Mariken van Nieumeghen
1.Waar gaat het verhaal over?
Mariken wordt door haar oom Gijsbrecht, waarmee zij in de buurt van Nijmegen woont, naar de markt gestuurd in Nijmegen. Als het te laat wordt om nog naar huis te lopen, vraagt ze onderdak aan haar tante. Deze weigert haar. Ze gaat ergens in de bosjes liggen en dan wordt ze verleid door de duivel, Moenen. Deze belooft haar de zeven vrije kunsten te leren als ze met hem meegaat. Zijn enige voorwaarde is dat zij haar naam, afgeleid van Maria, verandert in Emmeken. Na een beetje protest stemt Mariken in en samen vertrekken ze naar Antwerpen. Daar wonen ze zeven jaar boven een herberg waar de duivel, Moenen, dagelijks dod en verderf zaait met behulp van Emmeken. Een vrouw die de zeven vrije kunsten beheerste, was zeer ongewoon. Na zeven jaar wil Emmeken haar oom in Nijmegen bezoeken. Moenen stemt toe en ze vertrekken. Als ze aankomen wordt net het wagenspel van Masscheroen vertoond. Masscheroen, een onderduivel, vraagt in dit spel aan God waarom hij de mensen vergeeft. Als Emmeken naar dit spel kijkt en luistert, krijgt ze berouw van haar leven met de duivel en ze wil boetedoening doen. Als Moenen dit doorkrijgt, neemt hij haar mee, hoog de lucht in, en gooit haar naar beneden. Haar oom ziet dit en vindt zo zijn nicht Mariken terug. Mariken vertelt van haar zondige leven en uiteindelijk kan alleen de paus in Rome haar absolutie geven. Mariken krijgt ijzeren ringen om haar hals en armen. Pas als de ringen versleten zijn en er eraf vallen, is Mariken vergeven. Mariken gaat naar een klooster en leeft daar de rest van haar leven zeer vroom. Twee jaar voor haar dood wordt ze wakker en liggen de ringen naast haar bed, God heeft haar vergeven.
2.Tot welk genre behoort de Mariken?
Drama. rijm vanwege de rederijkers en proza is later toegevoegd. Mariken van Nieumeghen is een mirakelspel
Subgenre: geestelijk drama.
3.Wat is het thema?
“Innig berouw doet genade verkrijgen” (vers 851-856) Verleiding, zonde en vergeving.
4.Welke motieven spelen een rol?
Het verschil tussen goed en kwaad, God en de duivel.
De menselijke gedaante van de duivel met één gebrek (1 oog)
Verbintenis met de duivel
Zondigheid
Zucht naar wetenschap/kennis (= overgang naar Renaissance)
De heilige getallen drie (3 ringen; cf. de heilige drie-eenheid) en zeven (zeven jaren bij de duivel: het moment om tot inkeer te komen; zeven vrije kunsten; cf. zeven deugden en zonden)
5.Wat is de idee, de hoofdgedachte?
Cf. de verzen 851-853
Ongeacht de grote van je zonden, God kan je vergeven als je berouw toont.
6.Verklaar de ondertitel ‘Een Mirakelspel’
Het verhaal is een mirakelspel en het genre is ook een mirakelspel. Daarbij komt Mariken tot inkeer bij het zien van een mirakelspel. Er gebeurt een wonder: de ringen vallen af.
7.Wijs enkele Middeleeuwse elementen aan
De thema’s: verleiding, zonde en vergeving. De grootste stukken zijn dialogen op rijm, wat vaak voorkwam in de Middeleeuwen. Teksten op rijm zijn beter te onthouden.
Religieuze inslag
Vertrouwdheid met de duivel als fenomeen
Drie standen:geestelijke (oom van Mariken), adel (verwijzing naar de hertogen van Gelre) en de burgers (mensen in de steden)
De zucht naar kennis(Mariken wil de zeven vrije kunsten leren) is niet Middeleeuws. In de Middeleeuwen werd men alleen door de kerk geleid en wat de kerk zei was juist. De zucht naar kennis kan of geïnterpreteerd worden als een overgang naar de Renaissance of als juist als typisch Middeleeuws, want de zucht naar kennis zorgt ervoor dat Mariken zich in de armen van de duivel stort. Mariken geeft tegenover de paus echter aan dat haar zucht naar kennis niet een reden was om zich met de duivel in te laten (vers 1034). Dit iets aan van de tweestrijd die zich in deze periode afspeelde, doordat er grote ontwikkelingen waren (bv. economisch in de steden). Mariken worstelt ook met de strijd tussen de oude waarden en het nieuwe leven. Mariken neigt toch meer naar het oude: de kerk en traditie.
8.In welk jaartal is het ongeveer geschreven?
Rond 1490 -1510: strijd rondom de hertogen
9.Welke kenmerkende vormelementen heeft de Mariken?
Mariken is een rederijkersdrama. Deze vorm van Middeleeuwse literatuur is er een uit de late Middeleeuwen. Mariken vertoont ook de uiterlijke kenmerken van een rederijkersdrama:
Tussen de opeenvolgende scènes geen aanwijzingen als “pausa”, “selete” enz.
Tekst is gemakkelijke in bedrijven in te delen (het klassieke schema van vijf bedrijven verwikkeling in het 3e bedrijf, climax in het 4e bedrijf en de ontknoping in het 5e bedrijf.
Versvormen: dialogen, gepaard gerijmde verzen, hier en daar dubbel- en binnenrijm. Bijzondere versiering: strofevorm en experimenten met rijmschema’s. Rondeel (vers 348-355): 8regels, waarvan 1,4,7 en 2,8 identiek zijn. 2x14 regels met hetzelfde rijmschema (vers 590-617). Dit is typisch voor een rederijkersdrama.
Een combinatie van proza en poëzie
10.Waaraan kun je duidelijk zien dat dit een laat Middeleeuws stuk is?
De Mariken is een rederijkersdrama en vertoont ook de vormkenmerken hiervan. Dit is een literatuurvorm van de late Middeleeuwen (1300-1500).
Daarbij: Mariken staat het idee wel aan, dat ze de zeven vrije kunsten zal gaan beheersen. Deze zoektocht naar kennis is kenmerkend voor de late Middeleeuwen, het begin van de Renaissance.
1.Waar gaat het verhaal over?
Mariken wordt door haar oom Gijsbrecht, waarmee zij in de buurt van Nijmegen woont, naar de markt gestuurd in Nijmegen. Als het te laat wordt om nog naar huis te lopen, vraagt ze onderdak aan haar tante. Deze weigert haar. Ze gaat ergens in de bosjes liggen en dan wordt ze verleid door de duivel, Moenen. Deze belooft haar de zeven vrije kunsten te leren als ze met hem meegaat. Zijn enige voorwaarde is dat zij haar naam, afgeleid van Maria, verandert in Emmeken. Na een beetje protest stemt Mariken in en samen vertrekken ze naar Antwerpen. Daar wonen ze zeven jaar boven een herberg waar de duivel, Moenen, dagelijks dod en verderf zaait met behulp van Emmeken. Een vrouw die de zeven vrije kunsten beheerste, was zeer ongewoon. Na zeven jaar wil Emmeken haar oom in Nijmegen bezoeken. Moenen stemt toe en ze vertrekken. Als ze aankomen wordt net het wagenspel van Masscheroen vertoond. Masscheroen, een onderduivel, vraagt in dit spel aan God waarom hij de mensen vergeeft. Als Emmeken naar dit spel kijkt en luistert, krijgt ze berouw van haar leven met de duivel en ze wil boetedoening doen. Als Moenen dit doorkrijgt, neemt hij haar mee, hoog de lucht in, en gooit haar naar beneden. Haar oom ziet dit en vindt zo zijn nicht Mariken terug. Mariken vertelt van haar zondige leven en uiteindelijk kan alleen de paus in Rome haar absolutie geven. Mariken krijgt ijzeren ringen om haar hals en armen. Pas als de ringen versleten zijn en er eraf vallen, is Mariken vergeven. Mariken gaat naar een klooster en leeft daar de rest van haar leven zeer vroom. Twee jaar voor haar dood wordt ze wakker en liggen de ringen naast haar bed, God heeft haar vergeven.
2.Tot welk genre behoort de Mariken?
Drama. rijm vanwege de rederijkers en proza is later toegevoegd. Mariken van Nieumeghen is een mirakelspel
3.Wat is het thema?
“Innig berouw doet genade verkrijgen” (vers 851-856) Verleiding, zonde en vergeving.
4.Welke motieven spelen een rol?
Het verschil tussen goed en kwaad, God en de duivel.
De menselijke gedaante van de duivel met één gebrek (1 oog)
Verbintenis met de duivel
Zondigheid
Zucht naar wetenschap/kennis (= overgang naar Renaissance)
De heilige getallen drie (3 ringen; cf. de heilige drie-eenheid) en zeven (zeven jaren bij de duivel: het moment om tot inkeer te komen; zeven vrije kunsten; cf. zeven deugden en zonden)
5.Wat is de idee, de hoofdgedachte?
Cf. de verzen 851-853
Ongeacht de grote van je zonden, God kan je vergeven als je berouw toont.
6.Verklaar de ondertitel ‘Een Mirakelspel’
Het verhaal is een mirakelspel en het genre is ook een mirakelspel. Daarbij komt Mariken tot inkeer bij het zien van een mirakelspel. Er gebeurt een wonder: de ringen vallen af.
De thema’s: verleiding, zonde en vergeving. De grootste stukken zijn dialogen op rijm, wat vaak voorkwam in de Middeleeuwen. Teksten op rijm zijn beter te onthouden.
Religieuze inslag
Vertrouwdheid met de duivel als fenomeen
Drie standen:geestelijke (oom van Mariken), adel (verwijzing naar de hertogen van Gelre) en de burgers (mensen in de steden)
De zucht naar kennis(Mariken wil de zeven vrije kunsten leren) is niet Middeleeuws. In de Middeleeuwen werd men alleen door de kerk geleid en wat de kerk zei was juist. De zucht naar kennis kan of geïnterpreteerd worden als een overgang naar de Renaissance of als juist als typisch Middeleeuws, want de zucht naar kennis zorgt ervoor dat Mariken zich in de armen van de duivel stort. Mariken geeft tegenover de paus echter aan dat haar zucht naar kennis niet een reden was om zich met de duivel in te laten (vers 1034). Dit iets aan van de tweestrijd die zich in deze periode afspeelde, doordat er grote ontwikkelingen waren (bv. economisch in de steden). Mariken worstelt ook met de strijd tussen de oude waarden en het nieuwe leven. Mariken neigt toch meer naar het oude: de kerk en traditie.
8.In welk jaartal is het ongeveer geschreven?
Rond 1490 -1510: strijd rondom de hertogen
Mariken is een rederijkersdrama. Deze vorm van Middeleeuwse literatuur is er een uit de late Middeleeuwen. Mariken vertoont ook de uiterlijke kenmerken van een rederijkersdrama:
Tussen de opeenvolgende scènes geen aanwijzingen als “pausa”, “selete” enz.
Tekst is gemakkelijke in bedrijven in te delen (het klassieke schema van vijf bedrijven verwikkeling in het 3e bedrijf, climax in het 4e bedrijf en de ontknoping in het 5e bedrijf.
Versvormen: dialogen, gepaard gerijmde verzen, hier en daar dubbel- en binnenrijm. Bijzondere versiering: strofevorm en experimenten met rijmschema’s. Rondeel (vers 348-355): 8regels, waarvan 1,4,7 en 2,8 identiek zijn. 2x14 regels met hetzelfde rijmschema (vers 590-617). Dit is typisch voor een rederijkersdrama.
Een combinatie van proza en poëzie
10.Waaraan kun je duidelijk zien dat dit een laat Middeleeuws stuk is?
De Mariken is een rederijkersdrama en vertoont ook de vormkenmerken hiervan. Dit is een literatuurvorm van de late Middeleeuwen (1300-1500).
Daarbij: Mariken staat het idee wel aan, dat ze de zeven vrije kunsten zal gaan beheersen. Deze zoektocht naar kennis is kenmerkend voor de late Middeleeuwen, het begin van de Renaissance.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden