Het geheim door Anna Enquist

1 Zakelijke gegevens
a Auteur: Anna Enquist
b Titel: Het Geheim, Wolters Noordhoff, Groningen, 1999, 191 blz. (eerste druk 1997, De Arbeiderspers, Amsterdam). c Genre: Roman
2 Eerste reactie
a Keuze: Ik las de achterkant van het boek en ik zag dat het over muziek ging. Ik bespeel zelf ook een instrument, dus het leek me wel een leuk boek en onderwerp. b Inhoud: Ik vind het een erg indrukwekkend boek. Wanda maakt erg veel mee en ik vind het een leuk boek omdat het ook over muziek gaat. Alleen het einde viel me erg tegen. Je hebt er het hele boek naar toegeleefd en dan stopt het boek zomaar, dat vind ik erg jammer. Het onderwerp sprak me wel heel erg aan, de oorlog en muziek. 3 Verdieping
a Samenvatting: Er is een iemand aan het woord die heel dicht bij de hoofdpersonen staat. Hij/zij beschrijft de gedachten van Wanda. En ook de reis van Bouw naar Wanda, met tussen die reis door het verleden heel goed beschreven. De hoofdpersonen die in het boek voorkomen zijn Wanda en Bouw. De andere personen zijn Frank, vader en moeder van Wanda, meneer De Leon, Joyce, Lucas, Dokter Tromp, mevrouw Heidelberg en veel muzikanten en dirigenten die niet bij hun naam genoemd werden. Bouw Kraggenburg is op weg naar zijn ex-vrouw Wanda Wiericke, een befaamde pianiste. Hij heeft gelezen dat zij haar muziekleven door ziekte vaarwel heeft moeten zeggen en zich heeft teruggetrokken in een dorpje in de Pyreneeën. Het is tientallen jaren geleden dat hij haar voor het laatst heeft gezien. En hij besloot haar weer eens op te zoeken. Het levens verhaal van Wanda wordt in de tijd dat Bouw op weg naar haar is verteld: Wanda kreeg al toen ze klein was pianoles van meneer De Leon. Wanda was een echt talent. Toen Wanda een paar jaar oud was kreeg ze een mongolisch broertje, Frank. De buitenwereld mocht niet weten dat hij bestond om dat hij een mongooltje was. Toen de 2e wereld oorlog begon werd meneer De Leon opgepakt door de Duitsers, waarom niemand hem hielp was een raadsel. Wanda was er helemaal kapot van. Ook moest Frank naar een opvangtehuis omdat ze hem thuis niet goed meer konden verzorgen. Wanda kreeg een andere piano leraren en werd steeds beter. Ze besloot een beroeps te worden. Ze reisde de hele wereld over en werd heel bekend. Haar vader ging dood, ze ging naar zijn sterfbed, en daar werd duidelijk dat meneer De Leon haar echte vader was. Maar dat werd al die jaren geheim gehouden. Ze ontmoette Bouw in het tehuis waar Frank zat, Bouw werkte daar. Wanda en Bouw kregen een relatie, ze trouwden, Wanda werd zwanger en kreeg een miskraam. Haar moeder werd ernstig ziek, en ging later dood. Wanda had er erg moeilijk mee. Maar ze bleef piano spelen. Later wilde Wanda weer op tournee, carrière maken. Ze besloot dat te doen, tegen de zin van Bouw in, en daarom verliet ze Bouw. Wanda kreeg na een tijd reuma en stopte met piano spelen, ze kon het niet meer verdragen. Maar in haar huisje in de Pyreneeën liet ze wel een piano plaatsen. En op het moment dat Bouw voor haar huis stond, durfde ze voor het eerst sinds lange tijd weer piano te spelen, en ze speelde. Het probleem (thema) wat als een rode draad door het verhaal loopt zijn de geheimen. Er komen heel veel geheimen in het boek voor: Frank, meneer De Leon, haar echt vader, het huisje op de Pyreneeën, de miskraam. b Onderzoek van de verhaaltechniek: De schrijfster schrijft het verhaal alsof ze het zelf mee heeft gemaakt. Ze weet heel erg veel van het onderwerp af omdat ze zelf ook piano speelt en aan het conservatorium gestudeerd heeft. De plaats waar het verhaal zich afspeelt is in Nederland, op de Pyreneeën, Londen, VS en alle andere plaatsen waar Wanda tijdens haar tournee langs ging. De verteltijd is ongeveer 3 dagen, net zo lang als de reis van Bouw. En ondertussen wordt de hele levensloop van Wanda verteld. De meeste verhaalfiguren zijn flat characters, maar Wanda is een round character en Bouw ook een beetje. Het is een auctoriaal verhaal. Degene die het vertelt presenteert het verhaal, maar komt daar zelf niet in voor. Hij overziet alle gebeurtenissen, kent de gedachten van en de gevoelens van de verhaalfiguren. c Op zoek naar thematiek: De hoofdgedachte (thema) van het verhaal zijn geheimen. Het hele boek draait om de geheimen. Dat van Wanda's echt vader, Frank, haar huisje op de Pyreneeën en meneer De Leon. De motieven zijn muziek en oorlog. Het verhaal gaat over muziek en het speelt zich voor een groot gedeelte in de oorlog af. Het thema, geheimen, wordt extra benadrukt doordat het verhaal over muziek en oorlog gaat. De leidmotieven zijn piano en componisten. Wanda speelt piano, en alles wat er in het boek gebeurd heeft op de een of andere manier wel met de piano te maken. Ook worden er steeds weer beroemde componisten genoemd. Het verband tussen de titel en het thema is dat het hetzelfde is. Allebei is het het geheim. d Plaats in de literatuurgeschiedenis: Dit werk is voor het eerst in 1997 gepubliceerd. De schrijfster, Anna Enquist, speelt zelf ook piano, ging naar het conservatorium en studeerde kleine psychologie. Later schreef ze ook gedichten en boeken. Daarom kon ze dit boek zo goed schrijven, ze wist waar ze het over had. In Het Geheim hoor je ook heel vaak componisten. In het boek Het Meesterstuk zijn de figuren uit Mozarts opera verwerkt. Mozart is ook een componist, dus je merkt dat haar boeken wel iets met muziek te maken hebben. Het Geheim is de 2e roman van Anna Enquist. Dit werk is niet echt typerend voor de tijd waarin het ontstaan is. Er zijn zoveel romans geschreven. Dus echt typerend is het niet. 4 Beoordeling

Er zijn verschillende verhaalelementen die een positieve werking op mij hebben. Het is soms best wel ontroerend, en dan leef ik erg mee. Ik vind dat wel belangrijk, dat je mee kan leven, anders is het verhaal saai, als je helemaal niets bij het verhaal voelt. Dit verhaal vond ik ook best wel herkenbaar omdat het over muziek gaat. En daarom ken ik de meeste muzikale begrippen uit het boek ook wel. Maar wat ik niet kan begrijpen is dat iemand zo erg in de muziek op gaat en dag en nacht oefent. De passage die mij het meest aanspreekt is dat Wanda Frank weer op gaat zoeken, en dat ze dan piano voor hem gaat spelen. Frank herkent dan voor het eerst weer iemand. Hij gaat ook helemaal op in de muziek. Het is best wel een bijzonder moment, omdat Frank voor het eerst dat hij in het tehuis zat iemand herkende. Er zijn ook verhaalelementen die een negatieve werken op mij hebben. Zoals ongeloof. Er zijn dingen in het boek waarvan ik denk: "Dat kan nooit". Zoals de schrijfster in het boek de gedachten van Wanda en haar doen weergeeft, is soms wel een beetje vergezocht. Ook vind ik sommige beschrijvingen van dingen niet in het boek thuis horen. Toen Wanda een miskraam had werd bijvoorbeeld het embryo in een andere stijl beschreven dan in de rest van het boek. Dit boek zou ik denk ik met andere boeken die ook over het leven van een muzikant gaan kunnen vergelijken. Ook wel met boeken waar ook allemaal geheimen in zitten. Ik zou zo geen titel weten, maar er bestaan vast van die boeken. Het thema vind ik best wel herkenbaar. Overal zijn geheimen. En dat iemand niet weet wie zijn vader is komt ook heel vaak voor. Vooral ook dat de joden vervolgd werden in de oorlog, zoals meneer De Leon. Het taalgebruik van Anna Enquist vind ik heel goed. Niet moeilijk en goed te volgen. Alleen die beschrijving van het embryo vind ik een beetje raar, ik had niet verwacht dat ze het zo in het boek zou zetten. Mijn eindoordeel over dit boek is wel positief. Ik heb het boek in een ruk uitgelezen, het bleef boeiend van begin tot eind. Alleen dat open einde was niet leuk om te lezen. Ik had graag nog over de ontmoeting tussen Bouw en Wanda gelezen. Het boek is ook heel realistisch. Dat komt denk ik ook doordat de schrijfster zelf ook een muzikant is. Bijna alle dingen in het verhaal zouden waargebeurd kunnen zijn. Ik zou een ander dit boek wel aanraden. Het is een erg goed boek. Vooral als je zelf muzikant bent is het best wel herkenbaar en leuk om te lezen. Ik weet van andere meiden die dit boek gelezen hebben, en die geen muzikant zijn, dat die het boek minder leuk vinden. En meiden die wel muzikant zijn vinden het wel een leuk boek. Dat is wel een opmerkelijk verschil. Mijn eindoordeel ga ik nog vergelijken met de recensie van Xandra Schutte in De Groene Amsterdammer, 29 januari 1997. Xandra vindt dat Het Geheim te gevoelig wil zijn. Ze vindt ook dat de stijl niet goed is. En dat de structuur onevenwichtig is. De roman hoort een psychologische roman te zijn, maar dat is totaal niet gelukt. Mijn eindoordeel is vergeleken met de recensie op het gebied van stijl hetzelfde. Ik vind ook dat de stijl soms niet mooi is. En dat er niet de juiste woorden zijn gebruikt. Maar dat de structuur onevenwichtig is heb ik niks van gemerkt. En dat het een mislukte psychologische roman is, ben ik het ook niet mee eens. Ik vind dat Xandra veel te kritisch is. Er zijn ook positieve dingen aan het boek. Ze heeft wel meer leeservaring, dus ze weet ook wel waar ze het over heeft. Maar ik, als gewone lezer vind het toch een goed boek.