Het lied en de waarheid door Helga Ruebsamen

Analyse ‘Het lied en de waarheid’ Boek: Het lied en de waarheid
Schrijfster: Helga Ruebsamen
Uitgever: Contact, Amsterdam/Antwerpen
Eerste druk: september 1997
Gebruikte druk: 17e drukoktober 2001
Aantal bladzijden: 396 Titel Ik denk dat de titel terugslaat op het verschil tussen fantasie en de waarheid. De hoofdpersoon van het boek heeft een grote fantasie en leeft ook vaak in haar eigen fantasiewereld. Die wereld is mooi en daar zijn geen problemen. Daarom denk ik dat ‘het lied’ daarop terugslaat. Een lied is tenslotte iets moois en goeds. ‘De waarheid’ is de realiteit, de echte wereld met alle problemen daarin. Ook zou je kunnen zeggen dat ‘het lied’ Nederlands-Indië is en ‘de waarheid’ Europa. Louise’s ouders komen tenslotte oorspronkelijk uit Europa en een groot deel van haar familie woont daar. Het lied is dan Nederlands-Indië omdat dat voor Louise een ideale plaats is maar haar verblijf daar niet voor eeuwig is. Net als een lied houdt het op. Motto Er zit geen motto in het boek.
Thema De thema’s die je in het boek terugziet zijn het leven in Nederlands-Indië, kinderleven en verlies. Het verlies dat er in voorkomt is het verlies van onschuld en het verlies van Nederlands-Indië als woonplaats. Motieven Een motief in het verhaal zijn de vogels. Die brengen zowel geluk als ongeluk. Louise ziet de brieven die haar vader krijgt als vogels. Als haar vader die brieven krijgt is hij vaak verdrietig en door Louise worden ze dus gezien als brengers van het ongeluk. De grote vogel de Garoeda brengt juist geluk. Daarom willen ze alleen naar Europa toe met de boot die ‘Garoeda’ heet. Uiteindelijk blijkt dat voor Louise in Europa niet te helpen bij het krijgen van geluk. Een ander motief dat in het boek voorkomt zijn geheimen. In het boek komen veel geheimen voor. Sommige van die geheimen worden in het boek helder, maar sommige ook niet. Zo kom je er in het boek bijvoorbeeld niet achter wat nu de echter verwantschap is tussen Tinka en Louise. Ook weet je niet of het kind van Aleida echt van Louises vader is. Een ander geheim dat in het boek voorkomt is de relatie tussen Louises moeder en Felix. Dit wordt wel helemaal duidelijk gemaakt. Een geheim dat voor de lezers wel duidelijk wordt maar voor sommige personages in het boek niet is dat Louise de nachten doorbrengt met de inheemse bevolking van Java. Zo zitten er nog veel meer geheimen in het boek. Tijd In het boek wordt verteld over de tijd tussen 1938 en 1945. Over sommige periodes wordt er heel uitgebreid verteld en over andere periodes minder uitgebreid. Zo neemt het eerste deel waarin verteld wordt over de periode Van 1938 tot maart 1939 160 bladzijden in beslag terwijl in het derde deel in 124 bladzijden over de periode van zomer 1939 tot maart 1942 wordt verteld. De lengte in bladzijden staat dus niet in verband met de lengte van de periode waarover verteld wordt. Het verhaal wordt over het algemeen chronologisch verteld. Het wordt verteld door Louise die al ouder is waardoor het verhaal dus eigenlijk in het verleden afspeelt. In het verhaal zie je dan ook vooruitblikken naar dingen waar ze later achterkomt en dingen die er in haar latere leven hebben afgespeeld. Er zitten dus vooruitwijzingen in. Ruimte Het verhaal speelt zich globaal op vier verschillende plaatsen af. Het speelt zich af op Java, bij Louises opa op Bali, op de boot naar Europa en in Europa. Het natte en koude Europa hoort bij een ongelukkige Louise en het warme Java hoort bij een vrolijkere Louise. Personages Louise Benda
Louise is de hoofdpersoon van het boek. Ze is een round character. Louise is aan het begin van het boek ongeveer vijf jaar oud en aan het eind van het boek ongeveer elf jaar oud. Ze heeft blonde krullen. Het lijkt in het boek vaak of ze slechte ogen heeft, omdat ze niet alles scherp ziet. Louise heeft een grote fantasie en sluit zich vaak in haar fantasiewereld op. De nachten brengt ze door bij de plaatselijke bevolking zonder dat haar ouders dat weten. Ze houdt van de verhalen die de ‘nachtmensen’ haar vertellen. Ze is eigenlijk een beetje een buitenstaander
Haar wereld verandert als ze met haar gezin naar Europa vertrekt. Ze merkt dan dat het leven moeilijk is. Om alle veranderingen toch aan te kunnen splits ze zich op in 2 personen. De vader van Louise

De vader van Louise heet Cees Benda. Hij is veel aan het werk. Eigenlijk is hij in het verhaal niet zo belangrijk omdat hij zo veel weg is. De moeder van Louise
De moeder van Louise het Heleen. Ze is geboren in Indië. Ze is lang en dun en heeft lichtblond krullend haar. Ze heeft veel levenslust en verveelt zich vaak door de vele theevisites. Ze houdt van zwemmen en lezen. Haar relatie met haar man is niet zo goed omdat hij het te druk heeft met zijn werk. Ze gaat ook vreemd met zijn halfbroer, Felix. Na de geboorte van Simon, het broertje van Louise heeft ze minder aandacht voor Louise. Ze vindt het niet prettig om naar Europa te gaan. Heleen is wel een round character want ze veranderd in de loop van het boek. j
Tante Margot
Tante Margot is mollig en breed en heeft een donkere bos haar en een goudbruine huid. Tante Margot is verpleegster in de kliniek waar de vader van Louise werkt. Ze wordt beschreven als geduldig en lief. Felix
Felix wordt beschreven als erg actief en aardig. Hij speelt graag met Louise en verteld haar ook veel verhalen. Felix is een halfbroer van de vader van Louise. Tinka
Tinka wordt beschreven als heel mooi met erg lang haar en een rond theekleurig gezicht. Ze is 7 jaar ouder dan Louise en ze is volgens ‘opa Bali’ zijn dochter en dus een tante van Louise. Tinka heet eigenlijk Christina maar wordt Tinka genoemd. Tinka is danseres. Oma mimi
De moeder van Cees Benda. Ze is een Joodse vrouw uit Duitsland. ‘Opa Bali’ De opa van Louise woont op Bali. Hij is groot. Hij zegt dat Louise maar moet zingen als ze niks zegt. De nachtmensen
De nachtmensen is de naam die Louise geeft aan de inheemse bevolking van Java omdat ze ’s nachts vaak bij hen is. De nachtmensen lachen veel en vragen niets. Ze zijn vrolijk en praten veel. Perspectief Het verhaal wordt verteld vanuit een ik-perspectief. Het wordt verteld vanuit Louise Benda. Zij vertelt het als ze zo’n 50 jaar ouder is dan in het begin van het boek. Het commentaar dat een verteller normaal op gebeurtenissen in het verhaal heeft zit er niet in.