Uitgever Lemniscaat Jaar 1996 Genre Historisch INHOUD Jan van Schaffelaar heeft Hasse's leven gered, maar daarvoor heeft hij wel iemand moeten vermoorden. Als hij daarvoor de doodstraf krijgt, 'verbidt' Hasse hem. Dat wil zeggen dat ze met hem trouwt zodat hij in leven blijft. Ze worden wel uit Kampen verbannen. Met z'n tweeën gaan ze op een paard een avontuur tegemoet. De twee raken echt verliefd op elkaar. Jan is de aanvoerder van de 'Graafschappers', een plunderbende. De bende bestaat uit een stuk of 20 man. Hasse doet graag mee aan het plunderen. Als boogschutter wordt ze aangezien voor een jonge knul, in plaats van een vrouw. Hasse en Jan krijgen een dochtertje, Lysken. De Graafschappers worden al heel lang gezocht. Als ze aan twee monniken onderdak verlenen, worden ze door die twee verraden. De bende wordt ingesloten in een kerk, maar ze willen niet de bende, maar Jan van Schaffelaar. Als Jan zich overgeeft, mogen de anderen vrijuit. Dat willen de Graafschappers niet. Maar dan springt Jan van de toren, hij is morsdood. Hasse en de andere mogen gaan. Nu gaat Hasse een leven tegemoet zonder Jan, van wie ze zielsveel hield. Dan komt de Gerrit weer tegen. Een knecht van een klokkengieter die voor de Graafschappers kanonnen heeft gegoten. Gerrit is helemaal verliefd op Hasse. In het eind van het boek hebben ze nog niet echt iets, maar de laatste zin is: Bijna vijf eeuwen later vond een historicus in de Kamper archieven een aantekening over 'Hasse, meyster Ghert clockgieters husfrou'. Daaruit blijkt dat Hasse toch met Gerrit is gaan trouwen. HOOFDPERSONEN De hoofdpersoon is Hasse Simonsdochter. Een 'elfenkind' van haar ouders en later een strijdige en zelfstandige vrouw. Ze maakt een ontwikkeling door. Eerst houdt niemand van haar en is haar enige vriend de natuur. Jan van Schaffelaar is de eerste persoon in haar leven die haar als een mens behandelt. Als Hasse tussen de Graafschappers belandt leert ze van zich afbijten en wordt ze een sterke, zekere vrouw die goed voor zich zelf kan zorgen, na Jan's dood vooral. De mannen van de Graafschappers worden haar vrienden en zo krijgt ze de liefde die ze in haar jeugd tekort is gekomen. Hasse heeft pikzwart haar en donkere 'ravenogen'. Ze heeft een fijn door de zon gebruind gezichtje en een slank licht lichaam. Ze is dol op haar dochtertje Lysken en heeft alles voor haar over. Jan is de belangrijkste persoon in haar leven. De belangrijkste bijpersoon is Jan van Schaffelaar, Hasse's man. Deze sterke en brede krijgsman heeft alles, maar dan ook alles voor zijn vrouw Hasse over. Als Hasse hem voor het eerst ziet, denkt ze dit over hem: " Wat een knappe man! Als hij lachte kwamen zijn tanden bloot en hij had een goed gebit. Zijn glanzende blonde haar was kort gesneden en krulde lichtelijk." Jan zorgt goed voor Hasse en Lysken, ook wordt hij snel jaloers. Hij gedraagt zich als een echte edelman, terwijl hij er geen is. Hij is charmant, als een heer. Hij maakt geen duidelijke ontwikkeling mee, doordat zijn gevoelens niet direct beschreven worden.
PLAATS Het verhaal speelt zich af in Nederland, telkens ergens anders. In het begin van het boek is het in Kampen, Hasse's geboorteplaats, maar later reizen ze door allerlei steden. Ze trekken door de Veluwe. Voorbeeld uit het boek: de kerk waar Jan zich zelf vanaf heeft gestort staat in Barneveld. TIJD In het boek staat geen precieze tijd aangegeven. Het is in ieder geval een hele poos terug. Ik schat zo rond 1300. Achter in het boek staat een kaartje van Nederland. Namen als Oversticht, Gelre en Noorderkwartier staan daarop, dus dat is van een hele tijd terug. De verteltijd is heel lang. Het is een boek van 260 bladzijden. Ik weet het niet precies, maar je doet er meer dan 15 uur over om het hele boek gelezen te hebben. De vertelde tijd is veel langer. Ik denk wel zo'n 5 à 6 jaar. Alles wordt in chronologische volgorde verteld, er zijn geen flashbacks. Wel is het zo dat er op een gegeven moment twee situaties door elkaar gaan lopen. Hasse bij de Graafschappers en Gerrit als knecht van een klokkengieter. Je moet daardoor in rust lezen en je goed concentreren anders raak je in de war. BEGIN Het begint midden in de eigenlijke gebeurtenissen. Geen inleiding, maar gewoon gelijk bij Hasse die door de natuur zwerft. O, de suizelende wind door het jonge riet! Hasse Simonsdochter kon er nooit genoeg van krijgen. Dat is het begin van het boek. PROBLEEM & AFLOOP Het belangrijkste probleem in het boek gaat over de Graafschappers. Hasse verkleedt zich als man en doet zo mee aan de plunderpartijen. Veel mensen vinden dat zoiets niet hoort, een vrouw hoort niet te vechten. Maar daar gaat Hasse niet op in. Van de ene kant heeft het boek geen goede afloop. Jan gaat dood en Hasse en Lysken blijven achter. Van de andere kant loopt het wel goed af. Hasse komt Gerrit weer tegen waar ze uiteindelijk mee trouwt. Eigenlijk is het een open einde. Hasse zegt dat ze nog na moet denken over Gerrit's huwelijksaanzoek. Maar het is toch een gesloten einde doordat er onder als toelichting bij staat dat Hasse en Gerrit toch trouwen. Het is een zeer realistisch verhaal. Alles kan zo gebeurd zijn. Het is geen fantasie. Het is heel echt verteld en daar door krijg je het gevoel of dat je een waar gebeurd verhaal aan het lezen bent. MIJN MENING Ik vond het een prachtig boek. Doordat het zo realistisch was, leef je mee en van dat soort boeken hou ik. Toen Jan van Schaffelaar zelfmoord pleegde, kon ik mijn tranen niet bedwingen. Het verdriet dat Hasse voelt, voel jij ook laat maar zeggen. De zelfmoord van Jan komt heel plotseling, je verwacht het niet. Juist daarom is het zo mooi. Het is geen extreem moeilijk taalgebruik. Gewoon, niet makkelijk, maar ook niet moeilijk. Het taalgebruik is heel mooi, mooie zinnen, mooie opbouw. Ook veel situatie beschrijvende woorden. Je kan je de sfeer heel goed voorstellen. Het boek is romantisch, avontuurlijk en ook historisch. Een prachtige combinatie! Ik vond het jammer toen ik de laatste bladzijde van het boek gelezen had. Als het aan mij lag, had het boek twee keer zo dik mogen zijn!