Inleiding Ik heb voor ‘Het leven uit een dag’ gekozen omdat ik er veel over gehoord had. Toen ik het onderwerp (het hele leven in een dag) had gehoord, leek het me wel leuk om het boek te lezen. Het idee vond ik erg origineel. De vraag die ik mezelf stel is: Wat zijn de verschillen en overeenkomsten van de wereld in dit boek en de realiteit? Hoofdstuk 1 Benny Wult wordt geboren vlak voor dat de zon opkomt. Als zijn grootvader allang weg is om bij het strand de zon te bekijken, wordt Benny groter en gaat naar school. Daar leert hij alles wat hij nodig zal hebben in het korte leven. Als Benny uit school komt is hij al geen kind meer. Hij gaat in het leger. Als hij daarna een meisje in een bar ontmoet, Gini Trades, raakt hij op slag verliefd. Na een tijdje gepraat te hebben gaat Benny met haar mee naar haar studentenhuis. Hij bekijkt haar lichaam, en ziet het langzaam aan het lichaam van een vrouw worden. Als ze er klaar voor is gaan ze met elkaar naar bed, en Benny beleefd het mooiste moment in zijn leven. Hoewel het niet gebruikelijk is, blijven ze daarna hopeloos verliefd op elkaar. In hun wereld, waar herhaling alleen iets is van de Hel, is dit ongepast. Ze besluiten dat ze alles vaker willen doen, en voor altijd samen zijn. Ze moeten dus in de hel terecht zien te komen. Hiervoor vermoorden ze een oude blinde man. Na een kort proces, en het geboren en weggenomen worden van hun kind, worden ze beiden ter dood veroordeeld in de electrische stoel. Als Benny wakker wordt in de hel, begrijpt hij er niets van. De wereld is hetzelfde, alleen veranderen de huizen niet steeds. Benny ontmoet de blinde man, die hem laat werken in de prostitutie. Gini is ontvindbaar. De blinde man zegt dat zij ook in de prostitutie werkt, anders zou ze moeilijk kunnen overleven. Benny blijft naar haar zoeken, tot hij op een avond Gini voelt en hoort en ze met elkaar naar bed gaan. Daarna beseft Benny dat het een engel was, en hij begint het te begrijpen: ‘Ik was er niet zo bij’ , zei Gini na de moord, en dat klopte. Ze had die moord niet met hart en ziel gepleegd, dus was ze ook niet in de hel gekomen. Benny moet voor eeuwig herhalingen meemaken in de Hel, terwijl Gini de eeuwige rust geniet in de hemel. De blinde man lacht hem uit; ‘Morgen weer een dag.’ Hoofdstuk 2 Het boek speelt zich af in een dag, vanaf vlak voor zonsopgang tot in de vroege avond (Benny’s leven) en dan in normaal tempo van dag tot dag (De hel). De stad wordt wel beschreven maar de naam wordt niet genoemd. De stad is een capitool, veranderd steeds, en is erg groot, druk en zakelijk. Het boek heeft negen hoofdstukken, elk ongeveer 20 bladzijden lang. Het boek heeft in totaal 199 bladzijden.
Hoofdstuk 3 De Volkskrant: De recensent lijkt zelf schrijver of dichter, hij gebruikt ‘dure’ woorden, zoals bijv. ‘Tandloze tijd’, en ‘voedselinname’. Hij doet alsof hij Van der Heijden persoonlijk kent, hij komt constant terug op diens persoonlijkheid. Hij vergelijkt de hel met onze realiteit, dat vind ik erg goed opgemerkt. Hij schrijft; ‘Alles wat hij verzint weet hij voor de lezer steeds bijna tastbaar op te roepen’. Dit beschrijft erg goed Van der Heijden’s stijl, Het boek leest erg makkelijk weg. Hij merkt ook op dat het een beschrijvend verhaal is van die wereld, en dat het verhaal van Benny en Gini eromheen gemaakt is om het een geheel te maken, en dit klopt eigenlijk ook wel, het boek is eigenlijk twee aparte verhalen; een fantasy-verhaal en een liefdes-verhaal. Toch vind ik dat de recensent de schrijver iets te veel looft. Over de uitmatige sexverhalen in het boek zegt hij niets, maar ook niet over het intrigerende einde, wat ik zelf het beste van het boek vind. NRC Handelsblad: De recensent schrijft ‘Van der Heijden kent geen liefde, geen haat, geen bewondering, geen verdriet, geen trouw, geen wrok, geen intimiteit’. Dit vind ik dus helemaal niet kloppen. Het hele boek gaat over liefde, het verdriet van het gemis, en de intimiteit. Hij schrijft later ook ‘Het duo voelt niets, geen berouw, geen spijt, geen twijfel. Ze zijn nooit vrolijk of treurig. Al het menselijke is hun vreemd’. Dit vind ik wel kloppen, hier heb ik mij nogal aan geergerd tijdens het lezen. Deze recensent schrijft meer over het thema; herhaling. Hij merkt goed op dat alle personages herhaling iets van de hel vinden, in het boek is uitgezonderd van de hoofdkarakters maar een iemand die het wel de moeite waard vind dingen te herhalen; een jongen op Benny’s school. Hij zeurt over Van der Heijden’s herhaling van dingen, maar hij zegt juist dat het thema ‘herhaling’ de kracht van het boek is. ‘A;s de doodstraf voltrokken is beland het meisje om nog onduidelijke redenen in de hemel…’ Dit klopt niet. Er wordt erg uitgebreid op de laatste pagina’s uitgelegd waarom zij wel in de hemel is gekomen. Misschien moet de recensent nog maar eens het boek lezen, en dan al zijn opmerkingen nog eens overzien. Hoofdstuk 4 Van der Heijden schrijft erg verhalend, en mystiek. ‘De oude man droeg een donkere bril, maar hij was niet blind’. (blz 9) Hij beschrijft de gedachtenspinsels van de hoofdpersoon, ‘Nu al drong het straatbeeld door alle ramen in vloeibare vorm de auto binnen.’ (blz 236) en de omgeving beschrijft hij uitgebreid en poetisch. Hij gebruikt veel metaforen ‘een schuimspoor van tere belletjes, dat was ongeveer wat die vochtig kus achterliet…’ (blz 83) en personificaties ‘al wilden haar handen dat wel zo..’ (blz 83). Hij schrijft precies op wat de hoofdpersoon ziet en denkt, niet meer en niet minder. De monologen zijn standaard, hoewel de personen wel kalm en ouderwets praten. ‘Tast u toe, meneer Wult. Uw tijd is beperkt’ (blz 143) Het taalgebruik is ietwat ouderwets, maar wel mooi. Je leest heel gemakkelijk door het boek heen, omdat hij zo goed beelden oproept. ‘Aan de korte zijde van de bar, vlak bij de ingang, nam een man ongeduldig een slok van zijn bier’ (blz 33). Alles wordt realistisch gemaakt, en je ziet het zo voor je. Het enige wat ik onrealistisch beschreven vind is de liefde tussen Benny en Gini. Het is erg raar, en ik begrijp niet dat ze voor zo’n liefde in de hel willen komen. Het is niet intens genoeg, en het lijkt meer een obsessie dan een liefde (tenminste van Benny’s kant). Conclusie Het hele boek draait om de rendez-vous van Benny en Gini. Al vanaf het begin van het boek leeft Van der Heijden ernaartoe. Ze moeten elkaar weerzien, en dan kan hun leven samen beginnen. De spanning wordt steeds verder opgebouwd, tot de ontknoping, die pijnlijk goed is. Ik vind het boek erg mooi geschreven, en het verhaal heel origineel. Ik vind het alleen zonde dat er zoveel seks in voorkomt, het is erg overdreven. Het boek gaat over liefde. De liefde tussen Benny en Gini, enhun weigering om dit op te geven. Het gaat ook over de drang naar herhaling, die elk mens in zich heeft. Als je iets doet wat je heel leuk vind, wil je het nog een keer doen. Jammer genoeg gebeuren ook dingen die je niet leuk vind soms vaker. De wereld van Van der Heijden is dus in sommige opzichten ook wel aantrekkelijk. Alleen mis je ook te veel. Je mist je jeugd, je ervaringen die je in je loop van je leven maakt. Het is wel jammer dat je door herhaling sommige dingen niet meer waardeert. In het boek gaan tientallen mensen een reis maken naar het strand om de zon te zien. Wij klagen vaak over te veel of te weinig zon, misschien zouden we eens naar de schoonheid en het magische van alles moeten kijken. Antwoord op de vraag ‘Wat zijn de verschillen en overeenkomsten van de wereld in dit boek en de realiteit?’ : Een paar van de kenmerken heb ik boven al opgeschreven. De waardering is anders, als je weet dat je het nooit meer over kan doen of nog een keer kan zien, dan waardeer je het veel meer. Je koestert de momenten die je meemaakt, in plaats van dat je ze verwaarloost. De overeenkomsten zijn dat bijvoorbeeld de stad zo erg veranderd, dat niemand op niemand let, dat er over de jeugdliefde wordt gegrapt en het verwaarloosd wordt. Er zit hier ook een ‘moraal in het verhaal’; waardeer de dingen. Kijk om je heen alsof je alles voor het eerst ziet. Doe alles alsof je het daarna nooit meer kan doen, en maak alles een unieke ervaring. Het boek is eigenlijk een lichtelijk overdreven samenvatting van het leven. Alle belangijke punten uit het leven komen er in voor. Literatuurlijst Van der Heijden, A.F.Th

Het leven uit een dag
Amsterdam, Querido
Derde druk 1988, eerste druk 1988.