Inhoudsopgave
Motivatie boekkeuze/Eerste reactie 3
Motto + betekenis voor het verhaal 6
Tijd: (verhouding) fabel/sujet 8
Structuur/indeling in hoofdstukken 8
Perspectief (inclusief citaten) 8
Taalgebruik, stijl (inclusief citaten) 8
Genre/stroming/literaire context 8
Zakelijke gegevens
Auteur: Willem Elsschot
Titel: Kaas
Uitgever: Querido
Plaats: Amsterdam
Jaartal eerste druk: 2017 (oorspronkelijke uitgave: 1933)
Aantal bladzijden: 188
Bronnen
Samenvatting: https://educatie-en-school.infonu.nl/samenvattingen/24572-willem-elsschot-kaas-vwo-6-niveau.html
Motivatie boekkeuze/Eerste reactie
In de eerste les van het jaar hebben we een aantal boeken besproken, waaronder “Kaas” van Willem Elsschot. Omdat ik de titel grappig vond ben ik dit boek in de mediatheek gaan zoeken. Ook de flaptekst sprak me aan, vandaar dat ik dit boek heb geleend. Bij het doorbladeren van het boek viel me op dat er achterin het boek een hoofdstukje ‘aantekeningen’ stond waarin moeilijke woorden en zinnen worden uitgelegd. Toen ik aan mijn ouders vertelde dat ik dit boek van Elsschot gekozen had, zei mijn vader dat hij het zich herinnerde als een erg leuk boek. Toen was ik zeker van mijn keuze en wist ik dat ik het ging lezen.
Samenvatting
Frans Laarmans Laarmans woonde samen met zijn vrouw Fine en zijn twee kinderen Jan en Ida in Antwerpen. Frans Laarmans werkte al heel lang als klerk op het kantoor van de General Marine and Shipbuilding Company. Hij had het daar niet meer zo naar zijn zin en was toe aan een nieuwe uitdaging.
Met de moeder van Frans Laarmans ging het al een tijd niet goed. Op een dag had Frans Laarmans tot middernacht Pale-Ale gedronken en gekaart. Toen hij in bed wilde stappen stond zijn broer Oscar voor de deur die vertelde dat hun moeder op sterven lag. Frans Laarmans ging met zijn broer mee naar het huis van hun moeder, waar ook de rest van de familie al was. Na een uur overleed hun moeder. Toen Frans Laarmans thuis kwam vertelde hij zijn vrouw niet de werkelijkheid, hij zei dat de situatie van zijn moeder niet was veranderd.
Op de begrafenis van zijn moeder ontmoette Frans Laarmans de heer Van Schoonbeke, die hem uitnodigde om bij hem op bezoek te komen. Op het moment dat Frans Laarmans daar kwam, waren daar ook vrienden van de heer Van Schoonbeke, met beroepen als rechter, advocaat en koopman.
Frans Laarmans voelde zich niet thuis tussen deze mensen, omdat hij niet met hen mee kon praten en als enige geen auto had.
Later vroeg de heer Van Schoonbeke hem om vertegenwoordiger te worden van een grote Nederlandse handelsfirma in kaas, voor België.
Thuis besprak Frans Laarmans de nieuwe baan met zijn vrouw, die niet meteen enthousiast was over het opzeggen van zijn baan als klerk. Toch zette Frans Laarmans de stap en al de volgende dag schreef hij een brief aan de firma in Amsterdam.
En zo werd hij algemeen vertegenwoordiger voor de firma Horstra, in België en Luxemburg. Ze verstuurden hem direct twintig ton Edammer kaas, die later zou worden bezorgd.
Frans Laarmans ging nu vaker naar de wekelijkse bijeenkomst bij de heer Van Schoonbeke, waar hij als kaasverkoper duidelijk meer aanzien had gekregen. Hierdoor gedroeg hij zich veel zelfbewuster.
Frans Laarmans nam geen ontslag bij de General Marine and Shipbuilding Company. Zijn broer Karel, dokter van beroep, vertelde het bedrijf dat Frans Laarmans leed aan een “zenuwziekte”. Daarom kreeg hij drie maanden onbetaald verlof.
Frans Laarmans begon met het inrichten van zijn kantoor, onder andere met een telefoon. Hij gaf zijn firma de naam GAFPA (General Antwerp Feeding Products Association).
Op de dag dat de kaas zou worden bezorgd, nam zijn dochter Ida de telefoon aan. Ze vergat echter de naam van de persoon die belde en wist alleen te vertellen dat de kaas was bezorgd.
De volgende morgen belde iemand van het Blauwhoedenveem om te vragen waar de kaas heen moest. Toen Frans Laarmans vroeg wat er gewoonlijk met kaas gebeurt vertelde die persoon dat hij een lijst met kopers nodig had, maar die had Frans Laarmans nog niet. Ze spraken af dat Blauwhoedenveem daarom 10.000 kazen zou opslaan.
Frans Laarmans nam enkele kazen mee naar huis om te proeven.
Hij gaf de heer Van Schoonbeke een halve kaas en die zou er op zijn beurt voor zorgen dat hij kandidaat zou worden bij de presidentsverkiezingen van de Vakbond van Belgische Kaashandelaren.
Op een bijeenkomst promootte Frans Laarmans zijn kaas. De mensen waren erg enthousiast en hij beloofde de kaas tegen de prijs van de groothandel te leveren.
Op een dag kreeg Frans Laarmans zijn eerste bestelling binnen voor 7 ½ kaas. En hij plaatste meteen een advertentie voor agenten om de kaas te verkopen. Uit de ongeveer 200 sollicitatiebrieven selecteerde hij 30 agenten. Helaas bleken die na verloop van tijd geen enkele kaas te hebben verkocht.
Frans Laarmans was intussen gekozen tot plaatsvervangend voorzitter van de Vakbond van Belgische Kaashandelaren. Frans Laarmans trad al vrij snel af, omdat er niet naar hem geluisterd werd.
Op een dag belde firma Hornstra op dat ze de kaas zouden komen afrekenen.
Frans Laarmans besluit daarop om zelf kaas te gaan verkopen, omdat de agenten niets verkocht hadden. Inmiddels bleek zijn zoon Jan een hele kist kaas te hebben verkocht aan de vader van zijn vriend. Frans Laarmans bezorgde de kist kaas per taxi.
Ook zijn dochter Ida probeerde kaas te verkopen op school, maar zij werd voor kaasboerin uitgescholden.
De zoon van de notaris zei dat zijn vader bereid was Gafpa over te nemen en Frans Laarmans stemde daarin toe. Hij bracht de kisten met kaas die nog in zijn kelder stonden, terug naar Blauwhoedenveem.
Frans Laarmans had spijt dat hij de hele kaashandel had aangenomen maar ook niet de moed om ermee door te gaan.
Toen de man van firma Hornstra kwam voor de betaling, deed Frans Laarmans of hij niet thuis was. Toen wist ook zijn vrouw dat het “kaasavontuur” was afgelopen.
Hij ging weer aan het werk als klerk bij de General Marine and Shipbuilding Company en vanaf toen had hij het daar prima naar zijn zin.
Frans Laarmans schreef aan firma Horstra dat hij vanwege gezondheidsredenen niet meer verder kon werken in de kaashandel. Drie dagen later ontving hij alsnog een bestelling voor 4.200 kilo kaas van een agent uit Brugge. Deze bestelling kwam dus te laat, want hij had GAFPA al overgedragen aan de notaris.
Na dit avontuur bezocht Frans Laarmans het graf van zijn ouders en legde er een bos chrysanten neer. Over kaas werd thuis niet meer gesproken en zijn vrouw was zo verstandig om voorlopig geen kaas meer te kopen.
Analyse
Titelverklaring
De verkoop van kaas is waar het in dit boek om draait. De hoofdpersoon gooit er zijn leven voor om en zet er zijn baan voor op het spel.
Motto + betekenis voor het verhaal
Het boek Kaas bevat geen motto, maar het begint met een gedicht aan Jan Greshoff, een schrijver uit de tijd van Willem Elsschot. Het gedicht gaat over het verwensen van het alledaagse, de gewone dingen, en de zucht naar aanzien, status en succes. Het roept op tot verzet, zolang het kan.
Dit is te herkennen in het verhaal: Frans Laarmans is een tevreden klerk, tótdat mensen met aanzien hem een mooie kans bieden: hij ruikt zijn succes. Dit alles gaat ten koste van zijn geluk. Aan het einde van het verhaal verzet hij zich wel degelijk en pakt hij zijn oude leven weer op.
Het gedicht zegt ‘Jan Greshoff staat heel alleen’. Dat is waarschijnlijk omdat Jan Greshoff, een succesvol schrijver, Willem Elsschot heeft verweten heel lang nodig te hebben voor het schrijven van een boek.
Ik luister zwijgend naar die stem
die hijgt en hees is, maar vol klem,
die in mineur zingt bij ‘t verwensen
van ‘t alledaagse in de mensen.
Ik volg de hoeken van die mond,
een kwalijk toegegroeide wond
die alles uitdrukt, als hij lacht,
wat hij zo fel in woorden bracht.
Hij heeft een vrouw en kroost en vrinden,
hij heeft een helen hoop beminden
waar hij plezier aan heeft als geen.
Toch staat Jan Greshoff heel alleen.
Hij zoekt en hij kijkt, hij hoopt en wacht
Van d’ene nacht tot d’andere nacht.
Hij hoort iets en komt overeind:
Hij wacht in Brussel op zijn eind
Vooruit Janlief, hanteer de riem,
En geef die rotzooi striem op striem!
Vaag al dat vee van uwe baan
zolang uw hart nog mee wil gaan.
Thema
Het thema van het boek is geluk/het verlangen naar succes en geluk. Frans Laarmans wil meer van zijn leven maken. Uit het verhaal blijkt dat hij er niet gelukkiger van wordt.
Motieven
Familie
De familie en het gezin van Frans Laarmans komen niet veel ter sprake in het verhaal maar zijn wel heel belangrijk voor hem. Zijn broer Karel helpt hem om zijn doel te bereiken door te liegen. Zijn vrouw staat niet achter zijn plan, maar steunt hem wel. Ook zijn kinderen helpen met zijn bedrijf.
Maatschappijkritisch
Frans Laarmans voelt druk vanuit de maatschappij om meer succes te hebben. Daarom probeert hij iemand te zijn die hij helemaal niet is en hij verliest zichzelf.
Symboliek
Er is geen sprake van symboliek in het boek.
Spanning/open plekken
Kaas bevat geen open plekken. De schrijfstijl is duidelijk, direct en zakelijk.
Personages
Frans Laarmans
Frans Laarmans in de hoofdpersoon van het boek. Frans Laarmans Laarmans doet zich voor als een zelfverzekerd zakenman. Echter is Frans Laarmans een naïef, overmoedig en simpele man, waardoor zijn onderneming gedoemd is te mislukken.
Meneer Van Schoonbeke
De heer Van Schoonbeke is een vriend van Karel Laarmans en ontmoette Frans Laarmans tijdens de begrafenis van moeder Laarmans. De heer Van Schoonbeke is een rijke, oudere man met aanzien. Hij wordt gezien als “de schuld van alles”.
Fine Laarmans
Fine is de vrouw van Frans Laarmans. Samen hebben ze twee kinderen: Jan en Ida. Fine staat achter haar man maar heeft niet het volle vertrouwen in de plannen.
Tijd: (verhouding) fabel/sujet
Het verhaal speelt zich af rond het jaar 1933. Het verhaal is in chronologische volgorde geschreven. Het boek begint bij het leven van Frans Laarmans Laarmans toen hij nog werkte bij de General Marine and Shipbuilding Company, het boek eindigt op het moment dat hij is gestopt met de handel in kaas. Dit gebeurt in een tijdsspanne van 3 maanden …
De verteltijd in het boek is 105 bladzijden en de vertelde tijd is ongeveer 3 maanden.
Structuur/indeling in hoofdstukken
Het boek heeft een cyclische bouw. Een cyclische bouw betekent dat het verhaal met iets begint en dat dat een rol speelt aan het einde van het boek. Het verhaal begint met een begrafenis en aan het einde van het boek bezoek Frans Laarmans Laarmans het kerkhof. Het boek bestaat uit 24 hoofdstukken. Het verhaal begint met een inleiding over de stijl, dan een opsomming van de personages en elementen van het verhaal. Daarna begint het verhaal.
Perspectief (inclusief citaten)
Het boek is geschreven in een brief vorm. De verteller is de ik-persoon.
- “Eindelijk schrijf ik je weer omdat er grote dingen staan te gebeuren en wel door toedoen van mijnheer Van Schoonbeke.” Bladzijde 23, hoofdstuk 1.
Ruimte
Het verhaal speelt zich af in de stad Antwerpen, Antwerpen ligt in België. Frans Laarmans Laarmans woont met zijn gezin in Antwerpen. Het grootste deel van het verhaal speelt zich af in het huis van Frans Laarmans Laarmans. Het verhaal speelt zich ook af in zijn kantoor, zijn kantoor ligt naast de badkamer. Hierdoor moet iedereen die naar de badkamer wil eerst door het kantoor van Frans Laarmans Laarmans.
Taalgebruik, stijl (inclusief citaten)
Het boek heet een archaïsche stijl. Dit is te zien door het taalgebruik dat wordt gebruikt in het boek.
- “Die mijnheer Van Schoonbeke behoort tot een oude, rijke familie.” Bladzijde 36, hoofdstuk 3.
In dit citaat staat mijnheer. Dit is een voorbeeld van de archaïsche stijl.
Genre/stroming/literaire context
Kaas is een roman geschreven in briefvorm.
Eigen mening/Recensie
Ik vond het boek heel leuk, ik had het zo uitgelezen. Wat ik het leukste van het boek was om te zien hoe iemand omgaat met carrièremogelijkheden. Ik vind het fijn dat het boek in de ik-persoon is geschreven, hierdoor leer je de hoofdpersoon altijd goed kennen en zit je echt in zijn hoofd. Je weet precies wat hij denkt. Dat vind ik leuk omdat je heel erg betrokken bent. Het boek was ook realistisch, dat vind ik leuk omdat ik er beter over na kan denken, bij een fantasie boek heb ik dat niet. Ik heb vaak nagedacht hoe het zou zijn geweest als Frans Laarmans Laarmans in deze tijd zijn kazen zou verkopen. Ik denk dat het dan niet zo zou zijn afgelopen. In deze tijd zou Frans Laarmans Laarmans zo een website kunnen opstarten om zijn kazen te verkopen. Verder vond ik het boek heel erg goed te volgen. Ik vond de schrijfstijl wel wennen, vooral aan het begin. Maar aan het einde van het boek was ik er helemaal aan gewend en kon ik het boek makkelijk lezen. Ik vind het boek een aanrader, vooral omdat je het heel makkelijk leest.
REACTIES
1 seconde geleden