Mannekino door Sybren Polet

Mannekino, door Sybe Minnema (Sybren Polet)
1973

Uitgeverij ‘De Bezige Bij’, Amsterdam, 3e druk.

Guido is een 9 jarige jongen uit Amsterdam die niks liever wil dan voor zijn 10e miljoenair zijn. Gelukkig speelt zijn hoog begaaftheid* hier een rol in en weet hij een notaris te chanteren omdat hij op zijn leeftijd niet bevoegd is om bankzaken te regelen. Hij opent uiteindelijk zijn eigen café, vertouwt zijn notaris hem niet meer, vind hij een andere en krijgt ruzie met zijn terminaal zieke vriend, die hij nooit meer terug zal zien.

*Dit wordt nergens letterlijk gezegt in het verhaal, maar dit valt er wel aan op te maken.

Er is sprake van een open einde in handeling in het verhaal omdat niet duidelijk wat Guido nou verder doet na zijn ruzie met Lokien.
Als ik het verder in zou vullen zou ik zeggen dat Guido het ver schopt in de zaken wereld.

Guido Jagt, een 9 jarige jongen is de hoofdpersoon. Hij ziet er uit als een normale jongen van zijn leeftijd maar is verbazend hoogbegaaft. Hij vind zijn school veel te makkelijk en moet doen alsof hij het lastig vind om geen argwaan te veroorzaken. Hij wil namelijk zijn hoogbegaafdheid, en aanleg voor ondernemen op zijn leeftijd geheim houden van de mensen om hem heen. Zijn uiterlijk wordt niet beschreven maar ik heb hem in mijn hoofd altijd weg gezet als een kleine jongen met kort blond haar en een petje op.

Een belangrijk eigenschap van Guido is dat hij verdwaalt raakt in zijn eigen gedachten, zo erg zelfs dat hij niet meer ziet wat er om hem heen gebeurt waardoor hij nog welis tegen anderen mensen aan botst, zowel lopend als op de step.

Een belangrijk bijfiguur is zijn notaris, Riphagen, die hij met fotos die mogelijk zijn carriere kunnen verpesten, omgekocht heeft.  Hij is een belangrijk figuur omdat hij in de eerste helft van het boek Guido in al zijn zaken helpt en hij elke dag met Guido belt. Hij komt simpelweg erg veel voor en speelt een belangrijke rol in het verhaal.

c. Is er een derde figuur die de relatie tussen de hoofdfiguur en bijfiguur (zie 3b) beïnvloedt? Denk bijvoorbeeld aan iemand die mensen uiteendrijft of iemand die ‘bemiddelt in een conflict. Motiveer je antwoord, ook als je vindt dat zo’n derde figuur er niet is.

Zo’n derde persoon is er niet. Er zijn veel belangrijke personen verder, maar geen die aan de bovenstaande ‘voorwaarden’  van die derde persoon voldoen.

Het grote probleem van het boek is het feit dat Guido, op zijn 9 jarige leeftijd, niet zelf zijn  zaken kan regelen en daar dus altijd de hulp van een ander voor nodig heeft.

Het thema van het boek is de gedachten van een hoogbegaafd kind, omdat:

-Een groot deel van de tekst in heel het boek de gedachtengang van Guido beschrijft.

-Het boek vanuit een ik-perspectief geschreven is.

De motieven zijn:
-Guido en zijn zaken problemen

-Guido en zijn normale 9e-jarige-jongen problemen

-De grappige onwaarschijnlijkheid van het verhaal en haar gebeurtenissen.

Het boek springt van tijd naar tijd waardoor het soms wat lastig te volgen is. Het ene moment zit Guido naast Lokien aan een ziekenhuis bed, het andere moment zit hij op school en dan weer bij Riphagen in zijn kantoor.

Mannekino is een woordspeling van het engelse woord Mannequin. Mannequins zijn (pas)poppen die ook in overvloed aanwezig zijn in Guido’s cafe, eveneens Mannekino genaamd.

Het meest onduidelijke vond ik waarom Guido niet gewoon vertelt dat hij hoogbegaaft is, en een passie voor ondernemen heeft. Want dat had hem een hoop moeite kunnen besparen.

De schrijver:

Sybren Polet, dichter, prozaschrijver, essayist, werd in 1924 te Kampen geboren. Op vijftienjarige leeftijd maakte hij zijn eerste buitenlandse reis op een kustvaarder van zijn oom, naar Finland; op de terugreis brak Wereldoorlog II uit, zijn eerste wereldervaring. Tijdens de oorlogsjaren leerling aan de Hervormde Kweekschool in Zwolle. Na zijn examen in 1944 was hij, om aan de Duitse arbeidsdienst te ontkomen, grondarbeider in de Noord-Oostpolder, waar hij samen met de hele populatie werd opgepakt om in Duitsland tewerkgesteld te worden. In Meppel gevlucht en ondergedoken, eerst in een boerderij in de omgeving van Kampen, daarna thuis achter een kast in de textielwinkel van zijn ouders en in een ruimte onder de vloer elders.
(http://www.sybrenpolet.nl)

Sybren Polet overleed 19 Juli 2015 op 91 jarige leeftijd.

Het boek is overduidelijk minstens 20 jaar geleden geschreven. Dat valt op te maken uit het feit dat mobile telefoons, computers en internet en de aanwezigheid van een typmachine in Riphagen zijn kantoor.

Hoe zou ik het in één woord beschrijven? Prachtig. Een van mijn favoriete boeken. De manier waarop het boeiend verteld werd heeft me 2 slapeloze nachten veroorzaakt. Tot twee keer toe heb ik het boek niet voor 3 uur snachts dicht kunnen doen.
Het feit dat het boek je in zo’n onwaarschijnlijke situatie werpt zorgt ervoor dat je wilt weten hoe het afloopt omdat je nog nooit een jongen van 9 een cafe hebt zien ontwerpen. Het is een uniek boek dat erg goed gebruik maakt van de menselijke nieuwsgierigheid.