Hella S. Haasse - Het woud der verwachting, het leven van Charles van Orléans
Querido, Amsterdam (1949) 594 bladzijdes
Voor dit verslag is gebruikgemaakt van de 23e druk (2004). In de 15e (1990) en 22e (1999) druk is een aantal wijzigingen aangebracht. Titelverklaring Het woud de verwachting is de rode draad door Charles' leven. Het komt uit een gedicht van hemzelf, waar hij verklaart rond te dolen in het Woud van Lang Verwachten. Hij maakt de reis van het Verlangen en zoekt naar de Bestemming. Aan het einde van het boek, op zijn sterfbed, krijgt Charles een visioen van het woud. Hij heeft de bestemming gevonden, ziet de blanke lucht. Dan sterft hij. Motto's In dit boek heeft niet alleen het boek maar ook elk deel en sommige hoofdstukken van het boek een motto. Ik zal ze allemaal toelichten. Motto van het boek: En la forest de Longe Attente In het Woud van Lang Verwachten
chevauchant par divers sentiers te paard op pad, dolenderwijs,
m'en voys, ceste année présente zie ik mijzelf dit jaar bij machte
où voyage de Desiriers. tot Verlangens' verre reis. Devant sont aller mes fourriers Mijn knechtstoet is vooruitgegaan
pour appareiller mon logis om 't nachtverblijf vast te bereiden, en la Cité de Destinée. vond in Bestemming's Stad gereed
Et pour mon coeur et moy ont pris voor dit mijn hart, en mij ons beiden, l'ostellerie de Pensée. de herberg, die Gedachte heet. Dedans mon livre de pensée In 't boek van mijn gepeinzen al
j'ay trouvé escripvant mon coeur vond ik dan, schrijvende, mijn hart; la vraie histoire de douleur het waar verhaal van bitt're smart
de larmes toute enluminée verlucht met tranen zonder tal. Charles van Orléans
Dit motto geeft aan dat, wat ik ook al in bij de titelverklaring zei, Charles van Orléans het leven beschouwt als rijdt hij op een paard door een donker woud. Het gedicht klinkt somber, maar in zijn leven viel ook bitter weinig te lachen... Motto bij 'Voorspel' Peperit Autem dicta domina Valentina filium quem Karolum nominavit, anno Christi 1394, die XXIIII novembris, hora quarta noctis, felici, ut puto, sidere. Zo heeft dan genoemde Vrouwe Valentine het leven geschonken aan een zoon, Charles geheten, in het jaar onzes Heren 1394, op de vierentwintigste dag van november, in het vierde uur van de nacht, naar ik meen onder een gelukkig gesternte. Antonio Astesano
Dit motto is niets anders dan een citaat van iemand die zegt dat Charles geboren is.
Motto bij Eerste boek, Jeugd
Je suis celuy au coeur vestu de noir.
Ik ben degene wiens hart in 't zwart gekleed gaat.
Charles van Orléans
De jeugd van Charles van Orléans was geen pretje. Iedereen dacht dat hij gestoord was (inclusief zijn eigen vader) omdat hij nooit lachte. Uiteindelijk had hij daar ook geen reden meer toe, zijn vader werd vermoord. Motto bij Eerste boek, Jeugd; Louis van Orléans, de vader Se j'ay aimé et on m'amé, ce a faict amours; je l'en mercie, je m'en répute bien heureux. Zo ik bemind heb en men mij heeft liefgehad, dan was dat het werk der liefde; daar ben ik liefde dankbaar voor, ik prijs er mijzelf gelukkig om. Louis van Orléans in een brief
Louis van Orléans was niet geheel trouw aan zijn echtgenote. Hij verwekte bij één van haar kamermeisjes een kind dat altijd de naam 'Bastaard van Dunois' heeft gehouden. Motto bij Eerste boek, Jeugd; Valentine van Milaan, de moeder Rien ne m'est plus, plus ne m'est rien. Niets rest me meer, alles is niets. Devies van Valentine van Milaan
Zoals er onder staat was deze spreuk het devies van Valentine, die haar echtgenoot verloor en daarna nooit meer een andere kleur heeft gedragen dan zwart. Sommige kamers van haar vertrekken waren helemaal bedekt met zwart, waarop deze spreuk geborduurd was. Motto bij Eerste boek, Jeugd; Bourguignons en Armagnacs La guerre est mon patrie, Mijn vaderland is strijd, mon harnois ma maison, mijn harnas is mijn huis, et en toute saison vechten is mijn leven
combattre, c'est ma vie. in elk jaargetij
Volkslied
Het hele boek gaat over de oorlog van Frankrijk tegen Engeland. Maar ook binnen Frankrijk werd getwist om land. Tussen de Bourguignons (aanhangers van de hertog van Bourgogne) en de Armagnacs (aanhangers van de hertog van Armagnac) bijvoorbeeld. Motto bij Tweede boek, De weg naar Nonchaloir, Ballingschap Paix est un trésoir qu'on ne peut trop louer. De vrede is een schat die men niet genoeg loven kan. Charles van Orléans
Charles wordt in de oorlog gevangen genomen door de Engelsen die verwachten dat ze veel losgeld voor hem zullen krijgen. Frankrijk is echter blut dus slijt Charles zijn halve leven in strengbewaakte gevangenissen in Engeland. Motto bij Tweede boek, De weg naar Nonchaloir, Het gedachtenboek
Il n'est nul si beau passe temps Er is geen schoner tijdverdrijf
que de jouer à la Pensée. dan het gedachtenspel te spelen. Charles van Orleans
Eindelijk is Charles weer vrij, hij besluit om de rest van zijn leven te vieren. Hij houdt veel feesten en houdt zich bezig met zijn geliefde tijdverdrijf: dichten. Zijn gedichten schrijft hij op in zijn gedachtenboek, een boek dat niemand mocht lezen behalve hele speciale mensen. Samenvatting Het boek begint in 1394, bij de geboorte van Charles. De kleine hertog van Orléans wordt ten doop gedragen door zijn vader (Louis), zijn oom (Charles VI) die op dat moment koning van Frankrijk is, en de hertogen van Bourgogne, Berry en Bourbon (de ooms van Louis en Charles VI). Zijn moeder Valentine ligt nog uitgeput van alle vermoeienissen die een zwangerschap met zich meebrengt, in bed. Al zou ze bij krachten zijn, mee naar de kerk mocht ze niet, dat is tegen de middeleeuwse gewoonten. De koning van Frankrijk is geestelijk niet helemaal in orde. Hij heeft periodes van helderheid maar soms is hij ook helemaal in de war. Als hij bij Valentine op kraambezoek gaat na de doop is het weer eens zover, hij herkent zijn eigen vrouw niet eens en het lijkt of hij eerder een oogje heeft op de jonge moeder... De koningin, Isabeau, plukt handig de vruchten van de ziekte van haar man en regeert als hij weer eens een zwakke periode heeft, over Frankrijk. Ze doet dit met haar eigen ideeën in het achterhoofd, die vaak recht tegen de gedachten van haar man ingaan. Charles blijkt al snel een kind te zijn dat niet zo van wapens houdt, maar enorm verzot is op boeken. Al voordat hij kan lezen fantaseert hij erover. Voor zijn wapenlessen doet hij niet meer dan strikt noodzakelijk is. Het blijkt ook dat vader Louis een typische edelman is, hoffelijk, charmant, een dichter, maar ook iemand die vaak met allerlei hofmeisjes bezig is... Hij laat zijn oog in het speciaal vallen op een hofjuffrouw van zijn eigen vrouw. Ze verlaat al snel het kasteel maar krijgt toch een kind (Jean, graaf van Dunois) dat net zo opgevoed wordt als Louis' eigen kinderen. De bastaard van Orléans (zo laat hij zich altijd noemen) is zeer trouw aan het huis van Orléans en is, in tegenstelling tot Charles, wél een goede krijgsman. Louis van Orléans wordt in een hinderlaag gelokt en vermoord. Het volk denkt, door hersenspoeling van de andere hertogen, dat hij en zijn familie duivelskunstenaars waren en tegelijkertijd wordt Valentines familie (in Italië) van hetzelfde verdacht. Valentine dompelt zich in rouw en laat alle huisraad zwart maken. Overal staat de tekst 'niets rest me meer, alles is niets'. De sfeer is droevig en iedereen kleedt zich in het zwart. In die situatie is Charles dus al op jonge leeftijd het hoofd van het huis van Orléans. Hij trouwt zonder tegen zijn wil met zijn nicht Isabelle, kind van de koning en de koningin, die al eens getrouwd is geweest (met de koning van Engeland, als een soort verbond tussen de twee koninkrijken) en zij is veel ouder dan hij. Op zijn vijftiende wordt Charles vader en daar is hij erg verlegen over. Bij de geboorte van het kind, Jeanne, sterft Isabelle. Het is steeds oorlog en Louis van Orléans wist altijd goed welke partij te kiezen. Hij wilde desnoods in zijn eentje vechten maar Frankrijk overgeven aan de Engelsen, dat nooit. Charles is geen ervaren oorlogsvoerder en weet niet wat hij met de verdeeldheid in zijn land aanmoet. De ooms van zijn vader, de hertogen van Berry en Bourbon, worden oud en hebben geen zin meer in de oorlog. De hertog van Bourgogne papt aan met Engeland en Charles is radeloos. Er komt een grote veldslag (de slag bij Azincourt) tussen de troepen van Bourgogne, aangevuld met die van Engeland en de sterk verarmde troepen van Orléans en zijn bondgenoten. Ze verliezen de slag jammerlijk en Charles wordt als krijgsgevangene meegenomen naar Engeland. Zijn vrouw, Bonne, van wie hij, in tegenstelling tot Isabelle, wel hield, blijft alleen achter op het kasteel, samen met Jeanne. Charles wordt naar Engeland gebracht en slijt 25 jaar van zijn leven in verschillende kastelen daar, afgesloten van de buitenwereld. Als er een gesprek wordt gevoerd tussen hem en een bezoeker staat er altijd een lakei bij en brieven schrijven is niet toegestaan. Toch krijgt Charles wat berichten door uit Frankrijk. De toestand is er verschrikkelijk, zijn vrouw en kind (inclusief hofhouding) leven in armoede en hij hoort dat zijn lieve vrouw, Bonne, is overleden in een klooster. Jeanne sterft ook. Een broer van Charles zit ook gevangen in Engeland, en hij eist dat hij eerst vrijgekocht wordt (hij zat er namelijk langer dan hij). Als er dan eindelijk wat meer berichten doorkomen (middels een hond die een vriend meeneemt) verneemt Charles dat de maagd van Orléans, Jeanne d'Arc, samen met zijn halfbroer overwinningen, maar ook verliezen behaalt. De mensen in Orléans schrapen hun laatste centen bijeen en kopen hun hertog vrij. Charles is intussen een oude man geworden en zijn politieke rol, die hij nooit heeft gehad, is uitgespeeld. Er wordt een nieuw huwelijk gesloten. Charles trouwt met Marie van Kleef, een jonge vrouw. Zij moet echter niets hebben van de oude man aan wie ze uitgehuwelijkt is en houdt zich bezig met feesten. Charles heeft medelijden met haar, hij kan zich indenken hoe erg het is om met zo'n oude vent als hij is, getrouwd te zijn. Hij laat haar begaan. De naam Orléans wordt gezuiverd, en langzaam komt er weer meer geld. Charles praat met Marie en eigenlijk blijken ze toch wel op dezelfde golflengte te zitten. Ze begrijpen elkaar en ze geniet van zijn gedichten die hij schreef in Engeland en tijdens dichtwedstrijden die hij op zijn kastelen organiseert. Er wordt weer een dochtertje geboren, Marie. Charles is er helemaal mee in de wolken. Een paar jaar later komt er nog een kindje, Louis, een jongen dus, waarmee er weer een erfgenaam is. Kort daarop sterft Charles op zijn ziekbed. Zijn ogen waren slecht en hij ijlt. In zijn laatste koortsdroom ziet hij een woud, het woud der verwachting. Eindelijk, eindelijk ziet hij het licht waar hij zijn hele leven al naar zocht, en hij werpt zich er dol van vreugde in. Na zijn overlijden krijgt zijn vrouw Marie nog een laatste kind, Anne. Karakterbeschrijving en -ontwikkeling Charles VI: Koning van Frankrijk, hij lijdt aan geestelijke ziekten en speelt geen grote politieke rol in Frankrijk, wat eigenlijk wel wenselijk is.
Isabeau van Beieren:
Koningin van Frankrijk, meer dan iedereen actief om banden aan te knopen met Engeland, wat recht tegen de ideeën van haar echtgenoot ingaat, maar hij kan niks doen omdat hij geteisterd wordt door zijn geestelijke ziektes.
Louis van Orléans:
Vader van de hoofdpersoon. Hij is een echte veldheer met veel politieke ideeën maar ook met veel onderonsjes met hofdames....
Charles van Orléans:
De hoofdpersoon. Hij is stil en verlegen en mist de strategie van zijn vader. Hij slijt een groot deel van zijn leven in Engeland, als krijgsgevangene en is een talentvol dichter.
Valentine Visconti:
Vrouw van Louis, lieve moeder met een Italiaans temperament. Zij dompelt het hele huis in rouw na de dood van haar man.
Philippe van Bourgogne Sr:
Oom van Louis en zijn politieke tegenpool, wil banden aanknopen met Engeland en trouwt met een Vlaamse om meer grondgebied te krijgen.
Jean van Bourgogne:
Neef van Louis, politieke tegenpool van Charles, maar die doet daar verder niets mee. Hij trouwt een Duitse om meer grondgebied te krijgen.
Jean de Bastaard, graaf van Dunois (Dunois):
Hij is een buitenechtelijk kind maar zet zich meer dan alle anderen in voor het huis van Orléans.
Verhaalopbouw
Het verhaal is opgedeeld in 2 delen en een voorspel. Het eerste boek is weer onderverdeeld in 3 delen en het tweede boek in 2 delen. Sommige hoofdstukken zijn lang, andere kort, maar zeker niet korter dan 50 bladzijdes.
Ruimte
Het verhaal speelt zich onder andere af op de kastelen van de hertog van Orléans (waarvan hij er in het verhaal ook weer een paar moet verkopen wegens geldgebrek) en op de kastelen in Engeland waar Charles gedurende 25 jaar gevangen zit. Je krijgt alleen de visie van de adel te zien, niet die van het volk.
Tijd en tijdvolgorde
Het verhaal is geschreven in de verleden tijd en het is geheel chronologisch.
Perspectief
Meervoudig personaal perspectief. Het wisselt tussen Louis en zijn kinderen.
Thematiek
De door genetische verplichtingen beperkte zoektocht naar iets waarvan je niet weet wat het is. Ook: trouw en eer. Frankrijk geeft zich nóóit over aan Engeland en Charles moet de dood van zijn vader wreken.
Taalgebruik
Prachtig! Soms erg filosofisch met sfeervolle beschrijvingen. Daarom is het soms wat langdradig, niet lezen als je van 'right-to-the-point'- boeken houdt.
Literaire stroming
Moderne Nederlandse literatuur.
Genre
Historische roman.
De auteur
Hélèna Serafia van Lelyveld-Haasse werd op 2 februari 1918 geboren in Batavia. In 1920 gaat het gezin Haasse voor twee jaar naar Nederland waar haar broertje wordt geboren. In 1922 keert het gezin terug naar Nederlands-Indië waar Hella naar de kleuterschool en de katholieke lagere school gaat, waar ze les krijgt van nonnen. In 1924 wordt moeder Haasse ziek en moet ze opgenomen worden in een sanatorium in Davos (Zwitserland). Ze neemt de kinderen mee naar Europa. Hella woont eerst bij haar oma (van moeders kant) in Heemstede en vervolgens in een kinderpension in Baarn. In 1928 is haar moeder weer hersteld en keren ze terug naar Nederlands-Indië. Hella gaat uiteindelijk in Batavia naar het lyceum waar haar liefde voor de Nederlandse literatuur opbloeit. Vooral Nederlandse dichters spreken tot de verbeelding (Roland Holst en Slauerhoff). Na haar eindexamen in 1938 keert ze terug naar Nederland om in Amsterdam Scandinavische Talen en Letteren te studeren. In 1940 zou de familie in Nederland herenigd worden maar door het uitbreken van de oorlog verloopt alles anders dan gepland. Pas in 1946 zien pa en ma Haasse hun dochter, inmiddels getrouwd, terug. In 1941 beëindigt Hella haar studie en doet ze toelatingsexamen voor de Toneelschool in Amsterdam. In 1943 doet ze daar eindexamen en speelt ze in een aantal voorstellingen. In 1944 trouwt Hella met meneer Jan van Lelyveld en beëindigt ze haar toneelactiviteiten. Wel blijft ze teksten schrijven voor bijvoorbeeld Wim Sonneveld en Cor Ruys. Op 11 november 1944 wordt het eerste kind van Jan en Hella geboren. Het is een meisje, Chrisje, maar ze zal geen lang leven lijden, in april 1947 overlijdt ze. Op 15 december 1947 wordt dochter Ellen Justine geboren en op 8 maart 1951 dochter Marina.
In augustus 1981 verhuist Haasse met haar man naar Saint-Witz, vlakbij Parijs. In december ontvangt ze daar de Constantijn Huygens-prijs voor haar gehele oeuvre. In 1984 komt daar nog eens de P.C.Hooftprijs bij. Op 25 maart 1988 wordt ze gehuldigd aan de Universiteit Utrecht met een Eredoctoraat in de Letteren. Ze werkt ook mee aan Beatrix, Koningin, een televisieportret voor de NOS, dat op 29 april van dat jaar wordt uitgezonden.
In augustus 1990 keren Hella en Jan terug naar Nederland waar haar in mei het erelidmaatschap van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde wordt toegekend. In april 1992 ontvangt zij uit handen van koningin Beatrix de Eremedaille in Goud voor Kunst en Wetenschap in de Huisorde van Oranje. In 1993 krijgt ze de CPNB publieksprijs voor het Nederlandse boek, voor haar roman Heren van de thee. In 1995 krijgt ze de Annie Romeinprijs (tweejaarlijkse prijs van de Opzij) en omdat ze in Frankrijk ook zo veel gelezen wordt is ze daar in 2000 opgenomen in het Franse Legioen van Eer. In 2003 wint ze de NS Publieksprijs met Sleuteloog en op 17 november 2004, tot slot, kreeg ze (nogmaals uit de handen van koningin Beatrix) de Prijs der Nederlandse letteren.
Andere schrijfsels van Hella S. Haasse:
Stroomversnelling (1945)
Oeroeg (1948)
De verborgen bron (1950)
De scharlaken stad (1952)
De ingewijden (1957)
Cider voor arme mensen (1960)
De meermin (1962)
Een nieuwer testament (1966)
De tuinen van Bomarzo (1968)
Huurders en onderhuurders (1971)
Een gevaarlijke verhouding of
Daal-en-Bergse brieven (1976) Mevrouw Bentinck. Onverenigbaarheid
van karakter & De groten der aarde (1978) Charlotte Sophie Bentinck. Onverenigbaarheid van karakter. Een ware geschiedenis (1978) Het licht der schitterige dagen. Het leven
van P.C. Hooft (1981) De wegen der verbeelding (1983) Berichten van het Blauwe Huis (1986) Schaduwbeeld of Het geheim van Appeltern. Kroniek van een leven (1989) Heren van de thee (1992) Transit (1994) Ogenblikken in Valois (1996) Zwanen schieten (1997) Lezen achter de letters (2000) Fenrir (2000) Sleuteloog (2002) Het dieptelood van de herinnering (2003) En nog veel meer! (De jaartallen verwijzen naar het jaar van de eerste druk.)
Querido, Amsterdam (1949) 594 bladzijdes
Voor dit verslag is gebruikgemaakt van de 23e druk (2004). In de 15e (1990) en 22e (1999) druk is een aantal wijzigingen aangebracht. Titelverklaring Het woud de verwachting is de rode draad door Charles' leven. Het komt uit een gedicht van hemzelf, waar hij verklaart rond te dolen in het Woud van Lang Verwachten. Hij maakt de reis van het Verlangen en zoekt naar de Bestemming. Aan het einde van het boek, op zijn sterfbed, krijgt Charles een visioen van het woud. Hij heeft de bestemming gevonden, ziet de blanke lucht. Dan sterft hij. Motto's In dit boek heeft niet alleen het boek maar ook elk deel en sommige hoofdstukken van het boek een motto. Ik zal ze allemaal toelichten. Motto van het boek: En la forest de Longe Attente In het Woud van Lang Verwachten
où voyage de Desiriers. tot Verlangens' verre reis. Devant sont aller mes fourriers Mijn knechtstoet is vooruitgegaan
pour appareiller mon logis om 't nachtverblijf vast te bereiden, en la Cité de Destinée. vond in Bestemming's Stad gereed
Et pour mon coeur et moy ont pris voor dit mijn hart, en mij ons beiden, l'ostellerie de Pensée. de herberg, die Gedachte heet. Dedans mon livre de pensée In 't boek van mijn gepeinzen al
j'ay trouvé escripvant mon coeur vond ik dan, schrijvende, mijn hart; la vraie histoire de douleur het waar verhaal van bitt're smart
de larmes toute enluminée verlucht met tranen zonder tal. Charles van Orléans
Dit motto geeft aan dat, wat ik ook al in bij de titelverklaring zei, Charles van Orléans het leven beschouwt als rijdt hij op een paard door een donker woud. Het gedicht klinkt somber, maar in zijn leven viel ook bitter weinig te lachen... Motto bij 'Voorspel' Peperit Autem dicta domina Valentina filium quem Karolum nominavit, anno Christi 1394, die XXIIII novembris, hora quarta noctis, felici, ut puto, sidere. Zo heeft dan genoemde Vrouwe Valentine het leven geschonken aan een zoon, Charles geheten, in het jaar onzes Heren 1394, op de vierentwintigste dag van november, in het vierde uur van de nacht, naar ik meen onder een gelukkig gesternte. Antonio Astesano
Dit motto is niets anders dan een citaat van iemand die zegt dat Charles geboren is.
De jeugd van Charles van Orléans was geen pretje. Iedereen dacht dat hij gestoord was (inclusief zijn eigen vader) omdat hij nooit lachte. Uiteindelijk had hij daar ook geen reden meer toe, zijn vader werd vermoord. Motto bij Eerste boek, Jeugd; Louis van Orléans, de vader Se j'ay aimé et on m'amé, ce a faict amours; je l'en mercie, je m'en répute bien heureux. Zo ik bemind heb en men mij heeft liefgehad, dan was dat het werk der liefde; daar ben ik liefde dankbaar voor, ik prijs er mijzelf gelukkig om. Louis van Orléans in een brief
Louis van Orléans was niet geheel trouw aan zijn echtgenote. Hij verwekte bij één van haar kamermeisjes een kind dat altijd de naam 'Bastaard van Dunois' heeft gehouden. Motto bij Eerste boek, Jeugd; Valentine van Milaan, de moeder Rien ne m'est plus, plus ne m'est rien. Niets rest me meer, alles is niets. Devies van Valentine van Milaan
Zoals er onder staat was deze spreuk het devies van Valentine, die haar echtgenoot verloor en daarna nooit meer een andere kleur heeft gedragen dan zwart. Sommige kamers van haar vertrekken waren helemaal bedekt met zwart, waarop deze spreuk geborduurd was. Motto bij Eerste boek, Jeugd; Bourguignons en Armagnacs La guerre est mon patrie, Mijn vaderland is strijd, mon harnois ma maison, mijn harnas is mijn huis, et en toute saison vechten is mijn leven
Het hele boek gaat over de oorlog van Frankrijk tegen Engeland. Maar ook binnen Frankrijk werd getwist om land. Tussen de Bourguignons (aanhangers van de hertog van Bourgogne) en de Armagnacs (aanhangers van de hertog van Armagnac) bijvoorbeeld. Motto bij Tweede boek, De weg naar Nonchaloir, Ballingschap Paix est un trésoir qu'on ne peut trop louer. De vrede is een schat die men niet genoeg loven kan. Charles van Orléans
Charles wordt in de oorlog gevangen genomen door de Engelsen die verwachten dat ze veel losgeld voor hem zullen krijgen. Frankrijk is echter blut dus slijt Charles zijn halve leven in strengbewaakte gevangenissen in Engeland. Motto bij Tweede boek, De weg naar Nonchaloir, Het gedachtenboek
Il n'est nul si beau passe temps Er is geen schoner tijdverdrijf
que de jouer à la Pensée. dan het gedachtenspel te spelen. Charles van Orleans
Eindelijk is Charles weer vrij, hij besluit om de rest van zijn leven te vieren. Hij houdt veel feesten en houdt zich bezig met zijn geliefde tijdverdrijf: dichten. Zijn gedichten schrijft hij op in zijn gedachtenboek, een boek dat niemand mocht lezen behalve hele speciale mensen. Samenvatting Het boek begint in 1394, bij de geboorte van Charles. De kleine hertog van Orléans wordt ten doop gedragen door zijn vader (Louis), zijn oom (Charles VI) die op dat moment koning van Frankrijk is, en de hertogen van Bourgogne, Berry en Bourbon (de ooms van Louis en Charles VI). Zijn moeder Valentine ligt nog uitgeput van alle vermoeienissen die een zwangerschap met zich meebrengt, in bed. Al zou ze bij krachten zijn, mee naar de kerk mocht ze niet, dat is tegen de middeleeuwse gewoonten. De koning van Frankrijk is geestelijk niet helemaal in orde. Hij heeft periodes van helderheid maar soms is hij ook helemaal in de war. Als hij bij Valentine op kraambezoek gaat na de doop is het weer eens zover, hij herkent zijn eigen vrouw niet eens en het lijkt of hij eerder een oogje heeft op de jonge moeder... De koningin, Isabeau, plukt handig de vruchten van de ziekte van haar man en regeert als hij weer eens een zwakke periode heeft, over Frankrijk. Ze doet dit met haar eigen ideeën in het achterhoofd, die vaak recht tegen de gedachten van haar man ingaan. Charles blijkt al snel een kind te zijn dat niet zo van wapens houdt, maar enorm verzot is op boeken. Al voordat hij kan lezen fantaseert hij erover. Voor zijn wapenlessen doet hij niet meer dan strikt noodzakelijk is. Het blijkt ook dat vader Louis een typische edelman is, hoffelijk, charmant, een dichter, maar ook iemand die vaak met allerlei hofmeisjes bezig is... Hij laat zijn oog in het speciaal vallen op een hofjuffrouw van zijn eigen vrouw. Ze verlaat al snel het kasteel maar krijgt toch een kind (Jean, graaf van Dunois) dat net zo opgevoed wordt als Louis' eigen kinderen. De bastaard van Orléans (zo laat hij zich altijd noemen) is zeer trouw aan het huis van Orléans en is, in tegenstelling tot Charles, wél een goede krijgsman. Louis van Orléans wordt in een hinderlaag gelokt en vermoord. Het volk denkt, door hersenspoeling van de andere hertogen, dat hij en zijn familie duivelskunstenaars waren en tegelijkertijd wordt Valentines familie (in Italië) van hetzelfde verdacht. Valentine dompelt zich in rouw en laat alle huisraad zwart maken. Overal staat de tekst 'niets rest me meer, alles is niets'. De sfeer is droevig en iedereen kleedt zich in het zwart. In die situatie is Charles dus al op jonge leeftijd het hoofd van het huis van Orléans. Hij trouwt zonder tegen zijn wil met zijn nicht Isabelle, kind van de koning en de koningin, die al eens getrouwd is geweest (met de koning van Engeland, als een soort verbond tussen de twee koninkrijken) en zij is veel ouder dan hij. Op zijn vijftiende wordt Charles vader en daar is hij erg verlegen over. Bij de geboorte van het kind, Jeanne, sterft Isabelle. Het is steeds oorlog en Louis van Orléans wist altijd goed welke partij te kiezen. Hij wilde desnoods in zijn eentje vechten maar Frankrijk overgeven aan de Engelsen, dat nooit. Charles is geen ervaren oorlogsvoerder en weet niet wat hij met de verdeeldheid in zijn land aanmoet. De ooms van zijn vader, de hertogen van Berry en Bourbon, worden oud en hebben geen zin meer in de oorlog. De hertog van Bourgogne papt aan met Engeland en Charles is radeloos. Er komt een grote veldslag (de slag bij Azincourt) tussen de troepen van Bourgogne, aangevuld met die van Engeland en de sterk verarmde troepen van Orléans en zijn bondgenoten. Ze verliezen de slag jammerlijk en Charles wordt als krijgsgevangene meegenomen naar Engeland. Zijn vrouw, Bonne, van wie hij, in tegenstelling tot Isabelle, wel hield, blijft alleen achter op het kasteel, samen met Jeanne. Charles wordt naar Engeland gebracht en slijt 25 jaar van zijn leven in verschillende kastelen daar, afgesloten van de buitenwereld. Als er een gesprek wordt gevoerd tussen hem en een bezoeker staat er altijd een lakei bij en brieven schrijven is niet toegestaan. Toch krijgt Charles wat berichten door uit Frankrijk. De toestand is er verschrikkelijk, zijn vrouw en kind (inclusief hofhouding) leven in armoede en hij hoort dat zijn lieve vrouw, Bonne, is overleden in een klooster. Jeanne sterft ook. Een broer van Charles zit ook gevangen in Engeland, en hij eist dat hij eerst vrijgekocht wordt (hij zat er namelijk langer dan hij). Als er dan eindelijk wat meer berichten doorkomen (middels een hond die een vriend meeneemt) verneemt Charles dat de maagd van Orléans, Jeanne d'Arc, samen met zijn halfbroer overwinningen, maar ook verliezen behaalt. De mensen in Orléans schrapen hun laatste centen bijeen en kopen hun hertog vrij. Charles is intussen een oude man geworden en zijn politieke rol, die hij nooit heeft gehad, is uitgespeeld. Er wordt een nieuw huwelijk gesloten. Charles trouwt met Marie van Kleef, een jonge vrouw. Zij moet echter niets hebben van de oude man aan wie ze uitgehuwelijkt is en houdt zich bezig met feesten. Charles heeft medelijden met haar, hij kan zich indenken hoe erg het is om met zo'n oude vent als hij is, getrouwd te zijn. Hij laat haar begaan. De naam Orléans wordt gezuiverd, en langzaam komt er weer meer geld. Charles praat met Marie en eigenlijk blijken ze toch wel op dezelfde golflengte te zitten. Ze begrijpen elkaar en ze geniet van zijn gedichten die hij schreef in Engeland en tijdens dichtwedstrijden die hij op zijn kastelen organiseert. Er wordt weer een dochtertje geboren, Marie. Charles is er helemaal mee in de wolken. Een paar jaar later komt er nog een kindje, Louis, een jongen dus, waarmee er weer een erfgenaam is. Kort daarop sterft Charles op zijn ziekbed. Zijn ogen waren slecht en hij ijlt. In zijn laatste koortsdroom ziet hij een woud, het woud der verwachting. Eindelijk, eindelijk ziet hij het licht waar hij zijn hele leven al naar zocht, en hij werpt zich er dol van vreugde in. Na zijn overlijden krijgt zijn vrouw Marie nog een laatste kind, Anne. Karakterbeschrijving en -ontwikkeling Charles VI: Koning van Frankrijk, hij lijdt aan geestelijke ziekten en speelt geen grote politieke rol in Frankrijk, wat eigenlijk wel wenselijk is.
Daal-en-Bergse brieven (1976) Mevrouw Bentinck. Onverenigbaarheid
van karakter & De groten der aarde (1978) Charlotte Sophie Bentinck. Onverenigbaarheid van karakter. Een ware geschiedenis (1978) Het licht der schitterige dagen. Het leven
van P.C. Hooft (1981) De wegen der verbeelding (1983) Berichten van het Blauwe Huis (1986) Schaduwbeeld of Het geheim van Appeltern. Kroniek van een leven (1989) Heren van de thee (1992) Transit (1994) Ogenblikken in Valois (1996) Zwanen schieten (1997) Lezen achter de letters (2000) Fenrir (2000) Sleuteloog (2002) Het dieptelood van de herinnering (2003) En nog veel meer! (De jaartallen verwijzen naar het jaar van de eerste druk.)
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden