Titel: Eline Vere Auteur: Louis Couperus Titelbeschrijving: Het boek dat ik gelezen heb heet Eline Vere en is geschreven door Louis Couperus in 1889. Ik heb de zesde druk gelezen uit 1983 en deze werd uitgegeven door Uitgeverij L. J. Veen B.V. in Utrecht/Antwerpen. De eerste druk kwam uit in 1889. Minibiografie: Louis Couperus werd geboren op 10 juni in 1863 in Den Haag als jongste van elf kinderen. Zijn vader heette John Ricus Couperus en was een gepensioneerd raadsheer in de Hoge Gerechtshoven in het toenmalige Nederlands-Indië. Zijn moeder was de jonkvrouw Catharina Geertruida Reynst. In 1869 gaat Louis naar de lagere school en drie jaar later vertrekt hij met zijn ouders naar Batavia. In 1878 keert het gezin terug naar Den Haag, Louis is dan vijftien. In 1881 verlaat hij de Hogere Burgerschool Bleijenburg en gaat onder leiding van Dr. Ten Brink en Dr. Stellwagen Nederlands studeren. Hij wil daarmee een akte M.O. mee halen, wat een onderwijsbevoegdheid is. Twee jaar later, in 1884, maakt Couperus zijn debuut onder de Louis C. in het juninummer van Nederland met Erinnering. In 1884 verschijnt zijn eerste gedichtenbundel Een lent van vaerzen. Twee jaar later slaagt Couperus voor de akte M.O. Nederlands. Van 17 juni tot 4 december in het jaar 1887 verschijnt Eline Vere als feuilleton in het dagblad Het Vaderland. In 1891 trouwt Couperus met zijn nicht Elisabeth Wilhelmina Johanna Baud. Een jaar later begint Couperus veel te reizen, hij komt in België, Italië, Frankrijk, Duitsland en Engeland. In 1899 verhuist Couperus naar Nederlands-Indië en weer een jaar later vestigt hij zich in Nice. In 1903 richt hij samen met Cyriel Buysse en W.G. van Nouhuys Groot-Nederland op. Hij blijft veel reizen en veel schrijven, maar als de eerste Wereldoorlog uitbreekt verblijft hij bij zijn zwager en zus in Den Haag. Vanaf dat moment schrijft hij wekelijkse bijdragen voor de Haagsche Post. In 1918 wordt Eline Vere als toneelstuk opgevoerd, bewerkt door de vrouw van Couperus. In 1921 reist Couperus naar het Verre Oosten, waar hij correspondent van de Haagsche Post blijft. Een jaar later wordt hij ontzettend ziek als hij in Japan is. Hij keert weer terug naar Den Haag. In 1923 wordt Louis Couperus tot ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw benoemd, de huldiging vind ter gelegenheid van zijn zestigste verjaardag plaats. Zes dagen later overlijdt Couperus aan longvliesontsteking en bloedvergiftiging. Louis Couperus heeft in zijn leven meer als zestig boeken geschreven en nog veel meer waardevolle bijdragen aan de Nederlandse literatuur geleverd. Verwachtingen en eerste reactie: In de eerste plaats wist ik niet zo goed wat ik moest verwachten, aangezien Mw. Visser mij dit boek heeft aangeraden. Na wat meer uitleg verwachte ik een boek in de schrijfstijl van Patrick Süskind in Das Parfum. Van de inhoud en het onderwerp had ik geen idee wat ik zou gaan lezen. Mijn eerste reactie was dat ik het een moeilijk, maar ook herkenbaar boek vond. Ik moest heel erg aan het taalgebruik wennen en ben daarom bang dat ik het boek niet totaal ervaren heb.
Samenvatting: Het boek begint op de verjaardag van Hr. Verstraeten, dat hij met veel vrienden viert. Tijdens het feest worden er tableaux vivants (levende schilderijen) opgevoerd om de mensen te vermaken. Deze werd georganiseerd door Paul van Raat en opgevoerd door onder andere Frederique, Lily en Marie. Eline Vere schitterde door afwezigheid op dit feest, zij voelde zich niet wel. Eline voelt zich zelfs zo verschrikkelijk slecht dat zij zich af vraagt waarom ze nog leeft, maar Henk, haar zwager bij wie ze in huis woont, weet haar op te vrolijken. De volgende dag voelt Eline zich beter en Paul komt langs om haar alles te vertellen over het feest. Eline besluit om haar excuses te maken bij Hr. Verstraeten en gaat bij hem langs. Vervolgens gaat ze naar Mevr. Van Raat, de moeder van Paul en Henk. ’s Avonds, tijdens een etentje wat Betsy, Eline’s zus, georganiseerd heeft praat Eline vrolijk met Georges de Woude. Een andere gast, Jeanne een schoolvriendin van Betsy en Eline voelt zich steeds eenzamer en vervreemd zich steeds meer van haar oude vriendinnen. Vervolgens gaan Eline, Betsy en de De Woude’s naar de opera, waar Eline verliefd wordt op de nieuwe bariton Theo Fabrice. In de pauze ziet Eline haar neef Vincent Vere, die af en toe zijn gezicht laat zien tussen al zijn reizen door, voornamelijk om geld te lenen. Een paar weken laten op Sinterklaasavond, wat bij de Van Erlevoorts gevierd wordt, krijgt Eline een prachtige waaier cadeau. Ze heeft geen idee van wie, maar Frederique weet dat haar broer Otto het haar geschonken heeft. Frederique mag Eline niet erg graag en waarschuwt haar broer dan ook. Eline verbeeldt zich ondertussen dat de waaier van Fabrice heeft gekregen en ze gaat zo vaak mogelijk naar de opera om hem te zien. Ze begint zelfs een geheime plaatjesverzameling van hem. Als ze Fabrice ziet optreden zonder zijn kostuums wordt de liefde zomaar afgekapt. Ze snapt niet hoe ze ooit wat heeft kunnen voelen voor die lompe, burgerlijke timmerman. Vlak daarna vraagt Otto van Erlevoort Eline ten huwelijk. Na lang en veel twijfelen besluit ze tijdens een avondje met vrienden dat ze met Otto wil trouwen. Hij is helemaal in de wolken en neemt Eline mee naar de Horze waar ze samen de zomermaanden doorbrengen. Eline voelt zich ontzettend gelukkig en als ze op een nacht ligt te huilen van geluk komt de gedachte bij haar op dat het geluk ooit afgelopen zou zijn. Dit moment noemt ze later het keerpunt. Ondertussen verblijft Vincent Vere bij zijn nicht Betsy en Henk om hem wat gezelligheid te geven en hem uit de geldzorgen te helpen. Als Eline weer thuis is, blijft Vincent hangen en Betsy ergert zich daar heel erg aan. Dan wordt Vincent ernstig ziek en Eline gaat hem verplegen. Ze houden allerlei filosofische gesprekken en Eline gaat zich verbeelden dat Vincent een geheime liefde voor haar koestert. Voor Otto voelt ze af en toe een onverschilligheid die ze probeert tegen te gaan. Op een avond maakt Eline ruzie met Betsy over Vincent en vervolgens valt Eline tegen Otto uit. Ze zegt hem dat ze zo ziek wordt van zijn eeuwige kalmte. Henk dwingt haar vergiffenis te vragen, maar Otto en Eline beseffen die avond dat het is afgelopen met hun geluk. Na enige tijd schrijft Eline Otto een brief waarin ze hun verloving verbreekt. Eline vindt dat ze hem dat verschuldigd is omdat zij hem nooit gelukkig zou kunnen maken. Vincent vertrekt naar Londen, na een ruzie met Betsy, om daarna door te gaan New York waar zijn vriend St. Clare een baan voor hem heeft. Eline wordt door Vincent bedankt voor alle goede zorgen terwijl zij hoopte op een liefdesverklaring. De dagen kruipen Eline voorbij en als ze dan weer eens mee gaat naar een diner hoort ze Betsy over Vincent roddelen en ze wijst haar terecht waar iedereen bij is. Thuis gaat de ruzie verder en Eline verlaat het huis. Ze vlucht naar Jeanne Ferelijn voor hulp. Eline haar oom Daniel Vere komt haar opzoeken en vraagt haar of ze met hem en zijn vrouw Elize wil gaan reizen. Eline gaat mee en ziet Parijs, Nice, Spanje, Bordeaux en woont een poosje bij haar oom in Brussel. Na anderhalf jaar komt ze vermagerd terug ik Den Haag. Er is niks over van de mooie vrouw die ze was, ze heeft een raar hoestje en gedraagt zich er schichtig. Haar dokter constateert beginnende longtering bij Eline die inmiddels intrek heeft genomen bij Mevr. van Raat. Eline voelt zich er slecht en denkt dat ze nooit meer gelukkig zal worden. Eline vindt ook niet de rust die ze bij Mevr. van Raat hoopte te vinden en ze gaat weer terug naar Brussel. Samen met oom Daniel en tante Elize gaat ze naar allerlei feesten. Dan komen Vincent en zijn vriend St. Clare langs. Ze gaan een grote reis maken en St. Clare vraagt Eline om zijn vrouw te worden. Eline weigert en probeert hem uit te leggen waarom door hem over Otto te vertellen. St. Clare vraagt haar om niet zomaar haar geluk een tweede keer weg te gooien en zegt haar dat ze pas mag antwoorden als hij over twee maanden terug komt van zijn reis. Eline gaat terug naar Den Haag waar ze in een pension gaat wonen. Ze slikt regelmatig morfine die ze van haar Brusselse dokter kreeg om haar slapeloosheid te bestrijden. De morfine werkt niet echt en Eline wordt geplaagd door nachtmerries. Ze voelt zich ook duf in haar hoofd waardoor ze niet goed kan nadenken en ze verward Otto en St. Clare met elkaar. Ze is bang dat ze gek wordt, ze verbeeldt zich af en toe dat ze een actrice is. Dan neemt ze een overdosis morfine en de volgende dag wordt ze dood in haar kamer gevonden. Otto verloofde zich later met Marie Verstraeten en Lili Verstraeten trouwde met Georges de Woude. Paul en Frederique vonden elkaar ook. Jeanne Ferelijn had een minder goed einde, zij stierf in Indie. Beredeneerd oordeel: De titel van het boek is Eline Vere wat volgens mij duidelijk is en weinig aan de fantasie overlaat. Het boek gaat over Eline Vere. Klaar. Het thema van het boek is wat moeilijker vast te stellen. Het boek deed mij erg denken aan het Engelse gezegde you don’t know what you’ve got untill it’s gone. Dit slaat volgens mij heel erg op Eline. Ze is zo gelukkig met Otto dat ze bang begint te worden voor het einde van haar geluk en daarmee verpest ze alles. Ze had het zo goed. Ook vond ik dat Eline erg verlangde naar het onbereikbare. Ze is in het begin van het boek ontzettend verliefd op een operazanger, maar als blijkt dat hij ook maar gewoon een man is, is plotsklaps de hele verliefdheid over. Ze wilde een ridder op het witte paard, maar ze leidt aan het noodlot. Deze twee factoren en het feit dat veel andere figuren uit het boek haar gedrag nep vinden leiden mij tot de volgende conclusie. Het thema van het boek is onzekerheid. Ik denk namelijk dat al deze drie verschijnselen voortkomen uit onzekerheid. Eline weet niet zo goed wie ze is en wat ze wil en creëert daarom in haar hoofd een romantisch beeld van hoe haar leven en haar man zouden moeten zijn. Het boek is geschreven in 1889 en in die tijd speelt het zich ook af. Dit merk je aan het feit dat men zich met paard en wagen transporteerde en de opera’s en soiree’s die de hoofdpersonen bezoeken. Het duidelijkst zijn misschien nog de tableaux vivant waar het boek mee begint. Dit was een 18de en 19de-eeuwse theatervorm van levende schilderijen die bestonden uit gekostumeerde mensen en decorstukken. Het werd opgevoerd tijdens feestavonden en politieke bijeenkomsten. Het verhaal dat in het boek verteld wordt duurt volgens mij ongeveer drie tot vijf jaar. De hoofdpersoon is, weinig verrassend, Eline Vere. Er wordt een aantal keer in het boek genoemd dat Eline erg op haar overleden vader lijkt. Ze is erg romantisch aangelegd, erg artistiek, enigszins naïef en een dromertje. Ze kan erg mooi zingen, dit doet ze vaak met Paul van Raat. Ze is een mooi meisje om te zien en houdt ervan om zich mooi aan te kleden. Ze doet erg haar best om bij andere mensen in het gevlei te komen waardoor ze soms een beetje nep overkomt. Nadat Eline heeft gereisd met haar oom en tante wordt ze mager en lelijk. Ze heeft problemen met haar gezondheid en besteed minder aandacht aan haar uiterlijk. Andere belangrijke personen zijn Henk en Betsy van Raat, Vincent Vere, Otto van Erlevoort, het vriendenclubje, Jeanne Ferelijn, Paul van Raat, mevrouw van Raat en ten slotte Lawrence St. Clare. Betsy is de zus van Eline en Henk is de man van Betsy. Ze hebben een zoontje Ben en Eline woont bij hen in huis. Eline en Betsy liggen vaak overhoop, maar ze houden ook heel veel van elkaar. Vincent Vere is de neef van Eline en Betsy. Hij lijkt heel erg op hun vader en dat is de reden dat Eline hem erg mag en Betsy een beetje bang voor hem is. Otto van Erlevoort was de verloofde van Eline totdat zij deze verloving verbrak via een brief. Otto is vanaf dat moment ontroostbaar en doet vervolgens alsof het hem niks kan schelen. Hij is een hele rustige, kalme en betrouwbare man en dus niet de man waar Eline op hoopte. Zij wilde een romantische man die haar de adem ontneemt. Het vriendenclubje bestaat uit Lili, Marie, Frederique en Etienne. Zij zijn vrolijk, levenslustig en onbezorgd. Zij komen op alle soiree’s en diners, maar erg veel kom je niet over ze te weten. Jeanne Ferelijk is een oude vriendin van Eline en Betsy. Zij voelt zich vaak erg slecht en heeft het gevoel dat ze haar kinderen tekort doet. Haar kinderen zijn namelijk gezegend met hetzelfde zwakke gestel als dat zij heeft. Paul van Raat is de broer van Henk van Raat. Hij zingt altijd samen met Eline en is erg artistiek aangelegd. Als hij verliefd wordt op Frederique verandert hij ten positieve. Dit was ook het doel van Mevr. van Raat toen zij hen koppelde. Zij is de moeder van Henk en Paul van Raat. Ze mag Betsy niet zo en had haar zoon liever met Eline gezien. Lawrence St. Claire is de Amerikaanse vriend van Vincent. Ze reizen samen door Europa en is verliefd op Eline. Hij weet haar met zijn rustige karakter wat te kalmeren. De opbouw van het boek is gewoon chronologisch, er wordt geen gebruik gemaakt van flashbacks of iets dergelijks. Het verhaal wordt verteld vanuit een alwetend perspectief. Hier heeft de schrijver voor gekozen, omdat je zo niet alleen Eline’s gedachten en motieven meekrijgt, maar ook de gevoelens van de mensen om haar heen en, wat misschien nog wel belangrijker is, de meningen van de andere mensen over Eline. Het verhaal speelt zich op verschillende locaties af. In het begin van het boek vindt alles in Den Haag plaats, voornamelijk in de huizen van de personen. Tijdens de verloving met Otto van Eline speelt het verhaal zich op landgoed De Horze af. Verder komt Eline nog in Brussel bij haar oom en tante en reist ze met hen naar Parijs, Nice, Spanje en Bordeaux. Het einde van het boek is ook weer in Den Haag. Eindoordeel: Dit is naar mijn mening het moeilijkste boek waar ik mijn oordeel over moet geven. Ik had ontzettend veel tijd nodig om aan het taalgebruik te wennen, dat het moeilijk was voor mij om de personages uit elkaar te houden. In het gedeelte van het boek waar zij geïntroduceerd werden was ik nog bezig met het wennen aan het taalgebruik. Al die tweede naamvallen ook en heur haren in plaats van haar haren. Ook krijgen zij allemaal een koosnaampje dus ik wist een aantal pagina’s lang niet dat Freddy en Frederique dezelfde persoon waren. Dat vond ik erg jammer. Wat ik ook miste, tot mijn eigen verbazing, was de vertaling van een aantal dingen. Dit verbaasde mij omdat als ik een boek vertaald uit het Engels lees en er staat een gedicht in of iets dergelijks dan worden deze altijd vertaald. Die staan er dan vaak in het Engels en Nederlands. Ik voel me dan altijd een beetje beledigd, de schrijver moet toch niet denken dat ik dom ben, terwijl het geheel terecht is dat die dingen ook vertaald worden voor de mensen die niet zo goed Engels spreken. Maar in dit boek werd er hier en daar veel Frans gebruikt, tijdens opera’s maar ook in het dagelijkse gesprekje. Frans is mijn zwakke punt en ik miste die vertaling dus een beetje. In totaal heb ik een Frans zinnetje begrepen en om er een woordenboek bij te pakken, dat vond ik een beetje te veel van het goede. Gelukkig was het vaak zo dat het wel uit de rest van de tekst op te maken was. Aan de andere kant kon ik me hier en daar wel identificeren met Eline. De manier waarop zij dagdroomt en fantasietjes maakte over haar operazanger kwamen mij erg bekend voor. Uiteindelijk moet ik zeggen dat ik het boek zou aanraden aan mensen die omstreeks 1900 leefden en eventueel aan mensen die literatuur gestudeerd hebben. Het is gewoon lastig om je aan te passen aan het taalgebruik. Als je dat taalgebruik beheerst is het vast een prachtig, dramatisch en romantisch boek. Ik kan daar jammer genoeg niet veel over zeggen, aangezien ik het boek niet tot in het uiterste begrepen heb en er niet genoeg over na kon denken.