Joël door Carry Slee

Titel: Joël
Auteur: Carry Slee
Gebruikte druk: 1e druk, 2011
Verschijningsdatum: 1e druk, 2011
Aantal bladzijden: 256
Uitgegeven bij: FMB uitgevers, Amsterdam

Samenvatting
1
Eva is samen met haar vriendje Bart bij de begrafenis van Luna. Luna was een van haar beste vriendinnen. Samen met Fleur en Nathalie, die ook op de begrafenis aanwezig zijn, woonden ze met z’n vieren in een studentenhuis. Ook Remco, de ex van Luna, is aanwezig en vertelt Eva dat hij Luna sinds een week voor haar dood niet meer heeft gesproken.
Wanneer Eva weer thuis is en voor het eerst na het ongeluk Luna’s kamer weer betreedt , vindt ze haar mobiel. Hierop ziet ze een ontvangen oproep van Remco, een halfuur voor het ongeluk.

Nathalie beschuldigt de huisbaas van de dood van Luna. Hij had het raam moeten renoveren waar Luna uit is gevallen.

2
Luna’s moeder komt langs in het huis om samen met Eva de spullen van Luna uit te zoeken. Ze vraagt welke spullen ze graag van haar vriendin zou willen hebben, maar de knuffelbeer die ze eigenlijk het liefst wil hebben durft Eva niet te vragen.
Bart komt langs bij Eva en vertelt haar dat ze verder moet met haar leven en niet te lang stil moet blijven staan bij haar verdriet. Om haar af te leiden laat hij foto’s zien die hij heeft gemaakt voor zijn project.

3
Fleur denkt erover om een kamer te gaan zoeken in Amsterdam. Nathalie heeft kaartjes van Luna gekregen voor het North Sea Jazz Festival omdat ze zelf geen zin heeft. Nathalie haalt Fleur over om mee te gaan. Omdat Nathalie de honderdste bezoekster is krijgt ze een pasje voor de afterparty waar ze een introducé mee naartoe mag nemen. Op deze afterparty krijgt Fleur de mogelijkheid Angie Stone te interviewen, wat haar van pas komt voor haar studie journalistiek. Nathalie ontmoet Tony, de invaller voor de drummer van Angie Stone.

4
Remco belt Eva met de vraag of zij weet waar Luna’s telefoon is. Hij heeft al haar smsjes gewist en wil weten of ze nog wel op Luna’s telefoon staan. Eva gelooft hier niks van en zegt dat ze niet weet waar Luna’s telefoon is. Eva deelt haar twijfels over Remco met Bart maar die vindt haar verdenkingen onzin. ’s Nachts heeft Eva een nachtmerrie over Remco die in de kamer van Luna is. Wanneer ze gaat kijken, blijkt hij er ook werkelijk te zijn.

5

Eva piekert zich suf over hoe Remco het huis binnen is gekomen en besluit vrij te nemen van school. Later blijkt dat Remco de sleutel van Luna’s ouders heeft gekregen. Die hebben het te druk om de spullen verder uit te zoeken en hebben het aanbod van Remco om mee te helpen aangenomen. Eva vraagt Luna’s moeder of ze de beer mag hebben en dat is oké. Wanneer Eva nog een keer vraagt naar wanneer Remco Luna voor het laatst heeft gesproken liegt hij weer en zegt niks over het laatste telefoontje.
Eva heeft het nog eens over Remco met Nathalie en Fleur en zij vinden het ook verdacht dat hij er nog steeds over liegt. Ze overwegen naar de politie te gaan, met de mobiel van Luna als bewijs, maar die blijkt spoorloos verdwenen te zijn.

6
Nathalie wordt gebeld door Tony, de drummer van Angie Stone. Ze doen nog een show in Nederland en hij vraagt of ze wil komen kijken met haar vriendinnen. Tony komt de kaartjes ’s middags brengen samen met een vriend, Jim, en Nathalie vraagt of Eva meegaat om Utrecht aan ze te laten zien. Met tegenzin gaat Eva mee.
Ondertussen bezoekt Fleur twee kamers in Amsterdam. Bij de eerste kamer wordt ze niet erg gastvrij ontvangen dus die valt sowieso af. De tweede kamer bevalt haar beter, tot ze een foto op het prikbord ziet hangen. Eén van de jongens woont ook in het huis en doet haar het huis rennend verlaten.
Nathalie vindt Jim eigenlijk veel leuker dan Tony. Ze hebben een gezellige middag die eindigt in bed.

7
Wanneer ze bij het concert zijn hebben de vriendinnen het over op welk type jongens Luna viel. Eva is de enige die weet dat Luna steeds meer interesse kreeg in meisjes in plaats van jongens. Na het concert komen ze Julius en Ramon tegen, vrienden van Remco. Die vertellen dat Remco niet bij hen was toen het ongeluk gebeurde, wat Remco wel beweert. Bart neemt het echter op voor Remco.

8
De volgende dag gaat Eva weer naar school om een tentamen te maken. Ze drinkt koffie met Arthur, een klasgenoot die ze eigenlijk wel ziet zitten maar waarmee het nooit iets is geworden omdat ze een relatie met Bart heeft. Wanneer ze weer thuiskomt maakt ze kennis met Yvet, de nieuwe bewoonster van de kamer van Luna. Yvet overhandigt haar een pakketje met brieven die ze in de kamer van Luna heeft gevonden.
De brieven zijn geadresseerd aan Luna, maar er staat geen afzender onder. Ze blijken van een jongen te komen die is opgegroeid in een dorp waar iedereen zeer gelovig is. Het jongetje heeft weinig vrienden, maar sluit vriendschap met Rutger, een nieuwe jongen in het dorp. Dit moet stiekem gebeuren omdat het gezin van Rutger niet wordt geaccepteerd in het dorp. Wanneer de afzender gaat spelen bij Rutger verkleedt hij zich als meisje in de kleren van de zus van Rutger. Ze spelen schooltje en de afzender speelt de juf. Beide jongens vinden dit erg spannend. Wanneer Rutger wordt geaccepteerd door de andere jongens in het dorp, doordat hij sigaretten kan regelen, laat hij de andere jongen vallen als een baksteen.

De afzender van de brieven beseft dat hij zich eigenlijk meer een meisje voelt. Hij gaat op internet op onderzoek uit en komt erachter dat hij niet de enige is.

9
Eva heeft geen idee van wie de brieven afkomstig zijn en wat het verband met Luna is. Bart en Eva krijgen weer ruzie over Remco en Eva stuurt hem weg. Om wat op te vrolijken drinkt Eva een wijntje met Fleur en Nathalie maar al snel komt het gesprek weer op Remco. Ook haar vriendinnen vinden dat ze er te lang in blijft hangen en het moet proberen los te laten. Eva voelt zich alleen en spreekt met Arthur af. Bij hem doet ze haar hele verhaal nog eens en hij geeft haar de tip naar Derek Ogilvie te gaan.

10
Fleur vertelt dat ze van plan is een stage te gaan doen in het buitenland. Nathalie heeft plannen om een paar dagen naar Gent te gaan om Jim nog eens te zien. Eva voelt zich eenzaam omdat zij als enige nog erg bezig is met het ongeluk. Nathalie belooft Eva mee te gaan naar Derek Ogilvie.

11
Fleur en Nathalie hebben tweeduizend euro gewonnen met een lot dat ze lang geleden hebben gekocht. Eva vond het destijds geldverspilling. Fleur gaat haar geld gebruiken voor haar buitenlandse stage, Nathalie besluit naar L.A. te gaan om Jim te bezoeken.
Remco komt onverwacht op bezoek. Hij biecht aan Eva op dat hij Luna een keer heeft geslagen toen hij haar met iemand anders zag. Remco wil haar nog iets opbiechten maar Eva wordt zo bang voor hem dat ze het huis uit rent. Omdat ze haar sleutel kwijt is en bang is dat Remco die heeft meegenomen laat ze een nieuw slot op haar deur zetten.
Fleur kan waarschijnlijk stage gaan lopen in Afrika, Nathalie is in de wolken dat ze naar L.A. gaat, Bart is in feeststemming dat zijn foto door is naar de volgende ronde en door dit alles mist Eva Luna nog veel meer.

12

Eva en Nathalie bezoeken samen de show van Derek Ogilvie. Tijdens de show voelt Derek Ogilvie de geest van Luna. Derek ziet een raam en wil graag een afspraak maken om de plek van het ongeluk te bekijken. Hij hoopt dan meer te weten te komen. Na de show duiken Nathalie en Eva de kroeg in om de spanning weg te drinken. Hierdoor vergeten ze de tijd en missen ze de laatste trein. Bart komt hen ophalen en spreekt zijn twijfels uit over Derek Ogilvie. Hierdoor begint Nathalie ook weer te twijfelen aan de waarheid van wat ze eerder die avond hebben gehoord.

13
Eva heeft Nathalie uitgezwaaid op Schiphol. Toevallig komt ze Arthur tegen, waarop ze besluit iets te gaan drinken. Hij biedt aan erbij te zijn wanneer Derek Ogilvie de kamer van Luna komt bekijken. Arthur is ontzettend lief voor haar en Eva gaat vreemd met hem. De volgende ochtend gaat ze meteen naar Bart. Ze weet nog niet precies wat ze hem gaat zeggen, maar onderweg in de lift komt ze Remco tegen. Ze vlucht de lift uit en wanneer Bart haar belt waar ze blijft en niet gelooft dat Remco haar weer heeft beslopen, maakt ze het uit.

14
Wanneer Eva aan Yvet vraagt of Derek Ogilvie op haar kamer mag kijken, overhandigt Yvet nog een stapel brieven van de onbekende jongen aan Luna. Eva begint ze meteen te lezen.
Rutger verraadt de jongen bij zijn nieuwe vrienden. Deze dwingen hem vrouwenkleren aan te doen en gooien zijn eigen kleren in het kanaal. Daarna wordt hij door iedereen genegeerd en ook zijn ouders ontkennen het probleem. De jongen klampt zich vast aan de gedachte dat hij later een meisje kan zijn.

15
Eva leest verder in de brieven. De ouders van de afzender vragen iedere dag God hun zoon van het kwaad te verlossen. De jongen gaat naar een nieuwe school en raakt daar bevriend met Kim. Kim vertelt hem al snel dat ze lesbisch is en vraagt naar zijn geheim, maar hij zegt geen geheim te hebben. Er komt een nieuwe jongen in hun klas, Jeffrey, wie openlijk homo is. Hij laat duidelijk merken dat hij wel een oogje heeft op de afzender van de brieven, maar de jongen gaat hier niet op in. Na aandringen van Kim vertelt de jongen zijn geheim: dat hij zich een meisje voelt.
Wanneer de jongen wegloopt, roept Kim hem: Joël. Joël is bang dat Kim hem zal verraden maar dat doet ze niet. Ze helpt hem met het in contact komen met andere genderkinderen. Joël gaat op haar aandringen naar een bijeenkomst van genderkinderen en hierdoor kan Joël zijn gevoelens steeds beter een plaats geven. Hij besluit zijn ouders te vertellen over zijn gevoelens en zijn plannen een geslachtsverandering te ondergaan. Zijn ouders pakken dit niet goed op en zetten hem uit huis. Joël trekt in bij Kim. Hij gaat een lang traject in van de geslachtsverandering. Hij verhuist naar Utrecht en gaat daar door het leven als meisje. Tot hij op een avond tijdens het uitgaan Rutger tegenkomt, die hem herkent. Rutger en zijn vrienden ontdoen Joël van zijn kleding en slaan hem in elkaar.

Eva heeft amper de tijd om al deze informatie te verwerken want dan staat de filmploeg van Derek Ogilvie al op de stoep. Derek Ogilvie weet te vertellen dat Luna niet alleen was tijdens het ongeluk en dat er zich een worsteling heeft afgespeeld. Of hij de energie voelt van een man of een vrouw weet hij niet zeker.

16
Eva besluit aangifte te gaan doen bij de politie, Arthur gaat mee om haar te ondersteunen. Daar blijkt dat Remco wel degelijk een alibi heeft; hij was op het politiebureau ten tijde van het ongeluk wegens onbeschoft gedrag. Eenmaal weer thuis vindt Eva het mobieltje van Luna en beseft dat ze Remco toch echt vals beschuldigd heeft. Ze spreekt met hem af om te praten. Remco bekent dat hij in dat laatste gesprek met Luna vreselijk tegen haar tekeer was gegaan omdat ze hem had verteld dat ze lesbisch was. Eva vraagt hem of hij weet wie Joël is, maar ook Remco heeft geen idee.

17
Fleur is aangenomen voor haar stage in Afrika. Nathalie blijft nog langer in L.A.; zij en Jim zijn smoorverliefd. Eva is dus de enige van hun vieren die in het huis blijft wonen een daarom besluit ze op wereldreis te gaan met een aantal klasgenoten.
Fleur ruimt haar kamer op en ziet dat ze één brief is vergeten onder de plank in Luna’s oude kamer te leggen. In deze laatste brief vertelt Joël hoe hij de naam Fleur aannam en in het studentenhuis van Luna terecht kwam. Fleur beschrijft in de laatste brief hoe Luna haar kamer op was gekomen en haar had verteld dat ze verliefd was op haar. Omdat Luna zo eerlijk was geweest besloot Fleur dat ook te zijn en ze biecht haar geheim op. Dit schiet Luna in het verkeerde keelgat. Fleur probeert Luna uit te leggen dat ze echt een vrouw is, maar Luna ziet dit toch anders. Al die tijd heeft ze geworsteld met haar seksuele geaardheid en ze dacht er nu eindelijk achter te zijn dat ze op vrouwen valt. Ze voelt zich belazerd nu ze weet dat Fleur eigenlijk een jongen is. Wanneer Luna Fleur dwingt haar geslachtsdeel te laten zien duwt Fleur haar per ongeluk uit het raam.

Titelbeschrijving
Joël is de naam die Fleur met haar geboorte meekreeg, voor ze haar geslachtsverandering onderging. Dit is essentiële informatie die pas aan het eind van het verhaal wordt prijsgegeven waardoor je tot het laatste moment niet precies weet van wie de brieven afkomstig zijn.

Personages
Eva: Eva is het hoofdpersonage omdat je het grootste deel van het verhaal over haar schouder meekijkt. Eva studeert psychologie in Utrecht en woont daar samen met haar vriendinnen in een studentenhuis. Ze heeft een relatie met Bart. Ze is een echt gevoelsmens en vroeger bij haar ouders aardig in de watten gelegd.

Luna Aken: Luna is de beste vriendin van Eva. Ook zij studeert psychologie in Utrecht maar doet dit eigenlijk alleen maar zodat ze lol kan maken met Eva. Iedereen ziet haar eerder naar de kunstacademie gaan. Luna ontdekt vlak voor ze overlijdt dat ze lesbisch is.


Fleur: Fleur is één van de vier vriendinnen die ook in het studentenhuis woont. Ze studeert aan de School voor Journalistiek. Eigenlijk weet je over haar achtergrond het minst van de vier, tot blijkt dat de brieven aan Luna van haar hand te zijn. Het is Fleur die vroeger door het leven ging als Joël, die van een dorpje in zeeland naar Utrecht is verhuisd, en die een geslachtsverandering is ondergaan.

Nathalie: Nathalie is een beetje de losbol van de vier vriendinnen. Ze houdt van feesten gaat met veel jongens naar bed. Tot ze Jim ontmoet, een muzikant uit L.A., waar ze smoorverliefd op wordt. Nathalie is een grote steun voor Eva omdat ze bijvoorbeeld meegaat naar Derek Ogilvie.

Remco Buisman: Remco is de ex van Luna. Al een tijd voor het ongeluk heeft Luna het uitgemaakt maar Remco blijft hoop houden dat het ooit nog goed komt. Door het rare gedrag van Remco denkt Eva dat hij meer te maken heeft met het ongeluk. Uiteindelijk lukt het hen samen de dood van Luna te verwerken en vertrekt Remco naar Londen.

Bart: Bart is de vriend van Eva. Het was liefde op het eerste gezicht alhoewel Bart soms wel een beetje arrogant is. In de loop van het verhaal kan Bart steeds minder aan de vraag Eva te steunen voldoen, omdat hij vindt dat ze niet te veel stil moet staan bij de dood van Luna. Eva gaat vreemd met Arthur en maakt het vervolgens uit.

Arthur Hillen: Arthur is een klasgenoot van Eva. Eva ziet hem wel zitten maar heeft een relatie met Bart. Tijdens de verwerking van de dood van Luna is hij een grote steun voor Eva door goed naar haar te luisteren. Ze groeien steeds dichter naar elkaar toe en krijgen uiteindelijk toch een relatie.

Genre
Young adult roman


Plaats en tijd
Het grootste deel van het verhaal speelt zich af in Utrecht. Daar wonen en studeren de vier vriendinnen. Dit komt bijvoorbeeld extra naar voren wanneer de twee muzikanten op bezoek komen en Nathalie en Eva hen de stad gaan laten zien. Dan wordt bijvoorbeeld de Dom genoemd.
In de brieven van Joël aan Luna speelt het dorpje waar hij opgroeit een grote rol. Men is hier zeer gelovig waardoor de gevoelens van Joël niet worden geaccepteerd.
Concrete aanwijzingen van in welke tijd het verhaal zich afspeelt zijn er niet, maar door het taalgebruik en handelingen van de personages kun je ervan uitgaan dat het zich in het heden afspeelt.
Door de brieven van Joël wordt er teruggeblikt op zijn jeugd, verder is er geen sprake van flashbacks.

Schrijfstijl
Carry Slee’s schrijfstijl leest vlot weg. Ze maakt veel gebruik van dialogen en de beschrijvingen die ze geeft zijn niet langdradig. Ze schrijft erg to the point en laat overbodige informatie achterwege. Door stukjes essentiële informatie achter te houden weet ze de spanning op te bouwen.
Daarnaast behandelt ze vaak onderwerpen waar jongeren mee in aanraking kunnen komen en probeert ze hier meer inzicht in te geven. Hiervoor gaat ze in op de gevoelens van de (hoofd)personages.

Vertelwijze of vertelperspectief
Het verhaal wordt verteld vanuit een personale verteller. Wel wisselt de verteller van personage dat hij volgt; de meeste tijd volg je als lezer Eva, maar enkele hoofdstukken worden ook vanuit Fleur verteld.

Thema en motieven
Thema

Het thema is genderkinderen. Alhoewel het pas in de loop van het verhaal duidelijk is dat Joël een geslachtsverandering heeft ondergaan is dit wel het onderwerp waar de meeste aandacht naar uit gaat.

Motieven
Een van de motieven is seksualiteit. In het verhaal worstelen verschillende personages met hun geaardheid en hoe ze deze moeten uiten. Zo is Luna erachter gekomen dat ze op meisjes valt, vindt Remco het vies dat hij het met een pot heeft gedaan en weet Joël in eerste instantie eigenlijk helemaal niet wat hij met zichzelf aan moet. Daarnaast worden de scenes waarin de personages seks hebben expliciet omschreven.

Een ander motief is afscheid nemen. Iedereen moet afscheid nemen van Luna en iedereen doet dat op zijn of haar eigen manier. Omdat alle vier de vriendinnen uiteindelijk het studentenhuis gaan verlaten moeten ze ook afscheid nemen van elkaar.

Angst is ook een duidelijk motief. Vooral de angst van Eva voor Remco wordt steeds groter, maar ook bijvoorbeeld de angst van Joël om zijn ouders te vertellen dat hij zich eigenlijk een meisje voelt.

Auteur
Carry Slee werd in 1949 in Amsterdam geboren. Na de middelbare school ging ze naar de Academie voor Expressie door Woord en Gebaar in Utrecht en werkte ze een aantal jaren als lerares drama in het voortgezet onderwijs. In 1988 debuteerde ze in het tijdschrift Bobo met verhalen over Keetje Karnemelk. Haar eerst boek, Rik en Roosje, een voorleesboek voor jonge kinderen, verscheen in 1989. Daarna volgden algauw meer boeken, meestal realistische verhalen voor jonge kinderen. In de jaren erna ging ze ook voor oudere kinderen schrijven. Haar 10+-boeken werden razend populair bij de jeugd, gezien de vele nominaties en prijzen die ze voor haar boeken ontving. In 1999 schreef Carry het Kinderboekenweekgeschenk, Bikkels.
In haar boeken schrijft Carry over onderwerpen als discriminatie, drugs, homoseksualiteit en pesten en dat werd zeer gewaardeerd door de doelgroep.
Onder het pseudoniem Anne Mileau schreef Carry een drietal boeken die qua stijl en onderwerpen afweken van haar andere boeken: Haas en Kip, Anne en De verborgen prins. Taal en thematiek van deze drie boeken zijn subtieler van aard.
Met Moederkruid (2001) debuteerde Carry als schrijfster voor volwassenen. In totaal zijn er nu vier boeken voor volwassenen van haar hand verschenen. Na Moederkruid, dat genomineerd werd voor de NS Publieksprijs, verschenen Dochter van Eva (2002), De toegift (2005) en Ooggetuigen (2007).
Na zich een aantal jaren te hebben gericht op 12+-boeken, keert Carry Slee in 2008 terug naar de 10+-doelgroep met haar succesvolle serie Dat heb ik weer. Van deze serie zijn inmiddels twee delen verschenen, en een testjesboek. Een derde deel is in de maak en zal begin 2010 verschijnen. De hoofdpersoon Britt spreekt de kinderen (vooral meisjes) enorm aan, gezien de vele reacties die Britt krijgt op haar website
www.dathebikweer.com en op haar Hyves-profiel.
In 2009 richt Carry Slee zich op een nieuwe doelgroep: onlangs verscheen Bangkok boy, Carry’s eerste boek voor 16+. Jongeren die haar kinder- en jeugdboeken zijn ontgroeid, maar de overgang naar haar (autobiografische) werk voor volwassenen te groot vinden, kunnen nu hun hart ophalen met Bangkok boy, een boek dat is gericht op de jongeren in de bovenbouw van de middelbare school, studenten en jongwerkenden.
Bron: www.carryslee.nl

Eigen mening
Ik vond het een spannend boek om te lezen en was erg nieuwsgierig naar de afloop. Over het onderwerp, genderkinderen, had ik nog nooit een roman gelezen dus dat vond ik wel vernieuwend. Ik denk ook dat het goed is voor jongeren zulke boeken te lezen om meer begrip te krijgen voor mensen die deze gevoelens hebben.
Wel waren er wat kleine dingetjes die me irriteerden, bijvoorbeeld dat je van sommige personages wel de achternaam te weten krijgt en van sommigen niet. Ik heb liever dat de auteur daar consequent in is. Ook had ik het wel leuk gevonden als er meer vanuit Fleur en Nathalie was geschreven en iets minder vanuit Eva. Dan had je wellicht een nog bredere blik op het hele verhaal gekregen.