat het wel een heel serieus onderwerp is maar het er gebeuren niet zulke erge dingen dat het meteen een tranentrekker is. Hij heeft wel gelijk dat het weinig verschilt van haar jeugdromans. Dat hij zegt dat de moeder veel te veel word benadrukt vind ik niet kloppen, want de kinderen lijden zo een verschrikkelijk leven grotendeels door de ziekte van hun moeder. Ook dat je, je niet met de personages kunt vergelijken vind ik onzin omdat het als ‘gewone’ mensen word beschreven en niet een of andere buitenaardse wezens, behalve de moeder dan. Andere boeken van Carry Slee · Kappen · Pijnstillers · Kilometers cola en knetterende ruzie · Meester paardenpoep · Spijt · Ridder schijtebroek · Afblijven