Meander door Tessa de Loo

Samenvatting Jesse Deodaat is een man van middelbare leeftijd. Hij heeft voor zichzelf ontdekt dat de mensen gedreven worden door angst en daardoor dingen gaan doen zoals oorlog voeren. Hij zegt dat je door meditatie kan ontsnappen aan de dagelijkse problemen. Met meditatie bedoelt hij dat je nergens aan denkt en dat je voelt dat je één wordt met de natuur. Als je dat lukt heb je een hogere vorm van geluk bereikt dat de “normale” mensen niet kennen. Jesse is een slimme man en hij wil proberen een nederzetting op te bouwen, waarin de mensen in harmonie leven met de natuur en geen last hebben van de problemen die je zou hebben in stad. In Zeeuws-Vlaanderen is een half verlaten dorp en daar wil Jesse met een aantal volgelingen die nederzetting gaan opzetten, de nederzetting noemt hij Meander. Jesse is getrouwd met Maja, op het geestelijke niveau, maar Maja is lichamelijk getrouwd met Hugo. Jesse heeft samen met Maja een zoontje, Frodo. Jesse denkt dat het genoeg is om geestelijk met Maja getrouwd te zijn, omdat het lichamelijke genot wat Maja met Hugo heeft, in het niet valt bij het geluk wat hij bereikt door te mediteren. Jesse denkt dan ook dat Maja vanzelf genoeg krijgt van Hugo. Jesse wordt de leider van Meander en is heel zelfverzekerd en gaat geen enkel probleem uit de weg. Jesse krijgt een aantal volgelingen waaronder Sebastiaan, waardoor Jesse bijna aanbeden wordt. Ook komen Otto en Hester, Otto gelooft in de ideeën van Jesse, maar Hester wordt eigenlijk door Otto meegesleurd, samen met hun dochtertje Catelijne. Ook komen Max en Roosje naar het dorp. Max en Otto worden trouwe volgelingen van Jesse. Maja gaat proberen op geestelijk niveau veel te bereiken door heel diep in haar gevoelens te gaan. Terwijl de andere hard werken voor Meander, zit zij thuis met Hugo. In het begin gaat het heel goed met Meander daar gaat het eerste deel ook over. Aan het einde van deel 1 begint Jesse genoeg van Hugo te krijgen. Hij ligt de hele dag maar in bed met Maja en het huis wordt een rommeltje en dus stuurt Jesse Hugo weg. Deel 2 is het omslagpunt van het boek, Maja is boos omdat Jesse niet met haar naar bed wil en blijft daarom dagen lang de hele dag in bed liggen en zegt niks meer. Op een avond komt Jesse erachter dat Maja, achter zijn rug om, een avondje uit in Antwerpen heeft georganiseerd met een paar andere leden van Meander. Hij laat ze gaan. In deel 3 loopt het helemaal fout met Meander. Een aantal leden van Meander, o.a. Maja en Hester blijft maar uitgaan in Antwerpen. Hester blijft bij slapen bij een jongen die ze daar ontmoet en ook Maja krijgt een nieuwe vriend. Jesse kan de het niet hebben dat Maja een nieuwe vriend heeft en verlaat Meander voor de hele zomer om eens goed na te denken. Als hij terugkeert is het een zooitje, er is die zomer maar heel weinig werk verricht, Meander heeft schulden en sommige leden denken alleen maar aan feesten. Maja heeft zich nu tegen Jesse gekeerd en krijgt daarbij steun van o.a. Hester. Maja heeft zo haar eigen plannen en weet deze door te voeren. Maja beheert nu de kas van Meander en maakt daar misbruik van. Een aantal kaas- en broodmakers hielp Meander, maar steunde niet de ideeën. Omdat Maja verkeerde dingen tegen hen zegt en ze in de stad beter hun werk kunnen verrichten trekken ze weg uit Meander. Jesse zet Maja uit het huis en Maja vertrekt uit Meander en zegt dat ze Jesse zal aanklagen. Ondertussen heeft Roosje Max verlaten voor een ander lid, Jacob. Hester heeft Otto verlaten voor Hugo, die weer is teruggekeerd. Otto en Max geven indirect Jesse de schuld. Maja dient een aanklacht in tegen Jesse en hij wordt uit zijn huis gezet. Hij trekt samen met Frodo in bij Sebastiaan. Als een oude liefde van Sebastiaan, Katja, dan opdaagt, moet hij ook daar weg. Hij gaat langs alle leden van Meander, maar iedereen vindt dat Jesse hen heeft bedrogen met mooie ideeën. Uiteindelijk besluit Jesse Meander te voet te verlaten samen met Frodo. Personages Jesse Deodaat. Hij is de hoofdpersoon van het boek. Door mediteren kan hij een hoge vorm van geluk bereiken, daardoor heeft hij geen angsten. Hij is een rustig en verstandig persoon, die geen probleem uit de weg gaat. Hij is ook erg naïef, dat blijkt aan het eind van het boek, als hij zelf nog lange tijd gelooft dat Meander te redden valt. Zijn enige zwakke punt is Maja. Maja. Zij is de geestelijke vrouw van Jesse en de lichamelijke vrouw van Hugo. Zij komt uit het boek als een slecht persoon naar voren en speelt een belangrijke rol in het boek. Ze is het eigenlijk niet eens met Jesse, maar heeft hem gevolgd uit verliefdheid. Maja heeft zo haar eigen ideeën en zij is eigenlijk de persoon die Meander naar de afgrond leidt. Ze komt heel onredelijk en bazig over. Omdat Jesse een zwak voor haar heeft, kan ze veel maken en geeft hij haar vaak haar zin. Sebastiaan. Hij is de grootste aanhanger van Jesse, hij keurt alles wat Jesse doet goed en steunt hem door dik en dun. Hij is ook de enige die hard doorwerkt in de zomer dat Jesse er niet is. Het lijkt erop op het eind op dat Sebastiaan als enige over blijft om Jesse te steunen, maar als zijn oude grote liefde Katja terugkeert, is Jesse ook niet meer welkom bij hem. Sebastiaan speelt geen belangrijke rol in het boek. Hij is een eenling in Meander. Max, Roosje, Hester en Otto. Zij zijn leden van Meander die een aantal keer gevolgd worden in het boek, maar niet een hele belangrijke rol spelen. Ze zijn een beetje het voorbeeld van de gemiddelde leden van Meander.
Tijd De verteltijd van het boek is 340 bladzijdes. De verteltijd is ongeveer 4 jaar. Het is niet helemaal duidelijk wanneer het zich precies afspeelt, maar aan het begin van het boek staat dat het dorp waar Meander gesticht wordt sinds de watersnoodramp half verlaten is en nu vergrijst. Aangezien de eerste druk in 1986 uitkwam denk ik dat het zich rond de jaren 70 afspeelt. Ruimte Het verhaal vindt plaats in een half verlaten dorpje in Zeeuws-Vlaanderen. Het decor wordt niet heel erg uitgebreid besproken, maar je kunt je wel een redelijke voorstelling maken van hoe het er uit zag. Het decor is niet belangrijk voor het verhaal, alhoewel het wel een rustige sfeer geeft aan het verhaal. Het weer bepaalt de sfeer in het boek en loopt ook parallel met de gebeurtenissen. In het begin is het mooi weer en schijnt de zon, het gaat ook voorspoedig met Meander. Als Jesse orde op zaken stelt in Meander, ligt er een pak sneeuw over het landschap en er staat dat de sneeuw orde schept in het landschap. Op het eind regent het constant en begint het ook steeds harder te regenen, hierdoor wordt het effect van de aftakeling van Meander versterkt. Helemaal op het eind van het boek komt laat de schrijfster nog eens merken dat het weer belangrijk is. Het regent en Frodo vraagt dan aan Jesse waar ze heen gaan en Jesse antwoordt: ‘Zie je die lichte plek daar in de verte, daar gaan we heen’. Ze gaan het mooie weer tegemoet, dus ik denk dat het nog goed zal aflopen. Perspectief Het verhaal wordt verteld vanuit de derde persoon. Dat is heel belangrijk, want hierdoor wordt er objectief naar alle gebeurtenissen en personen gekeken en wordt de lezer geen bepaalde mening voorgeschoteld. Het verhaal wordt ook verteld vanuit de derde persoon, zodat de schrijver verschillende mensen kan volgen. Als het verhaal vanuit de eerste persoon wordt verteld, zou dat niet mogelijk zijn. Er wordt wel vertelt wat alle centrale mensen voelen en denken. Behalve van Maja en daardoor wordt het beeld van de lezer, dat Maja “slecht” is, versterkt. Thematiek In het begin van het boek staan twee citaten: ‘De poging de hemel op aarde de verwezenlijken heeft altijd weer geleid tot de hel’ K. Popper ‘Zuiverheid en eenzaamheid zijn één en hetzelfde ongeluk’ Colette
Deze twee citaten geven al voordat het boek begonnen is waar het over gaat en dit zijn ook de thema’s van het boek. Het eerste citaat slaat op Meander. Jesse denkt een soort perfecte staat (hemel) te creëren, maar uiteindelijk wordt het een hel voor hem en moet hij Meander verlaten. Het tweede citaat gaat over Jesse. Jesse is helemaal zuiver, door zijn meditatie, maar op het eind van het boek staat hij er alleen voor, terwijl hij dacht veel aanhangers te hebben en heeft de zuiverheid hem niks dan ongeluk opgeleverd Titelverklaring Meander slaat natuurlijk op de leefgemeenschap die Jesse heeft opgericht, maar heeft ook een diepere betekenis. Meanderen betekent namelijk dat een rivier zijn zelf gemaakte bocht afsnijdt. Het water heeft is moois gemaakt, maar uiteindelijk gaat het toch zijn eigen weg. Dat gaat over het bestaan van Meander. Jesse bouwt met een groep mensen Meander op, maar uiteindelijk blijkt dat de leden van Meander toch hun eigen weg inslaan. Het is een beetje raar dat Jesse de gemeenschap Meander heeft genoemd, want het lijkt zo een beetje of hij al wist dat alles fout zou gaan.
Eigen mening Ik vond Meander een mooi boek. Ik heb me er ook heel erg door mee laten slepen. Omdat ik wist wat er in Jesse omging begreep ik zijn acties. Maar omdat de andere leden dit niet deden ontstond er een vervelend gevoel bij mij. Ook op het moment dat Maja de boel gaat verstieren in Meander werd ik bijna boos, omdat ik zo meeleefde met Jesse en ik al voelde dat alles fout ging lopen. Op het eind had ik dan ook een beetje het gevoel van ‘het was allemaal voor niks’, maar omdat ze vanuit de regen naar het licht toeliepen, heb ik toch het gevoel overgehouden dat alles weer goed zou gaan komen. Ik denk dat de schrijfster de boodschap goed heeft overgebracht. Het was geen moeilijk boek om te lezen. maar het was wel een leuk boek.