A. Voorwerk en samenvatting 1. complete titelbeschrijving
Robert Anker, Hajar en Daan, Em. Querido’s Uitgeverij BV, Amsterdam 2004, Druk: 1e, 2e en 3e, Roman. 2. Korte motivatie van mijn boekkeuze
De boeken van de lijst, waaruit ik kom kiezen spraken mij allemaal niet zo aan. En toen raadde u mij aan om dit boek te lezen. Omdat het onderwerp ( onmogelijke liefde ) mij ook wel aansprak heb ik dit boek gekozen. 3. Een korte samenvatting van de inhoud
Het boek gaat over Daan en Hajar. Daan is leraar geschiedenis op de school waar Hajar in 5 vwo zit. Hajar is moslim van Marokkaanse afkomst. Hajar en Daan zijn tot over hun oren op elkaar verliefd, maar absoluut niemand mag hier iets vanaf weten. De relatie wordt dan ook steeds geheimzinniger. Toch is het voor veel mensen duidelijk dat de twee iets met elkaar hebben. In het begin ging alles nog goed: Hajar en Daan spreken regelmatig na schooltijd af. Maar op een gegeven moment zien ze elkaar steeds minder. Dit is onder andere te wijten aan het feit dat Hajar een studiegroep op heeft gezet voor Marokkaanse vrouwen die meer over Nederland en de Nederlandse taal willen weten. Hiervoor is zoveel animo dat Hajar geen tijd meer heeft voor Daan. Daan vindt dit vreselijk, hij kan niet zonder Hajar. Na een tijdje neemt Hajar een besluit: ze beeindigd de relatie. Daan is hier helemaal kapot van en meld zich ziek. Hij blijft dagenlang thuis en voelt zich ellendig. Dan pakt hij zijn leven weer een beetje op, hij gaat weer lesgeven en krijgt zowaar een nieuwe relatie. Toch kan hij Hajar maar niet uit zijn hoofd krijgen. Het wordt hem ook niet gemakkelijk gemaakt, want Hajar zit nog steeds bij hem in de klas, inmiddels in 6 vwo. Na de grote vakantie komt het toch weer goed tussen de twee, maar Hajar blijkt in de zomer getrouwd te zijn in Marokko. Toch wil ze met Daan verder en gaat naar Marokko om de scheiding te regelen. Ze blijft langer weg dan gepland, en Daan maakt zich grote zorgen. Na twee weken komt ze uiteindelijk thuis. Het blijkt dat ze gevangen is gehouden door de familie van haar man. Tussen Daan en Hajar in Nederland gaat het prima, maar op een dag komt Hajar niet meer terug. Na een poosje maakt Daan zich ernstige zorgen en besluit haar te gaan zoeken in Marokko, tevergeefs, Hajar is onvindbaar. Als hij weer terug is in Nederland neemt hij ontslag en besluit om te verhuizen naar Marokko. Het verhaal eindigt met twee brieven van Hajar in Daan’s voormalige brievenbus. Maar wat er precies met Hajar is gebeurd weet niemand. 4. Een eerste persoonlijke reactie

Door het hele boek heen heb je andere gevoelens er bij. Het gaat van verwarrend naar begrijpelijk en herkennend. Toen Hajar en Daar bij elkaar kwamen werd het weer erg leuk om te lezen. Je werd meer geboeid met het verhaal, omdat dan eigenlijk pas het onderwerp begint. De onmogelijke liefde. Maar toen Hajar weg ging bij Daan begreep ik het niet. En werd het weer verdrietig/ verwarrend. Toen later bleek dat ze getrouwd was, maar toch wou scheiden om zich weer te herenigen bij Daan, vond ik het verschrikkelijk dat ze ineens verdween. Toen werd het boek ineens erg verdrietig. Maar toen Hajar toch terug keerde bij Daan, was het weer erg leuk om te lezen. Maar het einde vond ik zo verdrietig. Ik werd echt mee gesleurd in de gebeurtenissen van het boek en kon me steeds beter inleven in Daan. Maar dat het een open einde is, vind ik echt niet leuk. Als ik dat van te voren wist, weet ik niet of ik het boek dan als nog had gelezen. Voor mij moet eigenlijk ene verhaal altijd aflopen, en het liefst goed. B. Analyse en interpretatie Titelverklaring
De titel ‘Hajar en Daan’ spreekt eigenlijk al voor zich. Het hele verhaal gaat namelijk over deze twee personen. De liefde tussen Hajar en Daan is het belangrijkste element in dit boek. Motto
Bernardo: ‘He’s one of them!’ Maria: ‘No he’s only him.’ West Side Story
Het motto is een passage uit “West Side Story”, dat erg toepasselijk is bij dit boek. Je kunt het als volgt verklaren: Maria, de zus van Bernardo, is verliefd op Tony. Maar Tony is de leider van de bende waar de bende van Maria en Bernardo ruzie mee heeft. Bernardo vindt het absoluut niet goed dat Maria verliefd is op Tony en zegt: ‘He’s one of them!’ Waarop Maria zegt: ‘No, he is only him.’ Het maakt Maria dus absoluut niet uit bij welke bende hij hoort, maar hoe hij is. En dat is precies hoe het ook bij Hajar en Daan is. Ze komen natuurlijk uit twee verschillende culturen. De familie van Hajar, en dan vooral haar opa en haar broer, zijn het niet eens met het feit dat Hajar verliefd is op een Hollander. Maar net als Maria maakt het voor Hajar niet uit of Daan nou een Hollander is of een Marokkaan
Genre/verhaalsoort
Het is een Roman, omdat het grootste motief is de onmogelijke liefde tussen Hajar en Daan. Structuur en samenhang
De hoofdstukken: * Een kranig meisje * Pe Wessels * 911 * Jaak en Jannie * Moeder Marokko Vadertje Holland * School met den Koran * Stille omgang * In het diepe * 9-11 * Moeder Marokko
In grote lijnen heeft eigenlijk alles met elkaar te maken wat er in dit boek afspeelt. Maar je hebt wel heel vaak dat je niet snapt wat dit met het verhaal te maken heeft als je iets leest. Maar meestal word dat later wel duidelijk. Perspectief
Het verhaal is geschreven met een Alwetend perspectief. Er is sprake van een verteller die niet deel genomen heeft aan het verhaal, maar wel alles weet. Hij weet dingen die de personen in het boek nog niet weten. Zo schrijft hij in een stukje dat Hajar hem later een brief zou schrijven: “O liefste” zal Hajar later schrijven. De schrijver beschrijft de meeste dingen objectief, maar laat ook de meningen van de personages horen via hem, dus daarom is het af en toe moeilijk te begrijpen van wie de mening is. Thema

Cultuur verschillen. Het hele verhaal gaat eigenlijk over de cultuurverschillen tussen Daan en Hajar, tussen het westen en de moslims. En over de problemen die zich met zich meebrengt. Ook worden de verschillen tijdens het verhaal goed zichtbaar. Dit onderwerp staat ook vaak centraal in de lerarenvergaderingen van het Datacare college. Bijv. over een gebedsruimte voor de moslims in de school. Motieven
Angst, radeloosheid, verdriet, steun in geloof, diepe hartstochtelijke gevoelens en haat. Personages
Daan Hollander: Daan is een een jonge geschiedenisdocent; type jong, snel en mooi. Hij is slim maar ongeinteresseerd in het leven buiten zichzelf. Met zijn vriend Jimmy, jonge milionair door een ICT-bedrijf, en Brian leeft hij een leven van dure kleren, feesten en fantasy rollenspellen. Als Daan Hajar ontmoet verdwijnt hij in haar. De wereld is Hajar geworden en Hajar de wereld. Als Hajar weg is, is de wereld weg en blijft hij alleen in het luchtledige over. Zonder Hajar kan hij niks meer, wat zelfs zo ver gaat dat hij zijn leven opgeeft en haar achterna reist als ze ineens verdwijnt in Marokko. Hajar wist Daan een beetje te prikkelen, ze leerde daan verder te kijken dan zichzelf. Hajar Nait Sibaha
Hajar is een slimme, mooie 5 vwo leerlinge. Ze staat met beide voeten in het leven, in tegenstelling tot Daan, die op de zijlijn staat te sms-en. Ze is sterk maatschappelijk actief en is voortdurend in conflict tussen zichzelf en haar geloof, eigenlijk is ze te nuchter voor de Islam maar toch komt ze uit een moslim gezin. Ze houdt zielsveel van Daan, hoewel zijn kijk op de wereld haar niet geheel bevalt. Haar relatie met hem past niet in haar geloof, haar broertje (die steeds verder de radicale kant op tuimelt) heeft bijvoorbeeld hevige bezwaren. Zou dat de reden zijn voor haar verdwijning? Khalid
Khalid is het broertje van Hajar. Hij is een beetje crimineel en heeft vaak problemen. Hij is nogal moslims en hij is niet blij met het gedrag van zijn zus. Aan het eind van het verhaal slaat hij samen met wat vrienden Daan in elkaar omdat hij van Hajar een slet heeft gemaakt. Later staat in de krant dat hij is gearresteerd omdat hij een training volgde voor de jihad. Jim
Jim Pretzel is de beste vriend van Daan. Ook Jim houdt van het losse leven, die Daan er op na houdt. Jim is eigenaar van het ICT bedrijf Data care. Het bedrijf gaat goed en Jim is rijk. Hij maakt dan ook vaak reizen naar het buitenland met vrienden. En hij rijd met een super mooie, dure auto. Later in het verhaal gaat het bedrijf failliet. Jim komt in de bijstand terecht. Hij besluit om zijn moeder in Israel op te zoeken. Als hij daar is, besluit hij daar te blijven wonen. Hij wordt Joods. Brian
Brian is ook een goede vriend van Daan en Jim. Hij is Surinamer en is opgegroeid in Drietabbetje. Hij werkte bij het waterbeheer, maar besluit ontslag te nemen en weer terug te gaan naar de plaats waar hij is opgegroeid, namelijk Drietabbetje. In het begin van het verhaal was Brian ook een wild mens. Hij feestte ook heel erg veel en nam zijn leven ook niet serieus, maar later in het verhaal kun je wel zeggen dat hij net zoals zijn vrienden Jim en Daan echt volwassen is geworden. Tijd
Het verhaal speelt zich duidelijk in deze tijd af. Veel problemen die in het boek voorkomen, vinden op dit moment ook plaats. In het boek wordt er veel gesproken over hoe je een vreemde cultuur samenvoegt of leert aanpassen aan de cultuur die we in Nederland kennen. Er wordt ook gesproken over de strijd tegen het terrorisme. Dat het boek van deze tijd is, merk je ook vooral doordat er een aantal belangrijke gebeurtenissen in terug te vinden zijn, die nog niet lang geleden plaatsgevonden hebben, zoals de terroristische aanslag in Amerika op 11 september. Ruimte
Het verhaal speelt zich af in het huis van Daan en ook een paar keer in het huis van Hajar. Ook speelt zich veel van het verhaal af in het Datacare college. Af en toe speelt het zich af op feesten. Aan het eind van het boek speelt het verhaal zich af in Marokko. Daan heeft een zeer apart ingerichte woning. Er zijn geen stoelen, alleen een heel groot bed. Hij heeft een soort zeepbellen machine en een biemer die steeds verschillende plaatjes van vrouwen op zijn plafond projecteert. Hij heeft een grote verzameling knuffels. Het Data care college is van oorsprong een school voeg goed opgeleiden: gymnasium en VWO en HAVO, maar tegenwoordig is er ook de VMBO. Hierdoor komen er steeds meer buitenlanders op school. En daardoor steeds minder leerlingen. Want mensen willen hun kinderen naar ‘witte’ scholen sturen. Het gaat dus niet goed met de school. Op het Data care college spelen de verschillen tussen culturen erg. Taalgebruik

Robert Anker heeft een opvallende schrijfstijl. Als mensen met een accent praten, schrijft Robert Anker dat accent ook: “Ze dat meisken uit je hofd” (blz. 165). Dat vind ik ook erg leuk, dan heb je na een lange tijd gewone woorden te gebruiken, heel even afwisseling. Robert Anker kan dus goed met taal kan spelen, er onverwachte dingen mee doen en de taal als toevoegende waarde gebruikt in zijn verhaal. Maar ik vind het vaak teveel op spreektaal gaan lijken, te slordig worden, waardoor ik het niet meer prettig om te lezen vindt. Verder vind ik het ook heel jammer dat de schrijver hele lange zinnen heeft gebruikt. Dat maakt het eigenlijk onnodig erg moeilijk. Voorbeeld: Hij begint een beetje te handelen, heeft ergens geld mee verdienk, koopt een pandje, verkoopt het met winst, trakteert zijn vrienden op een weekendje New York en is alles weer kwijt, heeft het op vrijdag over een spoorwagon schoenen die hij in Duitsland heeft verkocht “met drie ruggen winst”, hij woont dan hier dan daar, tenslotte op twee etages in de Pijp waar hij in zijn melancholieke momenten nieuwe platenhoezen maakt, die hij, je houdt het niet voor mogelijk, voor een leuk prijsje slijt aan een zakenvriend die het wel geinig vindt staan in het restaurant dat hij ergens in de Jordaan wil openen, Avalon gaat de tent heten, naam geleverd door Jimmy, gepikt van Roxy Music ( “hoes”wordt bijgeleverd ), Jimmy, die zich naar eigen zeggen “een liesbreuk had geneukt”met, jawel, Anita Davidson, maar jezus man, die Anita had zich steeds meer ontpopt tot zo’n serieus type weet je, streng in het milieu, streng in alles, dat de hele wereld eigenlijk verkeerd in elkaar zit, je kent dat wel, ik kon dat niet hendelen hoor, alleen maar kritiek, snap jij dat nou, van zo’n mooie meid, misschien had ze gelijk maar NIMBY ( ?- Not In My BackYard-!) en twee BMW’sen een classic Jaguar verder, begin jaren negentig, stuit hij op een paar computernerds die in het schuurtje rete-interessante dingetjes zitten te maken maar geen benul hebben wat je er eigenlijk mee kunt doen, welnu, Jimmy wel: internet, dat gaat het ha-le-maal worden, he smells victory. Das nog eens een zin hè?! En zo heb je er nog veel meer. Dat is gewoon heel vermoeiend om te lezen. C. Achtergronden van de auteur 1. Biografische gegevens
De schrijver van het boek Hajar en Daan is Robert Anker. In 1946 werd hij geboren in een West-Fries dorpje: Oostwoud. Na twintig jaar in Friesland te hebben gewoond is hij naar Amsterdam verhuisd. Daar woont en werkt hij nu nog steeds. Aan de Universiteit van Amsterdam heeft hij Nederlands gestudeerd. In eerste instantie ging hij zich bezig houden met toneel, maar uiteindelijk is hij toch gaan dichten. Van 1988 tot 1995 is hij redacteur geweest van het literaire tijdschrift: Triade. Daarnaast was hij ook nog eens literair criticus bij Het Parool. In die tijd werkt hij ook veel voor een ander literair blad: Raster. 2. Ander werk
Waar ik nog ben (1979) Van het balkon (1983) >> Jan Campertprijs 1983
Trap op (1984) Ze zegt: ’s avonds huilde ik mezelf in slaap (1984) Op de halte (1986) Nieuwe veters (1987) >> Herman Gorterprijs 1989
Goede manieren: een episodisch gedicht (1989) Sealed with a kiss (1989) Aan de jeugd (1990) De broekbewapperde mens: gedichten (2002) >> Genomineerd voor VSB poezieprijs 2003
De thuiskomst van de jagers (2003) Thematiek
Robert Anker is zijn hele leven al met schrijven bezig geweest. Hij heeft altijd al gedichten en verhalen geschreven, die niet vanzelfsprekend zijn. De volgende thema’s zijn eerder in zijn werken aangetroffen: *‘Hoe te leven in een wereld waarvoor je niet werd opgeleid’, *‘Het inzicht in de zin en samenhang van de werkelijkheid’ *‘Het moderne leven in de grote stad’. Deze thema’s zijn geen alledaagse onderwerpen die je overal aantreft. Op dat punt wil de schrijver Anker dan ook ander zijn. Met dit boek: ‘hajar en daan’ is dat zeker gelukt.