Boekverslag 2   Karel ende Elegast
1. Titelbeschrijving
Samengesteld door Hubert Slings, 1997: Karel ende Elegast (schooleditie in de serie Tekst in Context) 2. Motivatie en verwachting vooraf
Wij hebben het boek Karel ende Elegast gekozen voor ons tweede boekverslag. Ons lijkt het een leuk boek omdat we er al veel van gehoord hebben, en we hebben ook al het motief een keer moeten leren voor een Nederlands repetitie, Leek het ons geschikt om hier het tweede boekverslag over te doen.
Wij hebben al zoveel gehoord over het verhaal van Karel ende Elegast, dat we nu onszelf wel eens in dit boek wilden verdiepen, want je hoort, als iemand iets verteld, meestal maar de helft. Hieronder volgt ons prachtige boekverslag. Veel succes met nakijken!

3. Samenvatting van het verhaal ( 1-2 A-4)
De nacht voor de hofdag krijgt Karel de Grote in een droom bezoek van een engel die hem opdraagt om uit stelen te gaan, anders zal hij sterven. Eerst staat Karel sceptisch tegenover de betrouwbaarheid van de engel, maar wordt overtuigd wanneer deze de opdracht tot driemaal toe herhaalt (3 is het getal van God) en hij rijdt het donkere woud in om te gaan stelen. Al rijdend door het woud komt Karel tot het inzicht dat hij zijn trouwe ridder Elegast te zwaar heeft gestraft door hem te verbannen voor een klein vergrijp. Hij komt dan een zwarte ridder tegen, aan wie hij zijn naam niet wil vertellen. Nadat de vorst de onbekende, die Elegast blijkt te zijn, heeft verslagen in een opstootje, stelt hij zichzelf voor als Adelbrecht (‘van adellijke geboorte’), omdat hij niet wil dat Elegast weet dat de koning uit stelen is gegaan.
Karel/Adelbrecht stelt dan voor om bij de koning (bij zichzelf dus) in te breken, maar een verontwaardigde Elegast verwerpt zijn voorstel: hij is nog steeds trouw aan zijn vorst. In plaats daarvan wil hij Eggeric, Karels kwaadaardige zwager, gaan bestelen. Elegast vermoedt al snel dat Karel/Adelbrecht geen echte dief is, onder meer omdat hij een ploegschaar wil gebruiken om in te breken in Eggermonde, Eggerics kasteel. Eenmaal aangekomen sluipt Elegast als eerste naar binnen. Daar wordt de meesterdief door een haan, die hij met behulp van magische kruiden kan verstaan, gewaarschuwd dat de koning in de buurt is. Wanneer Elegast dit hoort, wil hij Karel/Adelbrecht waarschuwen. Elegast wil naar huis, maar Karel/Adelbrecht weigert, en ze gaan verder.
Nadat ze een grote buit vergaard hebben, maakt Elegast weer aanstalten om te vertrekken. Maar Karel/Adelbrecht wil eerst nog een kostbaar zadel stelen uit de slaapkamer van Eggeric. Deze wordt echter wakker door het lawaai van de belletjes van het zadel. Zijn vrouw, de zuster van koning Karel, probeert hem te kalmeren en dat brengt hem ertoe te vertellen wat hem zo onrustig maakt: hij wil Karel op de hofdag om het leven brengen. Omdat ze vervolgens razend kwaad wordt, slaat Eggeric haar een bloedneus. Elegast, die zich in de slaapkamer van Eggeric en zijn vrouw bevindt, vangt haar bloed op met zijn handschoen als bewijs voor het plan van Eggeric.
Nadat hij weer naar buiten is gegaan, vertelt Elegast Karel/Adelbrecht over het complot. De koning beseft nu waarom God hem uit stelen liet gaan. Omdat Elegast de koning niet meer onder ogen durft te komen, zegt Karel/Adelbrecht dat hij de vorst wel op de hoogte zal brengen en keert hij terug naar zijn kasteel. De volgende dag, op de hofdag, beschuldigt Karel Eggeric en de andere samenzweerders van het verraad en doet hij een beroep op Elegast als getuige. Die toont de bebloede handschoen als bewijs van Eggerics schuld. Elegast daagt Eggeric uit tot een tweegevecht om uit te maken wie de waarheid spreekt. Wanneer blijkt dat Eggeric en Elegast evenwaardige duelleerders zijn, bidt Karel tot God. De trouwe Elegast doodt Eggeric, wordt in ere hersteld en mag met de weduwe van Eggeric, de zuster van Karel, trouwen.   4. Biografische gegevens van de schrijver, indien bekend
De werkelijke schrijver is onbekend. Er zijn heel veel schrijvers die het boek een beetje op hun eigen manier geschreven hebben
5. Verdieping
a. Structuur/opbouw/indeling
Karel ende Elegast is 1414 regels lang. En bestaat uit ongeveer 7 delen
1. De inleiding/proloog
2. De opdracht (kasteel van Karel)
3. De nachtelijke tocht en het tweegevecht
4. De episode waarin de grote vaardigheid van Elegast en de onhandigheid van Karel aan het licht komen.
5. De inbraak en de ontdekking van de samenzwering (kasteel van Eggeric)
6. De ontknoping en het godsgericht (kasteel van Karel)
7. De epiloog

b. Historische tijd: in welke tijd speelt het verhaal zich af?
Middeleeuwen, waarschijnlijk rond de 9e eeuw. c. Plaats van handeling: waar speelt het verhaal zich af? d. Indien van toepassing: aanleiding tot het schrijven
Dit is onbekend
e. Thema: wat is de strekking van het verhaal?
De christelijke, geïnspireerde liefde lost alle problemen op. Het verschil tussen heiden en christen, het probleem van afkomst, een ontvoering en een voorspelling, de liefde zorgt ervoor dat alles goed komt.
Daarnaast speelt het probleem van een ongelijke liefde een rol: een oude koning met een jonge koningin, daar maakt Robrecht misbruik van. f. Genre en plaatsing in de tijd.
Esmoreit is een Middelnederlands toneelstuk. Het is een van de vier abele spelen uit die tijd. ‘Spel’ betekent toneelstuk en ‘abel’ waarschijnlijk zoiets als ‘mooi, verheven’. Het is typisch middeleeuws, want het is heel simpel. De taal is eenvoudig, de ontmoetingen wel erg toevallig. g. Vertel iets over oorspronkelijke handschrift/afbeeldingen/miniaturen
Esmoreit stond in het ‘Hulthemse handschrift’. Dit handschrift is genoemd naar een bezitter ervan en staat vol met 13e en 14e -eeuwse verhalen
h. Voor welk publiek is het boek bestemd?
In de tijd waarin het werd opgeschreven, werden de steden belangrijk. Daar ging steeds meer gebeuren, vermoedelijk is het daarom voor het stedelijk publiek bedoeld. Er komt ook een bekend stadsthema naar voren: wie kwaad doet, kwaad ontmoet.   6. Reactie/reflectie
Ik, Nelleke, vond het een leuk boek omdat er hele leuke uitspraken staan en het voldeed niet aan mijn verwachtingen want ik dacht dat het een saai boek zou zijn. Mijn mening is niet beïnvloed door het maken van dit verslag. Ik vind het voor-/nawoord goed. Daarom deel ik de mening die daar wordt gegeven omdat het een leuk toneelstukje is met verschillende personages.

Ik, Rosanne, Ik vond het wel een leuk boek, want het was heel anders dan dat ik gedacht had, en het is in dichtvorm geschreven, dat vind ik wel grappig. Het voldeed wel een beetje aan mijn verwachtingen, want ik dacht dat het niet echt bijzonder leuk zou zijn en dat is ook zo, het is wel leuk om te lezen maar het kan wel wat meer spanning gebruiken. Mijn mening is niet veranderd door het maken van dit verslag. Het voor-/nawoord is op zichzelf wel goed, ook deel ik de mening die daar wordt gegeven. Het is wel leuk dat de personages dezelfde karakters blijven houden en dat het 2 plaatsen in elkaar gevlochten zijn
Ik, Janneke, vond het best een leuk boek. Het was best interessant omdat je al heel vaak van het verhaal hebt gehoord maar niet echt weet wat het is. Het voldeed wel aan mijn verwachtingen want ik had er al wel het een en ander van gehoord. Mijn mening is nog steeds hetzelfde na het maken van dit verslag. Ik vind het wel leuk aan het boek dat Elegast niet weet dat hij met de koning te maken heeft.
7. Keuzeopdracht 3
Wat was het meest trieste fragment in dit boek? Maakt dit volgens jou het boek waardevoller/indringender of juist niet? Waarom? Het meest trieste moment is dat de koning de koningin in de gevangenis stopt, omdat neef Robberecht de koning heeft opgezet tegen zijn vrouw door te zeggen dat zij het kind vermoord heeft en dat ze plannen heeft om de koning te vergiftigen. De koningin heeft niets gedaan, maar komt toch in de kelder terecht voor 18 jaren. Het boek wordt daardoor niet waardevoller maar juist grappiger en complexer. Voorbeeld Koning: ‘Zwijg, en sidder voor Gods toorn. Doortrapte hoer, gemene slang! Je bent wel de gemeenste teef die ooit het daglicht heeft aanschouwd.’ In het voorbeeld wordt de vrouw helemaal uitgescholden terwijl dat helemaal niet oprecht is. Daardoor is het boek niet perse waardevoller maar je krijgt daardoor wel meer humor in het boek. Het wordt wel indringender, want je krijgt op een humoristische manier te horen hoe er zonder terechtstelling een vrouw de kerker wordt ingestuurd.   8. Bibliografie
Boeken
Pleij, H. (2007). Het gevleugelde woord. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur, 1400–1560. Amsterdam, Uitgeverij Bert Bakker. Websites
- (2014) Hulthemse handschrift. WWW-document, opgehaald op 26 september 2014 van: http://nl.wikipedia.org/wiki/Hulthemse_handschrift.
- (2014) Esmoreit. WWW-document, opgehaald op 26 september 2014 van: http://nl.wikipedia.org/wiki/Esmoreit.
- (1939). Het „Leitmotiv” in Esmoreit Een merkwaardige ontdekking. WWW-document, opgehaald op 26 september 2014 van: http://kranten.delpher.nl/nl/view/index?query=esmoreit+abel+spel+uitgave&coll=ddd&image=ddd%3A010989747%3Ampeg21%3Aa0200&page=1&maxperpage=10#ocr.   9. Bespreking door literatuurkenner

Enkele maanden geleden hadden wij het voorrecht, in dit blad Prof. Dr. R. Verdeyen's her-Uitgave van „Een abel Spel van Esmoreit, Sconincx Sone van Ceciellen" (Groningen 1938) aan te kondigen. Wij wezen daarbij op de belangrijkheid van dit veertiende eeuwsche middelnederlandsche drama, dat al lang de aandacht van verschillende bestuderrders en heruitgevers getrokken heeft. Wellicht heeft de onbekende dichter de stof zelfstandig tot een tooneelstuk verwerkt, daarbij steunende op Vlaamsche vertalingen en bewerkingen van Fransche romans. Nog altijd geniet het spel bewondering om zijn vele en velerlei qualiteiten, en het blijft dan ook belangstelling trekken, gelijk blijken kan uit de opvoeringen van verleden jaar te Gent. Ook Dr. J. I. M. van der Kun S-J. wees in zijn „Handelings-Aspecten in het Drama" (Nijmegen 1938) op de voornaamheid van Esmoreit, en nam het dan ook in zijn map van Verloops-Schema's op.
Bron: http://kranten.delpher.nl/nl/view/index?query=esmoreit+abel+spel+uitgave&coll=ddd&image=ddd%3A010989747%3Ampeg21%3Aa0200&page=1&maxperpage=10#ocr