1. Beschrijvingsopdracht Remco Campert
Het leven is vurrukkulluk
1990 Wolters Noordhoff BV Groningen © 1961 De Bezige Bij 1. Motivatie boekkeuze Ik moest met spoed een boek uitzoeken en toen ik dit boek zag staan viel het me wel op door de verkeerde spelling. Het leek me daarom wel een grappig boek en toen ben ik het maar gaan lezen. 2. Korte samenvatting De jongenmannen Mees en Boelie wandelen op zondagmorgen door een park in Amsterdam, waar Mees het (bijna) zestienjarige schoolmeisje Panda oppikt. Met z'n drieën slenteren ze wat rond, kijken naar de eenden en kopen een ijsje. Een nieuwsgierige grijsaard volgt hen naar een uitspanning, waar ze gaan zitten om een biertje te drinken. Panda gaat naar de retirade, waar ze een woordenwisseling heeft met Rosa Overbeek, de oude dame die daar toezicht houdt. Intussen gaat de grijsaard, ondanks zijn smalende opmerkingen aan het adres van de moderne jeugd, bij Mees en Boelie zitten. Het drietal besluiten om naar het huis van Mees te gaan, dat vlak bij het park ligt, en de grijsaard wil hen ook daarheen volgen. Toen sloegen ze hem eensgezind neer. Terwijl hij bewusteloos in het gras ligt, berooft Panda hem van de 200 gulden die hij in zijn schoenen verborgen had. Thuis aangekomen, maakt Mees aanstalten om Panda, die er bepaald niet vies van is, te versieren. Om van Boelie af te komen, herinnert hij hem aan een afspraak die Boelie in Hotel Asiatique met een journalist heeft. Nauwelijks is Boelie vertrokken, of Mees en Panda gaan uitgebreid met elkaar naar bed. In het volgende hoofdstuk krijgen we een terugblik op de eenzame jeugd van Mees. Het gaat over zijn ervaringen als jazzpianist in kroegen en zijn mislukte pogingen om een liefdesrelatie op te bouwen. Boelie wordt ondertussen geïnterviewd door de journalist Ernst-Jan Zoon, die Boelie na afloop vertelt dat hij zijn vrouw Etta, ervan verdenkt een minnaar te hebben. Hij vraagt Boelie uit te zoeken of zijn vermoeden juist is. Samen gaan ze naar het huis van Ernst-Jan en Etta, waar Ernst-Jan naar een uitzending van een voetbalwedstrijd gaat luisteren, terwijl Boelie Etta gezelschap houdt in de tuin. Voornamelijk om een eind te maken aan zijn innerlijke onzekerheid, besluit Boelie te proberen Etta te verleiden. Samen gaan ze het huis van de buren in, die een autoritje aan het maken zijn, maar ze worden verrast door hun onverwachte thuiskomst. Intussen is de grijsaard in het park bijgekomen en merkt dat hij tot zijn schrik zijn geld kwijt is. Tjeerd Overbeek, die alles gezien heeft, biedt de oude man aan de drie jongelui op te sporen. Eerst wantrouwt de grijsaard hem, maar tenslotte neemt hij Tjeerds aanbod aan. Tjeerd neemt de grijsaard, die Kees blijkt te heten, mee naar zijn oudtante Rosa Overbeek, de juffrouw van de retirade, die mogelijk goede adviezen kan geven over de te volgen gedragslijn. De grijsaard ontdekt dat Rosa een schoolvriendinnetje van hem is geweest. Tjeerd ziet dat hij overbodig is geworden, omdat de twee oude mensen helemaal in elkaar opgaan en de grijsaard geen belangstelling meer heeft voor het verloren geld. Mees en Panda besluiten een feest te geven van het geld waarvan ze de grijsaard beroofd hebben. Met dat doel gaan ze naar de drankwinkel van de louche Jens, die ook op zondag bereid is zaken te doen. Terwijl 's avonds het feest in het huis van Mees en Boelie in volle gang is, de muziek dendert en glaswerk sneuvelt, komt Tjeerd Overbeek aanlopen en blijft voor het hek staan, niet goed wetend wat te beginnen. Tegen zijn zin in, wordt hij door een dronken feestganger naar binnen geloodst. Etta, die stomdronken is, maakt een scène met haar man en laat zich door Boelie naar een bed op de zolderkamer leiden. Panda wordt door Jens in zijn auto naar huis gebracht. Mees kijkt toe hoe een jongen, een paraplu als valscherm gebruikend, uit het zolderraam de tuin in springt en statig naar beneden zweeft. Op dat moment voelt Mees een ongekend gevoel van geluk door zijn lichaam stromen. 3. Uitgewerkte persoonlijke reactie 1. Onderwerp Het onderwerp van het boek is het leven in de jaren 50. Het gaat erom hoe de personages tegen het leven aan kijken en hoe ze verliefdheid ondervinden. Het onderwerp is wel interessant, je leert namelijk hoe men er toen tegen aan kek en kan dat met je eigen interpretatie vergelijken. Voordat ik het boek ging lezen had ik wel bepaalde verwachtingen. Dit komt vooral door de titel, je gaat namelijk denken dat het boek over mensen gaat die het leven verrukkelijk vinden en dus ook een geweldig leven hebben. Het onderwerp verliefdheid ligt wel in mijn belevingswereld, iedereen is denk ik wel eens verliefd geweest. Maar door het boek ga je er zeker niet anders tegen aan kijken. De schrijver werkt dit onderwerp uit aan de hand van de jaren 50, dit is heel anders dan nu. Ik vind het onderwerp een beetje raar uitgewerkt, maar dat komt waarschijnlijk door de tijd. Er zit wel diepgang in het boek maar de verliefdheid is weer oppervlakkig. De liefde stelt namelijk in het boek niet zo veel voor, het is meer vrijheid blijheid. In het boek komt juist naar voren dat de personages wel willen leven alsof het leven verrukkelijk is maar dat ze juist zodanig leven dat het meer is om de leegtes op te vullen. Dit is weer een seen andere invalshoek op het onderwerp, ik vond dit wel leuk. Er zijn ontzettend veel films en boeken waar het om liefde gaat, maar toch zijn ze stuk voor stuk weer verschillend. Deze variant vond ik heel apart.
2. Gebeurtenissen De belangrijkste gebeurtenissen in het verhaal zijn wanneer Mees Panda versiert en vervolgens met haar naar bed gaat, het overspel van Etta met Boelie en het feest in het huis van Mees. In dit boek gaat het als je oppervlakkig kijkt vooral om de gebeurtenissen, maar als je er dieper over nadenkt gat het eigenlijk om het ontbreken van gevoelens bij de personages. Ik vind dit wel interessant gedaan. De gebeurtenissen komen wel makkelijk uit elkaar voort, maar echt logisch zijn ze ook niet. Sommige dingen worden gedaan zonder een echte reden. Het verband is wel te verklaren, maar als je het in deze tijd zet kijk je er toch wat vreemd tegen aan. De gebeurtenissen waren wel humoristisch, in het interview met Boelie weet deze zich helemaal niet te redden uit de vragen en ook als je kijkt naar hoe ze dat feest organiseren zitten er veel rare dingen in. Zelfs de relaties tussen de personages zijn best grappig te noemen. De gebeurtenis die de meeste indruk op mij heeft gemaakt was toen Etta vreemd ging met Boelie. Boelie ging Etta versieren zonder daar enige reden voor te hebben. En Etta laat zich versieren terwijl ze getrouwd is met Ernst-Jan. Dit snap ik dan niet stelt de liefde bij hen echt zo weinig voor? Maar uiteindelijk blijkt wel dat Etta in haar huwelijk doodongelukkig is en dat Boelie voor het eerst verliefd wordt op Etta en zegt dat hij van haar houdt. Deze gebeurtenis heeft me dan ook aan het denken gezet. Kun je eerst zomaar iemand versieren en er dan toch verliefd op worden. En kun je met iemand trouwen tegen de zin van je ouders? Volgens mij kan dit namelijk gewoon niet, je moet toch volgens je gevoelens handelen en niet iets onder dwang doen. De gebeurtenissen zijn verder niet super boeiend en verbanden moet je ongeveer zelf verzinnen het is dan ook zeker wel eens worstelen om verder te komen. 3. Personages Mees en Boelie zijn de hoofdpersonen van het boek. Deze kan je zeker niet gaan omschrijven als helden. Ze doen beide dingen die juist helemaal niet horen en vinden dit bovendien zelf volstrekt normaal. Mees is in het boek goed beschreven, van Boelie weet je een stuk minder. Maar beide personages leer je niet heel erg goed kennen. Dat past eigenlijk wel bij de rest van het boek, maar het is soms wel vervelend dat je weinig over de personages weet. Ik vind de personages uit het boek voor mij niet herkenbaar, ik kan me namelijk niet voorstellen dat men zo kan handelen. Toch zijn ze in mindere mate wel levensecht doordat ze juist met drank en seks de leegtes in hun leven opvullen en dat komt tegenwoordig ook wel voor. De personages hebben mij zeker niet beïnvloed omdat ik daarvoor niet de persoon ben. Ik kan me ook nauwelijks voorstellen dat iemand zich hierdoor laat beïnvloeden. Hooguit dat iemand dan bij zichzelf gaat kijken hoe hij zijn leven invult. Een personage uit het boek die uiteindelijk wel sympathiek is is Boelie. Deze is namelijk in het begin heel erg oppervlakkig en probeert zijn leefwijze vol te houden zoals deze was; met seks en alcohol. Maar hij geeft vervolgens toe dat dit niet de manier is en geeft zich over aan de liefde. Een wat minder sympathiek figuur vind ik Panda, zij sluit haar ware gevoelens af en blijft volhoeden dat ze op de juiste manier leeft. Ik vind dit niet normaal, zo een jong meisje van vijftien dat gewoon haar leven invult met seks en alcohol. Het gedrag van de hoofdpersonen is in het begin niet juist, maar later in het boek worden ze wat menselijker. Ik zou in alle situaties heel anders reageren, maar dat is best logisch, ik leef ook niet in die tijd en heb de oorlog daarvoor ook niet meegemaakt. Deze personages vinden het leven verrukkelijk omdat er vrede is en ze bijna alles kunnen doen en laten. De personages reageren in het begin niet voorspelbaar, maar er zijn zeker stukken in het boek waarbij je de gebeurtenissen zo kunt raden. 4. Opbouw Het verhaal is best makkelijk opgebouwd. Er wordt slechts één dag beschreven en er zijn maar een paar flashbacks. Het verhaal is niet bijzonder spannend, vooral in het begin is het ook nog zoeken naar de verhaallijn. Pas later in het boek ontstaat de spanning. Dit begint als Panda 200 gulden van Kees heeft gestolen en op het moment dat Mees Panda versiert. In het verhaal zitten slechts een paar flashbacks, deze zijn wel nodig om het karkater van bepaalde personages te begrijpen. Ik denk niet dat de opbouw veel te maken heeft met het onderwerp, veel meer met het verhaal zelf en daar past het goed bij. De gebeurtenissen zie je door de ogen van meerdere personen maar buiten dat is er ook sprake van een alwetende verteller. Het perspectief wisselt steeds wat niet altijd even prettig is. Het werkt wel eens verwarrend doordat je denkt dat je nog met de ene persoon meekijkt en dan denk je opeens dat diegene bepaalde dingen niet kan weten. Later zie je dan pas in dat het weer de alwetende verteller is. Dit boek heeft een open einde. Het boek beschrijft namelijk maar één dag, uit het leven van diverse mensen. De lezer weet niet hoe het nou verder zal gaan met de personages. Dit boek heeft niet echt een "plot" met een begin, middenstuk en een slot. Dit is niet zo erg omdat je het dan zelf kan invullen. Het boek begon mij pas te boeien toen Boelie achter Etta aanging. 5. Taalgebruik Het taagebruik is erg grappig in het boek. Er wordt gespeeld met de taal door allemaal schrijffouten te maken. En hij wisselt vlotte spreektaal af met keurige nette taal. Ik vind persoonlijk dat er wat te veel dialoog is in het boek, dit gaat storen. Er was in het boek geen sprake van duister of moeilijk taalgebruik. Het taalgebruik paste wel bij de personages, het ene figuur had een ander taalgebruik dan het andere. Het taalgebruik is heel leuk gedaan door de schrijver. De schrijver laat de figuren zich verraden door de taal die ze gebruiken. Grappige effecten worden bereikt door afwijkende spellingen. Enkele voorbeelden: vurrukkulluk (=titel), tsjoe-win-k'um (=engels voor kauwgum), 'kep zin in nijslolly (=ik heb zin in een ijslolly), Slip-Slup. Slep-slap. Sliep-Sloep. (=ijslolly eten), Marry-you-Anna (=marihuana). 6. Voorlopig eindoordeel Ik vond het boek in het begin een beetje verwarrend, er zat toen nog niet echt logica in. Pas later in het boek begon ik te snappen waar het om draaide. Het boek vond ik niet echt goed, het was storend dat er zoveel dialoog wasen dat de personages weinig gevoelens toonden. Het zat hem voornamelijk in de manier waarop de personen over hun eigen onzekerheid praten ("zal ik nu wel, of zal ik nu niet") en dat bracht het verhaal tot een soms wel erg komische bedoeling. Niet alleen de onzekerheid, maar ook de woordspeling (zie de voorbeelden bij stijlmiddelen), maakt het boek tot een humoristisch boek. Alleen ik had wel wat meer van het boek verwacht, ik vond de eerste paar bladzijden van het boek een beetje teveel beloofden. Op de binnenflap, waarop een korte omschrijving van het boek staat dat er twee jongenmannen verliefd werden. Werden ze ook, maar het suggereert wat anders dan het boek over ging. Al met al was het wel een boek wat goed leesbaar was, je aandacht niet liet verslappen, wel af en toe zijn saaie momenten had (terugblik Mees).
2. Verdiepingsopdracht In het boek worden de levens beschreven van enkele jonge mensen. Het verhaal speelt zich af in de jaren 50. Het boek is in mindere mate beïnvloed door de 2e wereldoorlog. In de oorlog hebben veel mensen zich onderdrukt gevoeld en konden in die tijd zeker hun gang niet gaan. De eerste jaren na de oorlog waren de mensen nog wat voorzichtig, maar in de jaren vijftig begon men weer met leven. Het boek laat zien hoe het leven van vier jonge mensen eruit ziet. Het leven stelt zonder drugs en seks niets meer voor, drugs en seks versterken de fantasie. In dit boek zie je dat er meerder liefdesrelaties ontstaan, maar dit is niet echt liefde, het gaat meer om de seks. De personages denken weinig na over wat ze doen, ze leven er maar wat op los. Bij deze personen gaat het er eerst om deze leefwijze vol te houden, dit lukt echter alleen Panda. Mees die voorheen een
Het thema is het leven van jonge mensen uit de jaren vijftig. Campert werkt het niet uit tot een echte roman, maar richt zich op een sfeer en milieutekening in een reeks van schetsen, die samen een lang verhaal vormen. Dat dit zijn bedoeling is, blijkt ook uit het motto voor in het boek, dat bestaat uit drie regels uit het gedicht 'Het tuinfeest' van M. Nijhoff: Zij zingen, nijgen naar elkaar en kussen, Geenszins om liefde, maar om de sublieme
Momenten en het sentiment daartussen. Daardoor wordt het boek een momentopname, niet alleen van de handeling, maar meer nog van de manier waarop de personages het leven tegemoet treden en hun ervaringen verwerken. Motieven uit dit verhaal zijn het overspelmotief, het lolitamotief en het ondergangsmotief. Deze drie motieven zijn niet al te duidelijk in het verhaal, vooral de eerste twee niet zo, maar de laatste is wel vrij duidelijk in het verhaal aanwezig. De oude grijsaard ziet al de zinloze dingen in, die de jeugd doet en geeft hier zo zijn eigen kritiek op. Het is niet zo zeer het ondergangsmotief als wel het 'zinloosheidsmotief'. afkerig van iedere retoriek. In de jaren vijftig behoorde hij tot de groep Amsterdamse jongeren wier levensavonturen hij beschreef in Het leven is vurrukkulluk (1961). Tijd en Mens, Belgisch Nederlandstalig avant-gardetijdschrift (1949–1955), meldde zich aan als ‘Tijdschrift van de nieuwe generatie’ en stond open voor het pessimistisch en opstandig existentialisme in de jaren die onmiddellijk op de Tweede Wereldoorlog volgden. Vijftigers, De, in Nederland samenvattende benaming (afkomstig van Lucebert) voor een aantal dichters die in het begin van de jaren vijftig van de 20ste eeuw de Nederlandse poëzie een revolutionaire wending gaven. Tot de groep behoorden o.a. Lucebert, Kouwenaar, Campert, Het optreden van De Vijftigers verwekte vaak schandaal en sterk verzet. Existentiefilosofie is een stroming in de filosofie die zich richt op de bestaanswijze van de mens, De existentiefilosofie beschouwt de mens als gesitueerd, dwz. niet los te maken uit zijn wereld. Tegelijk heeft de mens echter een zekere afstand tot zichzelf en de wereld, waardoor hij vrij is.