A.F.Th van der Heijden, het leven uit een dag

Onderdeel 1: 'Zakelijke gegevens'

Adrianus Fransiscus Theodorus (Adri) van der Heijden, ook wel bekend onder zijn initialen A.F.Th van der Heijden, of Patrizio Canaponi.

Het leven uit een dag, vijfde druk (1998), Querido, Amsterdam, (eerste druk: 1988)

Filosofische roman, mysterie

 

Onderdeel 2: 'Samenvatting'

Het verhaal neemt ons mee in een nieuwe wereld, waar onze aarde als 'hel' wordt beschouwd. In deze wereld gebeuren alle 'grote' gebeurtenissen maar een keer. Dit gaat over gebeurtenissen als zwangerschap, gemeenschap hebben, dronkenschap, lessen op school, het dragen van verschillende kleren. Daarna sterven de mensen, en komen ze in de hemel of in de hel. De hemel is een plek die heel erg kort en onherhaalbaar is, maar wel in perfecte vorm. De hel is een plek van herhaling, mensen verouderen niet, alles wordt tot vervelens toe herhaald.

Een leven duurt in deze wereld gemiddeld 18 a 20 uur. In deze uren groeit een baby op tot een bejaard persoon, eet slechts drie keer en is voor de ochtend eindigt al minstens twaalf jaar gegroeid.

Benny Wult wordt geboren in deze wereld, hij groeit op in een paar minuten, en gaat na een uur al als jongentje naar school. Daar krijgt hij te horen dat hij alle lessen maar een keer kan volgen en voor het einde van de ochtend al eindexamen heeft gedaan. Als ze gevorderd zijn in leeftijd, krijgen ze biologieles over het lichaam. Daar wordt verteld dat je maar een keer gemeenschap kan hebben met elkaar, daarna begint de aftakeling van het lichaam.

Benny Wult gaat werken bij de luchtmacht en tegen het einde van de ochtend gaat hij, volwassen, naar een kroeg. Daar ontmoet hij Gini Trades, een meisje, en een blinde man.

Gini en Benny hebben gemeenschap en worden verliefd op elkaar, ze besluiten dat zij meerdere keren gemeenschap willen en laten zich daarom vrijwillig naar de hel gaan door de blinde man dood te steken.

Gini is ondertussen bevallen van een zoontje, als zij en Benny voor het gerecht moeten komen. Ze worden beiden veroordeeld tot executie door de stoel die hun zal elektrocuteren. Na hun dood zullen ze elkaar weer in de hel van de herhaling ontmoeten.

Benny komt inderdaad in de hel terecht, maar kan Gini niet vinden, maar wel de blinde man die ze samen vermoord hebben. De blinde man verteld dat prostitutie in deze wereld een grote rol speelt, en dat Benny dichter bij Gini kan komen door zich te prostitueren. Benny kan geen opvulling vinden in de wereld van lust en seks, en blijft op zoek naar Gini.

Na een aantal weken verlangt Benny zo erg naar haar dat hij in hun oude studentenkamer gemeenschap met haar meent te hebben. Dit wordt veroorzaakt door de enorme angst voor de bliksem waardoor hij niet meer helder kan nadenken.

Daarna komt hij erachter dat Gini niet in de hel is, en dat de oude man dat allang wist.

Het einde van het boek is heel erg verrassend, omdat het hele plan van Gini en Benny teniet wordt gedaan doordat Gini eigenlijk nog 'te goed' was voor de hel.

Blz. 195: 'Maar die moord – en ik meen als slachtoffer enig recht van spreken te hebben – daar was ze met haar hart niet bij. Ik voelde het, ik rook het.

(…)

' Maar er is blijkbaar nog een ander soort gerechtigheid die haar voor deze... deze hel hier behoed heeft.'

Hier komen wij als lezer erachter dat Gini nooit in de hel is geweest omdat zij hier te goed voor was. Zij wilde graag haar leven nog een keer overdoen, en de 'Hogere macht' heeft besloten dat zij te goed was voor de hel.

Voor Benny loopt dit verhaal heel erg slecht af, zijn liefde was zo oprecht voor haar, en nu kan hij in deze wereld van herhaling niet met haar zijn. Wat voor hun twee moest beginnen als een hemel, eindigt voor Benny als een hel.

 

Dit boek draagt een overduidelijke rode draad: de wereld van herhaling ten opzichte van de wereld waarin alles maar een keer kan gebeuren. Daarnaast speelt seksualiteit een hele grote rol in het boek, het gedeelte waarin Gini en Benny gemeenschap hebben, wordt heel gedetailleerd beschreven.

 

Onderdeel 3: 'Verhaaltechniek'

1. Ruimte

Het verhaal speelt  zich af in een voor ons onbekende stad. Wel is het duidelijk dat het zich in Amerika afspeelt, aangezien Benny en Gini terecht gesteld worden door een samengestelde jury.

Blz. 89: 'Meneer de president, dames en heren van de jury.. Een blinde aanvallen van welke kant dan ook, betekent altijd hem in de rug aanvallen.'

Verder speelt het café in de stad, waar Gini, Benny en de oude blinde man, elkaar ontmoet hebben ook een hele grote rol. Daarnaast de studentenkamer van Gini, waar Benny en zij gemeenschap hebben, en de kamer waarin Benny denkt dat Gini bij hem is. Deze kamer komt twee keer terug in het boek.

De eerste keer als Benny en Gini gemeenschap hebben. Blz. 61: 'Op het adres waar Benny al eens eerder een brief had laten bezorgen, bevond zich een tehuis, of hotel, voor meisjesstudenten.'

(…) 'Uiteindelijk liet ze zich intimideren door zijn uniform. Vijftiende verdieping, kamer 1524.'

De tijd in dit verhaal is chronologisch verteld, met af en toe wat flashbacks. Dit verhaal duurt tot de executie, in ongeveer een halve dag. Daarna duurt het een paar weken. Tijd is een heel belangrijk element in dit verhaal. Wanneer we door de schrijver mee worden genomen in zijn tijdsbesef, kun je jezelf inleven in het leven uit een dag. Hoe het zou zijn als wij binnen tien minuten een paar jaar ouder zijn geworden.

Later in het boek spelen flashbacks een hele grote rol. Die flashbacks komen veel voor bij Benny. Hij blijft zichzelf eraan herinneren hoe mooi de pure liefde tussen hem en Gini was. Dit maakt hem aan het eind van het boek totaal geobsedeerd met haar, waardoor zij in een schijnvertoning bij hem is.

 

1. Verhaalfiguren

De belangrijkste drie personen in het boek zijn:

enny Wult.

 Hij is de hoofdpersoon in het boek. Hij is een jongen die net als ieder ander geboren word om vervolgens te leven, de liefde te bedrijven waarnaar de aftakeling van het lichaam begint. Benny is ontzettend verliefd op Gini, zijn grote liefde. Nadat zij gemeenschap hebben gehad, en hij haar zwanger heeft gemaakt, maken ze samen het plan op om zichzelf aan de hel over te leveren en elkaar daar in de hel van herhaling, gelukkig te maken. Benny leren we niet echt goed kennen qua karakter. Daar word in dit boek niet veel nadruk op gelegd.

 

Gini Trades.

Zij is na Benny de belangrijkste persoon in dit boek. Gini leren we later in het boek kennen, we zien haar karakter terug in haar onzekere houding ten opzichte van Benny in de kroeg. Nadat ze heeft besloten om dronken te worden, wordt ze wat losser.

Gini houdt ontzettend veel van Benny en helpt hem om de blinde man te vermoorden. Gini heeft Benny een brief geschreven waarin ze laat merken hoeveel ze van hem houdt. Dit weten we doordat zij in haar brief heel veel nadruk legde op het missen van Benny tijdens de bevalling.
Haar zoontje heeft ze vernoemt naar de vader, uit liefde.

 

Meneer Scant

Hij is beter bekent als de blinde, alcoholistische man. Benny en Gini ontmoeten hem in een kroeg. Hij praat wat met hun, laat merken dat hij ondanks zijn blindheid, heel gedetailleerd kan waarnemen door zijn reuk- en gehoorvermogen.

Aan het eind van het boek onthuld hij dat hij rook dat Gini heel erg bang was, dat ze maar deed wat Benny haar vertelde te doen, maar verder het niet met haar hart deed.

Meneer Scant is een man met een verleden. Hij was een belangrijk politiek figuur, daarom kregen Gini en Benny hiervoor ook gelijk de doodstraf, maar het blijkt dat hij als politiek adviseur verraad heeft gepleegd, waardoor hij ook in de hel terechtkwam. Hier wordt in het verhaal niet veel nadruk op gelegd.

 

1. Perspectief

Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van een alwetende verteller.

Voorbeeld: Blz. 24: 'Benny deed nog mee aan het afkeurend gemompel van zijn klasgenoten, maar diep in zijn hart benijdde hij de recalcitrantie van de jongen.

 

1. Titelverklaring

De titel van dit boek spreekt redelijk voor zich, dit boek draait om het leven uit een dag. Om gebeurtenissen die slechts een keer voorkomen.

 

1. Schrijfstijl

A.F.Th van der Heijden is niet de gemakkelijkste schrijver die ik heb gelezen. Hij gebruikt in zijn zinnen ontzettend veel beeldspraak. Ook vind ik zijn manier van het vertellen van een bepaald verhaal, erg chaotisch door deze beeldspraak. Wel vind ik het verhaal veel pakkender door de uitgebreide schrijfstijl.

Wanneer Gini en Benny gemeenschap hebben, wordt dit zo ontzettend gedetailleerd beschreven dat het ten eerste lastig is om te bepalen wat precies het object van het beeld is, en ten tweede maakt dit de gebeurtenis veel sprekender en veel intenser.

 

Onderdeel 4: 'Beoordeling'

Dit boek heeft mij ontzettend verrast. Ik heb uiteraard van mijn moeder weleens een terugkoppeling op bepaalde schrijvers gekregen, waaronder onder andere van der Heijden en Gerard Reve. Zij noemde deze schrijvers redelijk grof en hard in hun taalgebruik. Ondanks dat leek mij dit een heel erg leuk boek, maar toen ik het hoofdstuk ging lezen waarin Benny ging prostitueren, vond ik het boek niet meer heel erg sprekend.

Ik vind dit een heel erg goed geschreven met een hele duidelijke diepere ondertoon, met veel symbolische elementen erin, maar het hoofdstuk over de homoseksualiteit vind ik erg jammer.

Vooral omdat dit zo'n sfeer uitroept over het verhaal zelf, en over Benny. In het eerste gedeelte van het boek denkt de lezer dat Benny echt een lieve jongen is die puur en alleen voor zijn liefde gaat in de wereld van herhaling, maar als hij dan begint met prostitutie, op zo'n mensonterende manier, vind ik dat ten koste gaan van zijn goedbedoelde handelen.

Wat ik  heel erg bijzonder in dit verhaal vind, is de voorstelling van de hel ten opzichte van de hemel en de aarde. In het verhaal wordt de hel vergeleken met onze aarde, en de hemel wordt voorgesteld als een verheerlijking van de aarde in het boek.

Dit dwingt mensen na te denken over wat beter is. Een aarde zonder herhaling, zonder vergelijkingsmateriaal, zonder verveling, of een aarde met herhaling. Voor mij persoonlijk vind ik het idee heel erg mooi, als je maar een keer bepaalde gebeurtenissen kunt meemaken, dit heeft wel als positief effect dat wij het veel intenser zouden ervaren en er veel bewuster mee zouden omgaan.

Wat ook gebeurd tijdens de gemeenschap tussen Gini en Benny. Gini wil zo graag wachten totdat haar lichaam er klaar voor is, omdat zij het maar een keer kan meemaken. Daarnaast probeert Benny zich in allerlei bochten te wringen om maar zo lang mogelijk te genieten van de intimiteit tussen hun twee. Daarna zou immers de aftakeling van lichaam en geest beginnen.

Wat ik wel als nuance wil benoemen, is dat het eenmalige van deze wereld ook ervoor zorgt dat er geen liefde op lange termijn kan verwezenlijkt worden. Wanneer immers er maar een keer gemeenschap zou kunnen zijn in een leven, en daarna zou de intimiteit in een heel snel tempo terugvoeren, is het onmogelijk om nog een goede relatie te behouden. Want zonder intimiteit begrijpen mensen elkaar niet, en komen ze niet meer dicht tot elkaar.

Verder is het heel erg jammer dat ze geen vergelijkingsmateriaal hebben, wat positief en negatief kan zijn. Positief omdat het 'ideaalbeeld' niet bestaat. Negatief omdat je dan niet optimaal genieten kunt omdat je geen idee hebt hoe het anders, en misschien nog wel beter zou kunnen.

De manier waarop de hel werd beschreven, pakte mij wel. Nu je als ouder persoon wat meer met een 'volwassen' blik naar de wereld kijkt, kom je toch  keer op keer weer tot de conclusie dat heel veel dingen uit een sleur gebeuren, normaal zijn. Dat is niet per definitie slecht, maar wel iets om over na te denken voor later. Want hoe ga jij als persoon in de wereld staan. Net als Benny je laten leiden door de lustgevoelens, en door het trekken van de punten waar eerst niet aan voldaan kon worden, of kijk je bewust naar de prioriteiten die je al op jonge leven jezelf voorstelt.

Ik ben ervan overtuigd dat van der Heijden door zijn boek een statement wil maken tegenover de jongeren die in de consumptiemaatschappij opgegroeid zijn.

Dit is ook een terugkerend thema, want wat voorbestemd is, gebeurd ook. Wat er nu in dit verhaal gebeurd is het dat het lot niet omkeerbaar is, maar wanneer de twee geliefden dit proberen, missen ze nog meer van hun leven samen. Het heeft iets van 'genieten van wat je hebt, van wat je nog kunt'.

De manier waarop de bliksem terugkwam in het verhaal vond ik wel erg verrassend omdat je niet goed weet wat er nog gaat gebeuren, vooral omdat deze situatie uitzichtloos was en riep om een nieuwe gebeurtenis wat zeker gebeurde in het laatste gedeelte.

Toen de bliksem op kwam, kwam er een nieuw motief in het boek naar voren, namelijk de echte betekenis van schaduw en licht. Door de schaduw wisten de inwoners van de aarde hoelaat het ongeveer zou moeten zijn, en hoelang ze dus nog te leven hadden. Maar toen de passage over de 'stoel' aan bod kwam, werd er veel nadruk gelegd op de lichtval van deze kamer. Geen enkel voorwerp had een schaduw, alsof het wilde zeggen dat deze kamer 'tijdloos' is, dat je hier toch niet meer uitkomt.

Deze twee natuurverschijnselen kende Benny, maar regen en bliksem kende hij niet. Het was wel vermakelijk om te lezen hoe ontzettend bang hij was voor de bliksem, en hoe gek dat hem maakte.

Wat wel opvallend is, dat in het begin van het boek, de opa van Benny al aangegeven had dat Benny een grote, blijvende (ook na de gemeenschap) liefde zou tegenkomen. Toen hij dit zei, onweerde het ook.

De bliksem herinnert hem aan Gini, aan zijn grote liefde. Hij verlangt zo hevig naar haar dat hij denkt dat zij bij hem is en gemeenschap met hem heeft. Het is wel heel erg apart om te lezen hoe iemand zichzelf zo'n waan kan voorhouden dat een persoon daadwerkelijk seks heeft.

Daarna is hij erg verward en wanneer hij naar de blinde man gaat, komt hij erachter dat Gini nooit in de hel is geweest. De blinde man wist dit allang, en heeft zijn dood uitgelokt bij hun omdat hij wist dat hij in de hel zou komen, en Gini, door haar goedheid, niet. Hierdoor is de hel, wat een heerlijkheid zou moeten zijn, alsnog een hel, alleen.

Dit is het laatste boek wat ik moest lezen voor Nederlands. Ik merk aan mijzelf dat ik steeds meer literair gericht ga lezen, steeds meer door ga krijgen wat de schrijver daadwerkelijk wil vertellen door een bepaald beeld te schetsen. Ook is het heel mooi om door verschillende visies op het leven, voor jezelf een bepaald beeld te vormen over hoe ik persoonlijk in het leven zou willen staan.

 

 Onderdeel 5: 'Plaats in de literatuurgeschiedenis'

A.F.Th van der Heijden is geboren in 1951, waardoor hij in tegenstelling tot andere grote schrijvers, niet als motief 'oorlogstrauma' navolgt in zijn boeken. Van der Heijden is opgegroeid in een gezin waarvan de vader zich regelmatig liet gaan in de drank. Van der Heijden zocht dan een weg in de boeken. Vanaf jongs af aan wilde hij al romans gaan schrijven. Hij is getrouwd en kreeg een zoon; Tonio, die in 2010 overleed. Daarna kwam zijn roman 'Tonio' in 2011 uit die als verdrietverwerking is geschreven. Over van der Heijden is niet veel bekend, hij verdween ook regelmatig uit de samenleving en isoleerde zichzelf heel sterk.

Wel weten we uit zijn andere boeken en de thema's dat hij kiest, dat hij echt voor dit leven wil gaan, dat hij overtuigd is van de symbolische waarde van bepaalde dingen. In zijn roman snijdt hij dan ook heftige onderwerpen aan, zoals in advocaat van de hanen, het verhaal van een advocaat die punkers moet verdedigen, of zoals in dit boek, prostitutie voor mannen.

Dat past redelijkerwijs in de literaire periode van 1940-heden. Het doorbreken van taboes, antihelden en het existentialisme komt er allemaal in voor.

 

Onderdeel 6: 'Verwerkingsopdracht'

2 recensies:

Recensie 1: Het leven uit een dag

In zijn roman Het leven uit een dag schiep A.F. Th. van der Heijden een wereld waarin een mensenleven zich voltrekt in één dag, en elke gebeurtenis eenmalig is. Wanneer twee jonge geliefden zich aan die universele wet van eenmaligheid willen onttrekken, rest ze slechts één keuze: een moord plegen en afdalen naar de hel. Die hel is nu eens geen brandend vuur, maar een bestaan zoals het onze: een wereld waarin elke handeling en gemoedstoestand zich eindeloos herhaalt, en elk gevoel vanzelf uitdooft.
Het is het filosofisch gedachtenexperiment waarvan je niet snel verwacht dat het een filmer zal verleiden tot een bioscoopbewerking. Want hoe toon je – alleen al – enigszins geloofwaardig dat de hoofdpersonages met de minuut ouder worden?

Dat Mark de Cloe, die tevens het scenario schreef, die eerste hordes als vanzelfsprekend neemt, zonder te hoeven leunen op trucage, bewijst zijn grote talent als filmer. Wanneer het mannelijke hoofdpersonage Benny, die in het eerste deel opgroeit en naar school gaat, in razend tempo vier, vijf keer van gedaante wisselt, vóór acteur Matthijs van de Sande Bakhuyzen instapt, vormt dat geen enkele belemmering.

De Cloe (1969), die naam maakte met zijn Boy Meets Girl Stories-project; 34 prachtige filmpjes over de liefde, en nu debuteert op speelfilmlengte, weet als geen ander hoe je een publiek vanaf de eerste minuut moet betoveren. Zijn cinema is opgetrokken uit een sensueel spel met licht en kleur, vol beeldwisselingen die haarscherp gesneden zijn, op fracties van secondes. Alles ademt romantiek, maar die liefde is ragfijn, nooit klef. Zoals in de barscène waarin Benny zijn Gini (Loïs Dols de Jong) ontmoet – De Cloe tilt de kijker op, gelijk met de elkaar indrinkende personages.

Op school wordt Benny en Gini ingestampt dat hun wederzijdse gevoelens na de liefdesdaad vanzelf verschrompelen, maar daar wil het stel niet op wachten. Een blinde ziener (een wat toneelmatige Tygo Gernandt) verschijnt en biedt uitkomst en een mes. Na de rechtszaak belandt het stel op de elektrische stoel. Iets gaat mis, waardoor Benny eerder dan Gini in de hel arriveert. Vanaf dat moment ontspint Het leven uit een dag zich als een zoektocht, en deelt De Cloe zijn scherm in tweeën op: links de door de stad dwalende Gini, rechts Benny die troost zoekt in lege seks. Dat die splitscreen-constructie werkt, is nog zo’n verdienste van De Cloe.

Maar hoe mooi de losse componenten ook zijn, als geheel is Het leven uit een dag zichtbaar het werk van een debutant – iemand die zich nog niet goed raad weet met de speelfilmlengte. De Cloe lijkt zichzelf, of zijn publiek, niet te vertrouwen. Begrijpen ze dit deel van het verhaal wel? Dan nóg maar eens benadrukken dat alles zich slechts één keer voordoet. Voelen ze hier wel genoeg? Dan wéér die galmende popmuziek waarmee hij alles dichtsmeert. De overdosis aan gestileerd gesmacht slaat gaandeweg dood. En verraadt een filmer die wat al te verliefd is geraakt op zijn eigen film.

 

 

Schema voor analyse van een recensie:

'Het leven uit een dag'

Titel:

Het leven uit een dag

Auteur:

A.F.Th van der Heijden

Recensent:

Bor Beekman

Titel recensie:

Het leven uit een dag

Vindplaats recensie:

Www.volkskrant.nl

Datum

3 september 2009

 

 

Thema:

Het filosofische verhaal van mensen die in een wereld leven waar een leven maar een enkele dag duurt.

Spanning:

De spanning draait in deze recensie vooral om het verfilmen van het boek, de vraag word vooral gesteld: 'Hoe verfilm je op een juiste manier dat een personage elke minuut verouderd?'

Personages:

Gini en Benny zijn twee geliefden die bereid zijn om een moord te plegen, om vervolgens bij elkaar te zijn in de hel, wat nu een keer geen brandend vuur is, maar een plaats van herhaling

Tijd:

In deze recensie wordt uitzonderlijk diep op de lengte van de verfilming ingegaan, niet op de tijd van het verhaal zelf. Volgens de recensent is deze film te lang, en is de filmmaker te onzeker of de mensen zijn verhaal wel zullen snappen.

Motieven:

Er wordt geen motief genoemd.

Stijl:

Ook hierop wordt niet ingegaan.

Samenvatting:

In deze recensie wordt heel erg weinig gezegd over het boek en het verhaal zelf. Er wordt vooral ingegaan op de film ervan. Nadat ik deze een stukje bekeken heb, ben ik het met de recensent eens dat het een hele langdradige film is, die de boodschap van het boek weghaalt.

 

 

Recensie 2:

    "Ik vind 'Het leven uit een dag' geen top boek.
Dat komt meer door de uitwerking van het boek dan door de ideeën achter het boek. Ik vind dat A. F. Th. van der Heijden vaak te lang en te uitgebreid op bepaalde zaken in gaat. Hierbij gaat het mij vooral om de beschrijvingen van bepaalde gebeurtenissen (het ovale portret, het parachutespringen), Dit maakt voor mij het boek soms langdradig. Ook werd het mij soms te pervers.
De ideeën achter het boek vind ik echter prachtig. Er zitten veel gedachten in die te zijn overhevelen naar mijn wereld en mij aan het denken hebben gezet. Bijvoorbeeld het verstrijken van tijd. In het begin is het al interessant om te zien hoe een leven van een dag functioneert, maar later in de hel word je op een speciale manier geconfronteerd met het tijdsverloop. In de hel denkt Benny eerst dat hij versneld leeft en dat hij de enige is die dat merkt. "De levens van de mensen raakten versneld op, maar niemand scheen haast te hebben."
Ik denk echt dat we meer moeten genieten van onze tijd, er bewuster mee omgaan. Voor je het weet ben je weer een jaar ouder. De eenmaligheid is ook zo'n onderwerp. Is onze wereld echt zo'n sleur van herhalingen, als wordt voorgespiegeld in de hel (onze wereld) in het boek. Als een boek bij mij dat soort gedachten opwekt vind ik het een goed boek, maar een top boek is soms wat minder gedetailleerd.
Het was leuk om een keer met een boek van A. F. Th. van der Heijden kennis te maken.
                                                                                           Erwin Bakker, zoekboekverslag.nl


Het boek 'Het leven uit een dag' is een ontzettend interessant boek om te lezen.
Soms zit er iets te veel erotica in, wat mij betreft (bijvoorbeeld als Benny in de hel terecht komt en kennismaakt met prostitutie. Die details van de prostitutie waren niet nodig, er was niet echt een doel en ik vind dat het de liefde tussen Benny en Gini minder belangrijk laat lijken). Verder over het algemeen te veel details:
 

'Benny bleef met zijn pink de witroze schelp omcirkelen, die nog klam was van het douchen. Hij was niet getand als de schelp op het strand waar zijn grootvader gestorven was, maar fijngeslepen en afgezet met een teer dons. Vanzelf kwam het topje van zijn pink tot twee, drie keer toe in een volgende ellipsvormende baan dieper in het oor terecht. Uit de gehoorgang kroop het knisperende schuim van een restje shampoo zijn vingertop tegemoet. ...

Toen hij die hele reis met zijn tong wou overdoen, moest hij Gini met beide armen vasthouden. Benny proefde de zepige smaak van shampoo, en nog iets: het bitterzoete uit het diepst van de trechter.'

(blz. 71)

Zoals Erwin Bakker ook al zegt in zijn recensie is dit iets te gedetailleerd. Prima dat Benny aan Gini's oor likt, maar ik hoef niet te weten hoe haar oorsmeer smaakt.

Natuurlijk zijn er niet alleen nadelen aan veel details, in sommige scènes maakt het de gebeurtenis juist heel realistisch. Als Benny bijvoorbeeld naar de stoel loopt om geëlektrocuteerd te worden.

'En dan die riemen en gespen... Ondanks hun formaat, dat geneutraliseerd werd door de afmetingen van de stoel, deden ze aan het tuig van een kinderstoel denken - een steiger eerder naar het leven dan naar de dood.' (blz. 133)

    Wat ik zo interessant vind aan het boek is dat de mensen werkelijk maar één dag leven.

We zijn zo vaak geneigd om te zeggen: later wil ik dit gaan doen. Of: als ik ooit de kans krijg, ga ik dat doen. We stellen dingen vaak uit, en soms komt er niks van onze plannen terecht.

Maar in dit boek is dat niet mogelijk. Je kan nu niet zeggen: als ik over drie jaar van school af ben, ga ik een wereldreis maken. Je moet het nu doen, en elk moment is uniek want het gebeurt maar één keer.

Ik denk dat dit misschien ook wel deels de bedoeling was van het schrijven van dit boek. Maar het kan van der Heijden natuurlijk ook geïnspireerd hebben om dit boek te schrijven; iedereen vraagt zich natuurlijk wel eens af wat je allemaal zou doen als je zou weten dat je er morgen niet meer zal zijn.

Iedereen vraagt zich natuurlijk wel eens af hoe je leven zou zijn als je een eendagsvlieg was.

Ook staat er op een van de eerste pagina's van het boek: 'L'enfer c'est la répétition.' (De hel, dat is herhaling.) Een citaat van Eugène Ionesco, een Franse schrijver van het absurde toneel, wat van der Heijden ook geïnspireerd zou kunnen hebben.

    Het is wel erg onduidelijk waar dit verhaal zich afspeelt. Er wordt wel vertelt over een stad aan het strand, maar niet welke stad. Omdat alles in één dag gebeurt veranderd de stad echt heel snel en komen er om het uur nieuwe gebouwen bij.

Ik vond het erg lastig om me dat voor te stellen, want wat voor stad is het? New York? Amsterdam? Of kleiner. Heerenveen? (Heerenveen is eigenlijk een dorp.)

    Het leven uit een dag is niet een boek voor iedereen. Het is immers niet erg waarheidsgetrouw. Mensen die maar één dag leven is natuurlijk niet waarheidsgetrouw  maar de hel en de hemel spelen in dit verhaal ook een grote rol. Voor sommige mensen, die niet van het zware van de hemel en de hel houden is het ook een minder fijn boek om te lezen.

    Als je het boek leest blijf je wel tot het einde toe nieuwsgierig. Zeker als Benny geëxecuteerd wordt en in de hel terecht komt. Je vraagt je natuurlijk af waar Gini is, en of ze Benny nog zal ontmoeten of niet.

Dit wordt pas op de allerlaatste bladzijde onthuld, en daarom blijf je maar doorlezen omdat je graag wil weten hoe het met het verliefde stel afloopt.

(blz. 217,218)

'Zij daar... ik hier... en tussen die twee werelden in, voor ons allebei onbereikbaar, het kind.'

'Zo staan de zaken helaas.'

'Maar dan heeft God haar gestraft met de hemel.'

'...Kom nou niet aanzetten met God alsjeblieft.'

Op het bleke gezicht van de blinde man was een fijn glimlachje verschenen, waar de dode ogen geen deel aan hadden. Toch leek het of hij Benny recht aankeek.

'U heeft het aldoor geweten, he? U heeft het voorzien.'

'Och...'

'Erger nog. U heeft ons gelokt. Verleid. Die ventilator, dat was uw werk. Ontkent u het maar niet. U heeft zich laten doden... door mij, niet door haar... om ons uit elkaar te drijven. Uit haat.'

... 'Wat klaagt u nou toch, meneer Wult? Zie mij. Ik ben al oud. U komt net kijken. U heeft uw hele leven nog voor u.

Morgen is er weer een dag.'

 

Schema voor analyse van een recensie:

Het leven uit een dag

Titel:

Het leven uit een dag

Auteur:

A.F.Th van der Heijden

Recensent:

Anna Louisa (en Erwin Bakker)

Titel recensie:

Het leven uit een dag

Vindplaats:

Www.thebookwormbabe.blogspot.nl

Datum:

Onbekend, alleen tijd: 13:35

 

 

Thema:

Het leven van een dag, de eenmaligheid van bepaalde zaken en de intensiteit die dat met zich meebrengt, vooral in het schrijven.

Spanning:

De spanning die dit boek met zich meebrengt wordt vooral bepaald door de details in bepaalde situaties zoals de beschrijving van de stoel.

Personages:

-

Tijd:

Het gebeurd in een dag, en het is goed beschreven in details wat de belangrijkste gebeurtenissen zijn.

De plaats is wel heel erg vaag, het is een stad die steeds maar groter lijkt te worden. Maar de lezer heeft geen idee wat hij zich daarbij moet voorstellen.

Motieven:

Een citaat van een Franse schrijver van het absurde toneel: de hel, dat is herhaling. Dit zou van der Heijden geïnspireerd kunnen hebben om dat als, deel van, het thema te nemen.

Stijl:

Erg langdradig, en soms iets teveel details wat het verhaal niet beter maakt, bijvoorbeeld bij de erotische beschrijving waarin Benny het oor van Gini betast.

Oordeel van de recensent:

Het is geen waarheidsgetrouw boek, dit maakt de afloop des te spannender. Al met al vind de recensent dit een leuk boek om te lezen, verrassend, met een te erotische ondertoon, waar ik mijzelf helemaal in kan vinden.