Interbellum door Jules Deelder

Omschrijving opdracht: Dit zijn uitwerkingen van 8 gedichten uit Interbellum. Er kunnen natuurlijk meningsverschillen zijn, maar daar blijft het een gedicht voor. Interbellum We lopen langs het stille strand
De Lucht staat strak
Scheve bunkers in het zand
De oorlog zwijgt
Opkomend tij
M’n moeder pakt me bij m’n hand
Ik ben niet bang
Wel klein Eerste Indruk (Interbellum) Kerzin: “Ik ben niet bang” , want ik denk dat hij daarmee aangeeft dat hij zich veilig voelt doordat hij bij zijn moeder is. Ik vind “Ik ben niet bang wel klein” een belangrijk zingdeel , want het laat zien dat hij hier een klein kind is. In die tijd was Deelder een klein kind, koude oorlog. Het gedicht bestaat uit 4 strofes van elk 2 zinnen waar nagenoeg geen rijmschema in voor komt. Vorm - Strofe indeling: Er is geen strofe indeling zoals bijvoorbeeld een Sonet die uit 14 regels bestaat en waarvan er de eerste acht een octaaf vormen en dus uit 2 kwatrijnen bestaat. - Verspreiding zinnen over versregels: Er zit wel een kleine rijm in, namelijk: strand, zand, hand. Respectievelijk uit regel 1, 3 en 6. - Geen rijmvorm: Het gedicht bestaat uit strofes 4 strofes van elk 2 regels waar geen enkele rijm in voorkomt zoals het kruislings a/b/a/b, paren a/a/b/b/ of het omarmend a/b/b/a. - Maat: Er is een rustige maat, verder niks bijzonders. - Ritme: Zie Maat - Klanken: Geen absurde uitspraken of rare woorden.
Beeldspraak en Stijlfiguren: Er is geen vergelijking in het gedicht. Zeker geen asyndetische vergelijking waar geen verbandwoorden worden gebruikt bij de vergelijking. Ik kan geen metaforen vinden in de tekst, oftewel het bijna letterlijk gebruiken van uitdrukkingen of uitspraken. Allegorie komt dus ook niet voor want er is niet sprake van een compleet gedicht geschreven als een metafoor. Van personificatie is wel sprake, want er wordt iets levenloos of abstracts als levend wezen voorgesteld. Dit gebeurt in “De oorlog zwijgt”. Daarnaast is er geen vorm van synesthesie te vinden, zoiets als een kleur ruiken. Alhoewel ik het zwijgen van een oorlog hier toch wel naartoe vind gaan. Ook zie ik er nergens metonymia voorkomen aangezien er nergens iets voorkomt zoals te diep in het glaasje te hebben gekeken. Chiasme is er ook niet want er worden nergens zinnen of zinsdelen gespiegeld. Evenals chiasme komt cynisme ook niet voor, ik kan namelijk geen harteloze bespotting vinden. Verder zijn er in het gedicht geen enjambementen en eindigen de zinnen dus netjes aan het einde van een zin en worden ze niet afgekapt of gaan ze door op de volgende regel. Ik kan ook geen verzachtende uitdrukkingen ook wel eufemisme genoemd, zoals ontvreemden voor stelen, vinden. Naast dat zie ik ook nergens een hyperbool en wordt er dus nergens gepast overdreven. Inversie, de gewone zins volgorde veranderen, is hier ook niet van toepassing. Ik zie in het hele gedicht geen litotes, een sterke bevestiging door ontkenning van het tegenovergestelde voorkomen. Daarnaast is er ook geen gemoedige spot te vinden zoals goed gedaan jantje terwijl hij een drie terug krijgt, ook wel ironie genoemd. Geen opsomming van dezelfde woorden of zinsdelen net als dat er geen schijnbare tegenspraak inzit aka paradox. Ook is er geen pleonasme aanwezig net als het verplaatsen van een woord naar voren om meer aandacht te krijgen, prolepsis. Repititio is ook nergens te vinden, want er worden nergens zinsdelen of woordgroepen herhaalt. Vragen waar het antwoord al van bekend is, retorische vragen komen niet voor. Tautologie is ook nergens te vinden, er is dus geen geaccepteerd pleonasme zoals haat en nijd. Inhoud Ik zie maar een woordgroep en dat is strand en zand. Een verdere betekenis zag ik er niet in. Naast die twee hebben bunker en oorlog ook wel veel met elkaar te maken. Ik denk dat het rond de koude oorlos is of ergens aan het einde van de 2de wereldoorlog. Dit denk ik omdat hij zegt dat de oorlog zwijgt. De koude oorlog zweeg altijd, want dat was meer bedreigen dan echt actie ondernemen. Maar deze dichtbundel heet Interbellum dus lijkt mij de 2de WO een logischere verklaring. Hij ziet een beetje van alles en probeert het te snappen maar komt er niet uit. Hij komt er niet uit omdat hij eigenlijk nog klein is. Misschien is hij soms wel bang, maar omdat zijn moeder erbij is vervliegt die angst en voelt hij zich een gewoon klein kind. Voor door het hand vast pakken denk ik dit. Verwantschap: Ja, het gedicht speelt zich af rond de tijd van een oorlog of dreigende oorlog. Dit is precies waar Deelder veel over schrijft/schreef. Voor Ari Lieve Arie
Wees niet bang
De Wereld is rond
En dat istie al lang
De mensen zijn goed
De mensen zijn slecht
Maar ze gaan allen
Dezelfde weg
Hoe langer je leeft
hoe korter het duurt
Je komt uit het water
en gaat door het vuur
Daarom lieve Ari
Wees niet bang
De wereld draait rond
En dat doettie nog lang Eerste indruk (Voor Ari) Een kernzin lijkt mij “de wereld draait rond en dat doettie nog lang”. Omdat het terug komt in het gedicht lijkt mij dit belangrijk. Ik kreeg het gevoel erbij dat hij iemand gerust probeert te stellen, in dit geval waarschijnlijk Ari. Wat me opvalt is de rijm die alleen bij de terugkerende strofes erin zit. Net als het gedicht interbellum zit er verder weinig rijm in. Verder zie ik weer strofes van 2 regels, wat weer erg kort oogt. Vorm De strofe indeling is dus een strofe van 2 regels en dit 8 keer. Hier komt nagenoeg geen rijm in voor alleen bij de eerste en laatste 2 strofes. De laatste zin van elke strofe rijmt dan. Er is niks bijzonders te zien aan de maat, het ritme of tempo en de klank. Wel gebruikt hij het woord doettie ,wat doet hij betekent, voor de aarde. Of hier een extra betekenis achter zit weet ik niet, ik zie het in ieder geval niet.
Beeldspraak en stijlfiguren: Ik zie in het gehele gedicht geen enkele beeldspraak. Wel valt de zin in strofe 5 “Hoe langer je leeft, hoe korter het duurt” mij op. Ik kan dit alleen niet plaatsen. Het klinkt erg tegenstrijdig en zie ik het net als het gene dat alles wat leuk is korter lijkt te zijn dan het uiteindelijk is. Er komen zeker wel stijlfiguren in voor zoals tegenstelling en herhaling. De tegenstelling vind je in de regels over de mens met goed en slecht. Ook is er een tegenstelling in strofe 5, korter en langer. De eerste 2 en laatste 2 strofes hebben herhaling erin zitten. “De wereld is rond” en “de wereld draait rond”. En ook “Dat istie al lang” met “Dat doettie nog lang” . Daarnaast komt het stukje over Ari ook nog terug alleen eindigt het de laatste keer met een conclusie, daarom. Inhoud Ik denk dat Deelder ermee bedoelt dat Arie bang is voor iets in het leven. Hij zegt namelijk dat we allemaal dezelfde weg zullen afleggen. Ik zie maar een woordgroep en dat is wereld draait rond. Of het enige betekenis heeft weet ik niet. Door de tegenstelling in het gedicht lijkt het mij alsof Deelder laat zien dat we uiteindelijk toch allemaal dezelfde weg gaan ongeacht hoe het loopt. Mariniersbrug De Maasbrug
symbool van on- verzett’lijkheid
leed aan metaal- moeiheid en was
gedoemd – Geen
marinier die ‘t
stage knagen van
den tijd een halt
toeriep – integen- deel! Reeds rees
uit Rotown’s harte- bloed een nieuw
symbool ons tege- moet – scharlaken
in de neongloed – De Mariniersbrug
Poort die naar
Heden voert! Eerste indruk (Mariniersbrug) Er zitten echt veel en duidelijke enjambementen in. Dit zie je alleen al door de vele verbindingstreepjes. Er zijn deze keer 3 strofes van ieder 6 regels, oftewel sextet. Ik denk dat er niet echt een belangrijk zinsdeel in voorkomt. Mijn eerste indruk is dan ook erg vaag aangezien ik het niet helemaal begrijp. Uit strofe 1 haal ik namelijk dat hij tegen de brug is maar in de andere 2 komen positieve punten naar voren. Het woord verzett’lijkheid valt erg op door de komma midden in het woord. Waarschijnlijk om de aandacht daar naar toe te trekken. Vorm Het gedicht bestaat dus uit 3 strofes, elk een sextet. Er is absoluut geen rijm te ontdekken in dit gedicht.
Beeldspraak en stijlfiguren Ik zag onmiddellijk een personificatie erin staan bij “knagen van de tijd”. In het gehele gedicht staan nog vergelijkingen. Er is er zelfs eentje met een asyndetische vergelijking. Strofe 1 heeft de eerste vergelijking: maasburg als symbool voor het onverzett’lijke leed aan metaal moeheid. In de laatste strofe wordt de mariniersbrug nog vergeleken met de poort naar het heden, hier zonder als. Het gehele gedicht heeft enjambementen. Dit wordt helemaal versterkt doordat sommige zinnen verdergaan in de volgende strofe. Daarnaast gebruikt Deelder ook nog eens verbindingsstreepjes. Inhoud Ik vind scharlakken in de neongloed een rare tussenzin. Ik begrijp ook helemaal niet wat ermee bedoeld wordt. Net als Rotown, wat ik in eerste instantie ook niet begreep maar na even denken ik uitkwam op Rotterdam. Waarom hij dit synoniem gebruikt weet ik ook niet. Deelder lijkt mij hiermee te bedoelen dat hij de brug lelijk vind maar dat andere je proberen te laten geloven dat het zal helpen in de toekomst. Dit door de laatste zin: Een poort naar het heden. Als ik de eerste zin lees lijkt het ook dat Deelder zegt dat het niet van metaal is gebouwd mar van iets anders. Of hij bedoelt ermee dat er zoveel metaal is dat we de overschotten maar overal instoppen en het beeld grauwer maken. Reclamewezen Ooit solliciteerde ik
naar een baan
bij het reclamewezen
in de veronderstelling
da dit met een dichter wel raad zou weten
Niet bleek minder waar
Als proeve van bekwaam- heid moest ik speciaal
Voor detaillisten de voor- Delen van plastic ritsen
Belichten wat niets te
Maken had met dichten
Ik schreef dat plastic
Ritsen verre boven metalen
Waren te prefereren
Met name voor heren
Vanwege ’t geringere in- fectiegevaar al bleef
het een pijnlijke affaire
voor wie niet was besneden

Ik vrees dat deze aanpak
in het oog van het
reclamewezen geen genade
heeft kunnen vinden
want tot op heden mocht ik
nooit meer iets vernemen Eerste indruk (Reclamewezen) Het is echt bedoelt om grappig te doen. Dit doet hij door de opdracht die hij tijdens de sollicitatie kreeg belachelijk te maken. Af en toe kwamen er weer enjambementen voor die uiteindelijk weer doorgaan in de volgende strofe. De belangrijkste woordgroep lijkt me “Ik schreef dat plastic
Ritsen verre boven metalen
Waren te prefereren
Met name voor heren
Vanwege ’t geringere in- fectiegevaar al bleef
het een pijnlijke affaire

voor wie niet was besneden” Dit omdat het de clue van het gehele gedicht is. Vorm
Het bestaat uit 4 strofes. Er is geen echte verdeling in regels pers strofe het varieert tussen de 6 en 9. Hier zit volgens mij geen betekenis achter. Er zitten maar een paarrijm stukjes in die het ritme lichtelijk bepalen. Dit is bij elke strofe het geval. Je krijgt bij bijvoorbeeld Waren te prefereren - Met name voor heren er een klein versnelling in. Beeldspraak en stijlfiguren: Er komt een soort van tijdsverandering in voor. De eerste 3 strofes zijn verledentijd en de laatste is nu. Ik kan dit niet plaatsen als een beeldspraak of stijlfiguur. Verder zit er herhaling in, repetitio. Het woord reclamewezen wordt een enkele keer herhaalt net als plastic rits. Ik denk daarnaast ook dat hij personificatie toepast met het woord reclamewezen. Hij probeert een reclamebureau als organisme af te beelden. Inhoud Vanaf de 4de strofe is het heden, daar zit dus een duidelijke breuk. Verder denk ik dat hij met zijn gedicht alleen de reclamesector deels belachelijk wil maken. Hij doet het omdat hij nog niks heeft gehoord sinds zijn sollicitatie. Daarnaast vindt hij het raar dat ze hem in de reclame wereld niet gebruiken konden. Dit lijkt mij zo uit de 2de regel. Vogelperspectief Ik droomde dat het oorlog was
Ik doolde door verkoolde straten
in een regen van granaten
Rook verduisterde de dag
In de Maas kookte het water
Ik beklom de Euromast
Rondom stond de stad in brand
Godallemachtig! Vanuit de lucht
gezien was zo’n oorlog prachtig
Eerste indruk (Vogelperspectief) De laatste zin lijkt mij het belangrijkst. Pas bij deze zin krijgt de titel een betekenis. Er zit redelijk nog wat rijm in vergeleken met de andere gedichten, dit viel mij meteen op. Verder krijg ik bij dit gedicht rare ideeën over Deelder ,want hij probeert de mooie kant van de oorlog te beschrijven. Het lijkt alsof er een breuk zit na de 2de strofe omdat daar het “mooie” komt. Vorm Er zijn 3 strofes van elke 3 regels, ook wel een terzet genoemd. Het tempo wordt hier bepaald door de inhoud. Doordat het in de eerste 2 over de negatieve beelden gaat, lees je automatisch wat langzamer. Er komt soms wat rijm voor maar het is niet opvallend veel, wel zoals ik hierboven al schreef met de andere gedichten van Jules Deelder.
Beeldspraak en stijlfiguren: Afgezien van een enkel enjambement zit er niks bijzonders in dit gedicht. Inhoud Hij wil laten zien dat er ook iets moois is aan de oorlog. Dt doet hij door het van bovenaf te bekijken. Als je bekijkt dat sommige gedichten toch het thema dood hebben kun je dit zien alsof Deelder het bekijkt vanuit een dode. Vanuit de hemel. Je zou godallemachtig op 2 manieren kunnen opvatten. De eerste is alsof het iets positiefs is wat je zeker niet had verwacht. En de 2de is alsof je er van schrikt en dus negatief. Regenwolk Grauw wolk
van vage vormen
zonder vaste
omtrek
die zich soms
verdeelt in
losse flarden
en dan
fracto-nimbus
heeft Eerste indruk (Regenwolk) Het is een simpel gedicht en het eindigt met een rare term. Het gedicht zelf lijkt eigenlijk nergens anders over te gaan dan over een wolk. Het bestaat uit 5 strofes van elk twee regels. Geen distichon want het rijmt niet. De laatste 2 strofes lijken de kern te zijn. Hij zegt daarin dat het van iets simpels een veel moeilijkere naam krijgt dan dat het is. Een andere naam terwijl het eigenlijk het zelfde blijft. Vorm De strofe indeling lijkt hier een betekenis te hebben. Omdat er 5 strofes zijn van elk 2 zinnen en het om een wolk gaat die uiteindelijk in flarden uiteen valt, lijkt het gedicht op die flarden. Het is zelfs zo dat de zinnen aan stukken worden gehakt, waardoor er ook enjambementen ontstaan.
Beeldspraak en stijlfiguren: Weer enjambementen zoals ik hierbij al zei. Verder valt het mij ook op dat het enige aan beeldspraak of stijlfiguur is dat er in voorkomt. Inhoud Vormen flarden en omtrek horen bij elkaar, het omschrijft iets, in dit geval een wolk. Het gedicht oogt in beetje als spot. Hij vertelt over een simpele wolk die na wat wind uiteen valt en dan volgens de meteorologen een moeilijkere naam moet krijgen. Een andere betekenis zou het volgens mij niet kunnen hebben of hij vind wolken erg leuk. Verwantschap Dit gedicht valt helemaal uit de toon met de andere gedichten. Geen enkel thema, dood, oorlog of Rotterdam komt hier in voor. Maasvlakte Waar zee was
heerst land
Water verdronken
In zand
Langs uiterste rand
serene rust van
tankopslag
Door draden kracht
centrale knetterend
broomloze verte
in knalt
brandt Eeuwige Vlam
boven buitenaards
landschap
Van god verlaten
Helicopter- plat Eerste indruk (Maasvlakte) Een best raar gedicht waarin Deelder probeert de gebeurtenissen die plaatsvinden op de maasvlakte met iets te vergelijken. De eerste strofe van de 5 strofes lijkt mij het belangrijkste. Daaruit kun je opmaken dat het over de maasvlakte gaat. Daar wordt ook simpel neergezet wat nu de maasvlakte is. De laatste strofe is mij erg onduidelijk. Ik kan hier ook helemaal niets uit ophalen. Er rijmt hier af en toe toch nog wat. Vorm Het bestaat uit 5 strofes zonder enkele regel indeling. Er zit wel wat rijm in: land zand en rand. Dit zit niet allemaal aan het einde van een regel.
Beeldspraak en stijlfiguren: Er komt een kleine vergelijking in voor zonder als,. Dit gebeurt bij strofe 4, Daar wordt de maasvlakte vergeleken met een buitenaards landschap. Ook hier gaan sommige zinnen weer door op de volgende regel, enjambementen. Inhoud Hij ziet de maasvlakte op een bepaalde manier alsof hij het jammer vind wat er gebeurt. De meeste omschrijft hij niet erg positief. Eeuwige vlam zal de nafta raffinaderij die in Rotterdam ligt wel moeten voorstellen. Daar brand immers altijd een vlam wegens het kraken. De tankers met serene rust zal wel zijn dat er hele gebieden alleen zij bedoelt voor het opslaan van tankers. De laatste strofe begrijp ik echter helemaal niet. Net als de 3de strofe is die erg onduidelijk. Misschien bedoelt Deelder dat er een krachtcentrale staat. Bij de dood van ome Cor Ze zijn nu weer samen
de jongens van Deelder
Na Arie en Jaap
kwam Corrie het laatst
Ze hebben op mekaar gewacht
Arie en Jaap en die samen
weer op Corrie
die de jongste was
Nu lopen ze rond door
het Hiernamaals
En drinken een borreltje
Op onze gezondheid
Ze lachen en praten en
hebben geen pijn en ze
laten ons weten: Het is
niet erg om dood te zijn Eerste indruk (Bij de dood van ome Cor) Zijn laatste familielid dat dicht bij hem staat gaat nu ook naar de hemel en komt daar zijn broers tegen. Op de manier dat ik het gedicht opvat is dit een goed iets. 4 strofes van elke 4 regels alleen zonder rijm. Bij strofe 4 komt een klein beetje rijm voor. De laatste zihn lijkt mij ook het belangrijkste, hier kotm het gedicht op neer. Het is
niet erg om dood te zijn.
Vorm Er is een strofe indeling van 4 strofes met elk 4 regels. De rijm die voorkomt staat niet aan het einde van de regels maar in het midden van een zin. Beeldspraak en stijlfiguren: Er komt na 5 keer lezen nog steeds geen beeldspraak in voor. Ook zitten er geen stijlfiguren in. Inhoud Deelder verteld hier over zijn naaste die is overleden, ome Cor. Dit was de laatste van zijn familie aan zijn vaders kan om te overlijden en nu zijn alle broers dus weer samen. Dit haalde ik uit de laatste strofe. 3 zinnen namelijk; Nu lopen ze rond door
het Hiernamaals
Ze lachen en praten en
hebben geen pijn
niet erg om dood te zijn
Het zou een triest gedicht moeten zijn maar als je het eindelijk gelezen hebt, valt dit erg mee. Deelder probeert echt te laten merken dat het goed is en er niks ergs aan is.