Primaire gegevens: Auteur: Hella S. Haasse Titel: Oeroeg
Ondertitel: - Verschenen in: 1948
Aantal blz.: 77
Leestijd: 2,5 uur
Uitgelezen op: 22-01-02 Waarom heb ik dit boek gekozen? Ik moest een boek lezen en deze lag thuis en was lekker dun. Verwachtingen voor het lezen: Na de flap tekst geloezen te hebben had ik verwacht dat een drama boek was. 2 Jongens die goede vrienden zijn en die later als vijanden tegen over elkaar komen te staatn in de oorlog van nederland in Indonesië. Een van de twee zal wel dood gaan. Samenvatting Rex Hofman en Saskia Ehlvest Waren al uren op weg naar hun vakantie bestemming toen Rex besloot om te stoppen bij een TOTAL-station. Saskia was bang dat ze zonder benzine kwamen te zitten. Na dat Saskia had geplast gingen ze ook nog even uit te rusten. Rex ging zitten terwijl Saskia drinken ging halen. Na een tijdje bleef ze wel erg lang weg en Rex begon een ongerust te worden. Na een half uur begon hij te zoeken en vragen of iemand haar gezien had. Tevergeefs begon hij te schreeuwen, maar Saskia was nergens te vinden. 8 jaar later is Rex met Lieneke op vakantie in Italië. Tijdens een uiterst spannend spelletje badminton dacht Rex: Als Lieneke en ik dit winnen vraag ik haar ten huwelijk. Ze wonnen met 30-28 en Rex vroeg Lieneke tijdens een etentje of ze met hem wou trouwen. Het gesprek romantische gesprek strandde bij Saskia. Het was de eerste keer dat hij met haar over Saskia praatte. Als ze terug zou komen zou hij bij Lieneke blijven maar, hij zou er alles voor over hebben om te weten wat er met haar gebeurd was. Hij zou liever terug keren naar die ene dag bij het TOTAL-station. Die nacht lijkt het of Rex een nachtmerrie heeft die Saskia Als klein kind ook heeft gehad. Ze zat opgesloten in een gouden ei dat door de ruimte zweeft. Ze kon niet dood en zat voor eeuwig vast in de kleine zwarte ruimte. Ergens in het heelal zweefde noch zo’n ei en alleen als de 2 eieren elkaar zouden raken zou ze eindelijk sterven. Raymond Lenmorne was 16 jaar oud toen hij een zomaar van een balkon af sprong. Hij dacht eerst hoe zou het zijn? En even later sprong hij. 21 Jaar later redde hij een klein meisje uit het water. Na dat hij werd bedankt door de ouders dacht hij stiekem: Zou ik ook een misdaad kunnen plegen? Drie jaar later was er geen dag voorbij gegaan dat hij niet aan de gedacht deze gedachte terug dacht . Hij bestelde chloorkalk bij de school waar hij wekte , waar hij in een laboratorium chloroform van maakte. Hij kocht pistool en ging toen nadenken en oefenen hoe hij zijn slachtoffer in zijn auto kon krijgen. Hij wou een jonge vrouw die veel te verliezen had, veel verdriet achter zou laten en volledig besef zou hebben van wat haar werd aangedaan. Hij probeerde van alles, maakte aantekeningen en oefende op allerlei verschillende mogelijkheden. Het benzine station bleek uiteindelijk de beste manier om zijn slachtoffer te zoeken. En daar vond hij na veel mislukte pogingen, Saskia Elhvest en nam haar mee in zijn auto. Rex heeft er alles aan gedaan om er achter te komen wat er met zijn Saskia gebeurt was. Alles was tevergeefs tot dat Meneer Raymond Lenmorne voor hem staat. Rex kent hem niet,maar herkent hem wel van een foto die hij had gemaakt bij het TOTAL-station. Raymond verteld hem dat Saskia dood is en dat hij weet wat haar met haar gebeurt is. Hij zegt ook dat hij het Rex wel wil vertellen maar, alleen als hij het zelfde ondergaat. Rex stapt in de auto van Raymond en samen rijden ze naar Het TOTAL-station. Als ze er zijn moet Rex een slaapmiddel drinken. Als Rex gedronken heeft vertelt Raymond wat hij met Saskia gedaan heeft tot aan het moment dat hij haar in zijn auto meenam. Even later valt Rex in slaap en als hij wakker wordt merkt hij dat hij levend begraven is! Hij weet dat dit is wat Saskia ook is overkomen. De foto’s van Rex en Saskia verschijnen een tijd lang naast elkaar in de media maar geen enkel onderzoek gaf enig licht aan de verdwijning van Rex en Saskia. Ze leken van de aardbodem verdwenen
Tijd en ruimte In 1950 begint het hoofdstuk over Meneer Lenmorne. Er wordt verteld dat hij na 21 jaar het idee krijgt van een misdaad en dat er 3 jaar lang geen dag voorbij ging zonder dat hij daar aan terug dacht. Het was toen zomer. Verderop wordt verteld dat toen het weer zomer was hij begon met oefenen op voor zijn misdaad die niet lang daarna uitgevoerd wordt. Dat is dus weer een jaar later. 1950+21+3+1= 1975. In 1975 verdwijnt Saskia. Het verhaal begint op de Franse autoweg, op de dag van de verdwijning van Saskia, in 1975. Het eerste hoofdstuk speelt zich grotendeels af op Een TOTAL-station langs de Franse autoweg bij het plaatsje Dijon. De tijd verloopt chronologisch. Wel is er af en toe een flashback, maar dat is om de relatie tussen Rex en Saskia duidelijk te maken. Tijdens de reis verloopt de tijd sneller dan op het moment dat Rex ongerust wordt waar Saskia blijft. Het 2de hoofdstuk is plotseling 8 jaar later waardoor er wat onduidelijkheid opkomt. Deze onduidelijkheid gaat vanzelf weg als de lezer verder komt in het hoofdstuk. Het hoofdstuk speelt zich af aan een stukje van de Italiaanse kust. Het 3de hoofdstuk is heel iets anders. De lezer gaat terug in tijd en leest 3 belangrijke gebeurtenissen uit het leven van Raymond Lenmorne. Tussen de gebeurtenissen zitten grote tijdsprongen, Maar de laatste gebeurtenis, het begaan van zijn goed doordachte misdaad, duurt erg lang. Stap voor stap lees je hoe Raymond zich voorbereid op een ontvoering. De laatste gebeurtenis speelt zich in Dijon. Voor het 4de hoofdstuk is voor mij onduidelijk wanneer het zich afspeelt, maar in het verhaal stond dat Raymond er uitzag als een man van rond de 50. Aangezien het boek in 84 is geschreven zal het wel rond 1990 geweest zijn. Het gebeurt allemaal aan de rand van Amsterdam tot dat Raymond opduikt en hem in 2 pagina’s naar Frankrijk brengt. Het 5de hoofdstuk sluit chronologisch aan op hst.4 in het kort verteld de Tim Krabbé wat er na de verdwijning van Rex gebeurd. Er zijn grote tijdsprongen in het verhaal, waarin waarschijnlijk dingen gebeuren die niet belangrijk zijn voor het verhaal. Wel brengt de sprong tussen hst 1 en 2 veel vragen op die het boek spannend maken. De ruimte heeft in het boek niet een sterke betekenis. Het voegt niks belangrijks aan het verhaal toe. De wijze van vertellen Het verhaal is voor een groot deel in het hij/zij perspectief geschreven zijn, maar er worden vaak tussendoor ophelderingen gegeven door een verteller. De eerste twee hoofdstukken en het vierde, zijn vanuit het hij perspectief geschreven, waarin de hij persoon Rex Hofman is. In het derde hoofdstuk is Raymond de hij persoon en in het 5de is het Lieneke in de eerste alinea en een verteller in de 2de alinea. Spanning Ik vond het boek niet heel erg spannend. In hoofdstuk 2 werd je erg afgeleid van het spannende uit het verhaal. In hoofdstuk 3 was dit ook zo tot dat Tim Krabbé begon over en ontvoering. Ik had toen vrijwel meteen door dat hij Saskia ontvoert had en dat vroeg of laat Rex er wel achter zou komen. Hoe Rex er achter zou komen en Wat er precies met Saskia gebeurd was waren voor mij geen vragen die de spanning aanzienlijk deden stijgen. Je kan natuurlijk nooit zeker weten of de gedachtes die je krijgt tijdens het lezen van een boek war zijn. Ik vond het daarom wel spannend in hoofdstuk 3 tot dat ik las dat hij Saskia ontvoerde. Thema en motieven Ik vind dat het thema eenzaamheid naar voren springt uit het boek. Daarvoor heb ik de volgende motieven: - De flashback in hst1 over Saskia die alleen achter blijft in de auto terwijl Rex benzine haalt. - De nachtmerrie Van Saskia over het gouden ei, waar ze toen aan terug dacht. - De droom van Rex in hst2 die waarschijnlijk het zelfde is als die van Saskia in hst1. - Levend begraven worden en dan gek worden van de eenzaamheid. - Lenmorne wil een vrouw die een vriend heeft ontvoeren, zodat de vriend alleen achterblijft. - Rex woont uiteindelijk alleen zonder Lieneke en kon Saskia dus waarschijnlijk niet loslaten Personages Het hoofdpersoon in het verhaal is Rex Hofman. Hij is een Normale jongen met geen specifieke uitzondering. Ik vind het erg moeilijk om te zeggen hoe hij is omdat er grote tijdsprongen in het verhaal zitten. De verdwijning van Saskia is ook in heel extreme gebeurtenis waar je niet iemands dagelijkse karakter op kan baseren. Hij kan wel vrij helder denken. (lachen om een naam hebben als je levend begraven bent en precies terug redeneren waarom Saskia lang weg blijft, weten wanneer hij wel of niet iets moet zeggen of doen). Raymond Lenmorne is ook een hoofdrolspeler. Hij is erg perfectionistisch (hij wou zijn misdaad perfect laten verlopen). Hij weet heel goed wat goed en slecht is maar het lijkt of dat niet zo is. Het lijkt alsof hij de misdaad zonder geweten doet maar hij weet heel goed wat hij zijn slachtoffer aandoet en hij weet ook dat het slecht is. Waarom hij het doet is een beetje onduidelijk. Wat er uitspringt is dat als hij iets bedenkt hij het ook wil uitvoeren (van het balkon springen en de misdaad). Hij heeft een goed besef van wat er met hem gebeurd en weet ook precies wat hij doet. Die eigenschap zorgde ervoor dat zijn plan perfect werd uitgevoerd. Een heel belangrijk bijpersoon is natuurlijk Saskia Ehlvest. Ze zegt niet veel maar haar verdwijning is de drijfveer van het verhaal. Lieneke is ook een bijpersoon. Ze heeft niet zo heel veel invloed op het verhaal, maar door haar wordt wel duidelijk dat Rex geen afscheid kan nemen van Saskia (dit blijkt uit hst4, als Rex alleen woont, terwijl hij in hst2 zei dat hij met har wou trouwen.).
Titel verklaring Een ondertitel of motto heb ik niet kunnen vinden en heb ik dan ook weggelaten. De titel het gouden ei heeft te maken met de droom die Saskia als klein kind heeft gehad. In het boek wordt gezegd dat ze opgesloten zat in een gouden ei dat door de ruimte vloog. Alles was zwart, er waren geen sterren, ze zou er altijd in moeten zitten, en ze kon niet doodgaan. Er was maar één hoop. Er vloog nog zo’n gouden ei door de ruimte, als ze tegen elkaar botsen zouden ze allebei vernietigd zijn, dan was het afgelopen. Het voor eeuwig opgesloten zitten is een heel goed voorbeeld van eenzaamheid en het in het donker gek angst worden in een gouden ei is bijna gelijk aan levend begraven worden. Relatie tussen tekst en auteur Ik heb op internet gekeken naar de officiële Tim Krabbé site. Er bleek niet veel verband te zijn tussen hem en zijn boek Het gouden ei. Wel heeft hij als kind ook de droom gehad over het gouden ei. Dat was wel leuk om te weten. Ik heb geen andere boeken van Tim Krabbé gelezen dus een verband tussen zijn verhalen kan ik niet leggen. Een verband met de context kon ik ook niet plaatsen Persoonlijke beoordeling Toen ik het boek dicht sloeg vond ik het best een leuk boek. Alles kon echt gebeurd zijn en alles klopte precies (bv. Dat Lenmorne al in het eerste hoofdstuk voorkomt maar de lezer noch niet vermoed over zijn rol). Het heeft niet echt aan het denken gezet over het onderwerp, dat het mij zou kunnen gebeuren. Wel dacht ik aan het eind van het verhaal dat alleen zijn of eenzaamheid het ergste is wat er is. Er werd in het verhaal naar mijn mening veel aandacht besteed aan eenzaamheid. Ik had nog nooit een boek of verhaal gelezen met zo’n bijzondere crimineel. (zie het onderdeel spanning voor mijn mening over de spanning van het boek) Het belangrijkste in het boek is de weerzienwekkende gedachte die Raymond Lenmorne heeft na dat hij bedankt is voor het redden van een kind. Zonder deze gedacht was Saskia niet verdwenen en waren Rex en Saskia dus ook niet interessant voor een verhaal. Ik vond het verhaal vooral leuk omdat het echt gebeurd kon zijn, de gebeurtenissen waren heel echt beschreven. Vaak hou ik van x-files verhalen maar dit vond ik ook erg leuk. Het meest indrukwekkende vond ik het feit dat Rex en Saskia levend gegraven werden. Daar
heb ik na afloop wel even over nagedacht. Ik vond dat het boek een gesloten einde had, omdat Rex en Saskia dood zijn en Lieneke geen belangrijke rol speelt. Mijnheer Lenmorne werd niet meer dan noodzakelijk beschreven voor de rol die hij had. Ik vroeg me niet af hoe het met hem zou aflopen. Ik vond de tijdsprong tussen hst 1 en 2 verwarrend. En het plotseling overspringen op Raymond Lenmorne verliep bij mij ook niet zo vloeiend. Later ging die verwarring wel weg gelukkig. Het taalgebruik was goed. Alles kwam bij mij goed over behalve het de Gordiaanse gedachteknoop.