Hoe overleef ik de brugklas? door Francine Oomen

Titel: Hoe overleef ik de brugklas?
Auteur: Francine Oomen
Illustrator: Annet Schaap
Uitgeverij: Van Riemst uitgeverij
Jaar van uitgave eerste druk: 2000
Jaar van uitgave derde druk: 2001

Samenvatting
Rosa gaat naar de brugklas. Ze mailt met haar vriendje Jonas over haar ervaringen; ze geeft hem o.a. survivaltips waar hij het volgende schooljaar zijn voordeel mee kan doen. Jonas woont in een andere stad en zit in groep acht.

Rosa zit samen met Sascha, haar beste vriendin, en Lidwien, een ander vriendinnetje, in dezelfde brugklas. Sascha gedraagt zich heel stoer. Ze krijgt verkering met Danny. Sascha en Danny nemen een tongpiercing, zoenen en roken en bepalen wie er wel en niet bij hun groepje mag horen. Vooral Esther is daar de dupe van. Esthers ouders zijn gescheiden. Ze woont bij haar moeder; ze hebben weinig geld. Haar moeder maakt Esthers kleding zelf  en daar wordt Esther mee gepest. Verder wordt ze Jampot(je) genoemd, omdat ze een bril draagt.

Rosa gedraagt zich als een ‘meeloper’. Ze weet dat de manier waarop ze met Esther omgaat niet goed is, maar het risico zelf het gepeste kind te worden ligt op de loer.

De ouders van Rosa zijn gescheiden. Haar moeder heeft een nieuwe vriend, Alexander. Langzaam maar zeker went Rosa aan hem.

Rosa komt erachter dat Sascha steelt uit winkels. De moeder van Sascha is verslaafd aan alcohol en is niet in staat goed voor Sascha te zorgen.

Sascha, Danny en Lidwien laten Rosa en Esther in een val lopen. Ze lokken hen naar de zolder van de school. Esther verzet zich en de brandende sigaret van Danny valt tussen houtwol dat vlam vat. Er ontstaat brand en de kinderen zitten opgesloten. Het brandalarm gaat af en één van de leerkrachten bevrijdt de kinderen.

Sascha wordt geschorst en Danny gaat naar een andere school. Rosa vindt de hele situatie verschrikkelijk en voelt zich schuldig tegenover Esther. Ze gaat naar Esther toe en zegt dat ze spijt heeft van alles wat er gebeurd is. Bij Esther thuis bekijkt Rosa Esthers kleding, die ontworpen en gemaakt is door Esthers moeder. Rosa leent een bloesje, omdat ze het heel leuk vindt.

Rosa’s moeder is bezig voor een blad een reportage over nieuw ontwerptalent in Nederland te maken. Zij vindt het bloesje ook heel leuk en betrekt de kleding van Esthers moeder in haar reportage. De reportage geeft Esthers moeder bekendheid, waardoor ze meer geld kan verdienen.

De mentor van de klas, meneer Ritsema, geeft een klassenfeest bij hem thuis. Ook Jonas mag komen. Hij logeert bij Rosa. Samen gaan ze naar het feestje. Het is een leuk feestje, totdat Sascha komt en bij haar de stoppen doorslaan. Ze heeft stiekem alcohol gedronken en zet de muziek uit, omdat ze ‘haar muziek’ wil horen. Er ontstaat een discussie tussen Sascha en Rosa. Rosa is niet langer een meeloper. De ruzie loopt uit de hand. Er wordt gevochten. Meneer Ritsema haalt de meiden uit elkaar. Sascha loopt weg.

Het feest heeft zo een vervelend eind gekregen. Jonas en Rosa gaan samen op weg naar huis. Rosa heeft een idee waar Sascha zich verborgen kan houden. Ze besluit er naartoe te gaan. Ze vindt Sascha. Ze praten over de situatie waarin Sascha is beland door het drankprobleem van haar moeder.

Er wordt naar een oplossing gezocht voor het probleem van Sascha en haar moeder. Sascha woont tijdelijk bij Rosa in huis. Haar moeder is naar een afkickcentrum.

Als Jonas weer thuis is, mailen Rosa en hij elkaar dat ze elkaar erg leuk vinden en krijgen ‘internetverkering’.

Algemene opmerking over het verhaal: Jonas en Rosa mailen elkaar regelmatig. Vooral de ervaringen van Rosa komen aan de orde. Naast de eerder genoemde survivaltips hebben de twee het ook geregeld over puber worden of puber zijn.

Verschillende aandachtspunten
Er zijn verschillende thema’s in dit boek aan te wijzen. Allereerst is er het thema vriendschap (tussen Rosa en Jonas), maar ook de thema's pesten en gepest worden (binnen de brugklas) en probleemgedrag (Sascha) komen aan de orde.

Dit fictieve verhaal geeft een realistisch kijkje in het leven van een brugklasser en haar omgeving.

De mailtjes worden uiteraard vanuit de ik-persoon geschreven. Verder gebruikt de schrijfster het perspectief van de alwetende verteller. De gebeurtenissen volgen elkaar chronologisch op. Je zou de mailtjes en ‘de rest van het verhaal’ als twee lijnen in het boek kunnen zien, die samen het verhaal compleet maken.

De meeste personages maken een grote ontwikkeling door.

De zwart-wit tekeningen zijn leuk en passen bij het verhaal.

Het boek lijkt me prettig leesbaar voor kinderen van ongeveer 11 tot 13 jaar.

Het boek heeft 18 hoofdstukken en de mailtjes staan min of meer op zichzelf. Het formaat van één pagina is 14 x 22 cm.

Waardering
Ik vond het een leuk boek. In eerste instantie lijkt de periode die je in een brugklas staat te wachten een periode van alleen problemen en ellende, maar later komt er toch nog een happy end. Stemmingswisselingen zijn natuurlijk wel heel herkenbaar voor pubers, maar jongere kinderen kunnen bij dit verhaal misschien denken: 'Help, wat hangt mij boven het hoofd?'

Kort fragment (blz. 68)

Rosa denkt na. Ze vindt het niet leuk dat Sascha haar een kinderachtig watje vindt, en ze heeft eigenlijk best zin om de stad in te gaan. Ze is al heel lang niet meer met Sascha alleen geweest. En dan ook mooi even naar plateaugympen kijken. Sascha heeft zo’n goede smaak, die kan dan mooi adviseren.

‘Maar … wat moet ik dan zeggen waar ik was?’

‘Ik schrijf wel een briefje, merkt niemand,’ zegt Sas stoer en ze neemt een trek van haar sigaret.