Verwachting vooraf

Ik had nog nooit van het boek of de schrijver gehoord, mijn ouders kenden zijn naam wel maar hadden nog nooit iets van hem gelezen.

Toen ik het proloog had gelezen had ik niet meer echt hoge verwachtingen van het boek, maar ik vond dat het daarna wel veel beter werd.

Samenvatting

Raam (Walter van Raamsdonk) is één van de meest invloedrijke jonge kunstenaars in Nederland. Hij heeft heel erg veel liefdesverdriet over Sammie (Suzan Fortuyn), waarmee hij ongeveer 3 jaar een relatie had, maar die nu uit is. Raam’s liefdesverdriet verandert in een obsessie voor haar. Bij alles wat hij ziet of meemaakt denkt hij aan haar.

Door zijn liefdesverdriet en drugsgebruik maakt hij ook bijna geen kunst meer.

Terwijl zijn vrienden, Groen en Eckhardt, druk bezig zijn om nog succesvoller te worden en nog meer geld te verdienen blijft Raam achter doordat hij alleen maar bezig is met drank drugs en vrouwen.

Op aanraden van zijn moeder en Groen gaat Raam op bezoek in Florence bij een vriendinnetje van vroeger, hij gaat daar naartoe om inspiratie op te doen en om te ontspannen. Nadat hij daar een weekje is geweest vliegt hij door naar Tenerife, waar al zijn vrienden zijn. Na een tijdje krijgen Groen en Raam ruzie, omdat Raam denkt dat Groen seks heeft gehad met Sammie. Groen vertrekt en laat Raam achter met Rosita, het vriendinnetje van Groen. Raam en Rosita worden goede vrienden, maar niet meer dan dat.

Groen overtuigd Raam op weg naar New York dat er tussen Sammie en hem niks is gebeurd, Raam gelooft hem niet, maar laat het rusten. In New York ontmoet Raam een vrouw en omdat hij genoeg heeft van Groen woont hij bij haar voor een maand.

Weer terug in Nederland is er een kunsttentoonstelling waar werk van hem en zijn vrienden hangt, hij gebruikt op die dag heel veel drugs en in de avond, als hij bij de Gimmick is (die erg veranderd is) wordt hij er uit gezet. Hij gaat mee naar huis met een meisje wat hij al eerder had ontmoet en gaat met haar naar bed, hij krijgt een bloedneus en het meisje vraagt hem wat hij nou eigenlijk wil.

Indrukwekkende stukjes

1.    (blz.106)’Moet jij eigenlijk ook deze kant op?’ ‘Nee, maar ik fiets met je mee.’

 ‘O. En dan? ‘Dan blijf ik bij je slapen.’ ‘O.’

Ik geloofde niet dat ik had had gezegd. Maar ik had het gezegd. Stilte.

‘Als je maar met je takken van me afblijft.’

‘Tuurlijk, tuurlijk! Wat denk je wel niet van me?’

In haar huis was het net zo ijskoud als buiten. Haar gaskachel was kapot.

‘Als je liefdesverdriet hebt, verwaarloos je alles,’ zei ze,’dus let maar niet op de rommel.’

Het was inderdaad een koleretroep. Al haar Ikea-stoeltjes begaven het zowat. En alles is haar huis was besmeurd, aangekoekt, zelfs haar tandenborstel. Het mooiste meisje in het goorste huis, het was gewoon onweerstaanbaar.

Eckhardt kent Sammie en zegt tegen Raam dat ze een van de mooiste vrouwen uit Amsterdam is. Als Raam en Sammie aan elkaar voorgesteld zijn is Raam onmiddellijk verliefd, hij fietst met haar mee naar huis.

In het boek vind ik Raam soms een beetje ongevoelig overkomen, (vooral naar vrouwen toe) maar in dit stukje vind ik hem heel erg lief, hij heeft de moed verzameld om te laten merken dat hij Sammie leuk vind, en elk nieuw dingetje wat hij over haar ontdekt vind hij geweldig.

     2.(blz.155, 156) Groen vroeg haar of ze hem niet zou gaan missen. En Rosita haalde haar schouders op en zei: ‘I don’t think you will miss me. So it’s best for me is I don’t miss you.’

Een hele mond vol Engels, voor Rosita’s doen. Haar mededeling klonk als uit een b-film geplukt zinnetje. Maar de manier waarop Rosita haar ogen neersloeg had niks met b-films te maken. Haar treurige ogen hadden stijl. Met voor ieder drie snelle zoenen nam ze afscheid. Op haar hoge hakken klikklakte ze van ons vandaan.

‘Shit. Hoe vind je dat nou?’ vroeg Groen. ‘Ze huilde niet eens. Ze is gek, geschift, idioot. Er wordt altijd, al-tijd om mij gejankt als ik ergens wegga.’

Groen had Rosita’s treurige ogen dus niet eens opgemerkt.

Dus ik zei iet over alle kloterige gebeurtenissen de laatste dagen en dat Rosita misschien een beetje geflipt. Dat was toch hel goed mogelijk?

‘Onzin,’ antwoordde Groen beslist. ‘Als er hier iemand flipt, dan ben ik het wel. Ik voel me echt genaaid door die Rosita. Doosjes horen te janken bij het afscheid. Ze horen dramatisch te doen. Als dat nit zo is, dan kunnen ze het wel schudden. Daar ben ik heel streng in.’

‘Goed zo Groen. Goed zo. That’s the spirit.’

Het was het enige antwoord wat ik kon verzinnen om hem z’n muil te laten houden.

Groen en Raam hebben een tijdje geleden ruzie gehad over Sammie, Raam is nog steeds geïrriteerd.

Na die ruzie waren Raam en Rosita best wel close geworden dus Raam is ook een beetje jaloers dat Rosita nog steeds verdrietig is over Groen. Hij is ook boos, omdat Rosita verliefd is op iemand die haar helemaal niet goed behandelt, en daarom is hij nog bozer op Groen.In dit stukje merk je hoe vrouwonvriendelijk en gevoelloos Groen is en begreep ik ineens veel beter waarom Raam hem niet vertrouwde met Sammie en waarom hij hem eigenlijk zo’n klootzak vind.

Raam is eigenlijk wel boos is op Groen, maar zoekt nog geen ruzie. Hij gaat de confrontatie niet aan, dat doet hij iets later wel.

       3.(blz. 235, 236)  In Turks Fruit acteert Sam beter, veel beter, moet ik zeggen. In het begin van de film zit Rutger Hauer naast haar in de auto en hij streelt haar rooie haar (geverfd, voor de film, want Sam is donkerblond) en vraagt of het altijd zo is geweest, en Sammie- holy shit, wat een actrice, wat is ze goed!-, Sammie zit achter het stuur, en ze kijkt hem tersluiks aan en ze zegt: ‘Mm mm.

Vroeger noemden ze me schemerlampje.’

Schemerlampje. Ik spoel door, fast forward, en wacht op die ene scène, de scène van die ziekte, Sammie heeft kanker (niet echt, ik bedoel, alleen maar in de film), ze heeft kanker en Rutger Hauer komt haar trouw bezoeken in het ziekenhuis en Sam ligt in een robuust bed met wel vijf kussens in haar rug en is kaalgeschoren en moet je haar ogen zien en haar half opengesperde mond en daarna haar glimlach en haar lippen, en je moet horen wat ze dan zegt, Sammie is aan een tumor geopereerd, ze zal spoedig doodgaan maar dat weet ze niet en Sammies ronde hoofdje is nu close-up in beeld, ze kijkt eerst naar de bloemen die ik voor haar heb meegebracht en daarna naar mij en zegt (en van mij krijgt ze er een fucking Oscar voor en alle mogelijke prijzen en een miljoenencontract en dat ik van je hou Sam, dat ik meer, veel meer van je hou dan dat ze van elkaar houden in de films en in de liedjes en in de boeken), en moet je horen hoe ze het zegt en hoe ze haar Sammie-ogen naar me opslaat terwijl ik aan haar ziektebed sta, dag Sam, hoe gaat het? vraag ik en ik zet de bloemen in het water en vraag haar of ze een pepermuntje wil, of een dropje of zo, en Sam, Sam wijst naar haar hoofd, naar waar ze is geopereerd en ze zegt: ‘Nu heb ik een hoofd met een deurtje.’

Had ik er maar zo een, had ik maar zo’n hoofd. Walter Raam met een deurtje in z’n kop. Dan kon ik uit mezelf weglopen, huppekee, de deur achter je dicht en wegwezen.

Raam heeft een paar uur geleden heel veel drugs door elkaar gebruikt en hij ging helemaal van de kaart, hij werd uit een club gezet en lag uiteindelijk met zijn hoofd op de grond te beuken. Daarna was hij met een meisje naar huis gegaan, en in bed behandelde hij haar veel te ruw en kreeg hij een bloedneus, nu zit hij films te kijken.

Dit is bijna aan het einde van het boek, en je ziet dat het steeds slechter met hem gaat, het lijkt in dit stukje alsof hij een beetje gek is geworden, doorgedraaid door het liefdesverdriet. Ook de schrijfwijze is hier best onduidelijk, wat ik daarop vind aansluiten. De zinnen zijn heel erg lang en een beetje onduidelijk, het lijkt daardoor een beetje alsof hij zelf niet meer zo helder kan denken. Je merkt hier ook dat zijn liefdesverdriet bijna een soort obsessie is, hij ziet nu bijna elke vrouw als Sammie.

Titelverklaring

(blz. 44) Het is weer zo’n speciale Bam Bam-vond in de Gimmick wat betekent dat iedere bezoeker geacht wordt gekleed te gaan in jaren zeventig-stijl. Vooral de meisjes hebben hun best gedaan. Hebben waarschijnlijk de klerenkasten op zolder leeggeplukt.

De Gimmick is een discotheek in Amsterdam, Raam en zijn vrienden komen daar vaak, in De Gimmick heeft hij ook Sammie ontmoet, en elke keer dat hij daar is hoopt hij haar weer te zien.

Als ik een eigen titel voor het boek zou moeten bedenken is het eerste wat in me opkomt Sammie, het hele leven van Raam wordt beïnvloedt door haar, en hoewel ze helemaal niet vaak écht aanwezig is in het boek, bij alles wat Raam ziet en bij alles wat hij meemaakt denkt hij aan haar.

(blz. 68) Maar eenmaal in de Leidsestraat ga ik niet naar het plein maar sla ik af in de richting van het Singel. Want waarom zou ik niet naar de Gimmick gaan? Er zijn meer redenen om er wél dan om er niet heen te gaan. Al hoef ik niet te weten welke. De reden is Sam. Sammie. Suzan. Er is immers iedere nacht weer die kleine kans dat zij er is, mijn Suzanneman, in de Gimmick. Want de miezerige herinnering aan Mimi heeft me voor de zoveelste keer overgeleverd aan haar, aan Sam, het meisje met de seks van wel twintig meisjes, het meisje dat kan lachen als een jongetje, en met die lach maakte ze me zó verlegen dat ik mij op mijn beurt een bakvis waande.

Ik zou de titel Uitzichtloos kiezen, omdat het hele boek door lost Raam geen van zijn problemen op en zijn obsessie voor Sammie wordt alleen maar erger. Hij lijkt ook niet meer in staat te zijn om zijn problemen op te lossen omdat hij zo verslaafd is aan de drugs en vrouwen.

Het motto van het boek is: There were moments when…

well, there were moments when. - The Shangri-Las uit het liedje ‘Past, Present and Future’.

The Shangri-Las was een Amerikaanse meidengroep uit de jaren 60, die pop en garagerock maakte met een melodramatische ondertoon en een voorkeur voor liederen over liefdesverdriet, jongens en tienerangst. In het boek gaat het ook erg veel over liefdesverdriet en onzekerheden.

De songtekst van het liedje lijkt eigenlijk heel erg op het boek, de songtekst beschrijft onzekerheden en een liefde in het verleden, in het boek zijn deze ook erg sterk aanwezig:

The past, past, well now let me tell you about the past

The past is filled with silent joys and broken toys,

laughing girls and teasing boys,

Was I ever in love? I called it love- I mean, it felt like love,

There were moments when, well, there were moments when

Present, Go out with you? Why not

Do I like to dance? Of Course,

Take a walk along the beach tonight? I'd love to,

But don't try to touch me, don't try to touch me

Cos that will never happen again,

Shall we dance

The future, Tommorow? well tommorows a long way off

Maybe someday I'll have somebody's hand

Maybe somewhere someone will understand

You know I used to sing- a tisket a tasket a green and yellow basket

I'm all packed up and I'm on my way and I'm gonna fall in love,

But at the moment it doesn't look good

At the moment it will never happen again

I don't think it will ever happen again.

Het boek is niet opgedragen aan iemand en heeft ook geen ondertitel.

Thematiek

Onderwerp:

Het onderwerp van dit boek is het leven van een jonge gedesillusioneerde kunstenaar in Amsterdam.

Ik denk dat de schrijver je een kijkje wil geven in het gekke wereldje van kunstenaars in Nederland. Ik denk dat hij in deze roman autobiografische elementen heeft verwerkt, omdat hij in Amsterdam heeft gewoond en veel in het uitgaansleven verkeerde, het boek speelt zich af in Amsterdam en gaat veel over het uitgaansleven.

Motieven:

Drugs:

Er wordt heel veel drugs gebruikt in het boek. Raam en bijna iedereen waar hij mee om gaat gebruikt dagelijks cocaïne, en als ze naar een feestje of een club gaan worden er nog veel meer soorten drugs gebruikt.

Het boek is geschreven vanuit de ik-persoon en er wordt ook beschreven wat voor invloed de drugs hebben op zijn blik op de wereld.

(blz.119) Ik wil nog iets zeggen maar krijg een tongzoen van Martin Moreno. Op zijn tong ligt een tabletje dat hij met een kort likje op die van mij deponeert.

‘Vermaak je je een beetje Raam?’ vraagt Eckhardt. Ik sleep hem mee door de dansende menigte, in de richting van de toilette. Uit de dames-wc schalt de stem van Bleichfeld. Moreno komt de plee binnengezweefd. Hij geeft zijn spiegelbeeld een handkus. Eckhardt legt drie flinterdunne zuinige lijntjes op het plankje onder de spiegel. Moreno schudt zijn hoofd en zegt: ‘Ik ben vanavond op de ecstacy dus even ohne mich, oké?’

Aan het einde van het boek gebruikt Raam heel veel drugs door elkaar en wordt daardoor helemaal gek. Hij beschrijft ook steeds wat er met hem gebeurd.

(blz.214)  Iets van een half uur ben ik er blijven zitten: op de invalidenplee. Uiteindelijk heb ik in totaal een lijn of zes geconsumeerd voordat ik bij het fonteintje m’n handen ga wassen. Neem de trap naar boven. Kleine hartklopping. Niet op letten.

Seks:

Ongeveer op elke bladzijde van het boek staat er wel iets wat met seks te maken heeft. Hij heeft one-night stands, beschrijft de vrijpartijen met zijn vroegere vriendinnetje en bezoekt de hoeren een keer.

(blz.188) In een steegje bij de Oude Kerk zit een klein zwartharig meisje, gestoken in een gestreepte boxershort en aan zwarte doorzichtige bh, haar ogen op te maken. Ik knik naar haar. Dat wil zeggen niet naar haar maar naar de deur. Het meisje blijft op haar stoel zitten, legt haar make-up weg, buigt zich voorover. De zoemer gaat en ik duw de deur open. Stel mijn vraag.

‘Vijftig, eh… een nummertje.’

(blz.137)  Terwijl ze schokte en mijn gezicht hardhandig tegen zich aandrukte e ik haar nog zachtjes hoorde janken van geilheid, dacht ik: nooit meer, nooit meer tussen haar benen vandaan… Ik stak mijn tong zo ver mogelijk uit mijn mond e legde die zachtjes en als een dekseltje over de lengte van haar kut.

Motto:

 (zie Titelverklaring)

Afloop

‘Wat wil je nou?’ Geen gekke vraag. Wat wil ik nou? Ze legt haar benen in kleermakerszit en trekt het donzen dekbed over zich heen, tot aan haar kin. Naast het bed ligt en pakje Marlboro Lights. Ze pakt twee sigaretten, eentje voor haar, eentje voor mij. Ze krabt op haar hoofd, blaast met korte stootjes de rook in mijn ogen. Ze inspecteert de nagels van haar wijs- en middelvinger. Wat wil ik nou?

‘Ik wil en taxi.’

Het einde van het boek is een soort open einde, er is niks opgelost of zoiets.

Ik vind het op zich wel een mooi einde voor dit boek, want nu gaat Raam dus voor nog steeds op dezelfde manier door met zijn leven als aan het begin.

Alhoewel ik het einde wel passend vind had ik het toch fijn gevonden als er iets opgelost zou zijn.

Ervaring achteraf

Ik vond het een mooi boek, leuk om te lezen. Ik vind dat er heel mooi is beschreven hoe het is om liefdesverdriet te hebben, dat je constant aan diegene moet denken bij alles wat je doet.

Er zit wel erg heel veel seks in wat vaak niet echt iets toevoegt aan het verhaal. Aan de andere kant zie je hierdoor wel veel beter hoe Raam in  elkaar zit en hoe het er volgens Joost Zwagerman aan toe gaat in de wereld van kunstenaars.

In het verhaal komt de hoofdpersoon niet echt verder met iets, hij lost zijn problemen niet op of neemt geen grote besluiten, er zit niet echt een ontwikkeling in, dat is wel jammer want ik vind het altijd wel fijn als een boek een duidelijk begin en einde heeft, dat alles gewoon goed is op het einde.

Het is wel makkelijk en duidelijk boek, het taalgebruik vond ik ook erg leuk om te lezen. Het taalgebruik is vlot en modern, met veel Engels er door heen wat ik herkenbaar vond en wel goed bij het verhaal vind passen.