Kartonnen dozen door Tom Lanoye

Tom Emiel Geradine Aloïs Lanoye is geboren te Sint- Niklaas op 27 augustus 1958. Hij werd opgevoed in een godsdienstig milieu en heeft zijn humaniora beëindigt in het seminarie te Sint-Niklaas, waar hij o.a les kreeg van de priester-dichter Anton van Wilderode. Daarna gaat hij Germaanse filologie en sociologie studeren aan de Rijksuniversiteit te Gent. Na zijn studies begint hij te schrijven. Hij beperkt zich niet tot één genre, maar schrijft gedichten, romans, kortverhalen en essays, en dit met succes. Reeds na drie jaar ontvangt hij de prijs voor poëzie (1979) voor het gedicht ‘Aanhoudende Vorst’ en nog verschillende prijzen staan hem te wachten. ‘Slagerszoon met een brilletje’ wordt een bestseller. Een redelijk bekende roman van hem is “Kartonnen Dozen”. In dit autobiografisch boek vertelt Tom Lanoye zijn evolutie van kind naar volwassene. Het boek wordt dan ook vanuit het ik -perspectief verteld. Het hoofdthema is de liefde die hij koestert voor de onbereikbare Z. en de invloed ervan op Tom. Het boek is opgedeeld in vier hoofdstukken die overeenstemmen met telkens één kartonnen doos. In elke kartonnen doos schuilt er een verhaal dat te maken heeft met Z. De eerste kartonnen doos stelt een reiskoffer voor die hij gekregen heeft van de Christelijke Mutualiteit. Het is een nietsvermoedende en naïeve doos. Tom, tien jaar, gaat op vakantie naar de Ardennen en leert hier Z. kennen. De tweede
kartonnen doos draait vooral om de reis naar Zwitserland. Tom, nu twaalf jaar, begint zich te realiseren dat hij verliefd is op Z. en wordt door hem seksueel opgewonden. De belangrijkste gebeurtenis in de derde kartonnen doos - Tom is nu achttien jaar - is de reis naar Griekenland. Hier wordt zijn liefde even

beantwoord door een korte stoeipartij tussen hem en Z., maar alles blijkt uiteindelijk een misverstand te zijn. In het laatste hoofdstuk - Tom is ondertussen tweeëndertig jaar en gelukkig getrouwd met René - vergelijkt hij het boek met een kartonnen doos. Hij stelt de vraag aan de lezer wat hij ermee
zou aanvangen. Ikzelf zou dit boek zeer goed bewaren, want hij is erin geslaagd om mij van de eerste tot de laatste pagina te boeien, ondanks de weinige gebeurtenissen. Maar Tom heeft zo een overweldigende en juiste manier van schrijven, dat het moeilijk is om het boek weer weg te leggen. Hij weet zijn gevoelens en gedachten op een
zeer treffende en unieke wijze te verwoorden. Tijdens het verhaal is er een opvallende evolutie van de twee hoofdpersonages, in het bijzonder van Tom. Tom is in het begin redelijk onzeker en zeer gehecht aan zijn familie, in het bijzonder aan zijn moeder. Ook wordt hij getypeerd als het ‘streverke van de klas’. Naarmate zijn liefde voor Z. groeit begint hij zijn school te verwaarlozen en besteedt hij alle aandacht aan Z. Z., daarentegen, is iemand die graag in de belangstelling staat . Het is een welgevormde, knappe jongen die
veel aandacht krijgt van de meisjes. Z. begint te twijfelen aan zijn geaardheid maar uiteindelijk blijkt het slechts een fase te zijn, tot grote ontgoocheling van Tom. Het boek “Kartonnen Dozen” heeft nooit een prijs gewonnen maar men heeft het verhaal wel op toneel opgevoerd. Deze opvoering werd in het algemeen goed onthaald door het publiek. De enige slechte kritiek die ik gelezen heb was van ex-Vlaams Bloksenator Door Buelens. Hij verweet de schrijver onder meer zijn manifeste homofilie. Tom heeft zich altijd ingezet voor de rechten van
homoseksuelen. Zo heeft hij ooit een argument uit het boek “Kartonnen Dozen” gehaald om tegen een uitspraak van de Raad van State in te gaan. Zelf behoort hij tot één van de eerste paren die in België een
samenlevingscontract sloten. Zo woont Tom al vijf jaar gelukkig samen met René. Ik hoop voor Tom dat hij gelukkig blijft en nog veel goede boeken schrijft. Ik zal zeker en vast nog veel leespret beleven aan zijn boeken!