1. Zakelijke gegevens

Schrijver: Tommy Wieringa
Titel boek: Joe Speedboot
Uitgever: De Bezige Bij
Plaats en jaar van uitgave: Amsterdam, 2005
Eerste druk 2005, 23e druk juli 2006
Genre: ontwikkelingsroman

2. Eerste reactie

Mijn oudere zus heeft dit boek vorig jaar gekocht, naar aanleiding van een recensie in de krant. Ze was zéér enthousiast over dit mooie verhaal.
Hierna heeft mijn vader het boek gelezen. Hij was ook erg enthousiast. Hij vond het een bijzonder boek, waarbij hij vooral geboeid was door de thematiek en de manier van schrijven. Een ‘sfeerbeschrijving’ noemde mijn vader het. Hierdoor werd ik eg benieuwd.
Nog benieuwder werd ik, nadat ik de laaiende recensies op de achterkant (en achterin het boek) had gelezen. Over het boek alleen maar lof, als ‘kei van een boek’ en ‘een prijsboek’.

Door deze korte stukjes durfde ik het boek al bijna niet meer links te laten liggen.
Ook de kaft is aantrekkelijk, de titel is sprekend en het is maar liefst de 23e druk. Snel openslaan dus!

Het stukje op de achterkant maakte voor mij niet veel duidelijk. Het enige wat ik ervan begreep, was dat het over een stil, ingeslapen Nederlands dorp zou gaan, waar nieuwkomers zouden komen.
Op de één of andere manier kreeg ik de indruk dat het verhaal zich een aantal jaar geleden af zal spelen. Ongeveer in de jaren 50. Waarschijnlijk komt dat door de woordkeuze (en de sfeerbeschrijving?) van de schrijver.
Ik verwachtte dat Joe Speedboot de hoofdpersoon zou zijn. Het leek mij een levenslustige jongen. (‘een hoofdrol voor de mateloze verbeeldingskracht van één jongen’) Ik was erg benieuwd naar hem.
Tot slot leek ‘Joe Speedboot’ me een nogal rustig boek. Dit, omdat er wordt verteld dat het in een ‘ingeslapen dorp’ afspeelt, ‘waar de last van een onverwerkt verleden op de inwoners drukt’. Dit klinkt mij erg ouwelijk in de oren. Misschien zou het een beetje saai zijn…

3. Verdieping

Samenvatting

De roman begint met de passage hoe de vertellende persoon, Fransje Hermans, na lange tijd uit zijn coma komt. Hij heeft een ongeluk gehad dat was veroorzaakt door een grasmaaier. De vlijmscherpe grasmaaimessen hadden hem gemist, maar de trekker was over hem heen gereden.
Zijn familie staat om zijn bed. Ze hebben het over een nieuwkomer in hun woonplaats Lomark. Joe Speedboot, heet de jongen. De jongen die de bewoners van stoffige Lomark wakkergeschut. Joe Speedboot is met de auto van zijn vader het huis van de familie Maandag binnengedenderd en hierbij is zijn vader omgekomen.

Joe is een echte waaghals. Hij durft dingen te doen die de andere Lomarkers niet durven. Zo maakt hij bommen, wat voor de bewoners aardig angstaanjagend is.

Joe Speedboot is niet zijn echte naam. Deze naam heeft hij zichzelf gegeven. De achternaam van zijn moeder is Ratzinger, maar zijn voornaam zullen we voorlopig niet te weten komen.
Om zich heen verzamelt Joe de vrienden Christof en Engel. Zij vormen het ‘driemanschap‘.

Fransje is ondertussen het ziekenhuis uit. Hij komt in een rolstoel terecht (waardoor hij een heel sterke arm krijgt) en kan niet meer spreken. Wel mag hij weer naar school. Hij moet het jaar overdoen en komt zodoende bij Joe, Engel en Christof in de klas.
Fransje is gefascineerd door Joe, gefascineerd door zijn manier van doen. Aanvankelijk wordt Fransje niet zo in de relatie met de andere vrienden betrokken, maar hij volgt hen wel, schrijft ook alle gebeurtenissen die hij ziet en meemaakt op.

Een tijd na de komst van Joe, vestigt zich nog iemand anders in Lomark. Picoline Jane (PJ), de dochter van een Zuid-Afrikaanse tandarts. PJ is een waanzinnig mooi meisje en Fransje aanbidt haar vanaf de eerste dag dat ze in Lomark komt.
Er gaat een gerucht over het nudisme van de moeder van PJ. Dit willen Joe, Christof en Engel wel eens zien. Dit is de rede dat zij in een afgelegen schuur zelf een primitief vliegtuig bouwen, om haar stiekem te bewonderen.
Fransje volgt de bouw van het vliegtuig vanaf het begin. Zijn sterke arm komt ook goed van pas voor het buigen van de ribben voor het vliegtuig. Uiteindelijk ziet hij het vliegtuig stijgen.
Dit is typisch Joe Speedboot. Niets gaat hem te ver. Bang zijn is voor hem geen karaktereigenschap.

Wanneer de moeder van Joe een reis in Egypte maakt, komt ze daar haar nieuwe liefde, Mahfouz Husseini, tegen, die al snel in Nederland komt wonen. Mahfouz Husseini wordt door Joe ‘Papa Afrika’ genoemd.
De Egyptenaar verteld aan Fransje hoe het leven in Egypte is en hoe hij zijn geliefde heeft leren kennen.
Later is hij enkele maanden bezig met het maken van een zeilschip. Bij de tewaterlating wordt er een feest georganiseerd; het hele dorp komt kijken. Maar nadat Mahfouz om de hoek va de rivier is verdwenen, ziet niemand hem ooit meer terug. Joe denkt dat hij met de zeilboot gewoon teruggezeild is naar Egypte vanwege de controle die zijn moeder op zijn leven had willen uitoefenen.


De jongens weten alle vier hun eindexamen te behalen. Na het eindexamen willen Christof, Engel, Joe en ook PJ gaan studeren. Het is duidelijk dat Engel naar de kunstacademie gaat, Joe wordt aangenomen bij de studie Autonoom op de kunstacademie, Christof gaat economie studeren en PJ zal letterkunde in Amsterdam gaan doen.
Fransjes’ vader heeft voor hem een baantje verzonnen. Hij kan met zijn sterke arm gemakkelijk briketten persen. Er is veel vraag naar deze goedkope vorm van brandstof. Dit doet Fransje een lange tijd met veel overgave. Het meeste geld brengt hij overigens naar de kroeg, want hij heeft de smaak van alcohol behoorlijk te pakken gekregen. Hij heeft door zijn domme en vervelende broer Dirk inmiddels alcohol leren drinken. Hierdoor worden Fansjes’ spastische aanvallen ook wat minder.

Joe Speedboot keert al snel weer terug naar Lomark. De studie vond hij maar niets. Hij is in Amsterdam PJ op gaan zoeken, voor een slaapplaats. PJ heeft een relatie met een psychotische schrijver, Arthur Metz
In Lomark teruggekomen treedt Joe in dienst bij Christof’s vader als shovelmachinist.

Op een zekere dag heeft Joe een goed idee. Door zijn sterke arm, zal Fransje een goede armworstelaar kunnen worden. Ze zullen door Europa wedstrijden spelen en Joe zal zijn manager worden. Er zijn flinke geldprijzen mee te verdienen.
Maar Fransje weigert op dit voorstel in te gaan: hij heeft zijn levenbestemming gevonden in het maken van de briketten en het beschrijven van de lotgevallen in het dorp.

Een week later neemt Joe Fransje mee voor een ritje naar de sloperij van zijn vader. Fransje is er nog nooit geweest. Zijn vader schrikt zich wild, als Fransje ineens voor hem staat. Fransje ziet een enorme muur van papieren briketten. Er blijkt nog nooit een briket verkocht te zijn en al die tijd heeft zijn vader hem dus eigenlijk bedrogen. Het is een enorme desillusie voor de jongen. Op hetzelfde moment besluit Fransje om armworstelaar te worden.

Fransje begint hard te trainen. Hierbij oefent hij met Hennie, de ‘sterke man’ uit het dorp en bereid hij zich mentaal voor door te lezen in het boek van de samourai, het boek van de vijf ringen.
Het eerste toernooi waar Joe en Fransje heen gaan, is in Luik. Fransje weet tot de finale door te dringen, waarbij hij tweede wordt. Hij is nog gemotiveerder om door te gaan met trainen en zijn armkracht nog meer te ontwikkelen.

Met PJ gaat het niet zo goed. Ze is weer teruggekomen in Lomark, bij haar ouders. Haar vriend heeft zijn handen niet thuis kunnen houden.

Nu zijn Joe, Fransje en PJ vaak met zijn drieëen. PJ gaat zelfs mee naar het volgende toernooi, in Rostock. Dit toernooi weet Fransje zelfs te winnen!
Op de terugweg, overnachten ze in een hotel. PJ krijgt een kamer alleen, Joe en Frans zullen er een delen. Als Fransje ‘s nachts wakker wordt, is het bed van Joe leeg en begrijpt hij dat Joe naast PJ ligt. Hij is woedend van jaloezie.
Vanaf deze tijd hebben Joe en PJ verkering.

Als Fransje, PJ en Joe weken later deelnemen aan een toernooi voor armworstelen in Halle, horen ze dat Engel plotseling is overleden. Halsoverkop rijden ze naar zijn huis. Ze horen dat hij is gestorven door een hond van een flat op zijn hoofd terecht is gekomen. Ze wonen met zijn allen de begrafenis bij.
Na de begrafenis, luistert Fransje toevallig naar Radio 1. Hij hoort een interview met de schrijver Arthur Metz, de vriend van PJ. Het gaat over de nieuw verschenen roman. De schrijver doet er nogal vaag over, maar Fransje verneemt dat de hoofdpersoon ‘Tessel’ gebaseerd is op PJ. Het boek beschrijft PJ als een monster. Met de roman heeft Metz wraak genomen op het meisje van zijn dromen. PJ leed aan boulimie, om haar leegheid te verjagen en seks was haar vervanging voor intimiteit. Tijdens de relatie met Metz, had ze wel negen andere mannen gehad. Eigenlijk zou de roman “De hoer van de eeuw” moeten heten.
Fransje wil het boek aan Joe laten lezen, maar hij gaat niet op het aanbod in.
Hij wil haar gewoon meenemen naar Poznan, waar een groot internationaal armworstelaarstoernooi wordt gehouden en de wereldkampioen Islam Mansur aanwezig is.

In de vierde ronde moet Fransje tegen hem strijden. Hij breekt echter in het gevecht zijn arm door de ontzettende kracht die erop uit wordt geoefend. Islam Mansur noemt het overigens ‘a good, spiritual fight’.
Ze overnachten in een hotel en bij het vertrek moeten de paspoorten worden opgehaald. Hier wordt Joe’s belangrijke geheim ontnomen, waardoor hij van zijn waardigheid ontdaan wordt. PJ ontdekt de echte naam van Joe Speedboot. Ze ziet dat zijn voornaam Achiel Stephaan is. Onder zijn oude naam is Joe eigenlijk gewoon naakt.

Ondertussen is Joe al een tijd aan een volgend project begonnen. Hij wil meedoen aan ‘de Parijs-Dakar-rally’ met zijn shovel.

Wat bedrijven uit Lomark sponsoren hem. Op RTL 5 is hij dagelijks via de tv te volgen. Joe worstelt zich met zijn shovel naar de laatste etappe, naar Sharm- el- Sjeik, vlakbij het dorp van Papa Afrika. Hier laat hij de shovel, als een geschenk voor Papa Afrika, achter.

PJ heeft bij afwezigheid van Joe de gelegenheid te baat genomen om de dagboeken van Fransje te lezen. Ze leest natuurlijk ook dat Frans op haar verliefd is geweest. Ze wordt er zelf ook opgewonden van en ze gaan voor de eerste keer met elkaar naar bed, wat een geweldige sensatie voor beiden blijkt.

Vele jaren later, verteld Fransje over hoe het uiteindelijk gelopen is met Christof, PJ, Joe en met hemzelf.
Christof en PJ kregen een relatie, naar aanleiding van het studentengala waar Christof haar voor meevroeg. PJ zocht meer vastigheid in haar leven, die Christof haar kon geven. Ze raakte zwanger van hem en ze gingen trouwen. Toen ze van haar schoonvader een paard kreeg, kwam er plotseling een vliegtuig over met een grote sleep waarop de tekst “ Hoer van de eeuw”. Joe heeft toch blijkbaar het boek gelezen. Bij het zien van de tekst keek PJ naar Fransje. Want ondanks het feit dat ze met Christof trouwde, ging ze nog altijd naar bed met Fransje. Misschien was het kindje van PJ zelfs wel van hem.
En zo ging het leven in Lomark zijn gangetje. De E981 is intussen aangelegd, met geluidschermen en al en achter die geluidsschermen gaat het leven in Lomark gewoon door.

Verhaaltechniek

De schrijfstijl is heel bepalend voor het verhaal. De woorden in het boek zijn niet al te moeilijk en de zinnen zijn niet te lang, maar er zijn veel zinnen waarbij je even moet nadenken. Dit is typerend voor het boek. Er worden heel veel gebeurtenissen omschreven, minder dialogen. Ook wordt er veel gebruik gemaakt van beeldspraak. In het begin van het verhaal gaat het een beetje van de hak op de tak, maar later leest het makkelijker. Opvallend zijn de grappige wetenswaardigheden of afwijkende gedachtes tussen het verhaal door:
“Stoomopwaarts is Duitsland, waar de heuvels zijn met luchtballonnen erboven. Luchtballonnen zijn oké, dat vindt iedereen. Wist je trouwens dat die vreemde dingetjes die in en uit je beeld drijven als je ergens naar staart, eiwitten op je oogbollen zijn? (blz 22)
In dit boek zitten ontzettend mooie zinnen, zoals: “De avond rolt de dag op als een krant” of wijze woorden van Miyamoto Musashi (een legendarische samoerai) als: “In strategie is het belangrijk om de dingen die ver weg zijn te zien alsof ze dichtbij zijn en de dingen die dichtbij zijn van een afstand te bekijken”. Deze zinnen maken het boek echt apart.
Het verhaal is in de ik-perspectief geschreven. Het lijkt net alsof de hoofdpersoon het verhaal persoonlijk aan je verteld:

“In dit huisje ben ik begonnen met alles opschrijven. Echt alles. Sommige mensen vinden dat moeilijk te geloven, dat ik een bijna letterlijke weergave van dit leven maak op papier … Echt alles staat erin, tenminste als het zich in mijn buurt heeft afgespeeld of ik er via via van heb gehoord. Als jij bijvoorbeeld vandaag zou langskomen zou ik dat opschrijven. Zo van: die en die gezien, zus en zo laat op deze en deze dag. En als me iets aan je was opgevallen; dat je rare oren hebt of een mooie neus, zou ik dat ook opschrijven., en wat je kwam doen en hoe je dat deed” (blz. 45)
Het perspectief waarin de verteller spreekt is dat van de achterafverteller.
Ook opvallend zijn de grappige vergelijkingen van bepaalde dingen:
“Engel had dezelfde kleur ogen als mijn favoriete kleur vulpeninkt”. Zo worden clichés ontweken.

Het verhaal speelt zich voornamelijk af in Lomark, een fictief dorp in Nederland. Het ‘karakter’ van het dorp wordt uitgebreid beschreven. Verdere locaties zijn Amsterdam (woonplaats PJ), Egypte (woonplaats Papa Afrika) en Luik, Halle en Rostock (waar de armworstelwedstrijden plaatsvinden).

Het verhaal speelt zich af rond 1990/2000. Dit is door heel subtiele aanwijzingen te merken. Zo wordt er op blz. 50 verteld dat PJ in januari 1993 naar Nederland is gekomen.
Het verhaal wordt chronologisch verteld. Af en toe zijn er een paar flash-backs (zoals het verhaal over PJ). Aan het einde van het verhaal, bij het hoofdstuk ‘en toen’, treedt er tijdverdichting op. Het wordt verteld als een terugblik; een aantal jaren zijn overgeslagen en worden nog in 6 bladzijdes kort verteld.
Het is niet duidelijk hoelang het verhaal in totaal verstrekt. Een schatting is ongeveer 12 jaar. (Het verhaal begint als de jongens ongeveer 15 jaar zijn en eindigt als PJ & Christof een kindje krijgen; ongeveer eind 20 jaar).

Personages

Fransje Hermans:
Fransje is de verteller van het verhaal. Als gevolg van een ernstig ongeluk kan Fransje niet meer praten, is hij in een rolstoel terecht gekomen en heeft hij last van spastische aanvallen. Alleen zijn rechterarm is een machtig wapen.
Ondanks dat Fransje erg afhankelijk is van anderen, verlangt hij in zekere zin toch naar onafhankelijkheid (zo wenst hij op 15-jarige leeftijd in het tuinhuisje te wonen). Hij is ook een tikkeltje eigenwijs; weet precies wat hij graag wilt.

Het spreekwoord ‘Stille wateren hebben diepe gronden’ is erg op hem van toepassing. Fransje kan dan wel niet spreken, maar hij bekijkt en beschrijft alle gebeurtenissen om hem heen.
Fransje heeft een grote fascinatie voor Joe Speedboot, een jongen die later zijn vriend wordt. Hij bewondert zijn bravoure.
‘Hij was niet zozeer ene buitengewone jongen, hij was een kracht die vrijkwam. Je had verwachtingsvolle tintelingen in zijn buurt – er was een energie die vorm aannam in zijn handen, in een los verband toverde hij bommen, racebrommers en vliegtuigen te voorschijn en jongleerde ermee als een lichtzinnige tovenaar. Ik had nooit eerder iemand ontmoet bij wie het idee zo vanzelfsprekend leidde tot uitvoering, op wie angst en conventies zo weinig greep hadden. Hij durfde het onmogelijke te denken …’
Ook interesseert hij zich erg in de samoerai ‘Miyamoto Musashi’. Hij leest veel van deze man om de wijze levenlessen uit te halen.

Joe Speedboot:
Joe Speedboot is een jongen met een mateloze verbeeldingskracht. In zijn fantasie zijn geen beperkingen (zo krijgt hij het voor elkaar om zelf een vliegtuig te bouwen).
Hij is avontuurlijk, onvoorspelbaar en intelligent. Joe heeft een grote interesse voor technische experimenten. Hij weet er ook veel vanaf.
Joe Speedboot is niet zijn werkelijke naam. Hij is geboren als Achiel Stephaan Ratzinger, maar hier is hij ontevreden mee. Zijn verzonnen naam geeft hem iets onoverwinnelijks.
Joe krijgt een tijdje verkering met PJ, maar nadat zij hem min of meer laat vallen, weet Joe haar op een verrassende manier terug te pakken.

Picolien Jane:
Picolien Jane, afgekort PJ, is een wonderschoon meisje die van Zuid-Afrika naar Nederland is gekomen. Haar knappe uiterlijk wordt uitgebreid beschreven: ze heeft een breed, bleek gezicht met een enorme bos goudblonde krullen. Haar blauwe ogen staan schuin in haar gezicht. Vele jongens, en ook Fransje, zijn verliefd op haar.
Haar ex-vriendje Arthur Metz weet met zijn nieuwe boek wraak op haar te nemen. Hij beschrijft haar uitgebreid, zodat we ook de andere kant van haar komen te zien.

Ze blijkt te lijden aan boulimie nervosa, om haar leegheid te verjagen en seks is haar vervanging voor intimiteit.
Het blijkt dat PJ met meerdere jongens/mannen naar bed gaat (Joe, Fransje, PJ), maar uiteindelijk zoekt ze toch naar meer vastigheid. Die vindt ze uiteindelijk bij Christof.

De belangrijkste situaties in het verhaal zijn:
- De komst van Joe in Lomark
- Het bouwen van het vliegtuig door Joe, Engel, Christof (en Fransje)
- De komst van Egyptenaar Mahfouz Husseini naar Lomark, maar ook zijn onverwachtse vertrek
- De armworstelwedstrijden, die Joe en Fransje bezoeken
- De Parijs-Dakar-rally, waar Joe aan meedoet

Thematiek

De thema van dit verhaal zou je ‘desillusie’ kunnen noemen. Het grootste voorbeeld hierin is Joe Speedboot. Hij zou de verlosser van het dorp Lomark zijn. Hij heeft de meest fantastische ideeën, maar uiteindelijk kan hij zijn verbeeldingskrachten toch niet helemaal waarmaken. Zelfs zijn geheime naam heeft hij uiteindelijk niet voor zichzelf kunnen houden.
Ook Fransje krijgt te maken met de desillusie. Het baantje van hem is uiteindelijk tevergeefs geweest, aan het armworstelen komt een eind en PJ is eigenlijk veel minder aantrekkelijk voor hem dan hij dacht.

Verdere voorbeelden van dit thema zijn de dood van Engel (veroorzaakt door een hond die van een flatgebouw valt) en de moeder van Joe die haar man verliest en haar Egyptische vriend kwijtraakt
Aan het einde van het verhaal is de rijksweg E981 aangelegd inclusief de geluidswallen waardoor Lomark nog geïsoleerder van de buitenwereld is geworden. De ‘spectaculaire verlosser’ (Joe Speedboot) is er bovendien verdwenen en de gewone burgers zijn er nog steeds. Desillusie ten top.

Motieven van dit verhaal zijn vriendschap (Christof, Joe, Engel en Fransje vormen een sterke vriendschapskring. Later staat de vriendschap tussen Joe en Frans centraal. ‘Niemand kende mijn gebruiksaanwijzing zo goed als Joe. Hij hoefde bijna nooit iets te vragen, het meeste wat hij over me wist kwam uit zijn eigen opmerkzaamheid voort.’), verbroken vriendschap (als de vrienden na het eindexamen hun eigen weg op gaan), bedrog (het vreemdgaan van PJ), jaloezie (de jaloezie van Fransje over de relatie met PJ en Joe), de dood (van Engel), het avontuur (het avontuurlijke van Joe; een vliegtuig bouwen, meedoen aan een racewedstrijd, met Fransje door Europa armworstelen) de burgerlijkheid (van het plaatsje Lomark), lichamelijke handicap (Fransje) en seksualiteit.

Het verband van de titel en het thema is als volgt:
Joe Speedboot is de jongen waar het boek grotendeels om draait. Hij is het grote voorbeeld van een jongen met een mateloze verbeeldingskracht, een vorm van desillusie.
Bovendien heeft verteller Fransje grote bewondering voor Joe Speedboot. Voor hem is Joe een soort ‘held‘, maar als Fransje zijn werkelijke naam te weten komt, blijkt Joe min of meer ‘naakt‘ te zijn. Joe heeft telkens een soort ‘trots’ weten uit te stralen, terwijl hij ook maar een doodnormale jongen is. (desillusie)

4. Beoordeling

Joe Speedboot is een heerlijke roman om te lezen. Hij is met veel vaart geschreven in een prachtige stijl met veel rake beeldspraken. Er wordt veel gebruik gemaakt van beeldspraak, waardoor ik me er precies een voorstelling van kan maken. Ik kan me hierdoor heel goed inleven, heerlijk vind ik dat!
In het begin vond ik het verhaal nog een beetje verwarrend. De gebeurtenissen gingen van de hak op de tak, vond ik, en ik kon het niet precies volgen. Later ging het beter. Ik moest er waarschijnlijk gewoon even ‘inkomen’.

Ik kon me erg goed identificeren met de observerende hoofdpersoon, Fransje. Ik vind hem een hele leuke verteller, anders dan ‘normaal’ (door zijn handicap). Ik vond het boeiend om zoveel van zijn gevoelens te weten te komen. Het spreekwoord ‘Stille wateren hebben diepe gronden’ is erg op hem van toepassing. Fransje kan niet spreken, maar hij denkt diep na over de dingen en die komen wij als lezer te weten. Het lijkt net alsof Fransje alles persoonlijk aan je verteld. Wieringa heeft dit heel origineel gedaan.

Sowieso vind ik het origineel dat de hoofdpersonen jongeren zijn. Meestal gaan romans (voor volwassenen) over volwassen personen, maar in dit boek is dit anders. Hier gaat het over 16/17 jarigen, zonder dat het kinderachtig wordt. Dit geeft het boek veel energie.

Het karakter van Joe Speedboot heeft op mij een positieve werking gehad. Niks gaat Joe te ver, hij heeft maling aan iedereen. Hij toont een soort ’trots’, zodat mensen hem bewonderen. Hij is avontuurlijk en vol levenslust. Dit spreekt mij wel aan; ik kan van hem leren.

De belevenissen zijn totaal niet saai. Elke keer gebeurt er wel weer wat. Er worden leuke, spannende, maar ook onverwachtse wendingen aan het boek gegeven (zoals het armworstelen, Engels’ dood en het boek van schrijver Metz). Sommige delen spraken mij iets minder aan (zoals beschrijvingen van het dorpje Lomark), maar dat maakt niet uit. Dat hoort ook bij de sfeer van het boek en daar moet je even doorheen lezen.

De passages die mij het meest aanspraken, waren de passages van het armworstelen. Het heeft iets grappigs, armworstelen. Het geeft het boek een heel komische wending.
Tegelijkertijd is het ook erg spannend. De armworstelwedstrijden worden beschreven alsof het leven van de hoofdpersoon ervan afhangt; het wordt heel spannend opgebouwd. Tussendoor komen de wijze woorden van de samoerai Miyamoto Musashi aan bod, wat ik erg interessant vind. Ik sta altijd wel open voor dit soort Oosterse wijsheden.

Een hele mooie zin van Miyamoto Musashi, die in het verhaal voorkomt, vind ik de volgende: “In strategie is het belangrijk om de dingen die ver weg zijn te zien alsof ze dichtbij zijn en de dingen die dichtbij zijn van een afstand te bekijken”.
In het hele verhaal zitten zulke mooie, opvallende zinnen. Prachtig vind ik dat. Ik sta er echt even bij stil.

Soms vond ik het verhaal niet helemaal realistisch. De bouw van het vliegtuig, bijvoorbeeld. Het is een prachtige fantasie, dat jongens van 16 jaar een heel vliegtuig bouwen die nog kan vliegen ook, maar ik vond het vrij onwerkelijk.
Ook de plotselinge dood van Engel vond ik een beetje onwerkelijk neergezet. Het leek alsof het ‘even snel tussendoor’ verteld werd. Er werd helemaal niet diep op ingegaan, terwijl het toch wel schokkend overkomt op mij (en waarschijnlijk veel andere lezers). De dood werd bovendien veroorzaakt door een hond die op hem gevallen was. Vooruit, dit kan, maar het kwam niet helemaal werkelijk op mij over. Zo waren er nog een paar kleine dingentjes waarbij ik dit opmerkte.

Ik vond het vrij lastig te plaatsen in welke tijd het verhaal zich nou precies afspeelt. Wieringa heeft natuurlijk een bepaald soort sfeer willen creëren in het dorp Lomark. Een saaie, gezapige sfeer. Dit kwam echter nogal ouderwets op mij over. Ook het taalgebruik van Wieringa zorgde daarvoor. Ik had alsmaar het gevoel dat het verhaal zich veel langer geleden afspeelde. In de jaren 50, zoiets, maar dit bleek helemaal niet het geval. De dialogen tussen de personen is hier een voorbeeld van. Ik heb het gevoel dat tegenwoordig niemand meer zo tegen elkaar spreekt, vooral jongeren niet. Door hele subtiele aanwijzingen kwam ik erachter dat het verhaal zich rond de jaren 1990/2000 afspeelde.


Maar het taalgebruik vond ik absoluut heel mooi. Er wordt met veel vaart geschreven in een prachtige stijl met veel rake beeldspraken. Er wordt veel gebruik gemaakt van beeldspraak, waardoor ik me er precies een voorstelling van kan maken.

Ik kan Joe Speedboot absoluut aan iedereen aanraden. Als je eenmaal met het boek begint, is het moeilijk om te stoppen met lezen. Je wordt erin opgeslokt. Het is een origineel verhaal, dat ontroerd, maar ook een glimlach op je gezicht weet te toveren. Het taalgebruik is ontzettend mooi en de gebeurtenissen blijven spannend.
Dit boek moet je gelezen hebben.