Feitelijke gegevens over het boek Verschijningsdatum 1e druk: 3 maart 2011
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 319
Uitgeverij: Podium Genre “Magnus” is een psychologische roman over liefde, macht en trouw. De flaptekst Een indrukwekkende vertelling over liefde, verlies en creditcardfraude
Merlijn Kaiser verliest in een lente zowel zijn vriendin (aan een populaire singer-songwriter), zijn vrienden (die zijn egoïsme zat zijn) en de controle over zijn creditcard. Opeens worden er in zijn naam in een Zweeds pretpark allerlei vreemde uitgaven gedaan. Om in elk geval nog één ding te redden, besluit de held van deze tragikomische 'road novel' af te reizen naar Stockholm en de geheimzinnige dief te ontmaskeren. Een serieus probleem daarbij vormen Merlijns epileptische aanvallen, waardoor hij af en toe stukken tijd kwijtraakt en zijn geheugen niet geheel betrouwbaar is. Ingehouden en haarscherp beschrijft Arjen Lubach in Magnus de zoektocht van een ontheemde twintiger die uiteindelijk alle herinneringen aan zijn oude bestaan in Nederland - en zijn verwachtingen van de liefde - grondig zal moeten bijstellen. Samenvatting van de inhoud Akte I Merlijn Kaiser (ongeveer 27 jaar) is nogal van streek, omdat zijn vriendin Caro hem in de steek gelaten heeft. Hij vertelt daarna in een flashback vrijwel meteen hoe hij haar in 1997 heeft leren kennen tijdens een schoolreis in vwo-5 naar Florence. Zijn verliefdheid werd opgewekt tijdens de treinreis naar de Italiaanse kunststad. Ze waren veel in elkaars nabijheid, maar van een zoen of zelfs meer was nog geen sprake. Voor zijn gevoel is ze nu een maand weg. Hij gaat een popconcert van zijn vriend Walter bezoeken en raakt dronken. Uit een bioscoop komt Caro later met haar nieuwe vriend, de singer-songwriter Ted Robin. De dronken Merlijn slaat Ted op zijn bek, maar hij komt er zelf ook slecht af. De dag erna wordt Merlijn gebeld door iemand van Mastercard, die hem meldt dat er vreemde betalingen in Stockholm van zijn creditcard worden gedaan (o.a. 1500 euro in een pretpark) Hij zegt maar dat hij daar geweest is. In een andere flashback vertelt Merlijn dat hij sinds zijn jeugd geplaagd wordt door epileptische aanvallen, waardoor hij soms een tijdje niet weet waar hij is geweest. Die aanvallen lijken er dan ook de oorzaak van dat Merlijn een bijrol in zijn eigen leven vervult. Hij speelt de rol van een toneelschrijver die wel de stukken schrijft, maar niet de erkenning krijgt; van iemand zonder rijbewijs; van een jongen die wel Merlijn heet, maar in een schoolmusical over een tovenaar alleen de rol van kikker krijgt toebedeeld. Daarna vertelt hij verder over zijn volgende avond uit met Caro. Hij was naar het huis van haar rijke ouders geweest en ze had hem terug naar de bushalte gebracht met de auto. Onderweg had ze een haas aangereden. In het heden keert hij weer terug naar zijn vriend Walter die het hem kwalijk neemt dat hij sinds het vertrek van Caro zo slecht de onderlinge contacten onderhoudt. Hij verwaarloost zijn vrienden. Merlijn spuugt naar Walter. Wanneer hij thuis is, wordt hij weer gebeld door iemand van Mastercard: er blijven nog steeds betalingen van zijn card gedaan te worden. Hij is het zat en hij boekt meteen een retourtje Stockholm om op goed geluk op zoek te gaan naar de man die hem dit flikt.
Akte II Het is juni. In Stockholm is het natuurlijk zoeken naar een speld in een hooiberg. Hij weet niet waar hij moet beginnen. Hij legt zijn verhaal voor aan een Vlaams meisje (Krista) dat in een hotel werkt. Ze zal opletten of ze informatievoor hem kan verzamelen voor zijn probleem. In een flashback vertelt Merlijn over een Grote actie op zijn school voor een goed doel. Hij had zich heel wat in zijn hoofd gehaald om op die avond met Caro wat te ondernemen, maar als het puntje bij het paaltje moet komen, gaat ze weg van het feest met een andere knul. Voor de tweede keer laat ze hem zitten. Na het eindexamen vwo verdwijnt ze zelfs een tijdje uit zijn leven: ze wordt au pair in Zwitserland, terwijl Merlijn een studie aanpakt in Amsterdam. Krista belt hem op met de mededeling dat een vriendin van haar meer informatie over een soort zwerver heeft, maar als hij in het hotel komt, blijkt de vriendin gewoon Merlijn zelf te bedoelen. Hij heeft intussen op diverse plekken foto’s gemaakt en hij hoopt dat er op een bepaald moment geld van zijn creditcard wordt afgeschreven, wanneer hij in de buurt van een geldautomaat was. Hoewel het onlogisch klinkt, blijkt later de man die zijn card misbruikt wel op een foto te staan. Later in die week ontmoet hij de man die Magnus blijkt te heten en inderdaad gebruikt maakt van zijn creditcard. Hij spreekt met hem, maar durft het probleem van de diefstal nog niet aan te kaarten. Later ontmoet hij de man voor de tweede keer en dan vraagt die hem mee naar zijn huis te gaan. Zijn dochter die in Uppsala studeert, is namelijk bij hem thuis. Merlijn gaat mee naar huis en ziet een heel leuk meisje van ongeveer 18 jaar. Ze heet Cecilia. Merlijn vertelt niet zijn eigen naam i.v.m. de creditcard en hij stelt zich voor met de naam Walter, die een reisjournalist is en in België woont. Ze is toevallig op dezelfde dag jarig als hij (16 februari). Hij vindt haar erg leuk. Merlijn vertelt dan weer in een flashback dat Caro na korte tijd terug was gekomen uit Zwitserland. Ze kon het niet meer vinden met de werkgever. Intussen had hij genoeg contacten met een stel meisjes en hij was zelfs al ontmaagd door een meisje dat Spaans studeerde. Omdat Caro nog geen onderdak heeft, slaapt ze een nachtje bij hem, maar er gebeurt op seksgebied niets. Seks heeft hij wel met Krista. Het is één van zijn laatste nachten in Stockholm. Maar dan neemt hij in een impuls de trein naar Uppsala en hij zoekt contact met Cecilia. Ze ontmoeten elkaar: ze studeert medicijnen en ze laat hem de bezienswaardigheden van Uppsala zien. Hoewel hij een stuk ouder is dan zij, wordt hij verliefd op haar en ze gaan met elkaar naar bed. Ze wordt de volgende dag wakker met de oneliner ”het was een goede dag voor een orgasme” en dat vindt Merlijn zo’n goede zin dat hij een toneelstuk zal gaan schrijven met die titel. Ze regelt een kamer voor hem die hij krijgt van een student die een tijdje afwezig is. Hij gaat een cursus Zweeds volgen en ziet een heleboel Zweedse films. Ze hebben regelmatig seks met elkaar. Ze krijgen een soort verkering. In een flashback vertelt Merlijn verder over zijn relatie met Caro. Na de millenniumwisseling wil ze wel ineens met hem verder. Merlijn is verliefd en wil in Uppsala blijven. Op een zeker moment gaan ze na de zomer weer een keer op bezoek bij Magnus in Stockholm. Wanneer hij in een onbewaakt ogenblik even alleen op de kamer van Magnus is, ziet hij een doos met foto’s (ook naaktfoto’s) van iemand die hij heel goed kent. Het zijn foto’s van zijn geliefde Caro. Hoe kan dat nou? Akte III Hij is verschrikkelijk verbaasd en boos en wil meteen weg bij Magnus. Maar hij kan zijn mond niet houden en wil Cecilia onderweg naar Uppsala vertellen wat er aan de hand is. Die pikt het niet en loopt boos van hem weg. In het hotel van Krista belt hij naar Caro en hij vraagt haar wat ze van Magnus afweet. Hoe komt hij aan haar foto’s? Caro wil het niet over de telefoon vertellen en ze spreken af in Kopenhagen. Daar vertelt ze dat ze tijdens haar au pair-schap een relatie met de veel oudere Magnus was aangegaan. Zij was 18 en hij minstens 37 jaar. Ze had als kindermeisje ook voor Cecilia gezorgd. Maar hij was vervelend en jaloers geworden en Caro had de relatie beëindigd. Dat pikte Magnus niet en hij had haar eerst weggestuurd en later wilde hij haar chanteren. Hij wilde geld zien: eerst had Caro cash geld gestuurd vanuit Amsterdam, later had ze haar creditcard gestuurd en toen die ook niet meer voldoende saldo had, had ze de gezamenlijke creditcard van Merlijn en haar opgestuurd. Dat raadsel is dus opgelost. Caro schaamt zich inmiddels dood. Ze blijven nog een nacht samen in een hotelkamer en dan vliegt ze terug naar Amsterdam. Ze vraagt of ze zijn huis in geval van nood mag gebruiken. Hij staat het gebruik ervan toe. Merlijn gaat zelf terug naar Uppsala: hij schrijft een brief aan Cecilia met excuses en hij vertelt de ware gang van zaken. Hij heet geen Walter maar Merlijn en haar vader heeft het laatste jaar misbruik gemaakt van zijn creditcard. Ze reageert helemaal niet. Intussen doet hij wel inspiratie op voor een toneelstuk dat gaat heten: “Het was een goede dag voor een orgasme.” De artistiek leider van het toneelgezelschap vindt het een meesterwerk. Op de avond voor zijn vertrek stuurt hij nog een laatste mail naar haar. Op de ochtend van zijn vertrek staat Cecilia ineens voor de deur van zijn appartement. Ze was bang dat hij al naar Nederland vertrokken was. Ze heeft de auto van haar vader gestolen en wil naar Geneve, omdat ze het verleden nog een keer wil doen herleven. Ze heeft geen rijbewijs, evenals Merlijn (die immers epilepsie heeft). Maar ze rijdt er een stevig stukje op los. Ook Merlijn rijdt in Duitsland een groot gedeelte en hij veroorzaakt door een kleine periode van afwezigheid (epilepsie) een ongeluk. Gelukkig niet al te ernstig, maar hij kan nu meteen opbiechten dat hij epilepsie heeft. Ze rijden door naar Zwitserland en ze bezoeken het huis waar Caro als au pair heeft gediend bij Magnus. Cecilia was toen nog maar negen jaar oud: ze laat zien hoe lang ze toen was door de potloodstreepje sop het behang aan te wijzen (oktober 1998) Daarna was het misgegaan door de relatie die Magnus had aangeknoopt met Caro. Cecilia’s moeder was in een kliniek beland door de handelwijze van haar man. In het chalet overnachten Cecilia en Merlijn en ze gaan met elkaar naar bad en bed. Ineens staat Magnus in Zwitserland voor het appartement. Alleen Cecilia kan hem tot bedaren brengen. Ze belooft dat ze zal terugkeren naar Zweden en dan vertrekt hij weer. Merlijn en Cecilia gaan terug naar Amsterdam. Ze komen net op tijd om de première van “Een goede dag” mee te maken. (de laatste drie woorden zijn niet op de posters terecht gekomen) en de artistiek leider eigent zich alle eer toe, terwijl Merlijn in de zaal zit. Na afloop
gaan ze naar huis en daar zit Caro. De hernieuwde kennismaking tussen Caro en Cecilia is hartelijk: ze hebben elkaar een tijdlang niet gezien. Voor Merlijn is het een bizarre situatie. Caro is het meisje van zijn verleden en Cecilia is zijn droommeisje voor de toekomst. Daar moet hij even over nadenken. Hij gaat naar buiten en hij valt. Waarschijnlijk heeft hij een epileptische aanval. Een meisje raapt hem de straat. Dan komt de werkelijke aanval. En toen begon het. Het was hier. en in dat insult
in die afwezigheid
in dat niets
daar bevind ik me nu Slotzinnen blz. 319 Titelverklaring “Magnus” is de naam van een personage in het boek. Motto Het motto is van Erwin Olaf. “Soms ben ik in mijn eigen huis. Dan zit ik thuis op mijn bank en dan denk ik: ik wil naar huis Het zich niet thuis voelen op een plek ligt ten grondslag aan dit motto. Je een vreemdeling voelen in je eigen omgeving. Dat is heel goed van toepassing op het personage Merlijn. Structuur Er zijn drie delen, Akten genoemd. Het is niet toevallig dat de delen Akten worden genoemd. Immers, Merlijn Kaiser is een toneelschrijver en die verdeelt de episode van zijn in het leven geroepen stuk in Akten. De Akten I, II en III zijn onderverdeeld in getitelde hoofdstukken. Deel I is onderverdeeld in 2 hoofdstukken en deel II en III in 4 hoofdstukken. Deze hoofdstukken zijn vooral in de eerste twee delen weer onderverdeeld in delen, die met een sterretje worden aangegeven. Vooral in deel I en II is er sprake van een niet-chronologische vertelwijze. De hoofdpersoon Merlijn Kaiser is verlaten door zijn vriendin Caro. Door middel van flashbacks denkt hij terug aan de eerste keer dat hij haar heeft ontmoet en aan de andere keren die er uiteindelijk toe hebben geleid dat hij met haar ging samenwonen. Het heden speelt ongeveer 9 à 10 jaar later dan de eerste ontmoeting die Merlijn met Caro had.
Perspectief Er is sprake van een achteraf vertellende ik-figuur, Merlijn Kaiser: hij is ongeveer 27 jaar. Hij is toneelschrijver. Zijn vriendin Caro heeft hem aan het begin van het verhaal verlaten. Hij is vaak stukjes van zijn tijd kwijt, omdat hij sinds zijn jeugd aan epilepsie lijdt. De tijdlagen van het verhaal De eerste ontmoeting met Caro is tijdens de schoolreis in de vijfde klas van het vwo van het voortgezet onderwijs. Er wordt later duidelijk vermeld dat dit in 1997 het geval is geweest. Daarvoor wordt nog verteld dat Merlijn in zijn jeugd te maken heeft gekregen met de verschijnselen van epilepsie. In 1998 vertrekt Caro naar Zwitserland om daar als au pair te werken. Ze ontmoet dan, zoals later blijkt Magnus en Cecilia. Op 22 oktober 1998 neemt Caro de maat van Cecilia op en zet een lijntje op de muur. Cecilia is dan negen jaar oud. Wanneer Merlijn Cecilia later in Stockholm ontmoet, is ze achttien jaar. Dat zou betekenen
dat het verhaalheden in 2007 of 2008 speelt. Vlak voor kerst is de première van het stuk “Een goede dag voor een orgasme” dat Merlijn geschreven heeft. Het decor van de handeling Diverse plaatsen spelen een rol in het verhaal: - In Groningen is Merlijn geboren en daar heeft hij ook de middelbare school bezocht - Om te studeren trekt hij naar Amsterdam en hij woont daarna net Caro een aantal jaar samen in de hoofdstuk - Omdat een vreemde gebruik maakt van zijn creditcard vertrekt hij naar Stockholm om de dader te achterhalen - De dochter van Magnus, Cecilia, woont in Uppsala en daar woont hij enkele maanden en hij wordt daar verliefd op haar - Caro komt met Merlijn samen naar Kopenhagen om een en ander uit te praten - Cecilia wil met Merlijn naar Geneve rijden om het verleden op te halen. - De roman eindigt in Amsterdam met de première van zijn toneelstuk. Wanneer je het decor zo op een rijtje zet, kun je constateren dat er eigenlijk sprake is van een queeste: begin en einde zijn op dezelfde plek, de hoofdfiguur gaat op zoek naar de man die hem van zijn geld berooft via opnames van zijn creditcard en de ontwikkelingen daarna zijn allemaal op vreemd terrein. Tenslotte keert de hoofdfiguur zijn opdracht volbracht terug naar huis. Dat zijn de klassieke kenmerken van een queeste. Dat heeft Lubach zelf ook wel in de mond van de verteller gelegd, want er wordt niet voor niets in dit verhaal dat zich in Scandinavië afspeelt verwezen naar de roman van W.F. Hermans Nooit meer slapen, wat ook een queesteverhaal bij uitstek is. Uitgewerkte thematiek In deze derde roman van Lubach gaat het over de zin van het bestaan en de teugels die je daarbij in handen kunt nemen. Dat is een moeilijke opdracht voor Merlijn. Hij heeft wel de naam van de klassieke tovenaar uit de Arthurverhalen, maar hij heeft toch weinig directe invloed op zijn bestaan. Dat komt in eerste instantie natuurlijk door het feit dat hij aan epileptische aanvallen lijdt, waardoor hij perioden van afwezigheid kent, waarin hij de regie over zijn leven kwijt is. Dat brengt hem soms in vervelende omstandigheden (tijdens zijn relatie met Caro en ook tijdens de reis naar Zwitserland) Hij is na zijn studie toneelschrijver geworden, maar hij is niet de regisseur van zijn eigen leven. Zelfs bij het laatst opgevoerde toneelstuk bepaalt hij tenslotte niet eens de naam ervan, hij wordt niet naar voren gehaald op het podium en de artistiek leider haalt alle eer naar zich toe. Maar ook in zijn relaties met vrouwen nemen die het heft in handen. Het zijn roofdiertjes: Caro heeft ijsberensloffen en Cecilia wordt door haar vader “wolvendochter”genoemd. IJsbeer en wolf, het zijn niet de gezelligste roofdieren op aarde. Maar Caro laat hem steeds aan een touwtje bungelen, laat hem zelfs twee keer “stikken”en gaat er dan met een ander van door. Cecilia komt hem op het laatste moment in Uppsala ophalen en brengt hem (met haar aan het stuur!) naar Zwitserland. Zodra hij het stuur overneemt, gaat het zelfs mis (de aanrijding in Duitsland) Hij geeft in het algemeen de regie over zijn leven in handen van de ander. Ze bepalen zelfs zijn orgasmen. Maar de meisjes zijn natuurlijk aan de andere kant ook weer de vertegenwoordigers van de klassieke Muzen die de kunstenaar inspireren. Door Caro en Cecilia kan Merlijn produceren. Zijn periode in Uppsala is voor zijn ontwikkeling als toneelschrijver goed. Het lukt hem overigens niet, want in het laatste hoofdstuk wanneer zijn twee geliefden Caro en Cecilia elkaar weer in de armen sluiten, is er geen plaats voor Merlijn. Hij vertrekt uit huis en verliest opnieuw de regie over zijn leven, omdat hij op de laatste bladzijde opnieuw een epileptische aanval krijgt. In die zin is Merlijn toch weer de loser in een Lubach-roman. Maar het is wel een personage dat van de lezer zijn sympathie krijgt. Beoordeling scholieren.com “Magnus” is een sterke roman van Arjen Lubach met een mooie beschrijving van de figuur van Merlijn. De roman die in drie Akten wordt gepresenteerd is helder van opzet, de flashbacks zijn op een klassieke manier ingebouwd en de lezer blijft daardoor steeds bij de les. Bovendien zit er een thrillerachtige spanning in de inhoud: wie misbruikt zijn creditcard en waarom? Daarom is “Magnus” een aantrekkelijk boek om op je literatuurlijst te zetten. De amusementswaarde is ruim voldoende tot goed en de literaire waarde is m.i. twee punten.
Recensies In De Volkskrant van zaterdag12 maart 2011 geeft Daniëlle Serdijn haar mening over “Magnus.” Helaas is dat niet genoeg om de hele roman geboeid te blijven. De lange reis die Merlijn maakt door Zweden op zoek naar de dief van zijn financiële identiteit, het gerommel met karakterloze meisjes in hotelkamers; het is eerlijk gezegd een beetje saai. Ook Merlijn blijft, ondanks zijn vanuit literair perspectief spannende aandoening, toch wat kleurloos. Hij vindt de dief, Magnus. Dat die van alles te maken heeft met Caro, wekt nauwelijks verbazing. Hierop werd al vroeg in de roman gepreludeerd. Wat volgt is het lezen van een reeks verplichte oefeningen met daarin voorspelbare details als Volvo's, midzomernacht en Nooit meer slapen van W.F. Hermans. Beter dan zijn tweede boek, tot zover heeft A.L. Snijders gelijk. Maar het beste moet nog komen. Over de schrijver en eerder gepubliceerde werk Bron: website auteur
Lubach (Groningen, 1979) schrijft en speelt. Na een afgebroken studie Spaans, Zweeds en Wijsbegeerte aan de universiteit van Groningen varieerden de resultaten van zijn schrijven en spelen de afgelopen jaren o.a. in een toevallige nr. 2 in de top 40, twee literaire romans, theatervoorstellingen in Nederland en België, filmscripts, Burorenkema.nl, televisiepresentatie, voordrachten en toneelstukken. Arjen debuteerde in 2006 met de roman Mensen Die Ik Ken Die Mijn Moeder Hebben Gekend (uitgeverij Meulenhoff). Van deze veelbesproken roman verscheen na de eerste uitgave een Lijster, een speciale editie voor Middelbare scholieren, een midprice-editie en een Rainbow Pocket. In 2008 verscheen de roman Bastaardsuiker (uitgeverij Meulenhoff). Het boek werd genomineerd voor de Halewijnprijs. Arjen schreef verschillende teksten voor radio, televisie en theater, waaronder een monoloog voor Podium Deluxe in Den Haag en een monoloog en lied voor de voorstelling Late Avond Idealen van regisseur Sanne Vogel. De Goudfazant
In 2008 ontwikkelde Arjen voor IJswater Films en de NPS het scenario voor de One Night Stand film De Goudfazant.