Formele kenmerken: 1. De auteur Theo Thijssen is in 1879 in Amsterdam geboren, uit een klein burgergezin in de Jordaan. In 1898 kwam Thijssen op een Amsterdamse volksschool in het onderwijs. Tot 1921 bleef hij actief onderwijzer, en hoewel hij sindsdien o.a. als kamerlid en gemeenteraadslid ander werk om handen kreeg, is hij n zijn hart nooit anders dan een onderwijzer gebleven. Hij was onderwijzer van harte: hij hield van kinderen, en hij vond het erg leuk om ze wat bij te brengen. Hij was een rasschrijver, hij heeft een in een zestal onvergelijkelijke boeken de ervaringen van kind en onderwijzer neergelegd. Dit werk is: Kees de jongen (1923), Schoolland (1925), De gelukkige klas (1926), Het grijze kind (1927), Het taaie ongerief (1932) en tenslotte Barend Wels. De officiële literatuur heeft altijd een beetje schichtig om Thijssen heen gelopen, maar door de lezers wordt hij erg gewaardeerd. 2. De titel Kees de jongen
3. Eerst publicatie 1923 4. Omvang 272 bladzijde 5. Motto Geen motto 6. Opdracht Geen opdracht 7. Aard van het werk Het boek is een roman 8. Gelezen Van 10 tot 19 september 2001 Inhoudelijke kenmerken: 1. Korte inhoud Amsterdam, 1890. Kees is twaalf jaar. Hij is de oudste zoon van een schoenmaker. Toen Kees klein was heeft hij verscheidene doome streken uitgehaald, maar dat is nu verleden tijd. Overdag en ’s avonds zit hij op school, als hij dan een boodschap voor de meestermoet doen verbeeld hij zich dat alle mensen naar hem opkijken. Van een vriendje heeft hij een manier lopen geleerd, die heel snel gaat, bijvoorbeeld naar het zwembad, daarom heet hij de zwembadpas. Er is een nieuw meisje in de klas gekomen, Rosa Overbeek, ze is duidelijk anders als de rest, net als Kees. Kees wordt onder gym van school gehaald, zijn vader is ziek en hij moet medicijnen halen, zo mag hij steeds belangrijkere opdrachten voor z’n pa gaan doen. Kees verdeelt verder zijn tij tussen allerlei karweitjes en het spelen met zijn vrienden. Als hij op de dam aan het spelen is moet hij een Fransman de weg wijzen. Kees stelt zich voor om een club op te richten voor jongens die mensen in het Frans de weg willen wijzen. Ondertussen is Rosa al een hele tijd niet op school, ze is ziek. Kees stelt zich voor dat hij een krans mag leggen bij haar graf. Met de winkel gaat het slecht, dus nemen ze een juffrouw op kamers. Ook met vader gaat het slecht, hij overlijdt en daarom moet moeder steeds meer werken. Dan gaat Kees een paar maanden van school af om te werken. Hij stort zijn hart uit bij Rosa, die zoent hem en troost hem.Als Kees dan naar huis loop voelt hij zich een overwinnar. 2. Thema Het thema van Kees de jongen dat Kees Bakels een moeilijke jeugd beleeft doordat zijn ouders erg arm zijn, en zijn vader er vroeg sterft. In het boek lees je hoe Kees zich door deze problemen heen worstelt, en ook nog eens een opmerkelijk persoon probeert te zijn.
3. Verklaring titel Het boek heet Kees de jongen, omdat het gaat over de jongen, Kees, die langzaam volwassener wordt, en fantasie naar realiteit weet om te zetten. De jongen staat er ook omdat Kees net zo als de doorsnee jongen uit die tijd was. 4. Opbouw Het boek bestaat uit één deel. Dit deel bestaat weer uit 30 genummerde hoofdstukken. 5. Hoofdpersonen - Kees Bakels: Kees is een jongen van 12 (later 13) jaar oud. Hij heeft lichtbruine haren en blauwe ogen. Hij is niet zo groot, maar wel erg stel. Hij is de zoon van twee arme mensen, waarvan de vader timmerman is, en de moeder een winkeltje runt. Hij heeft een broertje en een zusje, en ze hebben maar net genoeg geld om het hele gezin te onderhouden. De mensen in zijn klas vinden hem een opschepper. Hij is best wel aardig en beleefd. Hij is ook erg emotioneel en moet, ook al wil hij niet , vaak huilen. Hij heeft een grote fantasie, en loopt veel te dagdromen. Hij laat aan het begin erg veel met hem gebeuren, maar zijn rol wordt steeds actiever, en begint hij meer inbreng te krijgen. Zijn doel is om een beroemd persoon te worden en met Rosa Overbeek te “gaan”. - Moeder Bakels: Ze wordt in het boek altijd moeder genoemd, dus haar echt voornaam weet ik niet. Ik schat haar ongeveer 45 jaar oud. Ze is erg arm, en haar gezin kan van het inkomen van het slechtlopende winkeltje maar net rondkomen. Ze is erg aardig, en geeft veel om haar kinderen en haar man. Met haar ouders kan ze het minder goed vinden. Ze heeft geen echt doel voor ogen, behalve dat ze haar winkel wil houden. - Vader Bakels: Zijn voornaam is Jan. Hij is ongeveer 50 jaar oud. Hij is een arm man. Hij is erg aardig. en geeft veel om zijn oudste zoon. Hij is hoedmoedig, en geeft snel dingen toe als zijn kinderen erom zeuren. Zijn rol is passief in het boek, hij ondergaat alles: Ruzies, zijn ziekte en zijn dood. - Rosa Overbeek: Zij is, net zoals Kees, 12 jaar oud. Ze heeft lange blonde haren en bloost snel. Ze is een beetje een stil, verlegen meisje, maar wel aardig en grappig.Haar ouders zijn rijker dan die van Kees. Zij durft niet altijd te zeggen wat zij vindt. Het verhaal wordt grotendeels bepaald door wat zij zegt en doet. Je weet alleen niet of dit alles klopt met de werkelijkheid, omdat zij voornamelijk door Kees beschreven wordt, en waarschijnlijk dus wordt geïdealiseerd. 6. De tijd waarin het zich afspeelt In de proloog zegt de schrijver dat hij Kees gekend heeft, dit klinkt alsof hij dood is. na de dood van vader verhuizen ze naar de nieuwe buurt, “ De Pijp”. Deze is aangelegd in ± 1870. Het rijksmuseum (waar Kees rondzwerft) en de Vondellaan (waar de muziek uit het huis komt) zijn afgerond omstreeks 1885
Het speelt niet na 1900, omdat ze toen al elektrische trams hadden en geen paardentrams meer. de postzegel die Kees koopt waren in gebruik van 1853 tot 1900. Omdat Theo Thijssen in 1890 even oud als Kees was en zijn vader ook in dat jaar overleed is er alle reden om aan te nemen dat het boek tussen 1880 en 1900 speelt. 7. De plaats waar het zich afspeelt Het verhaal speelt zich af in Amsterdam. Het speelt zich voornamelijk af in: - Het huis van Kees Bakels (en de straat waarin het ligt) - De school van Kees Bakels - Het huis van de opa en oma van Kees - Het huis van de oom en tante van Kees
8. Genre Het boek is een soort biografie en ook een psychologische roman. Het beschrijft namelijk de jeugd en de gedachtegang van Kees de jongen. 9. Perspectief Het perspectief is een personale vertelsituatie in de derde persoon. Dezer kent alleen de gedachte en meningen van Kees, en van geen enkel ander persoon uit het boek. De verteller vertelt in de proloog dat hij Kees zelf gekend heeft, dus misschien komt hij in het boek even voor, maar er wordt dan niet vanuit de ik-persoon geschreven, dus zeker weten doe ik het niet. Overigens weet ik niet zeker of de schrijver zijn proloog symbolisch of letterlijk bedoelt: Hij zegt namelijk Kees zelf gekend te hebben; het kan zijn dat hij dat letterlijk bedoelt, maar misschien bedoelt hij dat hij vroeger net zo als Kees was, of iemand kende die zo was. 10. Vertelde tijd Het verhaal speelt zich af in de tijdperiode van ongeveer anderhalf jaar, ergens tussen 180 en 1900. 11. Plaats te midden van ander werk van de auteur Kees de Jongen is het derde boek van Theo Thijssen, maar men zegt dat hij eigenlijk drie keer debuteerde. Barendwels (in 1908) is geschreven in de tachtigerstijl. Deze heeft niet de losheid van Kees de Jongen en zijn latere werken. Daarna schreef hij Jongensdagen, dit is een antwoord op de verwijten die Theo Thijssen naar zijn hoofd kreeg als hij weer eens kinderboek had afgekraakt. Het was een goed boek maar hij is niet in dit genre doorgegaan. Met Kees de Jongen heeft hij zijn vorm gevonden. Zijn later boeken zijn ook in deze stijl. 12. Plaats binnen ene literaire stroming Eind negentiende eeuw is het schrijven van jongensliteratuur erg populair. In die tijd zijn 120 boeken in dat genre verschenen zoals: Boefje van MJ Brusse (1903), Jaapje van Jacques van Looy (1917) en De Witte van Ernst Cloes (1920). Ook de meisjes boeken van Top Naeff of Cissy van Marxveldt komen uit die tijd. Thijssen heeft wel van al die boeken de meest volwassen benadering.
13. Evaluatie a. Opvallend is dat in het boek Kees zich als maar dingen voorstelt. Dingen zoals hij iets zou doen. Deze dingen komen helaas zo goed als nooit uit. b. Het is niet echt een spannend boek. Het is gewoon een beschrijving van het leven van een jongen uit Amsterdamse volksbuurt. Je bent alleen constant benieuwd wat er nu weer zal gebeuren. c. Je kunt ervan leren dat ook al heb je net zoals Kees niet veel geld en andere materiële zaken, er toch de moed in kan houden door je het alleen maar voor te stellen. d. Er komt niet echt een duidelijke christelijke levenswandel uit dit boek naar voren, ze doen wel wat aan het geloof dit zie je heel even bij de begrafenis van Kees zijn vader. e. Ik ben het met de auteur eens dat het moeilijk is om als jongen van twaalf jaar te aanvaarden dat je niet veel geld hebt, en dus niet veel kan kopen. hij vindt hier een leuke oplossing voor, door het je gewoon voor te stellen alsof je rijk bent, maar hier schiet je natuurlijk uiteindelijk niet veel mee op. Je zou eigenlijk hulp bij God moeten zoeken, maar dat komt in dit boek niet naar voren. f. Goede kant is dat het leuke, boeiende gebeurtenissen zijn die beschreven worden. Een wat mindere kant is dat je er steeds mee geconfronteerd wordt dat al die voorstellingen van Kees niet uitkomen, dit wekt een soort teleurstelling op. g. Ik vond het een leuk boek om te lezen, geen taaie korst, gewoon een lekker ontspannend boek. Het is geen boek wat een grote indruk achterlaat, het was leuk om te lezen maar je gaat er niet dieper over na denken.