Leesverslag Nederlands literatuur bovenbouw vwo
Knielen op een bed violen
Jan Siebelink
Januari 2005 (vijfenveertigste druk, juni 2008) AS
De Bezige Bij, Amsterdam 11-10-2011

Motivatie voor je keuze en verwachting van het boek
Het boek heb ik gekozen omdat ik in korte tijd nog een leesverslag moest maken. Het boek heb ik al een tijd geleden gelezen en ik vond het een mooi boek. Het boek stond in de lijst met voorbeelden en daarom heb ik besloten het boek te kiezen. Het is een makkelijk leesbaar boek, maar doordat het onderwerp zo zwaar is wordt het als moeilijk gezien. Het las dus fijn, maar het was wel zo dat het verhaal lang in mijn hoofd bleef zitten waardoor ik nog heel goed weet waar het over gaat. Omdat ik het een mooi verhaal vind, het boek in de lijst staat en ik het al had gelezen, maar nog goed weet waar het over gaat, heb ik het boek Knielen op een bed violen gekozen om mijn leesverslag over te maken.
Omdat ik het boek al eens heb gelezen, heb ik geen verwachtingen meer van het boek. Wel weet ik nog dat mijn moeder voordat ik het ging lezen zei dat ze het een verdrietig boek vond. Toen ik het begon te lezen had ik dus wel de hele tijd de verwachting dat het niet goed af zou lopen of dat er vervelende gebeurtenissen in voor zouden komen.

Het boek hoort bij niveau 4. Uit de test die ik dit jaar heb gedaan kwam uit dat ik niveau 4 als leesniveau heb, als ik het me goed herinner. Dit boek sluit dus goed aan bij het niveau dat uit de test kwam.


Uitgebreide eigen mening

Onderwerp
Knielen op een bed violen heeft een godsdienstig onderwerp. De relatie van vader en zoon is ook erg belangrijk en een onderwerp van het boek.
-Voorbeeld van geloof: Steffen bad na het ontbijt: “O God, Gij houdt met Uzelf raad om onze zondige, maar uitverkoren zielen met U te veringen in de heiligmaking. Dienaangaande hebt Gij toen met Uw Zoon het verbod des vergoten bloeds gesloten. O, Lam…”
-Voorbeeld van vader en zoon: “Hans had hem gehoord en zijn gebed afgemaakt. Nu kwam hij overeind. “Pap, we gaan zo.” “Ik denk dat ik vandaag niet mee ga.” “Ben je ziek?” “Nee…” Hij was niet ziek.
Het godsdienstige onderwerp sprak me aan omdat het zo extreem is. Alles in het boek draait uiteindelijk om god. Dat Hans, de hoofdpersoon, de band met zijn zoon eigenlijk verslechterd door zo veel met god bezig te zijn, toont aan dat godsdienst niet alles in je leven kan zijn. Dat Hans de godsdienst ook aan zijn zoon Ruben wil bijbrengen toont aan dat hij wel het beste met hem voor heeft. Het onderwerp is continue aanwezig en is goed uitgewerkt. Je komt er veel over te weten.

Gebeurtenissen
Het verhaal wordt chronologisch verteld. Vanaf dat Hans Sievez op de lagere school zit tot aan zijn dood. Wel worden er af en toe jaren overgeslagen of in één zin samengevat. Heel het boek omvat 15 jaar.

1.Samenvatting
Hans gaat naar de lagere school en is verliefd op Margje. Thuis is zijn vader erg streng. Zijn vader is erg calvinistisch. Als zijn vader het konijn van Hans slacht, is Hans zo teleurgesteld dat hij van huis wegloopt. Hij neemt de roeiboot en vaart de rivier over. Hij komt terecht in Den Haag. Daar meldt hij zich aan op een tuinderij. Zijn vader was zelf ook tuinder en Hans heeft het talent een beetje van hem geërfd denkt hij. Hij gaat op kamers wonen bij een oude mevrouw, mevrouw Fleer. Zij koopt dure kleren voor hem en wilt dat Hans haar ‘tante’ noemt. Op de tuinderij gaat Hans steeds meer om met Jozef. Jozef is erg gelovig. De andere tuinders en ook mevrouw Fleer moeten niks van Jozef hebben. Jozef blijft Hans vragen stellen over het geloof en discussies met hem voeren. Hans is dat op een gegeven moment beu en geeft Jozef een flink pak slaag. Dan overlijdt Hans’ vader. Ook mevrouw Fleer is overleden en hij had de huur ook al opgezegd. Hans en Margje willen een kwekerij opstarten in de buurt van Arnhem, waar Hans ook oorspronkelijk vandaan kwam, in Velp. Ze trouwen en gaan in het huis wonen bij het stuk land dat ze hebben gekocht. Ruben wordt geboren.
Ruben is tien jaar. Het gaat niet echt goed met de kwekerij. Er zijn meerdere bloemhandelaren in de buurt van Arnhem en zij behandelen hem ook nog eens slecht. Ze betalen hem pas laat of geven hem slechte grond mee waar hij niks mee kan maar die hij wel meeneemt uit beleefdheid. Dan komt Jozef Mieras ineens. Hij verkoopt aan Hans een godsdienstig boek. Hans kan zich dat boek eigenlijk niet veroorloven. Jozef verteld over Huib Steffen, over dat hij zo goed kan prediken. Hans gaat steeds vaker om met Jozef en Steffen en houdt dat verborgen voor Margje. Hij gaat ook steeds minder mee naar de kerk. Margje krijgt een miskraam. Een tijdje daarna wil Hans niks te maken hebben met de predikers, Jozef en Steffen. Dan komt ook Chris Ibel bij Hans langs. Hij is ook een prediker. Hans is weer overtuigt van God en een tijdje later denkt Hans dat hij wordt geroepen door God. Hij gaat langs bij mensen waar hij getuigenis af moet leggen. Margje heeft het gevoel dat ze Hans langzaam aan het kwijtraken is. Hans spreekt vaak met de predikers af en koopt boeken van hen. Als hij geen geld heeft, biedt Ruben aan de boeken voor zijn vader te kopen. Ook leert Ruben de coupletten van de langste Psalm uit zijn hoofd om zijn vader te plezieren. Hans leidt nu zijn eigen kerkdienst in huis en ze gaan niet meer naar de kerk. Er komt noodweer en de ramen van de kassen breken. Hans heeft de verzekering opgezegd en daardoor hebben ze nog hogere schulden. De tweede zoon wordt geboren: Tom. Hans had liever een meisje gehad en doet alsof hij niks om Tom geeft. Ruben doet niet zijn best op school. De buurman wil een stuk grond van Hans kopen. Hans weigert dat. Hij knielt op een bed violen en bid tot God om hem te bedanken. Chris Ibel is ingetrokken in het tuinhuisje. Hans biedt hem enkele dagen onderdak en eten aan. Eigenlijk wil hij dat niet. Hij slaat Ibel en zet hem het tuinhuisje uit. Er komt ruzie tussen Margje en Hans. Hans gaat naar een bijeenkomst en als hij terugkomt is Margje met de kinderen uit het huis vertrokken. Na twee weken komt Margje weer terug. De buurman koopt het stuk land uiteindelijk en zet er een golfslagbad op. Tom misdraagt zich en wordt van school gestuurd. Hij komt vaak dronken thuis. Ruben is onderwijzer geworden. Jozef overnacht een nacht in het tuinhuisje en Hans houdt dat voor Margje verborgen. Ruben krijgt verkering met Johanna. Hans vindt haar ook wel een leuk meisje. Hans koopt een dure collier met parels voor haar. Margje vind dat wel vreemd. Ze kunnen de kwekerij niet meer overeind houden en daarom vragen ze een uitkering aan. Die krijgen ze maar ze moeten dan wel de kwekerij inleveren. Hans wordt ziek en het gaat steeds slechter met hem. Hans wil wel dat Johanna hem voorleest maar Margje mag dat niet. Hij vraagt Johanna om Jozef te bellen. Jozef, Steffen en een nieuwe prediker staan op een dag voor de deur en beginnen aan Hans zijn stervensbegeleiding. Dit is erg zwaar voor Hans en op zijn sterfbed mogen Margje en de kinderen niet eens aandacht aan hem besteden. Jozef komt later nog terug naar het huis. Hij had blijkbaar toch iets van sympathie voor Hans.


Personages
Hans Sievez, de hoofdpersoon
Margje, zijn vrouw
Ruben, de eerste zoon
Tom, de tweede zoon
Jozef Mieras, prediker en ‘vriend’ van Hans
Huib Steffen, hoofdprediker
Chris Ibel, prediker, hij is een vies mannetje en heeft geen onderdak

Bouw
Het verhaal is opgebouwd uit twee boeken. Het eerste boek heeft drie hoofdstukken en het tweede boek heeft vier hoofdstukken. Daarna komt er nog de epiloog.

Het verhaal wordt door Hans verteld in een ik-perspectief. Wel zijn er stukjes aan het einde van het boek en soms tussendoor dat Margje aan het woord is. De epiloog is verteld nadat Hans dood is en waarschijnlijk is Ruben dan aan het woord.

Taalgebruik
Het taalgebruik is begrijpelijk. Toch zijn de woorden die hij gebruikt niet de woorden die ik of een leeftijdsgenoot dagelijks zou gebruiken. Het leest makkelijk en het is ook mooi geschreven. De zinnen zijn meestal niet heel lang en de moeilijke woorden zijn te begrijpen als je verder leest. Het onderwerp en de citaten uit de bijbel zorgen voor een mooie tekst.


Bronvermelding van de bijlagen
1. Samenvatting, zelf gemaakt
2. Analyse, www.literatuurplein.nl
3. Informatie over de schrijver, www.jansiebelink.nl
4. Recencie, www.recensieweb.nl, Henk Bergman