Lanseloet van Denemarken door Onbekend

1. ZAKELIJKE GEGEVENS
De auteur van dit boek is niet bekend, wel is voor de oude teksten in de uitgave uitgegaan van de diplomatische teksteditie van L. van Kammen.

De titel van dit boek is “Lanseloet van Denemarken” in: De abele spelen naar het Hulthemse handschrift, Amsterdam. 1994-3, 55 blz. (eerste druk waarschijnlijk in de 14e eeuw).

Dit boek is eigenlijk een toneelstuk. Het is dus vrij moeilijk om het tot een genre in te delen. Maar ik zal het een novelle noemen, dit omdat het weinig beschrijving van de personages geeft en omdat het maar zo kort is.

2. EERSTE REACTIE
Waarom ik ervoor gekozen heb dit werk te lezen? Ik had eigenlijk geen keus, want we gingen dit boek klassikaal lezen. En dat vond ik eigenlijk ook wel fijn dat er voor ons een boek uitgezocht werd, want als ik zelf een middeleeuws boek zou moeten lezen, zou ik absoluut niet weten wat ik zou moeten gaan lezen.

Ik vond dit op zich best een leuk boek, alleen jammer dat het lezen zo langzaam gaat omdat we ook het middeleeuwse moeten lezen. Zelf ben ik iemand die van hele dikke pillen houdt, wat dat betreft was dit niet echt een boek voor mij want “Lanseloet van Denemarken” bevatte nauwelijks verhaal.
Wat ik wel weer leuk vind aan zo’n boek, is om de verschillen tussen toen en het heden te zien. Bijvoorbeeld hoe makkelijk Sandrien met de ridder trouwt, dit beslissen ze al gelijk nadat ze even met elkaar gepraat te hebben. Dat is nu heel wat anders…

3. VERDIEPING
Er komen maar heel weinig personen voor in dit verhaal, namelijk
· Lanseloet, een kroonprins van stand
· Sanderijn, een vrouw van lagere stand
· De moeder van Lanseloet
· De ridder
· De boswachter
· Reinout, de beste vriend en schildknaap van Lanseloet

Als Lanseloet Sanderijn ontmoet wordt hij verliefd op haar, ondanks dat Sanderijn van lagere stand is. Hij laat zich hierdoor niet beïnvloeden, maar zijn moeder vind dit vreselijk en staat de liefde ook niet toe. Daarom bedenkt zij een heel gemeen plannetje, om ervoor te zorgen dat de relatie tussen Lanseloet en Sanderijn geen stand zal houden. Ze vertelt Lanseloet dat hij één nacht met haar mag doorbrengen, maar na de daad moet hij zich omdraaien en zeggen dat hij genoeg van haar heeft (“Ik heb genoeg van je, Sanderijn, ik ben je nu zat. Ik heb er mijn buik zo vol van alsof ik zeven stukken spek gegeten had.”) Lanseloet is het hier helemaal niet mee eens, maar zoals een heer van stand doet hij wat zijn moeder hem gezegd heeft, ook al spreekt zijn gevoel hem tegen.
Volgens plan vertelt de moeder van Lanseloet aan Sanderijn dat Lanseloet ziek op zijn kamer ligt, zodat zij bij hem gaat kijken. Als Sanderijn later terugkomt uit de kamer, spreekt zij over hoe ontzettend gemeen ze het vond van Lanseloets moeder om tegen haar te liegen over de zogenaamde ziekte van Lanseloet.
Sanderijn besluit weg te gaan. Na een tijdje lopen komt ze bij een waterbron aan. Daar vindt een ridder die aan het jagen is haar. Hij vertelt dat hij erg verliefd op haar is en dat hij haar wel als zijn vrouw zou willen. Ze besluit na een tijdje praten om met hem mee te gaan. Op weg naar zijn kasteel vertelt Sanderijn een verhaal over een bloesemboom die allemaal bloemen heeft en dat er een valk neerstrijkt en een van de bloemen neemt en wegvliegt. De ridder gaat op dezelfde manier op deze beeldspraak in, door te zeggen dat er nog meer bloemen zijn om van te plukken. Als hij dit gezegd heeft, is Sanderijn er zeker van dat ze met de ridder meegaat.
Intussen is Lanseloet diep ongelukkig en stuurt zijn schildknaap Reinout om Sanderijn te gaan zoeken. Na een hele tijd zoeken ontmoet Reinout een boswachter. Dit blijkt de boswachter van de ridder te zijn. Hij vertelt dat zijn ridder een keer een schone jonkvrouw bij de waterbron heeft gevonden, en dat hij sindsdien ook op het vinden van een vrouw daar hoopt. Reinout vertelt dat hij Sanderijn zoekt en de boswachter brengt hem naar Sanderijn. Sanderijn vertelt hem dat ze niet met hem mee zal gaan, omdat ze niet van Lanseloet houdt. Als bewijs dat Reinout haar heeft gevonden, moet hij aan Lanseloet vertellen over het verhaal van de bloesemboom en de valk, maar met het verschil dat de valk terugkomt en de boom niet kan vinden. Reinout gaat terug en vertelt aan Lanseloet dat Sanderijn dood is om ervoor te zorgen dat er geen problemen komen. Als bewijs dat hij haar gezien heeft vertelt hij het verhaal van de valk en de bloesemboom. Lanseloet is hierdoor zo ongelukkig dat hij letterlijk sterft van verdriet.
Reinout sluit dit stuk af met: “Moraal van dit verhaal: praat altijd hoofs over en met vrouwen.”

Dit hele boek is in gedichtvorm geschreven, da’s toch vrij lastig om te lezen.
De belangrijkste plaatsen die in het verhaal voorkomen, zijn de kamer van Lanseloet, de waterbron en het kasteel van de ridder.
Het probleem dat als rode draad door het verhaal loopt, is dat Lanseloet zijn hart niet volgt, maar de slechte raad van zijn moeder opvolgt. Deze fout van hem wordt in het verhaal vaak vergeleken met het neerstrijken van een valk op een bloesemboom

Dit werk werd voor het eerst gepubliceerd in ongeveer de 14e eeuw. Ik vind dat het onderwerp (dat Lanseloet Sanderijn voorliegt en gebruikt) best wel modern voor die tijd. Natuurlijk wordt het wel in ouderwetse taal en veel met beeldspraak verteld, maar toch vind ik het een vrij onderwerp voor die tijd!!

4. BEOORDELING
Het verhaalelement dat voor mij een positieve werking heeft, is dat Sanderijn (heel feministisch!) tegen Reinout zegt dat ze Lanseloet niet meer hoeft. Toen dacht ik echt bij mezelf: ‘Goed zo meisje, laat hem maar lekker stikken.’ Dat vind ik ook het leukste deel uit het verhaal.
Daar valt uit te concluderen dat ik het verhaalelement wanneer Lanseloets moeder zegt dat Lanseloet ziek is en dat Sanderijn dan naar zijn kamer gaat, het meest negatieve werking op mij heeft. Dat is namelijk gewoon een gemene leugen en aan zulk soort leugens heb ik een gigantische hekel…

Dit boek kan ik met geen één ander werk dat ik gelezen of gezien heb vergelijken. Als ik naar het thema kijk, vind ik dat hier een zinvolle oplossing op gevonden is, namelijk dat Sanderijn tegen Reinout zegt dat ze Lanseloet niet meer hoeft. Het taalgebruik vond ik wel heel erg ingewikkeld, zonder vertaling ernaast had ik echt niks van het verhaal begrepen!!

Ik vind dit een wel grappig boekje, maar dit voor mijn lol lezen, nee dank je. Wél zou ik een ander aanraden om dit te lezen, want je hebt het heel snel uit en het is niet een heel moeilijk thema.