1. Praktische gegevens
1.1 Titel: Het Hemelse Gerecht
Auteur: Renate Dorrestein
1.2 Jaar van uitgave: 1990
1.3 Aantal bladzijden: 186
1.4 Datum boekverslag: 21-04-2005
2. Inhoud en opbouw
2.1 Typering:
Dit boek is een psychologische roman. Gedurende het verhaal wordt ingegaan op de gedachten van de hoofdpersonen. Je komt erachter hoe erg het uit de hand kan lopen als je elkaar niet goed bergrepen hebt. In het boek hebben bijna alle personen een verkeerd beeld van elkaar. Zij zien vooral de negatieve kanten, ook al kloppen deze niet.
2.2 Samenvatting:
De zussen Ange en Irthe runnen samen al jarenlang restaurant ‘Het Hemelse Gerecht’. Het restaurant doet het erg goed bij de consumenten, elke dag zit het restaurant weer stampvol. Het restaurant ligt vlakbij een dorp, bovenaan de dijk van een rivier die richting het dorp stroomt. Er komen mensen vanuit alle windstreken naar hun restaurant om van de door Ange bereidde maaltijden te kunnen proeven.
Irthe houdt zich vooral bezig met de boekhouding en de administratie, zorgt ervoor dat alles gladjes verloopt en dat de klanten goed worden bediend.
Al sinds de zussen klein waren droomden ze ervan hun eigen restaurant te runnen. Ze speelden met oude verpakkingen van voedsel en leerden zichzelf de technieken aan. Ze stonden er al die tijd alleen voor. Hun moeder pleegde zelfmoord door zichzelf op te hangen. De vader van de zussen werd dood onderaan de trap gevonden. Ange en Irthe hebben hun vader nooit gemogen. Ze wensten hem de dood toe.
Gilles, officieel de man van Ange maar in werkelijkheid de minnaar van beide zussen, helpt hen een handje mee in het restaurant. Gilles kwam als keukenhulp in het restaurant werken toen hij naar z’n geboorteplaats terugkeerde, na het mislukken van zijn huwelijk. Vijf jaar lang deed hij wat de zussen hem opdroegen en eigenlijk konden ze niet meer zonder hem. Hij hielp met het snijden van groenten, het halen van vlees en brood en deed de nodige klusjes.
Het regende al wekenlang aan een stuk door en Gilles was bang voor een overstroming bij het restaurant. De zussen leken zich er niet druk om te maken. Alles ging goed in het restaurant en de klanten bleven maar komen.
Van de een op de andere dag kwam Gilles met de mededeling dat hij Ange en Irthe wilde verlaten. Voorgoed.
Maar dat lieten de zussen niet zomaar gebeuren. Ze hielden hem tegen. Ze lieten hem niet zomaar gaan. Ze sloten hem op in de donkere zolderkamer.
Vanaf dat moment leken de problemen op hen af te komen.
De zware regenval was inmiddels ingewisseld voor een extreme hittegolf. Irthe bewaarde al vanaf het begin alle verpakkingen, flessen en conservenblikken, van het voedsel dat zij bereid hadden in het restaurant, in een schuurtje in de tuin. Het was haar museum. Jammer genoeg had de regen ervoor gezorgd dat de etiketten doorweekt waren. Gelukkig viel het ‘museum’ nog wel te redden.
Ange en Irthe vertelden mensen in het dorp dat Gilles op vakantie was gegaan en ze niet weten wanneer hij terug zal komen.
Door een onbekende oorzaak werden er een aantal kinderen ziek. Ze kregen hoge koorts en last van diarree. En dat met de extreme hitte. Door deze oorzaak stierf de pasgeboren baby van Paula en, de timmerman, Tom Willemse.
Ange was de enige die totaal geen medelijden toonde aan Tom en Paula. Dit had tot gevolg dat de mensen uit het dorp zich steeds meer gingen afkeren van beide zussen.
Wanneer Kees van de Wetering, de slager, het bestelde vlees bij Ange kwam afleveren, was dit door een onbekende oorzaak bedorven. Ange werd woedend, met het gevolg dat Kees zelfmoord pleegde door zich te verdrinken in de rivier. Op het moment van de verdrinking sneed Ange zichzelf, tijdens het koken, lelijk in haar hand.
Ange was nu afhankelijk van Irthe. Zelf was ze niet meer in staat om te koken.
Een paar dagen later stond Dixie, de dochter van Gilles uit zijn vorige huwelijk, voor de deur. Haar moeder had haar op de stoep voor het restaurant achtergelaten, om vervolgens een tijdje op vakantie te gaan.
Het was nu de taak van Ange en Irthe om voor Dixie te zorgen.
Irthe was dolblij met het gezelschap van Dixie, Ange wilde niets met het kind te maken hebben. Toch voelde Dixie niets voor de overdreven aandacht die Irthe har schonk. Ze wilde veel liever bij Ange zijn.
Dixie was onafscheidelijk van Aap, haar knuffel.
Dixie zag altijd dat Irthe met water gevulde flessen naar boven bracht. Dixie dacht dat het water voor de planten was bedoeld. Dixie sliep in de kelder, de zolder was voor haar verboden terrein.
Toen Irthe op een dag de flessen onderaan de trap had laten staan, bracht Dixie ze voor haar naar boven. Met Aap onder haar arm en de flessen in haar handen liep ze door het donker naar boven. Boven was geen licht of elektriciteit. Wanneer het haar allemaal te spannend werd, zo in haar eentje op zolder, ging ze toch maar weer naar beneden.
De volgende ochtend zei Dixie dat ze last van buikpijn had. Volgens Irthe moest ze maar langs de huisarts gaan. Dixie en Ange gingen samen met het bootje, via de rivier, naar de huisarts. Daar bekende Dixie dat ze buikpijn had omdat ze Aap op zolder had laten liggen. Op de terugweg naar huis kwamen ze erachter dat motor van het bootje het niet meer deed. En dat terwijl het begon te bliksemen en te onweren. Ange besloot dat ze maar moesten schuilen in een klein hutje langs de rivier.
Op hetzelfde moment was ook de bliksem ingeslagen in het museum van Irthe. Irthe zag met haar eigen ogen hoe al haar verzamelde verpakkingen in rook opgingen.
Ange merkte, toen ze het schuurtje wilde verlaten, dat de deur klem zat en niet meer open wilde. Dixie paste net door het luchtrooster en ging Irthe halen om Ange te bevrijden. Toen Irthe op weg ging naar Ange en Dixie alleen in het huis was, besloot om snel Aap te gaan pakken zodat Irthe het nooit te weten zal komen dat ze boven is geweest. Eenmaal op zolder aangekomen hoort Dixie de ademhaling van iemand. Het kwam achter een vergrendelde deur vandaan. De altijd nieuwsgierige Dixie besloot te gaan kijken waar het vandaan kwam en opende de deur. Daar zag ze, tot haar grote verbazing, in het naar poep stinkende hok een levenloze man liggen. Geschrokken rende ze naar beneden en wachtte bang onder de tafel totdat er iemand thuis zou komen.
Ondertussen was het Irthe gelukt om de deur van de hut open te maken en Ange eruit te laten. Op de weg terug naar huis zagen ze dat er allemaal mensen uit het dorp voor hun restaurant stonden. De dorpsbewoners hadden de bliksem bij ‘het museum’ in zien slaan en kwamen kijken of er gevaar was.
Irthe ging nog even lang het dorpscafé om te vertellen dat het restaurant vanavond gesloten was. De dorpsbewoners waren nog steeds kwaad op allebei de zussen vanwege de voorgaande gebeurtenissen en lieten Irthe niet meer weggaan uit het café.
Henri, de huisarts, maakte zich zorgen. Hij had Dixie, die bang onder de tafel zat, opgemerkt en vroeg zich af wat er aan de hand was.
Toen Ange bij het restaurant arriveerde ging Henri met haar mee naar binnen. Hij wilde weten wat er met Dixie aan de hand was, waarop Dixie vertelde dat ze een man op zolder had gezien. Henri wilde gaan onderzoeken waar Dixie nou zo bang voor was. Ange kon hem niet meer tegenhouden. Wat Henri boven aantrof moest geheim blijven. Op het moment dat Henri in de kamer waar Gilles zat opgesloten stond, sloot Ange snel de deur en deed hem op slot.
Samen met Dixie vluchtte ze naar het bootje en roeide zo snel mogelijk weg van het restaurant.
Het was Irthe inmiddels gelukt om weg te komen uit het dorpscafé. Ze was door het raampje bij de toiletten geklommen. Bij het zien van Ange en Dixie in het bootje sprong ze in de rivier om vervolgens bij hen in het bootje te stappen.
Met z’n drieën roeiden ze weg van het restaurant, niet wetend waar naartoe.
2.3 Tijd:
a- Het verhaal speelt zich, denk ik, rond deze tijd af. Het leven in het dorp is wel iets ouderwets: de mannen werken terwijl de vrouwen thuis blijven voor het eten, huishouden en de kinderen. Iedereen in het dorp kent elkaar. Er zijn geen luxe winkels of supermarkten maar een slager, bakker en nog wat kleine zelfstandige winkeltjes. Omdat het zich in een klein dorp afspeelt denk ik dat het best rond deze tijd kan zijn. In het boek worden namelijk ook voorwerpen genoemd als frituurpannen en wafelijzers.
b- Het verhaal begint in de maand maart, de tijd waarin het de hele tijd bleef stortregenen. Daarna speelt zich een gedeelte af in april, waar er juist sprake is van een hittegolf. De vertelde tijd is dus ongeveer twee maanden.
Het verhaal loopt in chronologische volgorde.
Ik heb er ongeveer 8 uur over gedaan om het boek te lezen.
c- Vertraging:
Op bladzijde 22 t/m 24 komt een vertraging voor. Het was weer een drukke avond in restaurant Het Hemelse Gerecht, Ange sloofde zich uit in de keuken en Irthe was druk bezig met het serveren van volle borden en wijn. Dan komt daartussen een stuk over het leven van de mensen in het dorp van twee kilometer verderop. Over de dorpsvrouwen op slippertjes die totaal geen verstand van koken hebben. De gezinnen die niet weten wat goed en lekker eten is. Over de bibliotheekbus die langskomt voor de kinderen. De mensen kunnen best zonder drukte of gedoe en proberen fatsoenlijk en gelukkig te zijn. Woensdag blijft gehaktdag en de zondag is bestemd om te rusten. Alleen in Het Hemelse Gerecht wordt dan nog gewoon doorgewerkt.
Op bladzijde 24 eindigt het stuk over het dorp en wordt de draad van het verhaal weer opgepakt.
d- Versnelling:
Er is één opvallende versnelling in het boek. Het verhaal houdt de hele tijd hetzelfde tempo aan maar tussen hoofdstuk I en II, bladzijde 64/65, worden ineens drie weken overgeslagen. Aan het eind van het eerste hoofdstuk hadden de zussen Gilles opgesloten en was het nog erg nat buiten. Wanneer hoofdstuk twee begint is het in één keer drie weken later en is er een hittegolf aan de gang.
Deze versnelling heeft volgens mij niet echt een belangrijke functie, maar is er meer voor bedoeld dat het verhaal niet te saai wordt.
e- Flashback:
Er komen een paar korte flashbacks voor in het boek. De flashbacks geven je informatie over het verleden van Ange en Irthe, op de manier hoe zij erover denken. Wat wel opviel was dat het altijd flashbacks waren van dertig jaar terug, toen Ange acht jaar oud was en Irthe zes.
Bijvoorbeeld op bladzijde 44 t/m 45 denken de zussen terug aan een spel dat zij vroeger altijd deden toen zij zes en acht jaar oud waren: ‘water-bloed’. Het was door hen zelf verzonnen. Het was de bedoeling dat ze een scherpe grashalm langs hun tong heen en weer haalden, terwijl ze zingen: ‘Water-bloed, water-bloed, water-bloed’. Wie als eerste bloedde mocht een wens doen. Altijd hadden zij dezelfde soort wensen: dat hun vader op een vreselijke manier zou sterven.
2.4 Ruimte:
a- Het verhaal speelt zich vooral in het restaurant Het Hemelse Gerecht af. Alles draait om dit restaurant en de hoofdpersonen die hem runnen en er in wonen. Een klein deel speelt zich ook af in het dorp, waar het brood , het vlees en andere spullen worden gehaald. Maar meestal worden deze door de dorpsbewoners naar het restaurant gebracht. Vele dorpsbewoners komen ook vaak voor de gezelligheid naar het restaurant. In het restaurant gebeuren de belangrijkste gebeurtenissen. Het koken, de gesprekken met de dorpsbewoners die langskomen en natuurlijk de opsluiting van Gilles.
b- De weersomstandigheden spelen een hele belangrijke rol als belangenruimtes. In het verhaal komen er extreme weersomslagen voor op de momenten dat de gedachten en gevoelens van de personages ook omslaan. In het begin is er sprake van hele zware regenval, het water komt steeds hoger te staan. Net als de spanningen tussen de hoofdpersonen. Die werden steeds groter. Gilles had het al eens gehad over een vakantie, maar daar reageerden de zussen niet al te enthousiast op dus werd het maar achterwege gelaten. In die tijd stond Gilles blijkbaar erg onder druk. Hij was toe aan vakantie, maar om de zussen niet teleur te stellen deed hij alsof er niets was en bleef gewoon doorwerken. Totdat het moment aanbrak dat hij het niet mee kon en hen wilde verlaten. De zussen wilden hem niet laten gaan en sloten hem op.
Na de opsluiting van Gilles brak er een hete en droge periode aan. Een extreme hittegolf. Op zolder werd het wel zo’n veertig graden. Tijdens deze periode stapelden de erge gebeurtenissen zich op. De zussen beginnen elkaar steeds meer te wantrouwen. Beiden denken ze er hetzelfde over. De ander kan het niet zonder haar redden, zij zelf is degene die de belangrijkste taken uitvoert, de ander doet helemaal niets maar krijgt wel al het aanzien van de mensen. Ze kunnen elkaar niet meer uitstaan.
In het dorp werden er kinderen ziek door een onbekende oorzaak. De baby van Paula en Tom Willemse overleed er zelfs aan. Het vlees van de slager was bedorven door de hitte en Ange werd enorm kwaad op hem. Later pleegde de slager zelfmoord door zichzelf te verdrinken. Het hele dorp keerde zich na deze gebeurtenis steeds meer tegen de zussen. Tot overmaat van ramp sneed Ange zichzelf in haar rechterhand, waarna ze hem niet meer gebruiken kon om haar overheerlijke maaltijden te bereiden. Dan stond er ook nog onverwachts een meisje op de stoep van het restaurant. Dixie, de dochter van Gilles. Ange en Irthe hadden er nog een zorg bij.
Aan het einde van het verhaal, als iedereen gek lijkt te worden, Henri ook op zolder is opgesloten en de dorpsbewoners wraak willen nemen op de zussen, slaat het onweer en de bliksem toe. De bliksem sloeg in het ‘museum’ van Irthe, die daardoor in brand vloog.
2.5 Personen:
a- Ange: Ange is een vrouw van 38 en de zus van Irthe. Ze heeft rossig kortgeknipt haar om er geen hinder van te hebben tijdens het koken. Vergeleken met haar plompe lichaam heeft ze een klein hoofd. Ze houdt van Gilles, haar man, en wil hem dan ook nooit laten gaan. Ze is goed in koken en is dan ook degene die voor de maaltijden in het restaurant zorgt. Ange is heel precies, pas als alles naar haar zin is, is ze tevreden. Als Ange ergens niet tevreden mee is laat ze dat ook weten. Ze houdt daarbij geen rekening met de gevoelens van anderen. Ze heeft niet gauw medelijden met anderen. Wel heeft ze het gevoel dat ze niet de lof krijgt die ze verdient.
Na de dood van haar ouders was zij degene die haar zusje van alles aanleerde. Nog steeds voelt Ange zich daarom ‘beter’ dan Irthe. In de loop van het verhaal wordt dit gevoel steeds sterker en gaat ze zich steeds meer ergeren aan de mensen om haar heen. Dit heeft het gevolg dat iedereen ook een hekel aan haar krijgt.
- Irthe: Irthe is ee vrouw van 36 en de jongere zus van Ange. Ze heeft lang rood haar, een bol gezicht en lange ledematen. Irthe is in alles precies het tegenovergestelde van Ange. Met Irthe kun je lachen. Irthe communiceert veel met de mensen uit het dorp en de bezoekers van het restaurant. Ze zal nooit rechtstreeks iets kwetsend tegen iemand zeggen. In tegenstelling tot Ange heeft Irthe nooit wat te klagen. Irthe zorgt voor de boekhouding en orde in het restaurant.
Er is wel een overeenkomst tussen de zussen. Beiden hebben ze het gevoel dat ze ondergewaardeerd worden, dat zij voor het succes van het restaurant hebben gezorgd en de ander in z’n eentje niets kan beginnen.
- Gilles: Gilles is een man van veertig. Hij heeft zwart haar. Over de persoonlijkheid van Gilles kom je niet veel te weten. Gilles leek een heel sociale man. Hij deed altijd braaf wat de zussen hem opdroegen. Nooit stribbelde hij tegen of zei hij iets gemeens. Hij was een zorgzame man en hield iedereen in het dorp te vriend.
- Dixie: Dixie is de dochter van Gilles en zijn ex-vrouw uit een mislukt huwelijk. Dixie is een klein meisje. Net als haar vader heeft ze zwarte haren. Ze is niet gauw bang voor vreemden. Dixie is heel nieuwsgierig en gaat vaak zelfstandig op onderzoek uit om dingen te weten te komen. Irthe probeerde heel aardig over te komen naar Dixie toe. Ze behandelde Dixie alsof het haar eigen kind was. Ange probeerde juist helemaal geen aandacht aan het kind te besteden. Maar toch vond Dixie Ange veel leuker. Steeds weer ging ze met Ange mee en wilde ze dingen met Ange doen.
b- Ange: Is de twee jaar oudere zus van Irthe en de officiële vrouw van Gilles. Ze had niet zo’n goede relatie met de mensen uit het dorp. De moeder van Ange en Irthe had zichzelf opgehangen. Hun vader werd dood onderaan de trap gevonden.
- Irthe: Is de twee jaar jongere zus van Ange en ook een minnares van Gilles. Irthe kende alle mensen uit het dorp en onderhield goede contacten met ze.
- Gilles: Is de man van Ange en minnaar van Irthe. Ook hij heeft een goede band met de dorpsbewoners. In een vorig huwelijk met zijn ex-vrouw heeft hij een kind gekregen, Dixie.
- Henri: Is de huisarts in het dorp. Hij bezoekt het restaurant wekelijks en voelt stiekem iets voor de zussen.
- Kees van de Wetering: Is de slager van het dorp. Ange en Irthe haalden altijd het vlees dat zij nodig hadden voor de maaltijden bij hem. Hij pleegde zelfmoord nadat Ange boos op hem werd omdat hij bedorven vlees had afgeleverd.
- Tom Willemse: Is de timmerman. Hij repareerde ook wel eens dingen in het restaurant. Zijn baby overleed door het vervuilde water.
- Paula Willemse: Is de vrouw van Tom.
- Bartels: Is de postbode. Hij kwam dagelijks langs het restaurant om even bij te kletsen. Hij kent alles en iedereen in het dorp.
2.6 Vertelwijze:
Het verhaal wordt elke keer vanuit de ogen van een ander personage verteld. Het heeft een wisselend perspectief. Dit was wel verwarrend want op sommige momenten wist ik niet meer vanuit welk personage het verhaal werd verteld.
2.7 Structuur:
a- Het boek is verdeeld in drie hoofdstukken. Elk hoofdstuk heeft een nummer: I, II en III. In het eerste hoofdstuk loopt het leven van Ange en Irthe nog op rolletjes en is er niets aan de hand. In het tweede hoofdstuk komen de problemen naar voren: Gilles die wordt opgesloten op zolder, de plotselinge dood van de baby, de zelfmoord van de slager, de dochter van Gilles die ineens op de stoep staat bij Ange en Irthe. In hoofdstuk III is het vertrouwen tussen de zussen verdwenen, ze kunnen elkaar niet meer uitstaan.
b- Het boek heeft een opening in de handeling. Het verhaal begint wanneer Ange en Irthe bezig zijn in de keuken. Pas later kom je erachter dat het zussen zijn en dat hun restaurant erg bekend is. Ook kom je in de loop van het verhaal, door middel van flashbacks, iets meer te weten over hun jeugd.
c- Het verhaal heeft een open einde. De dorpsbewoners waren kwaad op de zussen en kwamen met brandende fakkels richting hun restaurant. Ange, Irthe en Dixie waren in het bootje gesprongen om weg te vluchten van alle problemen. Ange en Irthe hadden op dat moment een hekel aan elkaar. Boven op zolder van ‘Het Hemelse Gerecht’ zaten Gilles en Henri nog opgesloten. Je weet niet wat de dorsbewoners gaan doen, wat er met Gilles en Henri gaat gebeuren, of de moeder van Dixie ooit nog terugkomt. En het is nog maar de vraag waar Ange, Irthe en Dixie naartoe zullen gaan en hoe het verder zal gaan met hun leven…
3. Motieven en thema
3.1 Belangrijkste motieven:
- Eten/Restaurant: Alles in het boek draait om het restaurant van Ange en Irthe. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat houden zij zich bezig met het bereiden en opruimen van eten. De zussen denken er beiden hetzelfde over: ‘nu zijn wij het die zorgen dat de mens datgene kan doen waarvoor de mens is gemaakt: om te eten’ en ‘vrouwen zorgen ervoor dat de mens kan eten’. ‘Het is eten of gegeten worden!’ staat op de achterkant van het boek.
- Liefde: Ange en Irthe delen beiden hun liefde met dezelfde man. Ze kunnen er niet tegen als hij hen vertelt dat hij hen wil verlaten. Ze houden van hem. Ze besluiten hem te houden. Opgesloten op zolder.
- Wraak: In de flashbacks komt steeds weer naar voren hoe erg de zussen hun vader haatten en dat zij hem vaak dood gewenst hadden. Hij was niet aardig tegenover zijn vrouw en blijkbaar ook geen goede vader. Ange en Irthe bedachten vaak hoe zij wraak op hem konden nemen. Ze wensten dat ze hem van de trap gooiden en het dan net zou lijken dat hij zelf gevallen was en bedachten nog meer dingen die ze met hem zouden doen als hij dood was.
Het opsluiten van Gilles zou ook onder wraak kunnen vallen. De zusters deden dit hem aan omdat hij hen wou verlaten.
Aan het einde van het verhaal willen de dorpsbewoners wraak nemen op Ange en Irthe. Zij waren boos omdat ze dachten dat de zussen het water hadden verontreinigd en zij de reden waren van de gestorven baby en de zelfmoord van de slager.
- Dood: De dood speelt een best belangrijke rol in dit boek. De ouders van Ange e Irthe waren al gestorven toen zij nog klein waren. Hun moeder had zichzelf opgehangen, de vader werd dood onder aan de trap gevonden. Het verhaal krijgt een heel andere wending nadat de zussen Gilles hadden opgesloten. Er werden mensen plotseling ziek en er stierf een baby. De slager pleegde zelfmoord. En ook de parkieten in het restaurant stierven tijdens de hittegolf.
- Verlating: Gilles wilde Ange en Irthe verlaten. Dit kwam erg hard aan bij de zussen en lieten dit niet toe.
Je zou ook kunnen zeggen dat de ouders van Ange en Irthe hen verlaten hadden. Omdat zij zo vroeg stierven lieten ze hun dochters wel in de steek.
De moeder van Dixie liet haar ook zomaar in de steek om daarna zelf op vakantie te gaan. Ze liet haar dochter gewoon achter op de stoep bij het restaurant.
- Wantrouwen: In het begin leek het erop dat Ange en Irthe goed met elkaar konden opschieten en elkaar behandelden als beste vriendinnen. Ze vulden elkaar goed aan omdat ze compleet van elkaar verschilden. Maar in de loop van het verhaal leidt dit juist tot wantrouwen tussen de twee zussen. Ze beginnen steeds ‘slechter’ over elkaar te denken en kunnen op een gegeven moment alleen nog maar de negatieve kanten van elkaar zien. De meeste haatgevoelens en ruzies tussen hen berusten op misverstanden. Ze dachten vaak iets heel verkeerds over elkaar.
3.2 Thema:
Er kwamen redelijk veel gebeurtenissen in het verhaal voor. Maar de belangrijkste dingen die terug in het thema zouden kunnen komen waren toch wel de zussen die het restaurant runnen en het gebeuren rondom Gilles.
Het thema van dit verhaal zou kunnen zijn:
- Twee zussen runnen samen een restaurant, delen hun liefde met dezelfde minnaar en nemen wraak wanneer hij hen wil verlaten.
of:
- Twee zussen sluiten hun minnaar op uit angst dat zij door hem worden verlaten. Na dit incident neemt het wantrouwen tussen hen toe en komen er vele problemen hen tegemoet.
3.3 Titelverklaring:
De titel van het boek is ‘Het Hemelse Gerecht’.
Dit is de naam van het restaurant van Ange en Irthe. Zij werken en leven voor dit restaurant, het is het enige wat ze hebben. Hun hele leven hebben ze hier al naartoe gewerkt. De gerechten die Ange kookt zijn ook ‘hemels’ te noemen. Er waren mensen die speciaal vanuit andere landen naar dit restaurant kwamen om zo’n heerlijk gerecht te benuttigen.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden