1. Korte inhoud van het gelezen werk: VERTONERS: Lodewijk: een edelman, minnaar van Charlotte
Jan: een verlopen soldaat, vriend van Lodewijk
Een waard
Charlotte: een adellijke juffer
Konstance: de moeder van Charlotte
Klaar: de meid van Konstance en Charlotte
Een bode
Hans: de vrijer van Klaar
Fop: de broer van Klaar
Karel: een legerkapitein, zoon van Konstance
Hendrik: een winkelier
Joris: een kleermaker
Sofie: de vrouw van Karel
Lodewijk, een arme edelman, keert samen met Jan, een verlopen soldaat, terug naar zijn geboortestad Utrecht om zijn familie te zoeken. Lodewijk heeft op de Maliebaan een meisje gezien, waar hij verliefd op is geworden. Hij wil zich voordoen als een rijke graaf en zijn vriend wordt baron. Ze logeren in een herberg die tegenover het huis van Charlotte, het meisje, staat. Zij heeft ook stiekem een oogje op Lodewijk. Ondertussen krijgt de familie van Charlotte een brief, dat Charlotte’s broer Karel naar huis zal terugkeren om zijn vrouw voor te stellen. Lodewijk en Charlotte zijn van plan te trouwen, maar Charlotte is eigenlijk ook maar arm en Lodewijk en Charlotte weten dus niet van elkaar dat ze arm zijn. Zo worden hele scènes opgevoerd om maar te laten zien hoe rijk ze zijn en Klaar, de dienstmeid, verleidt de ‘baron’. Dan komt Karel thuis. Hij is zijn vrouw vooruit gereisd om te zien hoe de situatie thuis is. Konstance, de moeder van Charlotte, en Karel gaan dan Sofie, de vrouw van Karel, ophalen. Klaar en Charlotte blijven thuis. Ondertussen komt Jan ook nog. Als Karel en Konstance dan terugkomen, ziet Karel Jan en hij herkent hem als een van zijn gedeserteerde soldaten, die er zes maanden geleden met zijn beste paard vandoor ging. Jan wordt dan opgesloten en als Lodewijk langskomt moet ook hij alles bekennen. Hij vertelt zijn echte naam, Lodewijk van Kaalenhuizen, en hij blijkt een broer van Sofie te zijn. Dan komt ook uit dat Charlotte en Konstance ook arm zijn. Dat had Karel niet aan zijn vrouw verteld en het blijkt dus dat iedereen elkaar voorgelogen had. Jan wordt vrijgelaten en Karel is kapitein, dus die kan Lodewijk wel aan een officiersplaats helpen zodat hij later met Charlotte kan trouwen. Jan gaat dat met het geld van Karel naar de herberg om te betalen, maar hij gaat er met het geld vandoor….. Ik ontferm me wel over mijn geld en dat van jou, Voor zover er iets van over is. Ik blijf net zo lang lopen

Tot jij geen enkele macht meer hebt me op te laten knopen. Vaarwel, bedriegers, en ook u, heer kapitein! Gij wordt gegroet door mij, Baron van Schraalenstein. (laatste woorden van Jan) 2. Verantwoording van de keuze: waarom dat boek gekozen? Voor mijn leesdossier moet ik vier werken van voor 1880 lezen. Toen ik in de bibliotheek op zoek was naar een boek van voor 1880, vond ik dat al die boeken er maar saai en duf uitzagen. Dit boek echter niet. Het ziet er niet oud uit, waarschijnlijk omdat het volledig vertaald is. Ook is het een best dun boekje: het heeft maar 79 bladzijden. Het lettertype is ook niet heel erg klein. Als laatst leek het me leuk om een toneelstuk te lezen. Een toneelstuk leest toch anders dan een gewoon verhaal met standaard hoofdstukken. 3. Thematische aspecten: Het thema van het boek is bedrog. In het boek bedriegt iedereen elkaar. Het is natuurlijk al te zien aan te titel, maar in het boeken komen ook duidelijke voorbeelden naar voren, bijvoorbeeld: - Lodewijk en Jan doen net of ze van adel zijn: Lodewijk: Ik ben van plan voor graaf te spelen, Jij zult baron zijn, en wij zullen alles delen. Net als vroeger toen we geld verdienden met de kaart, En andere spelletjes. Maar wij moeten nu eerst van de waard
Bij wie we logeren, vertrekken naar een ander. Jan: Dan is het nodig dat ik ook mijn kleding verander. Lodewijk: Je kunt zo meteen naar een kledingverkoper gaan, En loop dan meteen even bij onze waard aan
Voor de bagage. Ik zal intussen op je wachten
In deze herberg; want die is beter, in mijn gedachten. Jan: Ik denk ook dat deze ons beter bevallen zal. Wat staat er op het uithangbord? De Gouden Muizenval? Maar à propos, wij moeten ook lakeien hebben, mijnheer, Vindt u het goed als ik die kerels contracteer, Met wie ik vanmorgen in onze herberg sprak? Uit dit stukje blijkt dus dat Lodewijk en Jan zich willen voordoen als graaf en baron, en ze willen wat kerels uit de herberg contracteren om lakei te spelen. - Ook Klaar en Charlotte doen net of ze rijk zijn: Lodewijk: Vertel me nu eens hoe die juffrouw heet, m’n lieve meid. De dame die hier net was; ik heb nooit van mijn levensdagen
Een mooier plaatje gezien. Klaar: Zij schijn u te behagen? Het is geen wonder: ze is het puikje van de stad, En haar moeder bezit een hele grote schat. Aan elke vinger kan ze wel een vrijer krijgen. Ze is van hoge adel. Maar, mijnheer, laat ik maar zwijgen: Ze is hier overal bekend. Vraag maar aan iedereen. Lodwijk: Bezit zij zo’n grote schat? Klaar: Ja buitengemeen. Haar kapitaal is groot.<< Maar flink belast met schulden>> Ze maakt zich niet druk om honderdduizend gulden: Men zegt dat er haast geen eind komt aan haar geld en goed, En ze is, zoals ik zei, van heel oud adellijk bloed. En tegen u gezegd, ze zou heel graag willen trouwen, Daar ben ik zeker van. Maar nu zwijg ‘k voor het me gaat berouwen.
4. Cultuurhistorische aspecten: Waaraan merk je dat het boek in die bepaalde tijd geschreven is? De 1e druk is in 1714 geschreven, dit is een volledige vertaling van die 1e druk. Je merkt dus vrijwel niets meer dat het boek in 1714 geschreven is. Wel staat er aan het begin van het eerste bedrijf (het eerste hoofdstuk) een stukje van het begin van de originele tekst van Het Wederzijds Huwelijks Bedrog
Verder is er weinig te merken aan de taal. Af en toe staat er nog een oud-Nederlands woordje tussen, maar de betekenis staat er dan altijd bij. Toch kun je wel merken dat het verhaal zich vroeger afspeelde. Dat merk je aan dingen zoals: ze betaalden met muntstukken, hadden geen auto’s, geen elektrisch apparatuur enz. 5. Verhaaltechnische aspecten Plaats: Het verhaal speelt zich af zoals het in het boek staat: De eerste en derde Toneelen (eerste en derde bedrijf) vertoonen een ‘ Straat voor de huizen van Konstance en den Waard, die tegens malkander overstaan; de tweede, vierde en vijfde Toneelen eene Kamer in het huis van Konstance te Utrecht. Tijd: De tijd waarin het verhaal zich afspeelt is ongeveer één dag, ook dit staat vooraf in het boek vermeld: De geschiedenis begint voor de middag en eindigt des Avonts ten negen uuren. Schrijfstijl: Het verhaal is chronologisch geschreven. Wel is er één flash-forward. Als Jan en Klaar samen zijn, houdt Jan allemaal verhalen op over hoe het zal zijn als zij getrouwd zijn en ze barones wordt. Er is geen sprake van versnelling of vertraging. De verhaalfiguren: Lodewijk en Charlotte: Lodewijk van Kaalenhuizen is een arme Utrechtse edelman, die zich voordoet als de rijke graaf van Habislouw. Alleen een rijk huwelijk kan hem er bovenop helpen. Hij wordt verliefd op Charlotte en hij denkt dat zij heel rijk is. Zij blijkt echter ook heel arm te zijn. Jan en Klaar: Jan is een verlopen soldaat, die ooit is gedeserteerd en een vriend van Lodewijk is. Hij doet of hij baron van Schraalenstein is. Hij is nieuwsgierig, avontuurlijk en kritisch. Klaar, de brutale meid van Konstance en Charlotte, drijft de spot met onder andere Charlotte en doet haar vaak na. Eigenlijk zou ze met Hans trouwen, maar haar liefde voor hem is niet zo sterk, anders zou ze geen affaire met Jan hebben. Karel en Sofy: Karel is kapitein in het leger ze zlen treedt vaak op als reddende engel van de familie door geld te sturen. Zijn vrouw Sofy speelt nauwelijks een actieve rol. Konstance: Konstance is de moeder van Charlotte. Ze wil graag haar dochter laten trouwen met een rijke man, omdat ze zelf zo arm zijn geworden.
Situaties: Er zijn vijf bedrijven en dus ook vijf situaties. De eerste situatie is op straat, waar Charlotte en Lodewijk elkaar een beetje leren kennen. De volgende situatie is in het huis van Charlotte en Konstance, waar iedereen net doet of hij rijk is. De derde situatie is een beetje hetzelfde als situatie twee, alleen dan op straat. De vierde situatie is weer in het huis, als Karel weer thuis is. De slotsituatie is ook in het huis en dan komt alles uit en is er een happy end. Vertelwijze: Het verhaal is een toneelstuk en het is dus in een wisselend perspectief geschreven. Om de beurt spreekt een persoon in de ik-vorm. 6. Evaluatie Hoe vond ik dit boek? Ik vind het een redelijk boek. Het is niet echt een boek waarvan ik zeg dat ik het voor mijn plezier in mijn vrije tijd zou gaan lezen, maar het is een heel geschikt boek om voor je lijst te lezen: niet te lang, niet te moeilijk, niet te saai. Het verhaal heeft weinig tot geen indruk op mij gemaakt. Wel komt duidelijk in het boek naar voren dat eerlijkheid het langst duurt, en dat bedrog niet goed is. De passage die mij het meest aanspreekt is Klaar. Klaar is de dienstmeid van Konstance en Charlotte. Ze spreekt mij het meest aan omdat ze precies zegt wat ze denkt. Soms komt is dat wel grappig. Door die leuke uitspraken van Klaar, spreekt zij mij het meest aan. Ik zou dit boek een ander niet aanraden om gewoon zomaar te lezen, maar als je een boek moet hebben uit de achttiende eeuw voor je leesdossier is dit een hele goede optie.