A)Verwachtingen en eerste reactie
De titel spreekt me niet echt aan. Op de boekenlijst staan van modern staan sowieso boeken waarin ik me even in heb verdiept die me leuk lijken.
B) Analyse
Motieven
- liefde
- schijnliefde
De tijd
Het verhaal speelt zich af in de zomer, ergens in de jaren ’60. De gebeurtenissen vinden plaats van een doordeweekse avond tot en met de zaterdagavond. De vertelde tijd is daarmee ongeveer vijf dagen. Het verhaal is chronologisch en in de verleden tijd, af en toe afgewisseld met de tegenwoordige tijd. Er zijn enkele flash-backs, die in de vorm van voetnoten - die soms enkele pagina’s beslaan - gegeven worden.
Personages
Beatrix Alice (Trix) Trumbauer: Trix is 25 jaar en woont samen met de 37-jarige Bronzo Kamerheer. Ze is erg lui en ligt de hele dag in bed. Ze droomt ervan een kennel, uitgeverij of boutique te beginnen. Trix heeft een relatie gehad met Gerard Beka. Door Gerards verdwijning is deze relatie beëindigd, maar later beseft ze dat hij haar ware liefde is.
Alexander (Lex) Trumbauer:Lex is een ex-gevangene, veroordeeld voor de verkrachting van een meisje. Hij werkt bij het im- en exportbedrijf van zijn vader. Zijn enige interesse ligt in het versieren van Miss Maagd, Ria, maar zij gaat niet in op zijn avances.
Bronzo Kamerheer: Bronzo is een 37-jarige man en eigenaar van drie zaken in verlichtingsartikelen. Hij woont samen met Trix, maar wil eigenlijk hun relatie beëindigen.
Gerard Beka: Gerard is de vroegere geliefde van Trix. Hij heeft enkele dagen in een koelkast opgesloten gezeten, waardoor de relatie beëindigd werd. Sindsdien lijdt hij aan geheugenverlies. Hij werkt op de pakafdeling van de jamfabriek. Voor zijn geheugenverlies schreef hij veel gedichten, maar deze gave is hem niet meer bekend. Nadat hij met een fles op zijn hoofd wordt geslagen, keert zijn geheugen weer terug en besluit hij weer terug te gaan naar Trix.
Sander Kolm: Sander heeft juist zijn straf uitgezeten voor het plegen van een overval op een benzinestation. In de gevangenis heeft hij Lex leren kennen. Bij de Miss Maagd-verkiezing wordt hij verliefd op winnares Ria.
Het vertelstandpunt
Alwetende verteller, sommige hoofdstukken ik-verteller
De structuur
Chronologisch vertelt maar met heel veel flashbacks. Er lopen veel verhalen door elkaar heen.
De plaats
Het verhaal speelt zich af in en rond een grote stad, waarschijnlijk Amsterdam. De gebeurtenissen spelen zich af in het huis van Bronzo en Trix, de zolderkamer van Gerard, de dancing New York en de hotelkamer van Lex en Ria. C) Verwerkingsopdracht Verwerkingsopdracht: reageer op 1 recensie Schrijver
Campert, Remco
Titel
Liefdes schijnbewegingen : een leesboek
Jaar van uitgave
1963
Bron
De Nieuwe Linie
Publicatiedatum
09-11-1963
Recensent
M.L. Nijdam
Recensietitel
Liefdes schijnbewegingen
Remco Campert noemt zijn zo juist verschenen roman "een leesboek". Leesbaar is "Liefdes schijnbewegingen" ook heel best, want voor een aangename en lichte kieteling van de leeszenuwen weet Camperts verteltalent en zijn gevoel voor het modieuze wel te zorgen. Neem het begin van het boek: "Naakt op een hagelwitte slip na, zat de kort tevoren onder een koude douche vandaan gekomen Alexander Trumbauer - we noemen hem Lex - in het open raam van zijn kamer en knipte de nagels van zijn tenen. Hij was een aantrekkelijke jongeman, blond, lichtblauwe ogen, goed geknipt en goedgebouwd (let op de fraaigevormde sleutelbeenderen), zijn huid bruin tot zover het oog reiken mocht, terwijl zijn gelaatstrekken van het soort uitgebalanceerde lelijkheid waren, dat in de smaak valt." De "glamour" in deze beschrijving, die de lezer meteen een "intieme" ontmoeting met een van de hoofdfiguren bezorgt, zou iets van de stijl van een geïllustreerd blaadje hebben ware het niet dat zij wordt gerelativeerd door de lichte, zeer lichte ironische toon en door de twee momenten waarop de verteller niet zonder een blik van verstandhouding direct tegen zijn lezers praat. Uiterst handig weet de aartsverteller Campert de eenmaal gewekte nieuwsgierigheid gaande te houden. Niet alleen een buitengewoon snelle voortgang - waarbij nevenverhalen, uitweidingen en statische momenten onverbiddelijk naar de kleine lettertjes van de voetnoten worden verwezen - ook kleine, om een oplossing vragende gegevens zorgen hiervoor. Zo horen we al in het eerste hoofdstuk dat Lex "gezeten" heeft. In het tweede hoofdstuk vernemen we dan dat dit voor een zedendelict was (het modieuze!) en Camperts voetnoot bij deze mededeling zorgt nu weer net voor de relativering van een en ander. Telefoon In datzelfde tweede hoofdstuk, waarin Lex' zus Beatrice Alice - we noemen haar Trix - de telefoon opneemt, die Lex in het eerste hoofdstuk heeft laten rinkelen, haar daarbij storend in het samenzijn met haar minnaar Bronzo Kamerheer, staat de intrigerende gedachte van Trix: "het was inderdaad en Godzijdank altijd haar broertje". Pas vele bladzijden later wordt deze houding van Trix ten opzichte van haar broer)tje duidelijk. De twee bladzijden die Campert aan hun verhouding wijdt en waarin hij Lex en Trix "twee monsters, teder voor elkaar, wreed voor de anderen" noemt, zijn misschien de belangrijkste van het hele boek. Deze broer en zus zijn het namelijk, beiden stuntelaars in de liefde als zij zijn, die de schijnbewegingen moeten maken waarvan de titel rept. Want de liefde van Trix voor de zo ongelukkig in een ijskast terecht gekomen Gerard Beka, die plotseling uit haar leven is verdwenen, welke leegte zij met genoemde Bronzo tevergeefs probeert te vullen, is tenslotte evenmin overtuigend als de plotseling opgelaaide en weer even spoedig verdwenen passie van Lex voor Ria Wegebree, de winnares van de Miss Maagd-verkiezing, waarbij hij als jurylid heeft gefungeerd. Versimpeld Het is echter heel jammer, dat het hoofdthema van het boek, de herontmoeting van Trix met haar verloren gewaande, geliefde en dichterlijke Gerard Beka zo bijzonder weinigzeggend is. Bij de tekening van de figuur van deze Gerard, na zijn gedwongen verblijf in een ijskast versimpeld tot een vegeterend mens met heel vage herinneringen aan een menswaardiger bestaan, faalt Campert ineens volkomen. Wel is zijn "vurrukkeluk"-trucje hier ter karakterisering van Gerards lapidaire gedachtengangen - "Twassummallummaallevenlief" is een mooi voorbeeld - eigenlijk zinvoller toegepast dan in zijn eerste boek, maar hij is met zijn procédé van door humor gerelativeerde modieusheid, waarbij hij het van het anekdotische, van situaties en gebeurtenissen, kortom van uiterlijkheden hebben moet, niet in staat een figuur van binnen uit te geven. Daar nu de anekdote van die ijskast gewoon te gek is, is Gerard Beka als figuur in deze roman onaanvaardbaar. Hij is namelijk te duidelijk bedacht, zodat je je van een bijfiguur als Sander Holm, Lex' vriend uit de gevangenis, een duidelijker beeld kunt vormen dan van deze Gerard. De klap die Gerard aan het slot van het boek door Lex krijgt toegediend om Trix van zijn waanzinnige wurggreep te verlossen, door Campert als klap op de vuurpijl bedoeld, heeft alleen effect op Gerard - hij komt tenslotte toch tot zichzelf - niet op de lezer. Deze kon immers al niet in de figuur Beka geloven en nog minder in Trix' liefde voor hem. Waarmee dan gezegd wil zijn dat de voornaamste schijnbeweging van de liefde in dit boek eigenlijk neerkomt op een schijnliefdesbeweging. Dat is jammer van een op zich zo voortreffelijk "leesboek", dat met de gemakkelijke taalvaardigheid en het vertelplezier waarmee het werd geschreven een klassiek voorbeeld had kunnen zijn van het in Nederland zo zeldzame genre van de literaire amusementsdroom. "Liefdes schijnbewegingen" verscheen als Literaire Reuzenpocket bij de Bezige Bij in Amsterdam. Reactie De schrijver laat het volgende fragment zien "Naakt op een hagelwitte slip na, zat de kort tevoren onder een koude douche vandaan gekomen Alexander Trumbauer - we noemen hem Lex - in het open raam van zijn kamer en knipte de nagels van zijn tenen. Hij was een aantrekkelijke jongeman, blond, lichtblauwe ogen, goed geknipt en goedgebouwd (let op de fraaigevormde sleutelbeenderen), zijn huid bruin tot zover het oog reiken mocht, terwijl zijn gelaatstrekken van het soort uitgebalanceerde lelijkheid waren, dat in de smaak valt." De schrijver spreekt hier van een zeer licht ironische tintje en een intieme ontmoeting. Hier heb de recensent wel gelijk in, maar het is mij niet eens opgevallen. Ik ben er gewoon doorheen gelezen. Ook spreekt de recensent dat Campert na dit fragment de lezer nieuwsgierig weet te houden. Hier ben ik het niet mee eens, want elk hoofdstuk is er weer een ander onderwerp wat lastig kan zijn, en er zit ook niet een spannend stukje in het boek. Wel ben ik het met de recensent eens dat het fijn is dat je al snel in het verhaal weet wat ieder zijn achtergrond is. De voetnoten zijn wel handig voor als je achter een zin nog iets zoekt. Wel kan het je een heel klein beetje uit het verhaal halen. Dan moet je weer even de zin lezen en dan weet je het ook wel weer. De recensent vertelt dat ze niet meteen de houding van Trix ten opzichte van haar broertje Lex doorheeft. Met de uitspraak "het was inderdaad en Godzijdank altijd haar broertje" wist ik meteen wel door het woordje godzijdank dat Trix wist dat Lex wel weer zou bellen en dat ze dat ook heel fijn vond. Ik ben het eens dat je van Gerard Beka niet een duidelijk beeld krijgt. Hij speelt wel ene belangrijke rol in het boek en daarom vind ik dat hij beter beschreven moet worden. Ik vond het niet een fijn boek. Het was goed leesbaar maar ik vond het niet fijn dat het elk hoofdstuk met een ander onderwerp begon. Het boek kon me ook niet echt ‘pakken’. Dit vond ik erg jammer.
D) Eindoordeel en evaluatie
De beschreven gebeurtenissen kwamen niet echt op me over. Wel kunnen de meeste situaties wel echt voorkomen. Wel vond ik het einde een beetje vreemd. Hier moest ik wel even over nadenken. Ik heb nog nooit zulke vreemde relaties meegemaakt. Ik weet zo ook geen andere boeken of films voor de geest te halen waar ook dit soort situaties in voor komen. De gebeurtenissen worden in dit boek wel heel uitgebreid beschreven vind ik. In andere boeken wordt dit toch wat minder gedaan naar mijn ervaringen. In dit boek zaten geen schokkende dingen. Het is dan ook niet zo’n diepgaand verhaal naar mijn mening. Dit boek heeft me niet heel erg aan het denken gezet. Wel dat er ook van deze vreemde relaties zijn, dat je verslaafd aan iemand bent of dat je met iemand gaat om het geld. Van zulke relaties houd ik niet. Het gaat natuurlijk om ‘echte’ liefde.
Er waren best wel veel hoofdpersonen. Minstens vier (Trix, Lex, Bronzo, Sander). Ik vond Trix, Lex en Sander wel sympathiek. Bronzo vond ik onsympathiek. De personen raakten mij niet echt. Wel was ik verbaasd over Sander. Hij had toch een overval gedaan. Na zijn gevangenisperiode was hij een stuk rustiger geworden.
Ik vond dit boek niet fijn om te lezen. Dit komt doordat elk hoofdstuk met een ander onderwerp begint. De laatste hoofdstukken gingen wel over hetzelfde onderwerp. Er zat geen vloeiende lijn in dit verhaal. Ook werden er veel handelingen beschreven. Dit hoeft van mij niet. Als je één keer even in het boek zat dan ging het wel. Het verhaal was niet spannend, want er was ook geen duidelijk verhaal in mijn ogen. Ik vond niet alle stukken leuk. Dit kwam doordat je er dan even niet meer in het verhaal zat, maar ik heb geen stukken overgeslagen. Ik houd meer van verhalen met een onzichtbare verteller, dat had dit boek ook. Ik houd niet van een open eind en ook niet van een wisselend perspectief.
Er werden niet echt moeilijke woorden en zinnen gebruikt. Ik begreep eigenlijk alles wat ze zeiden wel. Ik ben geen zinnen tegengekomen die ik heel mooi vond. Ik kon me sommige zaken wel goed voorstellen, maar dit kwam denk ik niet specifiek door het taalgebruik. Er waren niet veel dialogen.
Het verhaal speelt zich af in en rond een grote stad, waarschijnlijk Amsterdam. De gebeurtenissen spelen zich af in het huis van Bronzo en Trix, de zolderkamer van Gerard, de dancing New York en de hotelkamer van Lex en Ria. C) Verwerkingsopdracht Verwerkingsopdracht: reageer op 1 recensie Schrijver
Campert, Remco
Titel
Liefdes schijnbewegingen : een leesboek
Jaar van uitgave
1963
Bron
De Nieuwe Linie
Publicatiedatum
09-11-1963
Recensent
M.L. Nijdam
Recensietitel
Liefdes schijnbewegingen
Remco Campert noemt zijn zo juist verschenen roman "een leesboek". Leesbaar is "Liefdes schijnbewegingen" ook heel best, want voor een aangename en lichte kieteling van de leeszenuwen weet Camperts verteltalent en zijn gevoel voor het modieuze wel te zorgen. Neem het begin van het boek: "Naakt op een hagelwitte slip na, zat de kort tevoren onder een koude douche vandaan gekomen Alexander Trumbauer - we noemen hem Lex - in het open raam van zijn kamer en knipte de nagels van zijn tenen. Hij was een aantrekkelijke jongeman, blond, lichtblauwe ogen, goed geknipt en goedgebouwd (let op de fraaigevormde sleutelbeenderen), zijn huid bruin tot zover het oog reiken mocht, terwijl zijn gelaatstrekken van het soort uitgebalanceerde lelijkheid waren, dat in de smaak valt." De "glamour" in deze beschrijving, die de lezer meteen een "intieme" ontmoeting met een van de hoofdfiguren bezorgt, zou iets van de stijl van een geïllustreerd blaadje hebben ware het niet dat zij wordt gerelativeerd door de lichte, zeer lichte ironische toon en door de twee momenten waarop de verteller niet zonder een blik van verstandhouding direct tegen zijn lezers praat. Uiterst handig weet de aartsverteller Campert de eenmaal gewekte nieuwsgierigheid gaande te houden. Niet alleen een buitengewoon snelle voortgang - waarbij nevenverhalen, uitweidingen en statische momenten onverbiddelijk naar de kleine lettertjes van de voetnoten worden verwezen - ook kleine, om een oplossing vragende gegevens zorgen hiervoor. Zo horen we al in het eerste hoofdstuk dat Lex "gezeten" heeft. In het tweede hoofdstuk vernemen we dan dat dit voor een zedendelict was (het modieuze!) en Camperts voetnoot bij deze mededeling zorgt nu weer net voor de relativering van een en ander. Telefoon In datzelfde tweede hoofdstuk, waarin Lex' zus Beatrice Alice - we noemen haar Trix - de telefoon opneemt, die Lex in het eerste hoofdstuk heeft laten rinkelen, haar daarbij storend in het samenzijn met haar minnaar Bronzo Kamerheer, staat de intrigerende gedachte van Trix: "het was inderdaad en Godzijdank altijd haar broertje". Pas vele bladzijden later wordt deze houding van Trix ten opzichte van haar broer)tje duidelijk. De twee bladzijden die Campert aan hun verhouding wijdt en waarin hij Lex en Trix "twee monsters, teder voor elkaar, wreed voor de anderen" noemt, zijn misschien de belangrijkste van het hele boek. Deze broer en zus zijn het namelijk, beiden stuntelaars in de liefde als zij zijn, die de schijnbewegingen moeten maken waarvan de titel rept. Want de liefde van Trix voor de zo ongelukkig in een ijskast terecht gekomen Gerard Beka, die plotseling uit haar leven is verdwenen, welke leegte zij met genoemde Bronzo tevergeefs probeert te vullen, is tenslotte evenmin overtuigend als de plotseling opgelaaide en weer even spoedig verdwenen passie van Lex voor Ria Wegebree, de winnares van de Miss Maagd-verkiezing, waarbij hij als jurylid heeft gefungeerd. Versimpeld Het is echter heel jammer, dat het hoofdthema van het boek, de herontmoeting van Trix met haar verloren gewaande, geliefde en dichterlijke Gerard Beka zo bijzonder weinigzeggend is. Bij de tekening van de figuur van deze Gerard, na zijn gedwongen verblijf in een ijskast versimpeld tot een vegeterend mens met heel vage herinneringen aan een menswaardiger bestaan, faalt Campert ineens volkomen. Wel is zijn "vurrukkeluk"-trucje hier ter karakterisering van Gerards lapidaire gedachtengangen - "Twassummallummaallevenlief" is een mooi voorbeeld - eigenlijk zinvoller toegepast dan in zijn eerste boek, maar hij is met zijn procédé van door humor gerelativeerde modieusheid, waarbij hij het van het anekdotische, van situaties en gebeurtenissen, kortom van uiterlijkheden hebben moet, niet in staat een figuur van binnen uit te geven. Daar nu de anekdote van die ijskast gewoon te gek is, is Gerard Beka als figuur in deze roman onaanvaardbaar. Hij is namelijk te duidelijk bedacht, zodat je je van een bijfiguur als Sander Holm, Lex' vriend uit de gevangenis, een duidelijker beeld kunt vormen dan van deze Gerard. De klap die Gerard aan het slot van het boek door Lex krijgt toegediend om Trix van zijn waanzinnige wurggreep te verlossen, door Campert als klap op de vuurpijl bedoeld, heeft alleen effect op Gerard - hij komt tenslotte toch tot zichzelf - niet op de lezer. Deze kon immers al niet in de figuur Beka geloven en nog minder in Trix' liefde voor hem. Waarmee dan gezegd wil zijn dat de voornaamste schijnbeweging van de liefde in dit boek eigenlijk neerkomt op een schijnliefdesbeweging. Dat is jammer van een op zich zo voortreffelijk "leesboek", dat met de gemakkelijke taalvaardigheid en het vertelplezier waarmee het werd geschreven een klassiek voorbeeld had kunnen zijn van het in Nederland zo zeldzame genre van de literaire amusementsdroom. "Liefdes schijnbewegingen" verscheen als Literaire Reuzenpocket bij de Bezige Bij in Amsterdam. Reactie De schrijver laat het volgende fragment zien "Naakt op een hagelwitte slip na, zat de kort tevoren onder een koude douche vandaan gekomen Alexander Trumbauer - we noemen hem Lex - in het open raam van zijn kamer en knipte de nagels van zijn tenen. Hij was een aantrekkelijke jongeman, blond, lichtblauwe ogen, goed geknipt en goedgebouwd (let op de fraaigevormde sleutelbeenderen), zijn huid bruin tot zover het oog reiken mocht, terwijl zijn gelaatstrekken van het soort uitgebalanceerde lelijkheid waren, dat in de smaak valt." De schrijver spreekt hier van een zeer licht ironische tintje en een intieme ontmoeting. Hier heb de recensent wel gelijk in, maar het is mij niet eens opgevallen. Ik ben er gewoon doorheen gelezen. Ook spreekt de recensent dat Campert na dit fragment de lezer nieuwsgierig weet te houden. Hier ben ik het niet mee eens, want elk hoofdstuk is er weer een ander onderwerp wat lastig kan zijn, en er zit ook niet een spannend stukje in het boek. Wel ben ik het met de recensent eens dat het fijn is dat je al snel in het verhaal weet wat ieder zijn achtergrond is. De voetnoten zijn wel handig voor als je achter een zin nog iets zoekt. Wel kan het je een heel klein beetje uit het verhaal halen. Dan moet je weer even de zin lezen en dan weet je het ook wel weer. De recensent vertelt dat ze niet meteen de houding van Trix ten opzichte van haar broertje Lex doorheeft. Met de uitspraak "het was inderdaad en Godzijdank altijd haar broertje" wist ik meteen wel door het woordje godzijdank dat Trix wist dat Lex wel weer zou bellen en dat ze dat ook heel fijn vond. Ik ben het eens dat je van Gerard Beka niet een duidelijk beeld krijgt. Hij speelt wel ene belangrijke rol in het boek en daarom vind ik dat hij beter beschreven moet worden. Ik vond het niet een fijn boek. Het was goed leesbaar maar ik vond het niet fijn dat het elk hoofdstuk met een ander onderwerp begon. Het boek kon me ook niet echt ‘pakken’. Dit vond ik erg jammer.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden