A zakelijke gegevens: Tilel van het boek: Het dwaallicht
Auteur: Willem Elsschot
Naam van uitgever en jaar van verschijnen: Querido, Amsterdam/ 1e druk 1946 gelezen druk 18e 1989
Genre: roman/novelle B waarom dit boek?: Ik heb gekozen voor dit boek omdat ik het getipt kreeg van mijn ouders.Een andere reden was dat het boek zich afspeelt in een bekende omgeving (antwerpen) waar familie van mij woont en waar ik vaak kom ik weet dus precies in wat voor soort sfeer het verhaal zich afspeelt. C eerste persoonlijke reactie: Het was een best ingewikkeld boek dat je met veel aandacht en concentratie moet lezen om het goed te volgen.Het verhaal zit ook erg vreemd in elkaar en is daardoor soms moeilijk te kunnen volgen.Het was ook wel een leerzaam verhaal want het verhaal speelt zich in het begin van de vorige eeuw af en dan leer/lees je ook hoe mensen toen met elkaar omgingen.Wat ik zelf wel opvallend aan het verhaal vond is dat er weinig spanning inzit. Ook komen er kwesties aanbod waar wij nu in het dagelijks leven nog steeds mee te maken hebben al racisme en vooroordelen.
D samenvatting van de inhoud: Op een regenachtige novemberavond in Antwerpen (1938) koopt Frans Laarmans zijn krant in een winkeltje. Als hij naar de tram loopt wordt hem de weg versperd door drie zwarten. Laarmans weet dat het bemanningsleden van een Indievaarder zijn omdat er in die buurt meer van rondlopen. Laarmans wil doorlopen ('..want een ware gentleman moet in de eerste plaats de kunst verstaan het vee ongedwongen op afstand te houden..') maar stopt toch. Een van hen geeft hem een stukje karton, waarop de naam Maria van Dam en haar adres staat, Het is onduidelijk geschreven en Laarmans maakt er Kloosterstraat 15 van. De zwarte man vraagt in het Engels waar het is. Laarmans probeert het even gauw uit te leggen en trekt daarbij de aandacht van voorbijgangers die in een kring om hem heen blijven staan. Na zijn uitleg zeggen de drie dat zij Laarmans verhaal wel begrepen hebben en willen Laarmans een doosje sigaretten als dank aanbieden, maar die slaat de gift af. Als hij op de tram staat voelt hij zich onbehaaglijk, als iemand die iets op zijn geweten heeft. En als de tram langs de drie zwarten rijdt ziet hij zichzelf al in Bombay lopen op zoek naar zijn geliefde fathma in een doolhof van straten, met een stukje karton in zijn hand waar niemand op reageert. Hij realiseert zich dat hij zich er wel erg gemakkelijk vanaf heeft gemaakt en springt van de tram af om de dolende zwarten te helpen. Op weg naar de Kloosterstraat vertelt Ali hem over Maria. Ze schijnt erg mooi te zijn en rond de twintig. De drie hadden haar een pot gember en een sjaaltje gegeven en Maria had ze alledrie uitgenodigd. Ze waren ook alledrie verliefd. Laarmans stelt voor om een bosje bloemen voor de vrouw te kopen om niet met lege handen te komen. Laarmans koopt het bosje bloemen omdat de drie geen verstand van buitenlands geld hebben. Ali wil pas verder als hij weet hoeveel het bescheiden bosje gekost heeft, en na het geld terugbetaald te hebben gaan ze verder. Kloosterstraat 15 blijkt een dierenwinkel te zijn waar, na het gevraagd te hebben, geen Van Dam's wonen maar Pasmansen. Meneer Pasmans blijkt een stevige man te zijn die de vier de winkel uit kijkt. Laarmans krijgt al spijt dat hij niet naar huis was gegaan, maar Ali wijst hem op de sterren en vertelt dat zij hoop geven. en Laarmans gaat verder met de drie naar het politiebureau. Eenmaal daar aangekomen blijven de drie buiten wachten en gaat Laarmans naar binnen. Laarmans vraagt naar het adres van Maria van Dam en krijgt er twee. Een op de Lange Ridderstraat 71 en de ander op het Zand nummer 15. Laarmans neemt aan dat Maria op het Zand woont, het huisnummer is immmers hetzelfde als op het kaartje. Het Zand nummer 15 blijkt een hotel genaamd het Carlton Hotel te zijn. De eigenaar is volgens de agent een Nederlandse heler, Kortenaar. Eenmaal aangekomen blijkt er van de schitterende naam van het hotel niets waar te zijn. Het hotel bestaat uit twee duistere verdiepingen en in het cafe zitten lusteloze mannen kaart te spelen, een paar ingetogen koppels te dansen en er staat een vrouw een kind te voeden. Maria van Dam is er niet bij volgens Ali en volgens de barman, Kortenaar, woont ze er ook niet. De klanten vertrekken langzaam en Laarmans en de drie blijven zitten om hun verdriet weg te spoelen. Ze hebben zich erbij neergelegd Maria nooit te zullen vinden. Ali vertelt dat ze uit Afghanistan komen en van de Islam zijn. Ze hebben een gesprek over godsdienst en met name over Christus, over wie Laarmans de oosterlingen vertelt. Laarmans wordt door de onwetendheid van Ali geconfronteerd met de problematiek en de onoplosbaarheid van zijn godsdienst. Na een tijdje verlaten ze het Carlton Hotel en Laarmans brengt ze naar de kade. Op zijn weg terug wil hij nog naar de Lange Ridderstraat gaan. Als hij voor de deur staat durft hij toch niet aan te kloppen. ('Kom oude sater, het is genoeg. Laat haar in vrede genieten van haar laatste sigaretten, dromen van haar sjaaltje en van haar pot gember. En loop door, dan wordt u wellicht de geilheid niet aangerekend die bij deze nachtelijke klopjacht uw stut is geweest.) E bespreking van de volgende verhaals aspecten: -spanning: -personages: • Frans Laarmans. Hij is de eigenlijke hoofdpersoon.Laarmans woont in Antwerpen, is getrouwd en heeft zes kinderen. Hij is niet gelukkig met zijn gezinsleven en heeft wel zin in een avontuurtje. Hij wil daar iets aan doen ('De weg die tot inkeer leidt'), maar stelt het uit. Dus heeft hij geen haast om na zijn dagelijkse koop van de avondkrant meteen naar huis te gaan. Tijdens het verhaal raakt laarmans steeds verder van zijn voornemen zijn leven te beteren af. Laarmans is christelijk opgevoed. • Ali Khan is de naam die Laarmans geeft aan de Afghaan die hem een adres vraagt. Ali is de leider van een groep van drie Afghanezen, waarvan er een getrouwd is. Ali is zelf niet getrouwd. De groep is zeeman op de Dehli Castle en komt uit een hooggebergte bij de grens van Turkistan. De Dehli Castle ligt afgemeerd in de Antwerpse haven. Ze zijn orthodox moslim. • Maria van Dam is een indirect personage: ze komt zelf niet in het verhaal voor, alleen in de verhalen van de andere personages. volgens de drie Afghanezen heeft ze op de Dehli Castle zakken hersteld en daar een diepe indruk achtergelaten. Vooral haar vrolijke lach is hen bijgebleven. Maria heeft aan de drie haar adres op een stukje karton geschreven meegegevev. Voor de Afghani is zij de geidealiseerde vrouw, voor Laarmans is zij een hoer. -thema: Het thema is het onbevredigde verlangen, de tocht naar het ideaal(eens iets anders dan de dagelijkse sleur), die tot mislukking gedoemd is. Ook kan je er vreemdelingenhaat in herkennen: de meeste mensen hebben niet veel op met de volgelingen van Laarmans -opbouw: De opbouw is in de logisch- chronologische volgorde. Alles gebeurt achter elkaar door, zoals het in werkelijkheid gebeurt. En omdat er ook maar een verhaallijn in zit, wordt het soms erg langdradig. -tijd: Het verhaal duurt 1 tot 2 dagen, de verteller loopt de hele avond / nacht met de 3 bemanningsleden mee.
-vertelsituatie: De gebeurtenissen worden aaneengesloten verteld, er zitten weinig of geen terugblikken in. Het verhaal wordt verteld door de hoofdpersoon, je ziet alles door zijn ogen. Je komt dus ook niet veel gedachten te weten over de andere personen. -ruimte: De ruimtes worden niet veel beschreven, soms beschrijft hij hoe iets eruit ziet, of hij vertelt iets over de sfeer. Maar je moet je eigen verbeelding veel gebruiken. F grondige beschrijving leeservaringen: 1. Het onderwerp Het onderwerp spreek me wel aan,omdat het ingaat op het grote probleem die we nu nog steeds kennen ‘acceptatie’ van andere culturen en hoe er mee om te gaan.Door het boek te lezen heb ik ook geleerd dat er vroeger heel ander mee om werd gegaan dan nu.Mijn gedachtes over het onderwerp zijn niet verandert maar ze hebben me wel aan het denken gezet.Het onderwerp is vooral interessant omdat het verhaal zeg maar door de ogen van de hoofdpersoon verteld word en zo krijg je maar een kant van het verhaal te zien. 2. Gebeurtenissen Het verhaal bevat eigenlijk weinig spannende-boeiende gebeurtenissen daardoor worden sommige fragmenten erg langdradig.De gebeurtenissen volgen in het verhaal over het algemeen logisch op elkaar alleen worden soms de gebeurtenissen erg onduidelijk beschreven of erg vaag beschreven.de gebeurtenissen zijn geloof waardig het is ook een realistisch verhaal.De gebeurtenissen in het verhaal hebben me soms aan het denken gezet over b.v de normen en waarde van de tijd waarin het verhaal zich afspeelt. 3. Personages De hoofdpersoon is een doodnormale standaard burger hij is het gewone leven zat en zoek een uitdaging en wil uit de sleur van een normale dag komen.Ik zou niet op de hoofd persoon willen lijken want eigenlijk heeft hij een heel saai leven en gaat opzoek in de onbekende wereld. Dat hij opzoek gaat naar het onbekende kan ik mezelf wel in terug vinden.Ik heb ook bewondering voor de hoofdrolspeler dat hij zichzelf over kan halen om niet braaf thuis te gaan eten maar de uitdaging gaat zoeken.Een mindere eigenschap aan de hoofdpersoon is dat hij bevooroordeeld is maar in het verhaal raakt hij dat gelukkig vanzelf kwijt. In het verhaal is de belangrijkste personage Frans Laarmans ik heb me tijdens het lezen van het boek wel een beeld van hem kunnen maken.De drie Afghanen waren in het verhaal wat mysterieuzer en waren moeilijker om een beeld van te krijgen.In het verhaal reageren de personages soms erg onverwacht b.v wat ik net zei dat Frans Laarmans de keuze nam om met de drie Afgahnen mee te gaan op hun zoektocht naar het meisje.Dit aspect maakt het verhaal wel een stuk fijner om te lezen.Het verhaal wordt door de ogen van Frans Laarmans vertelt zo kom je ook het meeste over zijn persoonlijkheid te weten en zo begin je vanzelf ook zijn gedrag te begrijpen.De andere personen worden in mysterie verhuld en aan het einde van het verhaal kom je pas een beetje erachter wie ze nou eigenlijk zijn.Ik ben het over het algemeen met de beslissingen van de personages eens, alleen in het verhaal zijn ze een paar keer vast gelopen in hun zoektocht en ik persoonlijk zou de moed al opgegeven hebben.
4. Bouw Het verhaal is een goed geheel omdat het maar 1 verhaallijn heeft en zo duidelijk te volgen is.In het verhaal zit niet veel spanning en dat maakt het soms een beetje saai maar spanning past ook niet in dit verhaal.Het is zeker een boeiend verhaal want je krijgt een beeld van een andere persoon te zien en dat maakt het erg interessant om te lezen hoe hij over bepaalde zaken denkt.De bouw van het verhaal past goed bij het onderwerp omdat het onderwerp gaat om hoe mensen denken over mensen uit een andere cultuur en je krijgt hier in een verhaallijn een goed beeld daarvan.Er zitten geen terugblikken of herinneringen in het verhaal.Aan het einde is het meeste wel duidelijk maar het verhaal zelf heeft wel wat mysterieuze fragmenten. 5. Taalgebruik Het verhaal is soms moeilijk te volgen omdat het al een oud verhaal is en oud Nederlandse woorden in verwerkt zijn,maar over het algemeen is het goed te volgen. In het verhaal word alles beschreven door de hoofdpersoon en zo krijg je een beetje een objectief beeld van het verhaal.de Taal sluit ook goed aan bij de persoonlijkheid van de hoofd personen het is soms wel een beetje plat Nederlands taalgebruik zoals bv negers die ze zwartjes noemen etc. Eigen mening: Ik heb het boek met veel plezier gelezen.ik vond de sfeer waarin het verhaal verteld werd erg mooi.Het is een boek waar jezelf ook je fantasie goed bij moet gebruiken om je een goed beeld te kunnen vormen van het verhaal.Zoals ik hier boven al zei is het ook fijn dat het verhaal maar een verhaallijn heeft en dat er geen terugblikken of herinneringen in zitten.Desondanks was het wel echt een verhaal waar je met je volle concentratie bij moet zijn om het goed te kunnen volgen.Ik heb het boek met veel plezier gelezen!