Mes op de keel door Gonneke Huizing

SAMENVATTING: Rutger Sips is weer eens de pineut. Met gym mocht hij als eerste aan de ringen, maar als er iets is dat hij niet kan, kan is het wel ringzwaaien. Rutger stond maar te aarzelen en na een poosje stuurde de gymleraar (Van Waals) hem het gymlokaal uit. Hij liep naar de selectiekamer waar hij Van Waals aan het eind van de gymles moest spreken. Eenmaal in de selectiekamer zag hij de jas van Van Waals hangen met uit de jaszak een portefeuille stekend. Hij aarzelde even, maar pakte de portefeuille en nam al het geld eruit. Maar bedacht zich even later weer en legde het geld terug net voordat Van Waals de selectiekamer in kwam. Die middag stond hij voor de pinautomaat te wachten. Hij moest en zou geld hebben, hoe dan ook, maar zijn spaarrekening was inmiddels ook al geplunderd. Hij wist dat er elke donderdag om 17.00 uur een oude man Naar de pinautomaat kwam om geld te pinnen. Rutger ha al pogingen gedaan om de man te beroven van z’n geld, maar elke keer deinsde hij op het laatste moment terug. Maar nu moest hij echt geld hebben en volgde de man die een steegje in liep. Rutger riep naar de man, dat hij z’n geld aan hem moest geven, maar de oude man was niet bang voor hem en negeerde hem gewoon. Rutger aarzelde even, maar gaf de man een harde duw waarop de man met een klap op de grond viel. Even kreeg Rutger medelijden, maar greep de envelop met geld uit de jaszak van de oude man en rende weg. Het geld moest hij aan Niek en Kars geven. Niek en Kars waren een soort beschermengel voor hem, omdat hij nogal gouw gepest werd. En hij wist dat als hij hen het geld niet zou geven, dat hij met een mes bedreigd werd, dus deed hij braaf wat ‘m elke keer gezegd werd. Op een avond als Rutger niet kan slapen hoort hij plots een harde klap uit de kamer van z’n ouders komen. Samen met z’n zusje gaat hij kijken. Zijn pa ligt met een bloedend hoofd op de grond en moeder vertelt dat hij was gestruikeld en met z’n hoofd tegen de kaptafel viel. Een paar minuten laten arriveerden de dokters en nemen hem mee naar het ziekenhuis. In het ziekenhuis horen ze dat pa een lichte hersenschudding heeft maar dat het gelukkig wel weer goed met hem zal komen. Als ze nog even staan te wachten daar in de hal van het ziekenhuis ziet Rutger de oude man, die hij die middag had overvallen, op een brancard voorbij komen met veel dokters eromheen. Rutger krijgt het benauwd. De volgende dag loopt hij langs het huis van de oude man en komt erachter dat de man een baron is. Baron Van der Putte tot Sluyswyck. In een telefoonboek zoekt hij het nummer van het ziekenhuis op om daar te vagen hoe het met de oude man gaat, want Rutger voelt zich schuldig. Het was zijn schuld dat die man nu in het ziekenhuis ligt. Van het ziekenhuis krijgt hij te horen dat de baron een licht hartaanval gehad had. Even later besluit Rytger het geld dat hij van die oude man afhandig gemaakt had, terug te geven en z’n excuses aan te bieden. Maar z’n plan was behoorlijk in de war geschopt toen hij Niek en Kars tegen het lijf liep. Ze dreigden z’n zusje in de problemen te brengen als hij het geld niet binnen 2 weken aan hen gegeven had. Uit school gaat Rutger naar het ziekenhuis om te kijken hoe het met z’n pa gaat. Maar als hij weer weg wil gaan ziet hij de baron aan een tafeltje zitten. Hij wilde wegrennen, maar de baron had ‘m al gezien en sprak ‘m aan. Rutger aarzelde, maar de baron gebaarde naar hem dat hij naast hem moest gaan zitten. Rutger deed dat, hij had immers weinig keuze. Rutger zegt dat het hem speet, en dat hij het geld weer aan hem terug zal geven, maar de baron vraagt of hij het geld aan een adres wil bezorgen waar hij eerder de baron naar toe zag lopen toen hij ‘m achtervolgde. Dat doet Rutger wel. Maar als hij Het Steegje in loopt hoort hij stemmen achter zich. Het waren Niek en Kars. Hij probeerde te vluchten, maar dat mislukte. Ze smeten hem op de grond en fouilleerde hem. Ze namen de envelop met het geld uit z’n zak en gingen er vandoor. Rutger gaat verder naar het huis van de baron om zijn vogel te voeren. Dat had de baron hem ook gevraagd. Rutger gaat naar de flat waar hij het geld zou moeten bezorgen, om te zeggen dat hij het geld niet had. Dat was gestolen onderweg. Maar hij bedenkt zich en gaat weer terug. Rutger opende de brief die hij in de flat had gevonden en die aan de baron gericht was. Er stond in dat als de baron het geld niet binnen ene bepaalde tijd geleverd had, dat hij zwaar in de problemen zou komen. Dan gaat Rutger weer naar het ziekenhuis om tegen de baron te zeggen dat hij het geld onderweg was kwijtgeraakt. En om de brief, die hij in de flat had gevonden, aan de baron te geven. Maar de baron verscheurd de brief, omdat hij weet wat erin staat. Hij geeft z’n pinpas aan Rutger en zegt dat hij 500 gulden moet pinnen en die vervolgens aan het adres te bezorgen, omdat hij zelf daartoe niet in staat is, terwijl het geld dringend geleverd moet worden. Om 2 uur ’s nachts gaat Rutger het huis uit en stapt op de fiets om naar het dichtstbijzijnde pinautomaat te fietsen. Om vervolgens de 5 briefjes van honderd aan het desbetreffende adres te bezorgen.Als Rutger weer naar het ziekenhuis gaat om te vertellen dat het gelukt is, vraagt de baron of hij de aankomende donderdag ook weer 500 gulden aan dat adres wil bezorgen. En als dank mocht Rutger zelf dan ook geld pinnen om er iets voor te kopen. Zijn mentor krijgt op een gegeven moment in de gaten at er iets mis is met Rutger, omdat hij zich de laatste tijd een beetje raar gedraagt. En omdat hij Rutger met Niek en Kars om ziet gaan, terwijl dat geen geschikte vrienden voor ‘m zijn. Maar Rytger wil er niet met de mentor over praten. Als hij het uur daarop uit de klas wordt gehaald door de rector en mee moet lopen naar het kamertje van de rector waar hij vervolgens zijn mentor aantreft, zet hij het op een lopen. Hij gaat naar het huis van de baron om daar de boel een beetje op te ruimen en schoon te maken. En tijdens het schoonmaken ziet hij een kastje staan. Uit nieuwsgierigheid maakt hij het kastje open en vindt allemaal brieven. Hij maakt er één open. Al snel komt hij erachter wat er gaande is. De baron moet elke week 500 gulden aan de heer Woudstra geven, om er voor te zorgen dat z’n zoon er niet achter komt dat hij eigenlijk niet de echte vader is. In de oorlog is hij onder dwang gezet door de Duitsers. Hij moest een keuze maken tussen zijn eigen familie en het van z’n butler. Hij koos voor z’n eigen familie (vrouw en 3 kinderen). De familie van z’n butler werd gedood, op één na. Dat was de jongste zoon van de butler. De baron heeft de jongen beschouwd als z’n eigen zoon, omdat z’n kinderen ook door de Duitsers vermoord waren. Maar als die zoon er achter kwam dat het de schuld van de baron was dat zijn familie vermoord werd, zou hij zichzelf nooit meer vergeven. Die zoon was het enige wat hij nog had, omdat de rest van z’n familie dood was. Ja, z’n vrouw leefde nog, maar het ging niet meer goed tussen hen en ze zijn gescheiden. Maar om te voorkomen dat die zoon erachter kwam dat hij de rest van z’n gezin vermoord had, moest hij elke donderdag 500 gulden betalen aan Woudstra. Want Woudstra had ‘m immers de keuze opgelegd dat hij moest kiezen tussen zijn familie of het van zijn butler. In het ziekenhuis; De baron ziet op de tv dat Rutger al een paar dagen vermist wordt, en door de politie gezocht wordt. Hij weet dat de jongen in zijn huis is en belt toch de politie maar. Rutger was net de parkiet eten aan het geven als er op de deur geklopt wordt. Politie. Hij probeert zich te verstoppen op zolder, maar in mum van tijd had de politie heb al gevonden. Z’n moeder is dolblij hem weer te zien. Hij vertelt dat hij geld aan Niek en Kars moest geven omdat ze hem anders zouden bedreigen met een mes. Maar de politie kan Niek en Kars niet oppakken, omdat ze niet genoeg bewijzen hebben. Aangezien Niek en Kars alles ontkennen. Een paar dagen later wordt Rutger aangehouden door Niek en Kars. Zijn vader heeft gezegd, dat als ze weer begonnen te vechten, dat hij dan gewoon terug moest vechten. En dat deed hij dus ook. Hij wist Niek ene blauw oog te slaan, maar hij kreeg er helaas ook 2 terug. Dat was dus een niet echt geslaagde actie. De baron is inmiddels al weer thuis en Rutger en z’n familie zorgen voor hem. Aangezien de baron in een slechte gezondheid verkeerd. Met oud en nieuw nodigt de baron z’n ‘zoon’ (Jacob) uit, om oud en nieuw bij hem te vieren. Rutger vindt dat het tijd wordt dat de baron hem vertelt dat hij eigenlijk niet de echte zoon is, maar de zoon van z’n vroegere butler. Maar de baron durft het niet, en wil het ook niet. Als ze buiten vuurwerk gaan afsteken, ziet Rutger dat er verder op een groepje jongeren staat, dat een groot vuur aan het maken zijn, en er van alles en nog wat in gooien. Rutger wil daar ook aan meedoen, maar op een gegeven moment stopt er een auto. En omdat ze midden op de weg dat vuur hebben gemaakt kan de auto er niet langs. En draaien heeft ook geen nut, want de weg is te smal. Een paar jongeren gaan met z’n allen de auto opzij duwen en de auto beland in de gracht, terwijl de bestuurder er nog in zit. Rutger denkt geen seconde na, en trekt z’n jas en z’n schoenen uit, en springt da auto achterna het water in. Hij weet de deur open te krijgen en sleept de bewusteloze man uit de auto, het water uit. Zelf raakt hij onderkoeld en wordt niet veel later met een ambulance naar het ziekenhuis gebracht. Daar moet hij een nacht ter observatie. Als hij na de kerstvakantie weer op school komt wordt hij als een held beschouwd. Zelfs Moniek (het meisje die hij al tijden erg leuk vindt) is helemaal weg van hem. Zij vraagt als ze op de fiets zitten op weg naar huis, of hij ook op het schoolfeest komt. En dat wil hij wel. Die middag wordt hij door Jacob aangesproken. Hij vertelt dat het met de gezondheid van de baron erg slecht gaat. En hij heeft ook opgemerkt dat de baron eigenlijk heel ongelukkig is. Hij vraagt aan Rutger of die misschien wat meer weet over de baron. Rutger zegt:’ja’. En vertelt hem vervolgens het hoe en het wat, en waarom de baron elke week 500 gulden aan dhr Woudstra moet geven. Jacob is niet verbaasd. Hij wist al jaren lang dat hij niet de echte zoon was van de baron. Dat had de vrouw van de baron hem vertelt, maar ze zei ook dat hij daar beter niet met de baron over kon beginnen. Omdat het zijn hart zou doen breken. Het enige waar Jacob verbaast over was, was dat de baron dhr Woudstra geld moest te betalen, als chantagemiddel. Jacob gaat naar dhr Woudstra en zegt dat als hij die oude man (de baron) nog een keer lastig zou vallen, dat hij de politie erbij zou halen, want chantage is wettelijk strafbaar. Op het schoolfeest ziet Rutger Niek en Kars en verstopt zich voor hen. Mara als hij ze hoort zeggen dat ze het huis van de baron gaan overvallen, gaat hij er als een speer vandoor, om de baron te waarschuwen. Als hij bij de baron is vertelt hij aan Jacob dat de twee jongens, die hem het mes onder de keel hielden, zo gaan inbreken in dit huis. Jacob verzint een plannetje. En als Niek en Kars ingebroken hebben en er me de buit vandoor willen gaan, houd Jacob ze tegen met een pistool op hen gericht. Ondertussen belt Rutger de politie, en niet veel later worden Niek en Kars opgepakt. De baron sterft enige tijd later in een ziekenhuisbed, en gelukkig heeft hij alles nog uit kunnen praten met zijn ‘zoon’ Jacob. SCHRIJVERSINFORMATIE: Gonneke Huizing schrijft pas sinds enkele jaren. In 1996 schreef ze het boek: ‘Mes op de keel’, dat zelfs in de top-5 van de Jonge Jury terechtkwam. De schrijfster is geboren op 11 april 1960 en Groningen. Ze studeerde Nederlandse Taal en Letterkunde en geeft sinds 1985 Nederlands op het Wessel Gansfortcollege, een middelbare school, in Groningen. De heeft 2 geadopteerde dochters in de kleuterleeftijd. Haar werk en haar gezin kostten haar altijd zoveel tijd, dat ze nooit aan schrijven toekwam. Maar nu neemt Gonneke Huizing er gewoon de rust voor. Nu ze eenmaal begonnen is met schrijven en de nodige waardering krijgt, houdt ze er niet meer mee op. Er kunnen waarschijnlijk nog een heleboel boeken van haar te verwachten zijn.
BEOORDELINGSSCHEMA: 1. Spannend, omdat je niet weet hoe het verhaal zou verlopen, en omdat er elke keer weer andere dingen in gebeuren waardoor het verhaal een draai krijgt. 2. Begrijpelijk, omdat alles wordt wel duidelijk uitgelegd. 3. Verrassend verloop, omdat ik niet dacht dat die zoon van de baron toch al jarenlang wist da hij niet de echte zoon was. Maar dat het dan uiteindelijk toch nog goed komt. 4. Doet me niets, omdat het maar gewoon een verhaal is en ik heb geen zin om daar nou uitgebreid aandacht aan te moeten besteden. 5. Interessant, omdat vooral het einde verrassend verloopt. 6. Geloofwaardig, omdat het best mogelijk zou kunnen zijn dat er een jongen met een mes bedreigd wordt op de middelbare school. 7. Overbekend, omdat ik het een niet echt origineel verhaal vind eigenlijk. Je hebt eigenlijk zo veel van dat soort verhalen. 8. Leerzaam, omdat er bepaalde dingen in voorkomen waar toch wel over nagedacht is. 9. Niet van mening verandert, want ik vind dat er niet veel dingen in voorkomen waar je mening van zou kunnen veranderen. 10. Nee, het verhaal heeft geen duidelijke bedoeling, omdat ik er niet echt een duidelijke bedoeling in kan ontdekken. 11. – 12. Niet herkenbaar, want in mijn milieu is zoiets nooit gebeurt. Dus voor mij is het niet herkenbaar. 13. Makkelijk, want het was niet erg ingewikkeld, en ook het taalgebruik van de schrijfster was niet erg moeilijk. 14. Heldere bouw; alles wordt gewoon heel duidelijk vertelt, waardoor er geen misverstanden in het verhaal kunnen ontstaan. 15. Emotie; ik vond het sneu dat die oude baron toch aan het eind van het boek dood gaat. EIGEN MENING: Nee, ik zou dit boek niet aan een klasgenoot aanraden, persoonlijk vond ik het eigenlijk een niet zo zwaar boeiend verhaal. Ik zou ze een ander boek aanraden. Maar voor mensen die niet zo makkelijk lezen, is dit wel een goed boek, want ik vond zelf dat het best makkelijk weg te lezen was. PERSONAGES: Rutger: De innerlijke kenmerken van Rutger zijn: Hij is erg aardig maar ook heel bang voor 2 jongens die hem onder druk zetten. Over de uiterlijke kenmerken van Rutger wordt in het verhaal bijn niets verteld, hij heeft blond haar en is een jaar of 13/14 oud…. De sociale kenmerken van Rutger zijn: Hij is heel aardig maar hij overvalt ook mensen, tegen z’n zin, omdat hij door 2 jongens onder druk wordt gezet en ze geld eisen. Verder heeft ie een zusje (Leonie van een jaar of 8/9) een vader en een moeder. De baron: De innerlijke kenmerken van de baron(Diederick van de Putte tot Sluyswyck) zijn: aardig maar hij heeft allemaal nare gevoelens over vroeger. De uiterlijke kenmerken van de baron zijn: Hij is 88 jaar geworden en loopt een beetje mank, had vroeger een vrouw en 3 kinderen Maar door de oorlog zijn ze gescheiden. Z’n kinderen zijn omgekomen, en z’n vrouw wilde niks meer met hem te maken hebben. De sociale kenmerken van de baron zijn: Hij is heel aardig tegen iedereen maar hij houdt zich veel een beetje afzijdig. Niek en Kars; 2 jongens die een paar klassen hoger zitten. Zij vinden het leuk om van de zwakkeren te profiteren. Dus ook van Rutger.
Frans; Mentor van Rutger, had al snel door dat er iets gaande was. Maar dat heeft ie altijd. Jacob; De zoon van de baron, nou ja, volgens de baron dan. Aardige man. Tussen de 30 en 40 jaar oud. THEMA: Pesten. TITELVERKLARING: Mes op de keel; Nou, die jongen wordt met het mes op de keel bedreigd, als hij niet op tijd z’n geld afstaat. En de baron werd bedreigd z’n zoon te verliezen, het enige wat hij nog had aan familie. TIJD: Heden ten dage. Grotendeels chronologisch verteld, maar er komen een paar flashbacks in voor. Die waren van de baron, toen hij weer terug moest denken aan die oorlog. PERSPECTIEF: Ik denk bij de hoofdpersoon. Hem hoor je het meeste denken en zeggen, waardoor het verhaal duidelijker wordt.