Het negende uur door Pieter Nouwen

Naamschrijver: Pieter Nouwen
Titel: Het negende uur, het boek heet zo omdat omtrent het negende uur Jezus aan het kruis is gestorven. In dit boek gaat er ook een man dood op hetzelfde uur. Uitgever: THOTH Jaar: 1997
Genre: metafysische detective
Thema: Het thema van dit boek is zonde en schuldbesef. En door alles heen het geloof dat Jezus Christus aan het kruis is gestorven voor onze zonden. Het schuldbesef van Edward Schneider komt eigenlijk nooit zo naar voren tot helemaal aan het eind waar hij zijn hele leven eigenlijk weer ziet en dan pas beseft wat hij eigenlijk allemaal heeft gedaan. Een citaat op bladzijde 186: ‘Ik begrijp niet dat hij mag bestaan.’ Zegt Vera dit over mij? Ik wil naast de divan knielen, maar dan moet ik opstaan en me omdraaien. Dat durf ik niet. Ik wil me schuldig voelen en kan het niet. Mag ik bestaan?’ Motto: Er zijn drie motto’s in dit boek: 1e ‘Ivo de Wijs zong ‘Eli Eli, Eli Sabbatani’ op de melodie van ‘Jajaja wij willen willen willen’ 2e ‘Ik sta in de Matthäus-Passion een verhaal te vertellen. Het is een goed verhaal, dramatisch en zorgvuldig opgebouwd. Maar ik weet niet of het zo belangrijk is dat het de heilsboodschap is. Het vertellen van het lijdensverhaal is op zichzelf geen religieuze daad. Oneerbiedig gezegd: het lied van Louis Davids over het hondje van Dirkie, waarbij het noodlot ook afwendbaar is, veroorzaakt een zelfde ontroering. 3e ...und soll wie alle Music, also auch des General Basses Finis und Erd Ursache anders nicht, als nur zu Gotte Ehre und Recreation des Gemüths seyn. Wo dieses nicht in Acht genommen wird da ists keine eigentliche Music sondern ein Teuflisches Geplerr ind Geleyer. De eerste twee beweren dus dat er helemaal geen geloof nodig is om de Christusrol te zingen, maar dit haalt Bach in het derde stukje dus helemaal onderuit door te zeggen dat als je de boodschap en de verlossing van het evangelie niet ziet, je de Matthëuspassie dus niet tot Gods eer kan zingen. En zo is het ook met de Bijbel zo. Motieven: Het eerste motief is muziek, en dan natuurlijk vooral de Mattheüspassie. Schneider bereidt zich in zijn leven voor op zijn Christusrol. Wat mij vooral opviel is dat de naam van Jezus zonder hoofdletter wordt geschreven. Ik denk dat dit is omdat Schneider niet gelovig is. Ook wordt er aan de andere kant van dit verhaal beschreven hoe J.S. Bach de Mattheüs passie maakt, waarbij hij veel gebruik maakte van de getallensymboliek. Het tweede motief is lijden. Eerst als het lijden van Christus wordt beschreven en als tweede beschrijft Schneider zichzelf als een martelaar van de kunst. Het derde motief is de tegenstelling geloof-ongeloof. Heel duidelijk komt dit naar voren via de Mattheüspassie. Het wordt gecomponeerd door een zeer gelovig man die het muziekstuk met veel respect behandelt, en een paar honderd jaar later moet een zeer ongelovig man de Christusrol spelen van hetzelfde muziekstuk. En als laatste motief is denk ik wel De zoektocht naar de dood van Edward de duidelijkste. Door het hele boek door wordt er telkens weer verteld over de rechercheur, zonder naam overigens, die door middel van bezoeken aan de ‘vriendenkring’ van Schneider de moordenaar zoekt, maar het lukt hem uiteindelijk niet. Hierdoor is de dood van Schneider nog een mysterie en kan het door iedere lezer individueel worden aangevuld, denk ik dan. Wel grappig vind ik het terugkomende eten van de rechercheur, keer op keer besteld hij een zalmsalade met een biertje. Dat is niet echt een motief, maar wel vermeldenswaardig. Vertelperspectief: Het perspectief verschilt in het verhaal. In de stukken met Bach erin is er vooral het personale perspectief, in de overige hoofdstukken is er vooral de ik-verteller, waarbij de rechercheur de ‘ik’ is. Ruimte: De theekoepel waar Edward wordt gevonden is erg van de bewoonde wereld af en eenzaam, en dat is eigenlijk wat Edward zelf ook was. Het concertgebouw, waar Edward de Christusrol mag zingen. Hoofdpersoon: Edward Schneider is een man van midden dertig die van beroep zanger is (basbariton) Vlak voordat hij sterft mag hij de Christusrol zingen van de Mattheüspassie. Om hem heen vindt niemand hem eigenlijk aardig, omdat hij erg grof en zelfingenomen is. Zo vindt hij zijn eigen doorbraak eigenlijk tien jaar te laat, omdat hij altijd al zo goed kon zingen. Hij wordt in dit boek eigenlijk vergeleken met Jezus, omdat hij ook twaalf volgelingen heeft en ook een soort laatste avondmaal. Het belangrijkste is dat hij ook rond het negende uur stierf.