1 Uitleg over de belangrijkste passage. In het eerste stukje krijgt de Ik persoon te horen dat haar zusje is overleden. Haar zusje lijdt al een lange tijd aan eetstoornissen en voelt zich depressief. Ze reist dan het hele land door met de trein. Als ze ‘s nachts ergens op een station zit belt ze de Ik persoon altijd op om te vragen of ze haar op komt halen. Toen de telefoon om zes uur ‘s morgens ging dacht de Ik persoon ook dat het haar zusje was, maar dit maal was het haar vader. Die deelde haar mede dat haar zusje van een flatgebouw was afgesprongen en dat ze dood was. Vanaf dan begint de omkeer is het boek. Voor het bericht verteld de Ik persoon over vroeger en hoe het leven toen was. In het tweede stukje herinnert ze zich het moment toen haar vader belde en wat ze altijd deed als haar zusje haar weer eens opbelde. Ze vraagt zich ook af waarom haar zusje niet heeft gebeld. 2 Samenvatting. Aan het begin van de jaren tachtig pleegde het jongste zusje van Renate Dorrestein zelfmoord. Jaren achtereen heeft zij deze gebeurtenis verdrongen; ze vermeed zelfs zorgvuldig de woorden 'Mijn zusje pleegde zelfmoord' uit te spreken en ook in haar romans zijn hierop geen openlijke toespelingen te vinden. Totdat zij in haar Keefmanlezing, eind 1987, plotseling de ban brak. Mogelijk dat dat 'waagstuk' tevens de aanzet geweest is tot het boek Het perpetuum mobile van de liefde, waarin zij, op vierendertigjarige leeftijd, haar memoires schrijft, die vooral blijken te gaan over de dood van haar zuster en (vooral) over de manier waarop zij die heeft verwerkt. Of beter: niet heeft verwerkt. Het perpetuum mobile van de liefde is het eerste echte felle boek van Dorrestein. Ze trekt fel van leer tegen de 'sociale norm', d.i. tegen alles wat wij vanzelfsprekend vinden, maar wat in de regel de vrouw verplicht haar vrouwelijke ervaring weg te stoppen of te sublimeren. In naam van de 'liehiefde' gebeurt veel en in de regel is dat weinig verheffend. Behalve in een tweetal case-histories: de levensgeschiedenissen van haar gekke buurvrouw Lydia en van Godelieve Ochtendster. Beiden ervaren vooral tot hun schade hoezeer de liefde een 'leugenachtige notie (is) die dient om vrouwen in het gareel te houden, mannen te ontslaan van elke vorm van betrokkenheid, en kinderen vanaf hun eerste oerschreeuw te drillen in het onontkoombare perpetuum mobile ervan: waar elders dan in het gezin kan men waarnemen hoezeer mannen en vrouwen geschapen zijn voor elkaars geluk?' Een van de ontwikkelingen die Dorresteins betoog aangeeft, is het geleidelijke besef dat je je eigen inbreng in de loop der dingen gemakkelijk overschat. Vooral op het moment dat haar zuster van een torenflat sprong, is haar dat duidelijk geworden. Dat vooral heeft geleid tot de problemen die zij ondervond bij het verwerken van deze dood: vanaf die dodelijke sprong zag zij zichzelf van het ene op het andere moment tot een onbelangrijke passant gedegradeerd en dat kon zij niet verdragen.
3 Personages. a) De Ik persoon (Renate Dorrestein), Is een vrouw van ongeveer 28 jaar als haar zusje komt te overlijden door zelfmoord. Dit trekt ze zich erg aan en denkt dan dat het haar schuld is geweest. Renate Dorrestein en Mare waren de enige uit het gezin die goed met hun zusje konden opschieten. Mare, is de oudste zus van de drie en zij wordt non. Mare kon redelijk goed met haar zusje opschieten. Lydia, is de buurvrouw van Renate en zorgt voor haar vader en moeder want die hebben problemen. Lydia maakt alles van dichtbij mee. b) In het verhaal komen maar weinig personages voor, waar echt veel over verteld wordt. Ik kan me het beste inleven met de schrijfster, Renate Dorrestein. Ik kan me goed voorstellen hoe moeilijk het zal zijn om je zusje te verliezen, door zelfmoord. Je kan dan schuldgevoelens krijgen en een hoop vragen blijven onbeantwoord. De schrijfster schrijft haar gedachten in dit boek van haar af. 4 Motieven. Een motief in het boek zijn de eetstoornissen. Door de eetstoornissen komt ze uiteindelijk in een psychiatrische inrichting terecht. Nadat ze hier uitkomt gaat het nog niet beter met haar. Ze blijft maar eten en komt niets aan. Als het uiteindelijk niet meer wil pleegt ze zelfmoord door van een flat af te springen. 5 Thema. De zelfmoord van het zusje van Renate Dorrestein heeft grote invloed op haar leven. Hierover wordt in het boek verteld, ze vraagt zich af hoe dit heeft kunnen gebeuren. 6 Opvallende zaken. In het boek wordt er verteld door Renate Dorrestein. Er wordt continu gebruik gemaakt van een Ik perspectief. Soms komt er lang het woordje ik niet in voor, want dan verteld ze iets. Renate Dorrestein wil in dit boek vertellen over de dood van haar zusje. Op bladzijde 1 t/m 28 wordt er verteld over het leven van voor de dood van haar zusje en hoe het er vroeger aan toe ging thuis. Vanaf bladzijde 29 t/m 58 gaan over de tijd dat Renate Dorrestein te horen krijgt dat haar zusje is overleden en de maand daarna. Hierin komen af en toe wat flashbacks voor. Hierin wordt dan een herinnering opgehaald zoals het voor de dood ging. Vanaf bladzijde 58 t/m 108 wordt er verteld over het leven na de dood met ook hier af en toe een flashback. Vanaf bladzijde 108 tot het eind geeft ze een samenvatting en haar mening op de dood. 7 Eindoordeel. Ik vind het perpetuum mobile van de liefde een boek met zowel voor- als nadelen. Voordelen vind ik dat het een goed ‘verzonnen’ verhaal is omdat je het als schrijfster maar moet durven en willen om een boek te schrijven over de dood van je zusje. Een nadeel van het boek is dat het moeilijk geschreven is je kan er moeilijk een verhaal in vinden. De gedachten komen er niet goed uit, ik denk dat er meer in had gezeten. Het verhaal was boeiend omdat het verhaal goed was alleen kwam dat er niet altijd even goed uit. Als je dit soort problemen in je naaste omgeving meemaakt is dit een goed boek om te lezen. Je weet dan wat de familie van het slachtoffer doormaakt en kan je er zo rekening mee houden. Ik zou het boek een 7,5 geven. Een recensie over het boek. Matthias Kooij: 'De lezer wordt door dit alles niet wijzer dan de schrijver en staat even machte-loos, alleen ervaart hij dat als onterecht, omdat hij vermoedt dat de schrijfster meer diepgang had kunnen bieden als zij zichzelf minder centraal gezet had. Ga eens opzij, zou men de schrijfster willen vragen, zodat ik het arme meisje zelf ook kan zien.'(NRC Handelsblad, 11-11-1988) Koos Hageraats: 'In de vorm waarin dat verhaal nu is verschenen, wordt de ontroering van de lezer overheerst door te veel misplaatste woede van Renate Dorrestein.'(De Tijd, 25-11-1988)