I: Beschrijvingsopdracht
Motivatie van je keuze
Ik heb vorig jaar dit boek gelezen en had er nog geen verslag van gemaakt dus doe ik dat nu.
Samenvatting
Het is de zomer van 1975 als Rex Hofman en Saskia Ehlvest op de Autoroute du Soleil rijden. Het zal nog ongeveer een uur duren voordat ze hun bestemming, Dijon, bereikt hebben. Rex besluit om bij een bezinestation te gaan tanken. Als dit gedaan is, rusten ze wat uit. De twee beginnen ruzie te maken, maar als teken van hun liefde begraven ze twee muntjes. Dan belooft Saskia om te rijden nadat ze wat te drinken gehaald heeft in het winkeltje. Als Saskia wel erg lang weg blijft, wordt Rex ongerust. Rex voelt zich alleen en verlaten. Hij maakt daar een foto van het tankstation en denkt aan de nachtmerrie die Saskia een keer had. Saskia had een keer gedroomd dat ze in een gouden ei zat opgesloten en daarmee door de ruimte vloog. Ze kon in die droom alleen maar doodgaan door tegen een ander gouden ei te vliegen.
Rex denkt dat Saskia is ontvoerd en is verkracht. De politie komt niet en Rex blijft de hele nacht in zijn auto zitten. Hij voelde nu de kracht en eenzaamheid van het gouden ei, en het leek of hij nu in gedachten bij Saskia was.
Acht jaar later brengt Rex zijn vakantie door in Marina di Camerota met zijn nieuwe vriendin Lieneke. Op een middag liggen Rex en Lieneke op het strand terwijl er achter hun twee Franse mannen badminton aan het spelen zijn. Het meisje dat erbij staat, speelt scheidsrechter. Rex stelt voor om een wedstijdje te spelen; hij en Lieneke tegen de Fransen. Tijdens dit wedstrijdje bedenkt Rex dat hij Lieneke ten huwelijk zal vragen als ze winnen. Ze winnen. Lieneke scheen hetzelfde idee gehad te hebben maar als ze een onvermijdelijke discussie beginnen over Saskia, blijkt zij nog steeds tussen hen in te staan. Rex kan het namelijk nog steeds niet verdragen dat hij niet weet wat er met Saskia gebeurd is.
Het is weer 1975. De Fransman Raymond Lemorne is vader van twee kinderen, echtgenoot en scheikundeleraar. Toen hij eens een meisje van de verdrinkingsdood had gered, had hij zich bedacht hoe makkelijk het zou zijn een misdaad te plegen. Hij kon die gedachte niet loslaten dus kocht hij een pistool en een fles chloroform.
Hij doet net alsof hij zijn afgelegen vakantiehuisje gaat opknappen. In werkelijkheid maakt hij het vakantiehuisje gereed om er een slachtoffer in te 'ontvangen'. Hij bedenkt het plan om zijn slachtoffer vanaf een benzinestation mee te lokken. Hij zal een vrouw, terwijl hij zijn arm in een mitella houdt, vragen of ze hem wil helpen een aanhangwagen aan zijn auto te koppelen. Deze aanhangwagen staat op het eind van de parkeerplaats. Zijn eerste pogingen mislukken, omdat niemand in zijn auto durft te stappen. Een volgende poging lukt wel: een meisje vraagt hem naar de sleutelhanger die hij bij zich heeft. Hieraan hangt namelijk een grote R. Hij zegt dat hij vertegenwoordiger is en vraagt of zij hem kan helpen. Hij bedwelmt haar met de chloroform en neemt haar mee.
Na zijn vakantie start Rex een opsporingscampagne. Hij roept in grote advertenties mensen, die Saskia toentertijd hebben gezien, op om zich te melden. Hij krijgt verschillende reacties maar geen enkele is bruikbaar.
De relatie tussen Rex en Lieneke gaat niet zo goed dus schrijft hij haar een brief. Als Rex zijn brief heeft gepost, stapt een Fransman op hem af.
Rex herkent deze man: hij was de man met de mitella bij het tankstation, acht jaar geleden. Lemorne wil hem wel vertellen wat er met Saskia is gebeurd, maar alleen als Rex hetzelfde lot ondergaat. Rex stemt toe, terwijl hij weet dat hij dan zal sterven. Lemorne neemt hem mee naar het tankstation en laat hem een slaapmiddel innemen. Dan vertelt hij wat er is gebeurd. Als Rex wakker wordt, ligt hij in een doodskist, op een matras. Lieneke zoekt Rex, maar van hem en Saskia is nooit meer iets vernomen.
Uitgewerkte persoonlijke reactie
Ik vond het een erg leuk boek om te lezen vooral vanwege de dubbele verhaallijn: eerst krijg je alles te weten over Rex Hofman en zijn zoektocht naar zijn vriendin en wat er met haar gebeurd is, daarna stopt die verhaallijn even om plaats te maken voor die van Raymond Lemorme, zijn verhaal, zijn gezin en de reden waarom hij Saskia vermoorde. Hoewel ik het vervelend vind dat er niet wordt verteld wat het nou precies de aanstoot gaf tot het vermoorden van die vrouw. Er wordt niet duidelijk waarom hij nou precies wou weten of hij als hij een meisje kon redden, er dan ook een zou kunnen vermoorden. Er wordt beschreven hoe hij een soort genot voelde als hij eraan dacht dat hij iemand kon vermoorden, en dat het dus een soort ultieme kick voor hem zou zijn als hij de perfecte moord kon plegen. Hij besteedde al zijn tijd aan het oefenen voor de moord met als excuus dat hij bezig was zijn vakantiehuisje te verbouwen. Hij praatte met vrouwen van de juiste leeftijd, probeerde ze zover te krijgen dat ze met hem mee gingen en iets voor hem wilde doen. Maar waarom hij het nou zo geweldig vond om iemand te kunnen vermoorden wordt niet beschreven. Lemorme weet precies wat het verschil is tussen goed en kwaad en dat maakt dit personage juist zo griezelig. Het feit dat je niet komt te weten waarom Lemorme nou echt de moord wil plegen is eigenlijk dus één van de dingen die het boek zo goed maakt.
Iets minder aan het boek vind ik het laatste hoofdstuk. Ik denk dat de schrijver deze bladzijden beter had weg kunnen later. Het hele boek kent een soort zweer waarbij de spanning langzaam wordt opgebouwd en uiteindelijk ondergaat Rex Hofman hetzelfde lot als zijn vriendin Saskia. Op het eind als Rex Hofman in de kist levend begraven ligt las ik:
‘Kalm blijven,’ dacht hij. ‘Ik lig hier een kwartier. Ik heet Rex Hofman.‘
Toen hij bedacht hoe belachelijk het was om op deze plaats een naam te hebben begon hij te lachen. Wat een mooi einde dacht ik. Het sluit het boek prachtig af, met een zin waar je over na kan denken. Waarom zou hij nog lachen, hij moet beseffen dat hij een gruwelijke dood tegemoet gaat. Hoe zou het zijn om daar te liggen in zijn plaats? Maar toen zag ik opeens op de volgende bladzijde dat er nog een hoofdstuk volgde.
Het gaat over Lieneke die maar niet kan beslissen of ze een brief die ze van Rex gehad heeft nou open zal maken of niet. Dan probeert ze hem te bellen, op te zoeken, z’n ouders te bellen. Maar niemand weet waar hij is. Er komen vermist-berichten in de krant met zijn foto erbij. Hij en Saskia lijken van de aardbodem verdwenen. De sfeer van het boek is er in dit stukje in één keer uit. Je vraagt je niet af wat er nu met Lieneke zal gebeuren, maar ikzelf had dat eigenlijk liever wel gedaan. Dan zet het boek je ten minste nog meer aan het denken. Het boek laat zo geen bedrukt gevoel achter, of het gevoel dat er iets mist en het zet je ook niet meer aan het denken, het doet helemaal niets! Eigenlijk zou ik het boek willen aanraden aan iedereen met als advies de laatste 2 bladzijden niet of later te lezen. Het is ongelofelijk hoe die 2 bladzijdes een groot deel van de waarde van het boek weten af te halen.
De tweede vriendin van Rex is Lieneke, ze speelt een beetje een rare rol in het boek. Haar persoonlijkheid wordt met heel veel woorden in de vorm van een verhaal (bijvoorbeeld wat zij doet en zegt tijdens het tennissen) beschreven, maar je komt niet echt veel te weten over haar persoonlijkheid. Rex is steeds helemaal gek op haar en wil zelfs met haar trouwen, maar dan opeens geeft hij niets meer om haar. Saskia en wat er met Saskia is gebeurd is opeens het belangrijkste. Naar mijn mening heeft de schrijver geprobeerd nog een beetje persoonlijkheid te geven aan Lieneke en nog wat over haar te vertellen met de laatste 2 bladzijden, maar dit is niet erg gelukt. Lieneke is eigenlijk net zo mysterieus in het boek als Raymond Lemorme alleen gaat het hier om de rol die ze speelt in het boek in plaatst van de persoonlijkheid.
Het boek is heel makkelijk te lezen, je bent op het eerst alleen een beetje verbaasd als de verteller ineens over Raymond Lemorme begint, die was in het hele boek nog niet voorgekomen. Ik was eerst even aan het terug bladeren of ik niet misschien iets gemist had of dat het misschien een nieuw verhaal was. Maar aan het eind zag ik Rex zijn naam weer staan. Na doorlezen kom je er dus achter dat Raymond de moordenaar was van Saskia en hoe hij het had gedaan. Vooral doordat het boek maar 98 bladzijden heeft is het makkelijk door te lezen terwijl het toch een prachtig verhaal blijft en er in verhouding eigenlijk verschrikkelijk veel wordt verteld. Dit is een van de dingen die het boek zo mooi maakt.
De titel blijft tot het einde onduidelijk terwijl er toch al aan het begin van het boek werd uitgelegd wat het gouden ei is. Dit is best grappig; eerst weet je alleen de titel, een beetje een mysterieuze titel waarbij je geen idee hebt wat er nou precies mee bedoelt kan worden. Dan wordt verteld dat het een nachtmerrie was van Saskia om opgesloten in een gouden ei door een leeg heelal te zweven met om haar heen niets dan zwart zonder dood te kunnen gaan met als enige hoop om het andere gouden ei in het heelal te raken om zo vernietigd te kunnen worden, maar die kans was zo klein. Dan weet je dat, maar je hebt geen idee wat dat nou in mijnnaam met het boek te maken kan hebben. En pas op de laatste bladzijde (de 2 bladzijden waar ik het eerder over had niet meegerekend) kom je er achter waarom het boek het gouden ei heet. De nachtmerrie van Saskia was uitgekomen, ze was door Raymond Lemorme levend begraven, opgesloten in een afgesloten ruimte met niets dan het zwart van de donkere schaduw in de zwarte nacht.
II: Verdiepingsopdracht
Verwachtingen
Ik had eigenlijk verwacht dat het verhaal over een soort zoektocht naar een schat zou gaan of een of ander kunststuk. Uiteindelijk bleek het wel uit te komen op een zoektocht, maar dan een naar een grote liefde, maar dit was niet het directe verband met het gouden ei. Het gouden ei bleek te maken te hebben met een nachtmerrie die Saskia als kind had gehad die uiteindelijk voor zowel Saskia als Rex werkelijkheid wordt.
De Structuur van het boek
A: De geleding
Het boek is in totaal uit 5 hoofdstukken opgebouwd, deze hoofdstukken zijn ook gelijk de 5 delen waar het boek in verdeeld is. De hoofdstukken zelf verlopen chronologisch en over het algemeen continu. Maar het geheel is een beetje een wirwar van tijdsprongen. In het eerste hoofdstuk gebeurt datgene waar het boek om draait. Saskia en Rex zijn op vakantie en Saskia wordt bij een benzinestation ontvoerd terwijl Rex staat te wachten en uiteindelijk als ze maar niet komt de hoop om moet geven. Vervolgens is het in hoofdstuk 2 ineens 8 jaar later Rex heeft een nieuwe vriendin Lieneke. Hij is daar best gelukkig mee hoewel hij eigenlijk aan niets dan Saskia kan denken. Aan het eind van het hoofdstuk heeft hij dezelfde nachtmerrie, over het gouden ei, waar Saskia al eens over vertelde. Dan is het opeens weer ongeveer acht jaar eerder. Nu is de hoofdrol ineens weggelegd voor de moordenaar Raymond Lemorme in plaats van Rex Hofman. Er wordt verteld over zijn gezin en hoe hij tot de moord op Saskia is gekomen, hoewel dit niet helemaal duidelijk wordt in het verhaal. De moord is waarschijnlijk vooral te wijten aan het feit dat hij gewoon gek is. Dan is het in hoofdstuk 4 weer jaren later en is Rex weer de hoofdpersoon. Tegen die tijd is Rex zo geobsedeerd geraakt door wat er nou met Saskia is gebeurd dat Lieneke hem eigenlijk nauwelijks meer wat kan schelen en zijn eigen leven ook niet meer zo belangrijk voor hem is. Raymond Lemorme komt uiteindelijk op hem af en laat het hetzelfde ondergaan als Saskia. Dan is het in hoofdstuk 5 (de laatste 2 bladzijden die naar mijn mening weinig bijdragen aan het boek) een paar dagen later en krijgt Lieneke een brief van Rex en wordt verteld dat er nooit meer wat van Rex en Sakia wordt vernomen.
B: De samenhang
De twee verschillende verhaallijnen in het boek, die van Rex Hofman en die van Raymond Lemorme beginnen allebei met de geschiedenis van de hoofdpersonages en daarna komt hun huidige leven, daarvandaan werkt het verhaal langzaam toe naar hun ontmoeting (waarbij de verhaallijn met de moordenaar Raymond Lemorme in de hoofdrol stopt na de moord op Saskia). De twee verhaallijnen komen dus op één punt samen, de moord op Saskia. In het eerste stukje krijg je het te lezen gezien vanaf de kant van Rex Hofman, zijn vriendin ging even koffie halen en kwam nooit meer terug. In de tweede verhaallijn is alles wat je daarvoor had gelezen eigenlijk vergeten en zie je hoe de moordenaar de moord voorbereidde. Pas als hij het meisje mee de auto in vraagt en een doek chloroform op haar mond drukt kom je er eigenlijk achter dat dat het eerste en het tweede deel bij elkaar horen (de samenhang). Daarvoor is het eigenlijk net of de twee stukken twee verschillende verhalen zijn.
C: Welke verhaallijnen, wat is de relatie ertussen
Er zijn 2 verhaallijnen, die van Rex Hofman en die van Raymond Lemorme. De verhaallijnen beginnen beide in 1975. Die van Raymond Lemorme loopt door tot het punt waarop hij Saskia vermoordt en die van Rex gaat daarna nog door tot hij uiteindelijk Lemorme tegenkomt en hij ook vermoordt wordt. Het ‘leuke’ is dat je kijk krijgt op beide kanten van het verhaal, niet alleen op het verhaal van het slachtoffer zoals in het echt eigenlijk altijd het geval is.
D: Het begin van het verhaal
Het verhaal begint ab ovo er is eigenlijk nog niets gebeurt en het hele boek (behalve de verhaallijn van Lemorme waar de oorzaak in uitgelegd wordt) is eigenlijk een gevolg van wat er in het eerste hoofdstuk zal gebeuren. Aan de andere kant zou je ook kunnen zeggen dat het in media res begin omdat het eigenlijk midden in de belangrijkste gebeurtenis uit het boek begint en vervolgens de gevolgen en oorzaken worden verteld. Maar omdat het verhaal grotendeels gaat over de gevolgen van deze moord en Rex die zich uiteindelijk ook laat vermoorden ben ik van mening dat het toch ab ovo is.
E: Is er een cyclische opbouw? Beschrijf deze
Ja. (Ik moest weer zo nodig een boek kiezen dat al die structuur thermen wel weer in zich heeft). Aan het begin wordt Saskia ontvoerd en vermoord door Lemorme, in de loop van het boek worden de gevolgen beschreven en uiteindelijk is het ultieme gevolg dat Rex zich laat ontvoeren door Lemorme en zich op dezelfde manier laat vermoorden. De gebeurtenis van het begin komt dus weer terug.
F: Wat is volgens jou de functie van de structuur in dit boek
Het verhaal van 2 kanten laten zien, hetgeen wat het boek echt de moeite waar maakt. En ook door de vrijwillige, terugkerende moord (de cyclische opbouw) te laten zien hoe wanhopig iemand kan worden om zijn grote liefde terug te vinden.
De vertelsituatie en het perspectief
A: Welke vertelsituatie heeft het boek
De alwetende verteller
B: Wat is de functie van de alwetende vertelsituatie
De lezer krijgt wat meer weten over alle personages waardoor je een beetje medelijden met allemaal krijgt. Zelfs een beetje met Raymond Lemorme, hij had tenslotte ook eens een kindje gered en hij was als kind in een soort roes van een flatgebouw gesprongen.
C: Wat is het effect van de vertelsituatie op jou als lezer?
De vertelsituatie is betrouwbaar en past zich een beetje aan aan de hoofdpersoon. In het gedeelte met Rex als hoofdpersonage wordt niets verteld over Lemorme. En in het gedeelte met Lemorme als hoofdpersonage wordt niets verteld over Rex. De vertelsituatie zorgt zo voor een duidelijke scheidslijn tussen de twee verhaallijnen die langzaam naar elkaar toe werken.
Zoek secundaire literatuur over het boek van jouw keuze
A: Geef een verantwoording van je keuze
Ik had het nooit gedacht, maar het is verdraait moeilijk om een recensie te vinden over een boek zo populair als het gouden ei. Ik heb uren op internet gezocht, maar daar kon ik alleen recensies vinden over de 2 films die over het boek gemaakt zijn. Ik kwam er in de bibliotheek achter dat de voorraad knipselmappen ook sterk is ingekrompen. De knipselmappen gaan alleen nog over algemene onderwerpen als AIDS, Buitenaards leven, informatica enz. Gelukkig was er een boekje over Tim Krabbé en zijn boeken. Hierin stond 1(!) recensie van het Gouden Ei en twee over spoorloos (de Nederlandse film over het gouden ei). De keus was, aangezien er weinig andere secundaire literatuur over een boek is, dus heel klein.
B: Geef een duidelijke titelbeschrijving
NRC Handelsblad 06-07-1984; Het Gouden ei; Kort Verhaal van Tim Krabbé: Het geweten uitgeschakeld
C: Maak van de secundaire literatuur een samenvatting
Tim Krabbé past met zijn ‘Gouden ei’ nu op een kort lijstje van Nederlandse schrijvers die in hun boeken Escher-achtige constructies stoppen door te spelen met de tijd en het gebrekkige waarnemingsvermogen van de mens. Hij heeft er een fascinerend verhaal van gemaakt, uitstekend geschreven, met goed getimede informatie en virtuoze tempowisselingen.
D: Vergelijk jouw bevindingen met die van de secundaire literatuur
De recensent noemt het een ‘fantastische vertelling’ waarmee hij doelt op de mooie verhaallijnstructuur, dat is zeker wat het boek zo speciaal maakt; iedereen kan een moordverhaal schrijven, maar om het met zo’n mooie structuur te schrijven is zeldzaam. Hij vertelt dat Raymond Lemorme de uiteindelijke hoofdpersoon in het boek is. Hier keek ik toch iets anders tegen aan, het boek geeft je eerst het idee dat het om twee verhalen gaat, beide worden ze uitvoerig beschreven en beide komen ze op één punt samen. Ik denk dat de hoofdpersonen allebei even belangrijk zijn voor het verhaal.
Even niet met betrekking tot de structuur van het boek maar gewoon iets dat ik even kwijt wilde: De recensent blijft wel steeds maar doorgaan over het uitschakelen van het geweten, op het eerste gezicht zou je ook zeggen dat de moordenaar gewetenloos is, maar waarom red hij dan een kind, en zorgt hij zo goed voor zijn eigen kinderen!? Hierover ben ik het niet helemaal met de recensent eens, sterker nog, zoals in mijn eigen mening te lezen was is de schrijver zelf het daar zelfs niet eens mee eens.
E: Vind je de secundaire literatuur overtuigend over de structuur
Ja, ik vind het jammer dat hij niet verteld hoe de structuur dan is opgebouwd, maar misschien zou dit ook al iets te veel over het boek verklappen. Dit verbergt hij door goed duidelijk te maken wat hij van deze structuur vind door gewoon er heel enthousiast over te zijn en het te vergelijken met andere (structuur-) meesterwerken.
F: Was de secundaire literatuur bruikbaar
Het was niet helemaal zoals ik het graag gewild had ter wille van deze verdiepingsopdracht, het vertelt niet echt bijster veel over de structuur of het perspectief, maar vertelt meer met duizend mooie woorden hoe goed het boek wel niet is. Maar zoals ik eerder al zei was dit de enige beschikbare recensie.
III: Evaluatie
Het boek is vooral door de 2 verschillende verhaallijnen erg leuk om te lezen. Je krijgt zo niet alleen wat te weten over de nabestaanden en slachtoffers van een moord, maar ook hoe het gebeurt en waarom.
Ik ben tevreden met het uitvoeren van de opdrachten, alleen was het vrij moeilijk een recensie te vinden. Het lezen van het boek was makkelijk, het is duidelijk wat er gebeurt en het boek is dan ook zo uit.
Verder verliep de beschrijvingsopdracht goed net zoals altijd en had ik totaal geen problemen.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
M.
M.
ik vond hem geweldig!
22 jaar geleden
AntwoordenA.
A.
hebben jullie soms ook de laagland-methode, i heb je verslag erg goed kunnen gebruiken, dankjewel
groetjes Annette
17 jaar geleden
AntwoordenL.
L.
hallo, ik vind dit boek erg leuk en natuurlijk ook omdat mijn naam wordt gebruikt. maar kunt u mij ook de thema geven van het boek ( de achterliggende gedachten probleem instelling ) en hoe de spanning zich opbouwd ? met vriendelijke groet lieneke
12 jaar geleden
AntwoordenF.
F.
@Lieneke het thema is Dood en liefde.
12 jaar geleden
Antwoorden