Mariken van Nieumeghen - 1500 - geestelijk toneel/mirakelspel
Mariken naar Nijmegen voor boodschappen, tante boos, laat haar niet binnen. M wanhopig, roept God/duivel aan, duivel komt: Moenen met één oog. Als ze met hem meegaat zal ze de zeven vrije kunsten én alle talen van de wereld van hem leren. Van de zwarte kunsten weet hij haar af te praten. (Hij zou immers machteloos zijn als ze dat beheerste)Ze mag géén kruis meer slaan en zal voortaan Emmeken heten (Mariken= Maria maar Emmeken ook want eerste letter!!) Ze gaan naar Antwerpen. Oom Gijsbrecht ongerust, vraagt aan Tante waar Mariken is, die zegt dat ze haar had weggestuurd omdat ze teveel gedronken had. Ze hoort dat hertog Arend uit gevangenis is en pleegt zelfmoord. In Herberg de Gulden Boom zitten Moenen en Emmeken. Emmeken laat haar kunsten zien (brengt o.a. een rederijkersballade: een refereynken, over miskenning ware rederijkers kunstenaar) en er vallen doden. 7 Jaar blijft E bij M, dan wil E naar Nijmegen. Komen aan op Ommeganckdach: verering van Maria. Ze zien wagenspel Masscheroen over de vraag of mensen genade verdienen. Emmeken krijgt spijt, Moenen probeert haar nog weg te lokken van toneelstuk, maar Emmeken roept: Heer, ontferm u over mij, en ze wordt door Moenen hoog in de lucht gegooid zodat ze haar nek zal breken, maar dat gebeurt niet, want Gijsbrecht bidt voor haar. Hij weet M zelfs te verjagen. Mariken gaat biechten bij geestelijken, wat niet helpt, en bij de paus, ze moet 3 ijzeren ringen omdoen en haar zonden zijn vergeven als een engel haar van de boeien komt bevrijden als ze in het klooster van de bekeerde zondaressen in Maastricht zit. De ringen hangen nog steeds op graf Mariken.
- Wie zondigt, kan vergeving krijgen, ook al zijn die zonden nog zo groot.
- Mariken behield eerste letter naam dus contact met Maria, die haar hielp
- Dit, samen met gebeden Ghijsbrecht zorgde ervoor dat Mariken beschermd bleef.
- Mirakelspel: gedramatiseerde legende, wonderen> hier op religieus gebied
- wss niet bedoeld als toneelstuk, want er zijn gedeelten in proza die niet rijmen, normaal was dit wél zo met verteller. Het kan zijn dat het zo geschreven is omdat het gedramatiseerd makkelijker voor te lezen is (met verschillende stemmetjes)
- Rederijkersdrama: rondelen (ABAAABAB), sonnet, binnen- dubbelrijmen, strofen, en het refereynken over de miskenning van de ware rederijkerskunstenaar.
- Máár heeft wel wat extra’s want er worden karakters neergezet en het is een logisch verhaal. > invloed renaisance > aardse werkelijkheid
- Wagenspel van Masscheroen: toneel op toneel. Geavanceerde techniek. In case dat het nog niet duidelijk genoeg was, wordt de grondgedachte nog eens benadrukt: wie zondigt, kan vergeving krijgen: en het is voor de hoofdpersoon in boek óók het keerpunt! Masscheroen (=hofnar), advocaat van de duivel, tegen God (JC). Maria als bemiddelaarster.
- Brabantse variant van het Middelnederlands, proza en poezie afgewisseld.
- 1465: Adolf neemt vader, hertog Aernout van Gelre gevangen (kasteel van Buren).
Hij wil zelf de macht overnemen maar Aernout ontsnapt in 1471. Die kan macht niet
terugveroveren omdat teveel mensen aan Adolfs kant stonden.
- Er was een vroege versie van M van N die geheel in proza was (1518 engelse vertaling) die lag dan wss ten grondslag aan het origineel,
- was geschreven door Antwerpse (Vlaamse?) rederijker.
- Faust!
- Tijd heksenverbrandingen: duivels/heksen/tovenaars in belangstelling. tijd van Malleus Maleficarum (de heksenhamer, handboek voor heksenvervolger) en voor het officiële boek voor duiveluitbanning (Ritus exorcizandi obsessos a daemonio. Gijsbrecht!!)
- Overgangswerk tussen middeleeuwen en renaissance:
rondeel sonnet
7 vrije kunsten een meisje dat dorst heeft naar kennis
(in middeleeuwen namelijk vooral geestelijken)
Wagenspel: Hier toneelstuk in toneelstuk! (verfijnd)
Mariken naar Nijmegen voor boodschappen, tante boos, laat haar niet binnen. M wanhopig, roept God/duivel aan, duivel komt: Moenen met één oog. Als ze met hem meegaat zal ze de zeven vrije kunsten én alle talen van de wereld van hem leren. Van de zwarte kunsten weet hij haar af te praten. (Hij zou immers machteloos zijn als ze dat beheerste)Ze mag géén kruis meer slaan en zal voortaan Emmeken heten (Mariken= Maria maar Emmeken ook want eerste letter!!) Ze gaan naar Antwerpen. Oom Gijsbrecht ongerust, vraagt aan Tante waar Mariken is, die zegt dat ze haar had weggestuurd omdat ze teveel gedronken had. Ze hoort dat hertog Arend uit gevangenis is en pleegt zelfmoord. In Herberg de Gulden Boom zitten Moenen en Emmeken. Emmeken laat haar kunsten zien (brengt o.a. een rederijkersballade: een refereynken, over miskenning ware rederijkers kunstenaar) en er vallen doden. 7 Jaar blijft E bij M, dan wil E naar Nijmegen. Komen aan op Ommeganckdach: verering van Maria. Ze zien wagenspel Masscheroen over de vraag of mensen genade verdienen. Emmeken krijgt spijt, Moenen probeert haar nog weg te lokken van toneelstuk, maar Emmeken roept: Heer, ontferm u over mij, en ze wordt door Moenen hoog in de lucht gegooid zodat ze haar nek zal breken, maar dat gebeurt niet, want Gijsbrecht bidt voor haar. Hij weet M zelfs te verjagen. Mariken gaat biechten bij geestelijken, wat niet helpt, en bij de paus, ze moet 3 ijzeren ringen omdoen en haar zonden zijn vergeven als een engel haar van de boeien komt bevrijden als ze in het klooster van de bekeerde zondaressen in Maastricht zit. De ringen hangen nog steeds op graf Mariken.
- Wie zondigt, kan vergeving krijgen, ook al zijn die zonden nog zo groot.
- Dit, samen met gebeden Ghijsbrecht zorgde ervoor dat Mariken beschermd bleef.
- Mirakelspel: gedramatiseerde legende, wonderen> hier op religieus gebied
- wss niet bedoeld als toneelstuk, want er zijn gedeelten in proza die niet rijmen, normaal was dit wél zo met verteller. Het kan zijn dat het zo geschreven is omdat het gedramatiseerd makkelijker voor te lezen is (met verschillende stemmetjes)
- Rederijkersdrama: rondelen (ABAAABAB), sonnet, binnen- dubbelrijmen, strofen, en het refereynken over de miskenning van de ware rederijkerskunstenaar.
- Máár heeft wel wat extra’s want er worden karakters neergezet en het is een logisch verhaal. > invloed renaisance > aardse werkelijkheid
- Wagenspel van Masscheroen: toneel op toneel. Geavanceerde techniek. In case dat het nog niet duidelijk genoeg was, wordt de grondgedachte nog eens benadrukt: wie zondigt, kan vergeving krijgen: en het is voor de hoofdpersoon in boek óók het keerpunt! Masscheroen (=hofnar), advocaat van de duivel, tegen God (JC). Maria als bemiddelaarster.
- Brabantse variant van het Middelnederlands, proza en poezie afgewisseld.
Hij wil zelf de macht overnemen maar Aernout ontsnapt in 1471. Die kan macht niet
terugveroveren omdat teveel mensen aan Adolfs kant stonden.
- Er was een vroege versie van M van N die geheel in proza was (1518 engelse vertaling) die lag dan wss ten grondslag aan het origineel,
- was geschreven door Antwerpse (Vlaamse?) rederijker.
- Faust!
- Tijd heksenverbrandingen: duivels/heksen/tovenaars in belangstelling. tijd van Malleus Maleficarum (de heksenhamer, handboek voor heksenvervolger) en voor het officiële boek voor duiveluitbanning (Ritus exorcizandi obsessos a daemonio. Gijsbrecht!!)
- Overgangswerk tussen middeleeuwen en renaissance:
rondeel sonnet
7 vrije kunsten een meisje dat dorst heeft naar kennis
(in middeleeuwen namelijk vooral geestelijken)
Wagenspel: Hier toneelstuk in toneelstuk! (verfijnd)
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden