1888
Hoofdstuk I t/m Hoofdstuk XIV
Er wordt een verjaardagspartij gegeven, waarbij tableaux vivants worden opgevoerd. We maken kennis met een Haagse coterie uit de hogere kringen en krijgen achtergrondinformatie over Eline Vere.
Uiterlijk zowel als innerlijk lijkt ze sterk op haar tengere en melancholieke vader, terwijl haar zuster Betsy meer naar haar forse en overheersende moeder aardt. Na de dood van hun ouders zijn de twee zussen opgevoed bij een oude tante. Betsy trouwde met Henk Van Raat en na de dood van haar tante, nu drie aar geleden, is Eline bij hen komen inwonen. Hoewel de tegengestelde temperamenten van de zusters niet met elkaar harmoniëren, hebben zich tot dusver nog geen ernstige botsingen voorgedaan.
Eline’s sociale leven wordt geschertst: ze zingt samen met haar zwager Paul Van Raat duetten, maakt visites, ontvangt met Betsy gasten en gaat naar de opera. De opera die wordt opgevoerd, ‘Le tribut de Zamora’ van Gounod, spreekt Eline’s gevoel voor romantiek zeer aan en vooral de debuterende bariton Théo Fabrice maakt indruk op haar.
Eline heeft de gewoonte aangenomen om ’s ochtends vroeg lange boswandelingen te gaan maken, in de hoop Fabrice tegen te zullen komen. Op een dag laat ze bij thuiskomst de twee honden in huis los. Betsy wordt woedend.
Het is 20 januari, Eline’s verjaardag. De dag is voor haar niet erg vrolijk. Fabrice heeft ze lang niet ontmoet en de ruzie met Betsy wordt maar half en half bijgelegd. Met haar neef Vincent Vere heeft ze een gesprek over de bekrompenheid van het Haagse milieu.
George De Woude maakt een visite bij de familie Verstraeten. Lili Verstraeten vindt hem aardiger dan ze had gedacht. Hij bekent zijn zuster met Lili te willen gaan trouwen. Gezien zijn financiële positie vindt Emilie dit een dwaas plan.
Gedesillusioneerd komt Eline terug van een concert waarop Fabrice gezongen heeft. Ongekostumeerd maakt hij een lompe, burgerlijke indruk. Na een huilbui verscheurt ze wraakzuchtig zijn portretten.
Hoofdstuk XV t/m Hoofdstuk XXV
Het wordt voorjaar. Otto heeft Eline ten huwelijk gevraag, maar zij voelt meer vriendschap voor hem dan liefde. Tenslotte neemt ze hem na veel aarzelen toch aan. De teleurstelling over Fabrice speelt daarbij een rol.
Betsy, Henk, Otto en Eline maken op een mooie dag een uitstapje naar het Scheveningse Kurhaus. Daar ontmoeten ze hun vaste kennissenkring. Otto en Eline wandelen gelukzalig rond en Lili maakt met George een lange wandeling langs het strand.
De familie Verstraeten organiseert een buitenpartij. Het gezelschap amuseert zich goed: er wordt geschommeld en geroeid. Lili en George bekennen elkaar hun liefde. Alleen Marie is ongelukkig om Otto’s verloving met Eline.
Eline brengt de maand augustus met Otto en zijn familie door op de Horze, een buiten in Gelderland waar Otto’s oudste broer Théodore met zijn gezin woont. Daar, op het land, samen met Otto en zijn familie, voelt Eline zich zeer gelukkig. Op een avond zingt ze voor hen Mozarts ‘Abendempfindung’. Dor haar natuurlijke gedrag weet ze steeds meer de sympathie van haar directe omgeving te wekken; zelfs Frédérique wordt vertrouwelijk met haar. Eline’s geluk is zo volkomen dat ze vreest het ooit te zullen verliezen.
Terug in Den Haag begint Eline iets van haar levenslustige vrolijkheid te verliezen en raakt ze steeds meer onder bekoring van Vincent en diens fatalistische levensvisie. Wanneer hij plotseling ziek wordt, is ze zeer ontsteld en wijdt ze zich geheel aan hem. Hij wordt in haar ogen steeds interessanter en ze verbeeldt zich dat hij verliefd op haar is. Ze gaat twijfelen aan haar liefde voor Otto. Op een dag komt het tot een uitbarsting: gedreven door haar zucht om Vincent te verdedigen, verwijt ze Otto zijn verpletterende kalmte. De twijfel aan haar liefde voor hem groeit en ten slotte schrijft zij hem diep wanhopig een brief waarin ze de verloving verbreekt.
Na het verbreken van haar verloving weigert Eline nog uit te gaan en richt zij zich steeds meer op Vincent. Betsy’s humeur heeft onder dit alles zeer te lijden. Na een heftige woordenwisseling met Betsy pakt Vincent zijn koffers.
Eline gaat voor het eerst weer uit. Wanneer Betsy aan een diner op Vincent begint af te geven, wijst Eline haar ten overstaan van alle gasten terecht. Thuis ontbrandt er tussen Betsy en Eline een hevige twist. Eline verlaat hals over kop het huis en sleept zich in een felle storm naar haar vriendin Jeanne Ferelijn, die haar liefderijk bij zich opneemt. Ze wil niet meer naar Betsy en Henk terug. Wanneer ze weer wat hersteld is van een zwakke kou, besluit ze met haar voogd oom Daniël en zijn jonge vrouw op reis te gaan.
Hoofdstuk XXVI t/m Hoofdstuk XXXII
Het is anderhalf jaar later: Lili en George gaan trouwen. De huwelijksfeesten worden beschreven. Na de verbreking van Otto’s verloving is Marie veel opgewekter geworden. Paul Van Raat heeft zijn artistieke aspiraties laten varen en gedraagt zich als een vrolijke Don Juan.
Eline keert terug naar Den Haag. Ze gaat wonen bij mevrouw Van Raat en hoopt daar na al haar reizen een liefdevolle en rustige omgeving te vinden. Ze is zenuwachtig, heeft weinig eetlust en lijdt aan slapeloosheid. Vanwege haar borstkwaal mag ze niet meer zingen. Men schrikt van haar vermagerde uiterlijk.
In haar kamer vindt ze een oud, vergeten portretje van Otto. Ze beweent haar verloren geluk en bergt het portretje in een medaillon dat ze vanaf dat moment altijd bij zich draagt. Mevrouw Van Raat maakt zich ernstige zorgen over Eline’s geestelijke en lichamelijke toestand en stelt zich tot doel haar weer gezond en levenslustig te maken.
Eline’s toestand verbetert niet: ze is lusteloos en haar slapeloosheid neemt toe. De dokter constateert een kiem van longtering, maar daarnaast ook een zenuwstoring die hij verwijt aan erfelijke belasting.
De familie Van Erlevoort brengt de zomer op de Horze door. Paul Van Raat komt hen daar bezoeken. Alleen met Frédérique bekent hij haar zijn liefde. Verward en vertwijfeld aan zijn oprechtheid wijst zij hem af, hoewel ze van hem houdt.
Hoofdstuk XXXIII t/m Hoofdstuk XXXVI
Oom Daniël en tante Elize leiden in Brussel een bohémienachtig bestaan te midden van semi-artistieke, ietwat louche kennissenkring. Ook al voelt Eline zich niet helemaal thuis in deze wereld, hij amuseert haar wel. Een dokter geeft haar morfinedruppels tegen haar slapeloosheid.
In Brussel ziet ze ook Vincent weer en diens Amerikaanse vriend Lawrence St. Clare. St. Clare vat belangstelling voor haar op en probeert haar te overtuigen van zijn levensfilosofie, dat ieder mens in staat is om zijn eigen leven richting te geven. Eline’s fatalisme bestrijdt hij. Hij beken haar zijn liefde, maar Eline’durft die niet aan te nemen; ze meent dat het daarvoor te laat is. Ze spreken af dat Eline hem over vijf maanden, wanneer hij teruggekeerd is van zijn reis, een definitief antwoord zal geven.
Mevrouw Van Raat ontdekt dat Paul en Frédérique, ondanks de afwijzing, nog steeds van elkaar houden. Ze zorgt ervoor dat alles tussen hen goed komt.
In de winter keert Eline weer terug naar Den Haag.ze wil bij niemand inwonen en neemt haar intrek in een pension. Haar gezondheid wordt steeds slechter: ze voelt zich uitgeput, hoest en heeft aanvallen van waanzin waarin zij zich overgeeft aan fantasievoorstellingen. Ze gebruikt morfine om in te slapen. De gedachte aan zelfmoord komt bij haar op, maar hoewel ze graag wil sterven, deinst ze terug voor de daad.
Ben, het zoontje van Betsy, is nu zeven jaar oud; hij blijkt achterlijk te zijn.
Op een nacht in mei, gekweld door slapeloosheid en ten prooi aan een vlaag van waanzin waarin ze Beethovens aria ‘Ah, Perfido’ zingt, neemt ze uit verlangen eindelijk te zullen slapen een te grote dosis morfinedruppels. Stervend verslindt ze Otto’s portretje, opdat niemand dat zal ontdekken. Op haar begrafenis zijn ook Vincent en St. Clare aanwezig.
Het is meer dan een jaar verder. Paul en Frédérique wonen in Bodegraven, waar Paul burgemeester geworden is. Daar, in de bloeiende tuin, vraagt Otto Marie ten huwelijk. De toekomst lacht hen tegemoet.
1a. Beschrijf het karakter van de hoofdpersoon/-personen.
1b. Is er sprake van een verandering van het karakter? Zoja, in welk opzicht?
Er is sprake van een verandering in het karakter van Eline. Aan het begin van het boek was ze heel erg bezig met haar verschijning en de indruk die ze op anderen zou maken. Ze trok zich nog wat aan van haar omgeving. Maar aan het einde van het boek, was ze alleen nog maar met zichzelf bezig.
1c. Beschrijf kort enkele minder belangrijke personen.
Betsy van Raat: Betsy is de oudere zus van Eline, ze is getrouwd met Henk van Raat en samen hebben ze een zoontje. In alle opzichten verschillen Betsy en Eline van elkaar. Betsy staat sterk in haar schoenen, weet wat ze wil en heeft haar man goed onder de duim. Ze kan op bepaalde momenten ook best koppig zijn. Als zij en Eline ruzie hebben zal zij niet graag degene zijn de het goed komt maken.
Henk van Raat: Henk is getrouwd met Betsy en heeft niet veel te vertellen. Hij is degene die Eline in het begin vaak troost, met haar gaat wandelen of haar probeert op te vrolijken. Hij is een stabiele factor in de ruzies tussen Eline en Betsy. Henk is zeer meegaand en laat meestal de dingen gewoon over zich heenkomen. Hij wordt niet snel boos.
Vincent Vere: Vincent is de neef van Betsy en Eline. Hij trekt de hele wereld rond en blijft nooit lang op dezelfde plaats. Hij is zeer rusteloos, leent vaak geld van Henk en is een beetje een praatjesmaker. In de ogen van Betsy is hij een lapzwans en nergens goed voor. Zij ziet hem liever gaan dan blijven.
Paul van Raat: Paul is de broer van Henk. Hij lijkt qua karakter helemaal niet op zijn broer Henk. Hij denkt dat zijn moeder mee van Henk houdt dan van hem. Hij zingt duetten met Eline en komt over als een vrolijk persoon. Er zijn veel meisjes die hem wel als man zouden willen, maar hij maakt overal een grap van. Dan wordt hij verliefd op Frédérique. Na haar afwijzing op zijn aanzoek wordt hij serieuzer en wat meer teruggetrokken. Door een ‘list’ van zijn moeder trouwt hij uiteindelijk toch met Frédérique.
Otto van Erlevoort: Otto was verloofd met Eline en maakte haar ook echt gelukkig. Hij is altijd rustig en bedeesd en heeft veel begrip voor Eline. Hij is er dan ook helemaal kapot van als Eline de verloving verbreekt. Pas als Eline zelfmoord heeft gepleegd, kan hij weer doorgaan met zijn leven.
d. Herken je bepaalde karaktertrekken of bepaald gedrag van jezelf in personen in het verhaal?
Er zijn niet echt karaktertrekken die ik herken. Bij alle personen is alles meteen zo overdreven en dat ben ik niet. Misschien dat ik het vrolijke en ietwat ongeremde van Paul dan nog een beetje in mezelf herken, maar meer ook niet.
2a. Beschrijf de belangrijkste relatie(s):
- hoe gaan deze mensen met elkaar om?
- beschrijf de positieve en negatieve kanten van deze relatie(s) gezien vanuit de ogen van de ene en de andere persoon.
Betsy en Eline: Betsy en Eline zijn zussen van elkaar. Ze wonen in hetzelfde huis en dit zorgt voor nogal wat spanningen. Net als alle zussen hebben ze ruzies en onenigheden, maar die worden wel iedere keer weer vergeven.
b. Is er sprake van een verandering in deze relatie? Zoja, in welk opzicht?
c. Wat is de reden/de oorzaak van deze verandering?
d. Geef jouw mening over deze relatie(s).
3a. Vanuit welke persoon vertelt de schrijver het verhaal?
Het verhaal wordt verteld in de derde persoon, waarbij je een goede indruk krijgt van alle personages. Al is er geen duidelijke verteller aan te wijzen, toch lees je nogal wat commentaar van de verteller.
b. Als het perspectief wisselt: van wie naar wie dan?
4a. Wanneer speelt het verhaal zich af?
Je kan geen exacte tijdsaanduiding geven, maar aan de hand van verwijzingen naar gebeurtenissen die werkelijk hebben plaatsgevonden, zoals de opvoering van ‘Le tribut de Zamora’ (in 1883), de expositie van Bucchi’s waaiers (in 1884) en het bezoek aan het Kurhaus (geopend in 1885), kun je een schatting geven van de tijd waarin het zich afspeelde. Het verhaal zou kunnen beginnen in november 1882 of 1883 en eindigen in augustus 1887 of 1888.
b. Van welk belang is dit moment/ deze periode voor het verhaal?
Deze periode heeft wel een groot belang voor het verhaal. Het is namelijk niet zo dat dit verhaal zich een eeuw later af had kunnen spelen. Dat komt onder andere door de verwijzingen naar gebeurtenissen die werkelijk hebben plaatsgevonden. Die gebeurtenissen hebben op een bepaald moment in de geschiedenis plaats gevonden en dat kan niet zomaar veranderd worden.
c. Is het verhaal chronologisch, dan wel niet-chronologisch verteld? Licht je antwoord toe.
Met uitzondering van hoofdstuk III, dat uitsluitend de voorgeschiedenis van Eline behandelt, wordt het verhaal chronologisch verteld.
5a. Waar speelt het verhaal zich af?
Het verhaal speelt zich voor het grootste gedeelte af in Den Haag. Als Eline bij haar oom Daniël gaat logeren, speelt het verhaal zich ook even af in Brussel. Helemaal aan het eind van het boek speelt het verhaal zich ook nog af in de tuin van het huis van Paul en Frédérique in Bodegraven.
b. Van welk belang is deze plaats voor het verhaal?
Den Haag is de woonplaats van Eline Vere. Deze plaats is dus van groot belang voor het verhaal. Maar aan de andere kant zou het verhaal zich ook heel makkelijk in een andere stad hebben kunnen afspelen. Brussel en Bodegraven hebben voor het verhaal eigenlijk bijna gen belang.
6. Formuleer in één zin wat het thema is van het verhaal.
7. Noem drie motieven en geef aan hoe ze verbonden zijn met het thema.
· Eenzaamheid
· Milieu
· Noodlot
8a. Verklaar de titel.
Het boek heet Eline Vere. Een Haagsche roman. De hoofdpersoon van het boek is Eline Vere en het verhaal speelt zich af in Den Haag. Daarom heet het boek zo.
9. Bij welke stroming hoort dit literaire werk? Licht je antwoord toe.
Dit boek behoort tot het naturalisme. Een naturalistische schrijver wil aantonen, dat het lot van de mens bepaald is en dat elke poging aan het milieu te ontkomen gedoemd is te mislukken. Dit zie je ook in Eline Vere. Eline probeert wel aan haar milieu te ontkomen, door zich met Otto te verloven, door met haar oom en tante op reis te gaan, maar ieder keer komt ze toch weer terecht in Den Haag. Het lukt haar niet daar weg te komen. Het is ook een somber verhaal. Louis Couperus laat zien door welke factoren het leven van Eline bepaald wordt.
10 Geef de volgende informatie over de auteur:
a. geboren in 1863 te Den Haag; gestorven in 1923 te De Steeg
Voor het begrijpen van het boek heb je geen biografische gegevens over Louis Couperus nodig, maar het is wel leuk om te weten dat hij zelf in Den Haag is geboren.
c. De stroming waartoe de auteur behoort.
naturalisme
d. de centrale thematiek van het werk.
Doordat dit het enige boek is dat ik van Louis Couperus heb gelezen, kan ik niet zeggen wat de centrale thematiek.
11. Geef je eigen mening over het boek en onderbouw deze mening met literaire argumenten.
Ik vond dit een mooi boek om te lezen, maar op een gegeven moment begon ik me verschrikkelijk te ergeren aan Eline. Eline liet zich alles maar aanleunen, ondernam zelf nooit eens wat en was zeer besluitloos. Dat ergeren kwam waarschijnlijk doordat ik het zelf heel anders zou hebben gedaan. Ik vond het toen helemaal niet leuk meer om over haar te lezen; ik las veel liever over de gebeurtenissen rond Frédérique en Paul. Alle gebeurtenissen werden heel uitgebreid beschreven. Zelfs als er alleen maar een dialoog werd gevoerd, werd ook deze uitgebreid beschreven. In het begin vond ik dit wel mooi, maar na een tijd werd het wel een beetje veel van het goede.
Het einde was erg mooi beschreven. Eline komt erachter dat ze altijd met heel haar hart van Otto heeft gehouden en dat ze, door het verbreken van haar verloving, haar kans op geluk heeft weggegooid. Als het tot haar doordringt dat ze teveel slaapdruppels heeft ingenomen en dat ze zal sterven, eet ze het portretje van Otto op, zodat niemand dit op haar zal vinden. Ik had alleen zelf op een ander eind gehoopt. Ik hoopte namelijk dat ze St. Clare een brief zou schrijven waarin ze hem vraagt of hij naar haar toe wil komen. Als hij dan bij haar is gaat ze in op zijn huwelijksaanzoek en wordt ze toch nog een beetje gelukkig. Aan de andere kant is het echte einde ook een perfect einde. Het geeft aan dat het einde van iemand, namelijk de dood van Eline, het begin kan zijn voor een nieuw leven van een ander. Otto pakt zijn leven pas weer op als Eline dood is.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden