Voorwerk

Titel: Het instituut
Schrijver: Vincent Bijlo
Uitgever: De Arbeiderspers
Jaar van uitgave: 1998
Eerste druk: 1998

Over de auteur.

Vincent Bijlo werd geboren op 27 april 1965 in Amsterdam.
Hij studeerde Nederlandse Taal en Letterkunde aan de Universiteit van Utrecht. Daarvoor had hij VWO gedaan.
Hij heeft twee romancen geschreven waarvan Het Instituut uit 1998 de eerste was en achttienhoog uit 2001 de tweede. Verder doet Vincent ook nog aan cabaret hij heeft de volgende theaterprogramma’s gemaakt Made in Braille in 1989, De knal van half zeven in 1991, De zeespiegel in 1993, Het pad van Fortuin in 1995, Niet zeiken gewoon doen in 1996, Tegen in 1997, Scheve bomen in 1998-1999. Verder schreef hij incidentele columns voor uiteenlopende radio programma’s.

Samenvatting

Het boek begint ermee dat hij, Otto het niet kan uitstaan dat hij de bliksem niet kan zien maar wel horen. Hij schrikt van de knal en niet van de flits. Hij vindt het oneerlijk dat de ziende hem niet waarschuwen voor die knal.


Zo gaat het boek verder: Otto’ s grote voorbeeld was Harm. Hij was een goede vriend van hem. Hij had veel meer voorsprong op de andere blinden en daarom leek het alsof hij veel knapper was. Otto keek in ieder geval tegen hem op. Hij wilde wel op hem lijken. Otto en Harm zaten op het instituut, dat is een inrichting voor blinden en slechtzienden. Hij zat samen met nog een stel anderen in een huisje op het Instituut, Walter, Pieter, Michiel, Marc, Tony, Hajo, Stoffel, Eric, Marga. Zij waren regelmatig het slachtoffer van Harm en Otto. Helaas was er nog een jongen die bij hen in het huisje zat. Hij heette Edwin, hij was slechtziend maar hij zag nog net genoeg om Harm en Otto onderuit te kunnen trappen.

Op een dag toen Otto naar het zwembad ging hoorde hij dat Tony, een doof stomme jongen boven op de duikplank stond. Hij mocht niet springen van de badmeester maar hij deed het toch. Omdat hij niets kon zien sprong hij boven op Michiel, een jongen die alleen blind was. Michiel raakte daardoor verlamd en kwam in een rolstol. Hij moest naar een ander Instituut omdat er geen plek was voor rolstoelgangers. Op de school van Otto ging het ook helemaal niet zo leuk. Althans Otto vond het niet leuk, alleen maar domme dingen doen zoals op xylofoontjes spelen en leren stok lopen en allemaal van dat soort dingen. Als de school was afgelopen ging hij terug naar de Vink waar hij zich bezig hield met zijn Jostikit. Een illegale radiozender. Dat vond hij geweldig, Zijn radio heten Radio Puntsik, Hij wist niet hoe hij op die naam was gekomen maar dat maakte hem niet zo veel uit.

Een weekje later had Otto zijn stokloop examen. Hij ging naar Bussum om vervolgens daar in de stad een rondje door de wijk te gaan lopen met stok en al. Het begin ging goed maar toen opeens hoorde Otto een gebrom achter zich. Er reed iets achter hem met een veel hogere snelheid dan hij. Boem…..

Opeens lag Otto in de ziekenboeg van het Instituut, hij was aangereden door een auto. Hij had geen ernstige verwondingen. Iedereen uit de vink ging naar Otto toe om te vragen hoe het was met hem. Gelukkig mocht hij na een paar dagen al weer weg. Ze gingen met alle mensen die op het instituut woonden, dus ook met Sonja, op vakantie. Sonja was zijn vriendin. Dwingelo was de vakantie bestemming. Helaas had Otto er helemaal geen zin in, zijn vader had hem verteld dat kamperen niet leuk was omdat je alles zelf moest doen en je er vies van werd. Otto leek het drie keer niets. Toch ging hij mee.

In Dwingelo was het niet leuk vond Otto, de leiding had hem geprobeerd uit te leggen hoe je een tent in elkaar moest zetten. Otto snapte er nog steeds niets van. En de wc’s die zouden nog het grootste probleem worden. Die waren aan de andere kant van de camping. Op de camping speelde ze voetbal alleen met een bal waar allemaal belletjes aan zaten die rinkelden als je hem schopte. Otto vond dit eigenlijk wel het leukste wat ze hadden gedaan op de camping. Het wadlopen de volgende dag vond hij ook niks, als je te lang bleef staan zakte je weg. Je moest een stuk gaan lopen over een soort vochtig nat zand. Otto wilde zo snel mogelijk weg. Toen ze uiteindelijk weer in het busje zaten op weg naar de camping werd Otto ziek. Hij lag vanaf die tijd de hele dag in zijn bed. Hij zou de volgende dag terug gebracht worden naar het instituut om daar uit te zieken. ‘s Nachts werd hij wakker, hij moest naar de wc om te poepen. Maar toen hij eenmaal buiten stond wist hij niet waar de wc’s waren. Hij struikelde over allerlei touwen en dacht terug aan zijn vader, die hem altijd vertelde hoe rottig kamperen wel niet was. Hij moest zo nodig poepen dat hij na een heel lange tijd dacht; ik doe het gewoon hier nu ter plaatse op de grond.

Toen hij de volgende morgen wakker werd door het geschreeuw van een van de leiding merkte hij aan de stem van de leiding dat er iets niet goed zat. De kaart die nodig was voor de speurtocht zat onder de poep. Maar goed dat Otto die dag naar huis ging.

Bij het Instituut aangekomen stond zijn vader al te wachten op hem. Otto dacht dat hij alleen de tijd door zou brengen, maar zijn vader wilde hem mee naar huis nemen. Hij had een verrassing. Zijn moeder was van de drank af. Maar toen ze thuis kwamen rook hij de geur van drank. Dit ging zijn vader te ver. Ze moest naar een afkick centrum. Het waren saaie dagen voor Otto, hij had zelfs geen leuke feitjes en roddels om deze te vertellen op Radio Puntsik.

Een aantal weken later ging Otto naar zijn moeder toe. Ze was niet meer verslaaft aan de drank. Otto ging weer gewoon naar school, op het instituut.

Hij kreeg te horen dat hij op een ziende school mocht, hij was heel erg blij. Zijn moeder ook. En zijn vader had een baan in Amerika gevonden. Bij een of andere krant. Iedereen vond het jammer dat Otto weg ging en Sonja helemaal. Harm deed alsof het hem niets uitmaakte dat Otto weg ging maar Otto hoorde aan zijn stem dat hij het niet leuk vond. Gelukkig hadden de ouders van Sonja nog een troost, hij mocht voor de gezelligheid als hij dat wilde mee op vakantie met Sonja. Dat liet Otto zich geen tweede keer zeggen.

Het boek eindigt ermee dat Otto benzine uit de tank uit de brommer van een van de leiding heeft geheveld en daarmee het Instituut in de brand steekt, waarom hij dit doet is mij een raadsel


En zo eindigt het verhaal van Otto.

Analyse

Personen

De hoofdpersoon in het verhaal is Otto Iking. Hij is blind en woont in een Instituut voor blinde en slecht ziende. Otto is blind, vanaf zijn geboorte.
Hij is een jongen van 11 jaar, hij heeft humor maar kan ook heel chagrijnig zijn. Otto is een aardige jongen die af en toe te veel fantasie heeft. Maar verder is Otto, op het feit dat hij blind is na, een gewone jongen net als alle anderen van zijn leeftijd. Op het Instituut heeft hij een illegale radio zender waar hij nog wel eens wat op uitzendt. Daar heeft hij veel plezier aan.
Het is een round character. Het is een klein jongetje dat nog veel moet ontdekken. Hij wil gaan roken en leert op de tast hoe zijn vriendin eruit ziet. Daarnaast leert hij ook hoe hij in de wereld moet overleven.

Moeder Iking: Een aardige vrouw van een jaar of 35, zij is de moeder van Otto
en ze is verslaafd aan de drank. Een flat character.

Vader Iking: De vader van Otto, hij is ook rond de 35 jaar oud en vangt Otto op als hij naar huis gaat voor een weekend. Hij is een aardige man. Een flat character.

Sonja: De lieve vriendin van Otto, ze komt vaak bij Otto op bezoek en ze praten over van alles en nog wat. Een flat character.

Harm: Een goede vriend van Otto, hij heeft geen ogen meer, maar glazen. Hij en Otto doen allerlei dingen samen. Otto is zijn beste vriend. Een flat character.

Vertelperspectief

Het verhaal wordt verteld, gezien door "de ogen" van Otto. Dat doet de schrijver denk ik om het verhaal een beeld te geven. De schrijver/Otto vertelt aan het begin van het boek waar het verhaal zich afspeelt en wie aardig is en wie onaardig. Later gaat hij daar ook nog wat mee doen. Je komt erachter wie Otto mag en wie niet.

Bijvoorbeeld; een jongen die heel slechtziend was pestte Otto nog wel eens. Toen hij zelf een keer op zijn plaat ging dacht Otto " ha ha, sukkel wat mij betreft mag je heel je leven zo blijven liggen". Wat ook leuk is, is dat als Otto’ s moeder (die alcoholverslaafd is) bij hem op bezoek komt hij altijd denkt: "Haar gore parfum snelde haar meters vooruit". Dat is natuurlijk geen parfum, maar de alcohol.
Dat soort dingen maken het verhaal nu juist leuk.

Ruimte

Het verhaal speelt zich vooral af in een inrichting voor blinden en slechtziende. Dit wordt aan begin al bekend gemaakt, want hier vertelt Otto over hoe ze leven eruit ziet. Hij vertelt waar hij op school zit en waar hij woont. Met wie hij woont en ga zo maar door. Het speelt zich daarnaast ook af in de buurt van instituut. En gaat Otto op vakantie naar Dwingeloo, ook gaat hij naar zijn eigen huis, een half uurtje rijden van het instituut.

Tijd

Het verhaal speelt zich in onze tijd af. Dat weet ik omdat er met brommers wordt gereden en met Audies en met oude Skoda’s. Aangezien er pas sinds begin vorige eeuw auto’s rijden weet ik dat het verhaal zich in deze tijd afspeelt. De periode waarin het verhaal wordt verteld is ongeveer een half jaar. Dat weet ik omdat het verhaal begon met veel gladheid (het was dus winter) en veel mensen van het instituut droegen warme kleding. Een klein stukje voor het eind moest Otto nog twee weken naar school en dan zou hij grote vakantie hebben. En dan is het dus zomer. Van de winter tot de zomer is dus ongeveer een half jaar.

Het verhaal is chronologisch opgebouwd. Het hele verhaal loopt netjes achter elkaar aan, zonder terug blikken of vooruit blikken.
De verteltijd is 136 bladzijde. En de vertelde tijd is half jaar.

Hoofdhandeling

Otto steekt het instituut in de brand. Dit doet hij nadat hij van het instituut af is en bij zijn nieuwe ouders woont. Hij steekt het instituut in de brand met benzine uit de brommer van een leraar. Hij hevelt het uit de tank. Dit heeft hij geleerd toen hij op het instituut zelf zat. De benzine gooit hij over heel het instituut en steekt het dan aan met een kameltje (sigaret).
Hij kijkt hoe alles in de brand vliegt en gaat dan naar de auto waar zijn nieuwe ouders inzetten met zijn lieve vriendin Sonja.


Taalgebruik

De tekst is soms moeilijk te lezen, doordat de gebeurtenissen soms wat vreemd waren. Je denkt dan dat je ergens overheen hebt gelezen. Maar dat is dan niet het geval. De schrijver gebruikt woorden die je tegenwoordig niet zo vaak meer hoort. Ik vind de stijl die hij gebruikt niet echt eigenaardig; het dagelijkse leven van een blinde jongen wordt weergegeven. Er zijn wel meer schrijvers die over het dagelijkse leven van iemand schrijven. Er zijn een paar goede dialogen in het boek en er wordt redelijk veel aandacht besteed aan de gevoelens en gedachten van de hoofdpersoon. De manier van vertellen is alledaags; de hoofdpersoon beschrijft wat hij meemaakt en hoe hij zich daarbij voelt. Het taalgebruik past heel goed bij de hoofdpersoon.

Interpretatie

Titelverklaring

De hoofdrol speler zit in een instituut, en vandaar de titel ook denk ik. Ik vind de titel eigenlijk maar een beetje voor de hand liggend. Het is namelijk zo simpel om de plek waar het verhaal zich grotendeels afspeelt gelijk als titel van het boek te gebruiken.

Thema

Het boek "Het Instituut" gaat over een jongen die blind is. Hij is 11 jaar oud en woont in een inrichting of zoals de titel het zegt, in een instituut. Hij is vanaf dat het boek begint al blind maar later in het boek gaat hij functioneren als een ziende. Natuurlijk blijft hij blind maar hij gaat bijvoorbeeld naar een ziende school. Voordat hij ging zat hij op een blinde school op het instituut maar daar dachten de leraren dat hij het wel zou redden op een ziende school. De relatie tussen de leraren en hem zijn niet zo goed. Daardoor wil hij naar huis, maar thuis gaat het ook niet goed. Dus hij heeft het niet goed naar ze zin. Dramatisch dus, door dit alles steekt hij waarschijnlijk ook het instituut in de brand. Dit weet ik niet, want dit wordt niet verteld waarom hij doet. Maar ik denk door al deze ervaringen hij dit doet. Om het zo goed mogelijk te vergeten.
Ik vind daarom het thema dramatisch afscheid.

Dit vanwege hoe hij moet afscheid nemen met het instituut en met zijn ouders. Het instituut moet hij in de brand steken om te vergeten. En zijn verder vertrekt plotseling naar Amerika, terwijl Otto en zijn vader een goede band hadden. Dat dacht Otto tenminste. Maar aan het boek wordt zijn moeder ook nog eens opgenomen. Zij is een alcoholist en weet niet meer wat ze moet doen. Als Otto bij haar op bezoek gaat, zegt ze dat zijn vader een mietje is en dat zij en Otto samen gaan wonen en dat ze rijk worden. Maar dan wordt hij plotseling weg gehaald uit de kamer, want de dokters zeggen dat zijn moeder moet rusten. Dan zegt zijn vader dat die met de buren op vakantie mag, maar daar heeft Otto eigenlijk niet zo zin in. En dan mag die met zijn vriendin op vakantie. En uiteindelijk blijft hij bij hun wonen. Maar eerst moet hij het instituut in de brand steken om het te vergeten.

Waardering


Het Instituut is een leuk boek, maar het is ook heel interessant omdat je de gevoelens van een blinde jongen te zien krijgt. Gelukkig is het verhaal goed te volgen, terwijl er soms dagen worden overgeslagen en dan weer hele dagen worden verteld. De meest leuke persoon vond ik Otto, omdat hij allemaal leuke dingen deed en vooral dacht. Dan kon ik echt om lachen. De minst leuke persoon vond ik Edwin omdat hij allemaal gemene dingen deed bij inwoners van het huisje. Maar vooral omdat deze jongen liegt. Dit is zo vreselijke daad, waar hij heel ze leven eigenlijk spijt van zou moeten hebben.

Ik zou iedereen aanraden het boek te lezen omdat ik er echt om kon lachen, al was het niet alleen om de domme acties die werden ondernomen, bijvoorbeeld op een brommer rijden. Otto op een brommer, zo blind als de neten. En dan die gedachtes van hem.
Daarnaast was het ook leuk, omdat het goed te lezen was niet ging vervelen. Er gebeurde steeds weer iets. Het trok gewoon steeds je interesse weer. Dit komt denk ik vooral omdat het heel echt word verteld, net of je het zelf meemaakt. Het lijkt bijna dat je het zelf bent, zo goed wordt er verteld hoe Otto denkt. Dit vind ik heel goed gedaan.

Ook was het een ontroerend boek. Dit vanwege de gebeurtenissen die zo kleine blinde jongen allemaal meemaakt. Hij krijgt te horen dat zijn moeder alcoholist is dat zijn vader naar Amerika verhuist. Dat zijn vriendin naar ziende school gaat en dat hij ook nog word verweten van een schop tegen een jongen, terwijl dit helemaal niet zo was. Een goed voorbeeld zijn de fragmenten dat zijn ouders zo’n beetje proberen te verbergen dat ze hem liever kwijt dan rijk zijn, zijn soms best wel hard, vooral omdat Otto er zo luchtig over vertelt.

Zelf vond ik de passage dat Otto te horen krijgt dat hij een programma bij de AVRO mag presenteren het mooist omdat hij dan beseft dat hij meer bereikt heeft dan Harm die slechts een aflevering aan de documentaire over het instituut mocht meewerken. Terwijl hij altijd dacht dat Harm de betere, slimmere jongen was. Maar nu ziet hij in dat hij ook zulke mooie dingen kan. En misschien bereikt hij er zelf meer mee dan zijn grote vriend Harm.