Held van beroep door Adriaan Jaeggi

A: De samenvatting. Sam Fittipaldi is 15 jaar. Hij heeft drie zussen, een vader en een zieke moeder. Sam houdt van zwemmen en doet dat vaak. Hij ziet eens dat zijn moeder met een ambulance weggebracht wordt en hij hoort dat hij dat niet mag weten. Sam gaat dan naar Dixie, de secretaresse van zijn vader. Daar woont Do ook, het meisje waarmee Dixie een relatie heeft. Sam blijft bij hen tot hij hoort dat zijn moeder overleden is. Dan gaat hij terug naar huis. Zijn vader wil Sam’s moeder in zee gooien, omdat ze elkaar daar ontmoet hebben. Ze leggen haar in een skibox met stenen en nemen haar op de auto mee. ’s Nachts gooien ze haar vanaf de veerboot in zee. Als ze weer thuis zijn, loopt Sam voor de tweede keer weg. Hij verblijft eerst bij zijn demente oma en gaat daarna naar het huis van zijn andere, overleden oma. Daar ontmoet hij Do weer. Ze is de dochter van de buren. Hij komt erachter dat zijn oma overleden is, doordat ze schrok van Do, die stiekem in haar huis was. Hij vertelt dit Do niet. Nadat hij een paar dagen met Do in zijn oma’s huis geweest is, gaat hij weer naar huis. ( Titelverklaring: Het boek heet ‘Held van beroep’, omdat Sam na een olieramp op de televisie een man het strand zag schoonmaken. Sam zag dat het totaal geen zin had, maar tegelijk was hij jaloers dat hij niet zoiets had om aan te werken. Hij stelde zich voor dat de oliemaatschappij die man naar het strand stuurde en dat die man het alleen maar deed omdat het zijn baan was. Sam noemt hem een held van beroep. Die man is zijn voorbeeld. )
B: Het ervaringsverslag 1: Thema. Voorin het boek staat dat het thema ‘puberteit’ is. Ik vind dat ook ‘dood’ en ‘liefde’ thema’s zijn die bij dit boek passen. De puberteit is natuurlijk het thema omdat Sam steeds wegloopt. Dat doet hij omdat hij op zoek is naar zichzelf en omdat hij zijn vader en zussen niet goed begrijpt. Dood is een thema omdat de Fittipaldi’s regelmatig naar begrafenissen van familieleden moeten. Meestal kennen ze alleen de naam van die persoon en hebben ze die nog nooit ontmoet. Ook overlijdt Sam’s moeder. Liefde is een thema omdat Sam verliefd is op Do. 2: Karaktertrekken van de hoofdpersoon. Karaktertrekken van Sam: Sam is bescheiden, want als hij door een zwemclub gevraagd wordt lid te worden omdat hij zoveel talent heeft, weigert hij. Ook is Sam erg op zichzelf maar dat kan ook moeilijk anders. Zijn zussen zijn ook vaak in hun eigen kamer, dus zit er voor Sam weinig anders op dan ook op zijn kamer te gaan zitten of stiekem in zijn eentje te gaan zwemmen in een zwembad van een van de buren. Sam is een moederskindje, want hij heeft het erg vaak over haar. Ze heeft hem zwemmen geleerd en als ze ziek is, gaat Sam als het even kan naar haar kamer om haar te zien. Sam is ook opstandig. Hij wil niet dat leuke, lieve, kleine ‘broertje van’ zijn. 3: Tijd en ruimte van belang? Het verhaal speelt zich in deze tijd af, want mensen leven behoorlijk luxe, met zwembaden in de achtertuin en meer van dat soort dingen. Het zou zich dus ook in alle rijkere landen af kunnen spelen. Toch maakt tijd en ruimte niet veel uit voor het verhaal, want de zwembaden vormen eigenlijk maar achtergrondinformatie. 4: Vertelsituatie. Het wordt beschreven vanuit de ik-persoon. Sam is die persoon. 5: Verband tussen de informatie over de schrijver en het boek. Adriaan Jaeggi (Wassenaar, 3 april 1963) is schrijver, dichter en columnist. Tijdens zijn schoolvakanties, en later tijdens zijn studie Engels in Leiden, werkte hij onder meer als snackbarhouder, ketelbink, duvelstoejager, jazztrombonist en vorkheftruckchauffeur. Met het geld dat hij hiermee verdiende, kocht hij na zijn studie een redacteurzetel bij het Amsterdamse literaire studentenweekblad 'Propria Cures'. Kort na zijn redactietijd publiceerde hij zijn eerste roman, De tol van de roem. Hij begon een literaire column in 'De Groene Amsterdammer' en schreef verhalen en recensies voor o.a. 'Het Parool', 'Bunker Hill', en 'NRC Handelsblad'. Jaeggi's literaire doorbraak kwam met zijn tweede roman Held van beroep (1999), die werd genomineerd voor de Libris-prijs, de AKO-prijs en bekroond met de Halewijnprijs. Ook de Duitse vertaling (Held von Beruf, 2002) kreeg juichende kritieken ('unbedingt witziger als Salinger!'– Maerkische Allgemeine, 2002) Op 8 september 2002 verscheen zijn eerste dichtbundel: Sorry dat ik het paard en de hond heb doodgeschoten (Prometheus). De Volkskrant roemde in een recensie de 'wrange geestigheid'van zijn poëzie. NRC Handelsblad sprak van 'toffe mannenpoëzie'. Op dit moment is Adriaan Jaeggi vaste columnist van het 'Volkskrantmagazine', chef poëzie bij 'Het Parool' en publiceert hij columns en verhalen in diverse bladen. Hij schrijft aan een nieuwe roman, werktitel: Nog is Polen niet verloren. Ook is hij bezig met het eerste deel van zijn memoires, die in 2010 zullen verschijnen onder de titel Niemandsland. Bron: www.epibreren.com
Ik kan niet een verband leggen tussen deze informatie en zijn boek. Er zitten dus, als ik alleen naar deze informatie kijk, helemaal geen autobiografische punten in verwerkt. Ik kan ook nergens anders meer informatie vinden over bijvoorbeeld zijn jeugd en zijn hobby’s, dus kan ik ook geen andere verbanden leggen.
C: Mening. Ik vind het een heel gemakkelijk boek om te lezen. Ik had het in twee dagen uit. Het woordgebruik is niet moeilijk, waardoor je er makkelijk doorheen komt. Ik vind het wel een heel apart boek. Hoe er bijvoorbeeld met de dood van de moeder om wordt gegaan is ongewoon. Het is niet erg logisch dat de familieleden haar in zee gooien. Daarbij waren ze ook niet erg emotioneel. Ik vind Sam’s gedachten vaak wel lachwekkend. Bijvoorbeeld in dit stukje: “Ik heb een raar dubbel gevoel, of eigenlijk een driedubbel gevoel: opluchting, moeheid, een soort uitgelatenheid door de wind die de ziekenhuislucht van ons af blaast, maar ook ongerustheid om mijn moeder en spijt dat we haar niet even dag hebben kunnen zeggen. Ik voel ook gegrinnik dat ik nauwelijks binnen weet te houden, om die idiote dokter in die film. Dat is een zesdubbel gevoel, inderdaad. Bedankt dat je zo goed oplet.” Ik vind het niet een herkenbaar boek. Ik kan goed met mijn ouders overweg en ik zou dan ook niet snel weglopen, zoals Sam doet. Ook vind ik het een werkelijk boek, want er overlijden in het echt veel mensen aan kanker en de beschrijving van pubers komt realistisch over. Er zijn in het echt ook gezinnen als de Fittipaldi’s; drie oudere zussen en een broertje dat zich een buitenbeentje voelt. Ik vind het verhaal niet gevoelig beschreven. Het wekte bij mij geen emoties op. De dood van de moeder is eerder wat lachwekkend beschreven: een snotterende zus, Sam in gedachten verzonken en de vader en de andere zussen erg teruggetrokken en nerveus. Ik vind het wel verrassend dat ze de moeder niet wilden begraven, maar een zeemansgraf wilden geven. Het kwam steeds over als een normaal gezin, in ieder geval niet als een gezin dat de moeder in zee wilde kiepen. Toch gebeurde het. Dat was voor mij erg onverwacht. Het verhaal is erg vlot verteld. Er worden niet bladzijden vol over een vrij onbelangrijke gebeurtenis geschreven. Je loopt lekker vlot door het hele verhaal heen. Het verhaal is goed te lezen voor mensen van mijn leeftijd. Het onderwerp spreekt die leeftijdsgroep denk ik ook wel aan, omdat het dichtbij je staat. De pers is ook erg lovend over dit boek, dat kun je wel afleiden uit de volgende recensies: “Held van beroep is precies goed. Het verhaal is van edelmetaal en de toon is licht en transparant,helder al water in een zomers zwembad.” Dagblad de Limburger “Held van beroep is een mooie, ontroerende roman, die volledig drijft op een overtuigende 15-jarige hoofdpersoon. De toon van Adriaan Jaeggi is erg zuiver.” De Volkskrant “Een verademend zorgvuldige stijl “ Vrij Nederland “ Jaeggi balanceert mooi op de rand van symboliek en ook van het sentiment.” NRC Handelsblad “Een roman van aangename lichtheid.” Elsevier “Jaeggi mixt lach en traan op deskundige wijze” HP/De Tijd
Extra: Tekst van het nummer Swim with Sam door A. Balladeer. Dat nummer is gebaseerd op dit boek. Sam here says he lost his call
on the day Cousteau had died
the ocean was a tub of sharks
with Jacques Yves as a guide
Sam here says the water's safe
that man should not have left the seas
called the Human Bathyscaphe
he's King of Expertise
so if someone wants to know
and asks you where I am
you say you saw me go
for a swim with Sam
Sam here says they call him 'nice' and that it makes him really sick
that his 'nice' is like 'polite' and silence does the trick
Sam here says he'd like to go
somewhere far away from here
to a sea that no one knows
to completely disappear
so if someone wants to know

and asks you where I am
you say you saw me go
for a swim with Sam
don't try to talk me out of this
not while I'm here in Carla's seat "the sea has many drops of water
but the salt won't let you taste the sweet" © a balladeer (2001) Naar aanleiding van dit nummer ben ik het boek gaan lezen.