Geweten door René Appel

Bibliografische gegevens Titel: Geweten
Auteur: René Appel
Eerste druk: 1996
Aantal bladzijden: 302 Wat gebeurt er in het boek? Het boek gaat over Peter van Galen. Hij is net gestopt met werken en heeft er moeite mee steeds thuis te zitten. Vlak na de Tweede Wereldoorlog heeft er een, voor hem belangrijke gebeurtenis, plaatsgevonden. Hij kan zich alleen niet meer precies herinneren hoe het gegaan is, dat heeft hij verdrongen. Hij gaat terug naar het dorp waar hij geboren is en praat daar met personen die er ook bij betrokken zijn geweest. In de terugblikken krijgt de lezer ook steeds meer te weten wat er gebeurd is. Een meisje uit Peters vriendengroepje, Trudy, heeft zelfmoord gepleegd. Ze waren allemaal van plan om dat te doen. Op het einde ontdekt Peter dat Sytze, ook iemand van het groepje, niet van een vuurtoren is gesprongen, maar geduwd, door Ineke een vriendin van het overleden meisje. Hij zou namelijk tegelijk met Trudy zelfmoord plegen, maar toen hij haar doodgeschoten had, kon hij er niet meer toe komen om ook zichzelf dood te schieten. Peter was vroeger verliefd op Ineke en wordt het weer geworden. Tot slot laten Peter en Ineke letterlijk en figuurlijk alles achter en rijden weg in een trein. Waar gaat het boek eigenlijk over? Thema: De tijd na de bevrijding wordt door een groepje jongeren als zeer deprimerend worden beleefd.
Motieven: - De leden van het groepje worden steeds gedeprimeerder. 'We waren reddeloos' zei ze en voor het eerst zat er een fatalistische ondertoon in haar stem. 'Omdat we zelf bedacht hadden dat we dat waren. Het was of we leefden onder een stolp waar de lucht uit werd gezogen. Soms zat ik boven op m'n kamertje, dan hoorde ik al die geluiden van beneden, en dan was het net of ik geen adem meer kon krijgen.'(Pagina 239) - Het is een soort climax die zichzelf ontlaadt zodra Trudy dood is. Steeds weer hoorde hij daar doorheen de vreemde knal resoneren in zijn hoofd. Hij wist niet dat een pistoolschot zo klonk. Met zijn vieren hadden ze dicht op elkaar gestaan, wachtend op het tweede schot. Het leek een eeuwigheid te duren, oneindige tijd gevuld met angst en vertwijfeling. Maar ook met hoop. Meer dan dit konden ze nooit meer meemaken. Dit was tegelijk het verschrikkelijkste en het mooiste, het slechtste en het beste. (Pagina 242) - Ze hebben absoluut geen vertrouwen in de toekomst en besluiten expres te zakken voor hun eindexamen. 'Staken?' vroeg Sytze. 'Ja, niet meer werken… geen huiswerk maken… zakken voor het eindexamen.' 'Je bedoelt… expres zakken voor het eindexamen?' Trudy merkte hoe haar hoofd licht werd van een vreemde vrolijkheid, die ze allemaal leken te delen. Er klonk voorzichtig, instemmend gelach. Expres zakken voor het eindexamen, met zijn zessen. De gedachte vond langzaam ingang, verspreide zich steeds verder, nam bezit van hen. Ze bleven bij elkaar, zij hoefde zelf niet naar die ellendige kweekschool, haar ouders zouden het rampzalig vinden. Schande voor de familie. Heerlijk! Geen eindexamenfeestje met buren, allerlei ooms en tantes en kennissen van haar ouders!(Pagina 86) Titel - De gebeurtenissen drukken erg op het geweten van de overlevenden. - Peter is een soort geweten voor de overlevenden. Door hem gaan ze er weer over nadenken. Wat vind ik van het boek? Emotieve argumenten: Het boek roept een heel beklemmend en deprimerend gevoel bij me op. Het laat ook een heel andere kant zien van de tijd na de bevrijding dan ik gewend ben. Esthetische argumenten: De stijl van de tekst is duidelijk. Er staan geen lange, moeilijke zinnen in. De sfeer wordt goed op de lezer overgebracht zonder lange beschrijvingen van de situatie. Morele argumenten: In dit boek gaat het over een groepje jongeren dat niet meer weet wat goed is en wat kwaad is. Hier kan je dus niet zoveel over zeggen. Als ze eenmaal besloten hebben dat zelfmoord plegen goed zou zijn kan dat wel. Ik denk dat ik hun besluit om zelfmoord te plegen wel kan begrijpen. Realistische argumenten: Ik vind het een realistisch verhaal. Sommige mensen zullen zeggen dat dat niet zo is omdat de hoofdpersonen zelfmoord willen plegen, maar ik vind dat het daar juist realistischer door wordt. Ik had het vremmder gevonden als ze helemaal niets hadden ondernomen om uit de neerwaartse spiraal te komen.
Structurele argumenten: De structuur van het verhaal is heel goed. De spanning wordt steeds verder en verder opgebouwd. De verspringingen in de tijd zijn makkelijk te volgen, alle oneven hoofdstukken spelen namelijk nu en alle even hoofdstukken spelen toen. Intentionele argumenten: Ik denk dat de schrijver de bedoeling heeft gehad de tijd na de bevrijding eens op een andere manier te laten zien. Het boek roept ook vragen bij je op. Bijvoorbeeld wat er nu eigenlijk met de Duitsers en de NSB'ers is gebeurd na de Tweede Wereldoorlog. Ik ben zeker van plan oom dat nog een keer op te zoeken.