Macht (chantage) vind ik een belangrijk motief, vooral in de zin van Sijmen die zijn macht uitoefent op iedereen waar het maar op kan. Hij misbruikt namelijk niet alleen de dochters van zijn vrouw, maar hij heeft ook seks met veel andere vrouwen (soms zelfs vriendinnen van zijn vrouw), die dat weliswaar vrijwillig doen, maar hij verzamelt van hen allemaal foto’s etc. die hij als chantagemateriaal gebruikt zodat deze vrouwen niemand iets vertellen.

Sijmen chanteert Laura, en later Zonne, op een andere manier. Tegen hen zegt hij, als ze onwillig zijn, dat hij dan wel naar hun jongere zusje zal gaan. Dit willen de meisjes uiteraard ook niet, waardoor ze hem maar laten doen wat hij wil.
'"Ik zie jou hetzelfde doen, nu, alleen om hem maar bij Isa weg te houden. Toegeven, meegeven, aandacht afleiden van je kleine zusje. Hem tevreden houden in de hoop dat hij haarm et rust laat. Jíj bent míjn kleine zusje," fluisterde Laura. "Begrijp je?"' (blz. 229)

Zelfs wanneer Zonne weer met Sijmen geconfronteerd wordt bij de rechtszaak heeft hij het nog over zijn macht, hij zegt tegen Zonne dat hij haar en haar moeder en zussen allemaal in zijn macht heeft gehad.
'"Of ik nou een dochter bij haar heb of bij jou, mij is hetzelfde, ik heb jullie allebei geneukt."'

Hieruit komt weer een ander thema voort, namelijk bescherming. De zusjes willen elkaar beschermen voor Sijmen. Later strijdt Zonne voor de voogdij van de dochter van haar overleden zus, Lotte, die ze ook uit alle macht wil beschermen tegen Sijmen. Ze zoekt ook bescherming bij haar moeder, maar die wijst haar af en houdt zich blind voor het leed dat Sijmen haar dochters aandoet.

Ik zie zelf familie ook als een thema. In het begin zijn er passages tussen de echte verhaallijnen door over de concepten van een gezin en een familie, en dat deze nergens op slaan.
'Ik benijd vogels. Die worden door hun ouders gevoed totdat ze kunnen vliegen, en dan vertrekken ze zonder nog eens om te kijken. Vanuit mijn kamer kon ik dat elk voorjaar zien gebeuren in het nestje tussen de takken voor mijn raam. Bij de eerste kans die ze krijgen, zijn ze weg. Zo is de natuur. Niks geen gezinsleven. Zodra de kleintjes kunnen vliegen, vertrekken ze. Zo hoort het te gaan. Zo heeft God het bedacht, maar toen had hij even buiten de kroon van zijn schepping gerekend. Dat je allemaal bij elkaar moet blijven, is weer typisch een van de dingen die door mensen bedacht zijn, zoals snelwegen en algebra en oorlog.’ (blz. 95)

Dit sprak mij zelf heel erg aan, want ik ben het meer dan eens met dit citaat. Ik zie zelf niet in wat precies het hele punt is van een familie, dat je van mensen moet houden simpelweg omdat zij je bloedverwanten zijn. Op dit punt in het boek begon ik het heel mooi te vinden.

Als laatste is een zeer belangrijk motief dat van jezelf laten zien en bekeken worden. Zonne wordt vanaf jonge leeftijd bedreigd door haar stiefvader en dit begon in de zin van kijkgaatjes die hij overal maakte om haar en haar zussen te begluren. Zij voelt zich hierdoor heel onveilig in haar huis en is altijd bang dat hij weer zal toeslaan. Later, als Zonne beroemd is als zangeres, is ze bang dat door de rechtszaak haar verleden naar boven zal komen. Maar ze heeft ook geleerd om te gaan met in de schijnwerpers staan: ze kan goed omgaan met de pers. Ze weet nu dat als ze zichzelf laat zien niemand meer bij haar binnen zal kunnen dringen.

‘Er zijn maar twee plekken waar je niets kan overkomen. Wij hebben dat al jong geleerd. Helemaal veilig ben je weggeborgen in het donker, zodat geen mens je zien kan, óf in het volle licht van de schijnwerpers, waar niemand je kan missen.’ (blz. 1)

1. Bijzondere scène

Ik vond één scène heel bijzonder omdat de hoofdpersoon Zonne hier op een onverwachte, inspirerende manier haar tegenstander Sijmen overwon (bladzijde 288 t/m bladzijde 290). Hier is Zonne in de badkamer terwijl Sijmen net weg is. Ze kijkt naar zichzelf in de spiegel en zegt tegen zichzelf dat haar lichaam mooi is, een ritueel waar ze hierna voor altijd mee doorgaat. Hierna begint zij te masturberen en leert ze dat ze ondanks Sijmen plezier met haar eigen lichaam kan beleven. De volgende keer dat hij haar probeert aan te randen is dan ook de laatste keer.

5. Eigen mening

Ik vond Maar buiten is het feest enerzijds een zeer sterk boek. Ik vond de passages tussen de tekst in, zoals die over familie op blz. 95, heel mooi. Deze versterkten mijn gedachten over het boek, en ik denk ook dat als iemand de thema’s van het boek niet echt doorheeft, deze stukjes het een beetje verduidelijken.

Het taalgebruik van Arthur Japin sprak me erg aan, want het was simpel, maar in de passages toch gecompliceerd en zo nu en dan vrij metaforisch. In sommige delen lichtelijk vergezocht.
'Het exuberante vangt aandacht voor wat breekbaar is, beschermt het, verleent het kracht. Tegen de praal steekt de verstilling af. Teksten van serieuze nummers komen dieper binnen in contrast met het extreme, karigheid na overdaad zet aan tot overpeinzing. Door zich te verschansen onder pracht onthult zij het wezenlijke.'

Ikzelf kan goed tegen de expliciete scènes met verkrachtingen etc. maar ik kan me goed voorstellen dat deze voor sommige mensen wel echt te visueel zijn. Persoonlijk vind ik dat dat juist kracht achter dit thema zet, want het komt een stuk sterker over door het niet te verdoezelen.

Het gedeelte dat mij het meest aansprak was het citaat van blz. 95 over familie. Ik vind dit simpelweg een onderschatte en goede gedachtegang, en ik zou willen dat meer mensen hier zo over dachten. Het feit dat dit contrasterend is met de algemene opvatting over familie vind ik weergeven hoe vergezocht de tradities van mensen zijn.

Het gedeelte dat mij het meest aansprak was het citaat van blz. 95 over familie. Ik vind dit simpelweg een onderschatte en goede gedachtegang, en ik zou willen dat meer mensen hier zo over dachten. Het feit dat dit contrasterend is met de algemene opvatting over familie vind ik weergeven hoe vergezocht de tradities van mensen zijn.

Het boek hield een zekere spanning, en ik heb het redelijk snel uitgelezen. Ik zou het in principe wel aanraden aan anderen, maar ik vind het niet een boek dat je gelezen móét hebben.

Het enige minpunt vond ik dat ik het karakter Zonne in de tweede verhaallijn waar zij volwassen was, nogal overdreven vond. Zij moet in het verhaal de sterke vrouw voorstellen die ondanks haar verleden sterk in het leven staat, maar dit lag er een beetje dik bovenop naar mijn mening.