Boekverslag Nederlands
Louis Couperus;
Eline Vere

Titelverklaring:
De hoofdpersoon uit het boek is Eline Vere. De ondertitel: ‘een Haagse roman’ verwijst naar de plaats waar de familie Vere woont en waar de meeste gebeurtenissen plaatsvinden.

Motto/ Opdracht:
Geen Motto.
Opdracht: Aan mijn vriend Gerrit Jager.

Opbouw:
Het verhaal is opgebouwd uit 36 genummerde hoofdstukken.

Vertelsituatie:
Er wordt afwisselend gebruik gemaakt van een auctoriale verteller en een personale vertelsituatie.
Er is een hij-perspectief.


Tijd:
Het verhaal speelt ongeveer eind negentiende eeuw. Het is chronologisch verteld maar er zitten enkele flashbacks in. De vertelde tijd is, denk ik, ongeveer vier jaar. Aan het begin van het boek is Eline 23.

Ruimte:
Het verhaal speelt zich voor het grootste gedeelte af in Den Haag. Het Den Haag van de society, de adel.
Ook speelt een belangrijk gedeelte op landgoed de Horze. Het landgoed van Otto’s familie.
Eline vlucht na een ruzie met Betsy hun huis uit, woont dan eerst bij Jeanne Ferelijn en gaat daarna naar haar oom in Brussel. Daar speelt ook een stuk.

Personages:
* Eline Vere (Elly, Nily): aan het begin van het boek is Eline een jonge vrouw van 23 met zangtalent en een uitstekende talenkennis. Ze is zeer fortuinlijk en woont bij haar zus en zwager in huis. Ze wordt door bijna iedereen uitzonderlijk mooi gevonden. Ze is heel bevallig en rustig. Eline wordt vaak vergeleken met haar vader maar daar kan ik niet over oordelen want over hem wordt niets verteld in het boek.
Voor Eline lopen fantasie en werkelijkheid vaak door elkaar. Ook is ze vaak besluitloos en heeft ze een zwakke wil.

Door een aantal tegenslagen en dingen die ze verkeerd interpreteert raakt ze in een depressie waar ze niet meer uitkomt en waar ze uiteindelijk aan overlijdt.
* Betsy van Raat- Vere: is de oudere zus van Eline en is getrouwd met Henk van Raat. Eline en Betsy zijn absolute tegenpolen en hebben redelijk vaak ruzie.
* Henk van Raat: Elines zwager. Met hem kan ze heel goed opschieten. Het is een rustige man. Zijn moeder, de oude mevrouw Van Raat, had graag gezien dat hij met Eline getrouwd was.
* Vincent Vere: een neef van Betsy en Eline. Eline mag hem graag maar Betsy vindt hem vreselijk.

* Oude mevrouw Van Raat: de moeder van Henk en Paul. Ze mag Eline heel graag en dat is wederzijds. Eline woont later nog een tijdje bij haar in huis.
* Paul van Raat: jongere broer van Henk. Lijkt qua karakter helemaal niet op Henk. Hij denkt dat zijn moeder meer van Henk houdt dan van hem. Hij wordt burgemeester en trouwt later met freule Frederique van Erlevoort.
* Frederique van Erlevoort (Freddy): zus van Otto, die een tijdje de verloofde van Eline was. Ze mag Eline totaal niet en heeft Otto ook gewaarschuwd voor Eline. Eline vindt haar daarentegen wel aardig en merkt weinig van de vijandelijkheid van Frederique.
* Baron Otto van Erlevoort: was een tijdje de verloofde van Eline. Zij heeft het uitgemaakt en hij was door helemaal kapot van. Als Eline is overleden heeft hij het eindelijk verwerkt en dan verlooft hij zich met Marie Verstraeten.
* Baron Etiënne van Erlevoort (Eetje): broer van Otto. Voor het verhaal zeer onbeduidend figuur.
* Barones Mathilde van Rijssel- van Erlevoort (Tilly). Is getrouwd geweest met Baron van Rijssel heeft vier kinderen maar is weer gescheiden. Woont nu weer bij haar moeder in huis.
* Oude mevrouw van Erlevoort: moeder van de van Erlevoorten. Verwent haar kleinkinderen heel erg. Is niet echt blij met de keus van Eline van Otto maar ze legt zich bij zijn besluit neer.

* Lily Verstraeten: nichtje van Eline. Trouwt later met George de Woude van Bergh.
* Marie Verstraeten: nichtje van Eline en zus van Lily. Ze vindt Otto eigenlijk altijd al heel sympathieke maar wil dat niet toegeven omdat Otto met Eline is. Ze trouwt later toch met Otto als hij de breuk met Eline heeft verwerkt.
* Meneer Verstraeten: het boek begint met zijn verjaardag. Hij speelt verder en onbelangrijke rol.
* George de Woude van Bergh: wordt de man van Lily Verstraeten.
* Emilie de Woude van Bergh: oudere zus van George maar zij heeft met meneer en mevrouw Verstraeten gepraat en gepleit voor George om een huwelijk met Lily mogelijk te maken.
* Jeanne Ferelijn: vriendin van Eline en Betsy. Ze heeft twee kinderen maar die spelen een hele onbetekende rol in het verhaal. Als Jeanne later een keer komt eten vindt ze Betsy en Eline veranderd vindt ze zichzelf niet echt bij hun passen.
* Lawrence St. Clare: Amerikaanse vriend van Vincent. Zij komen samen naar Europa. Bij Lawrence kan Eline beetje zichzelf zijn. Hij vraagt haar ten huwelijk maar zij zegt hem vijf maanden te wachten. Hij doet dat maar Eline wijst hem af. Net of ze van zichzelf niet gelukkig mag worden.
Onderlinge verhoudingen:
Eline en Betsy zijn zussen. Betsy is getrouwd met Henk. Henk en Paul zijn broers, de oude mevrouw Van Raat is hun moeder. Vincent Vere is een neef van Betsy en Eline. De familie Verstraeten is ook familie van Eline en Betsy.
Verder zijn er geen directe familiebanden maar die ontstaan in de loop van het boek omdat er verscheidene huwelijken plaatsvinden; eigenlijk zou Eline met Otto trouwen. Ze waren verloofd maar die verloving werd door Eline verbroken. Als Otto daar overheen is verloofd hij zich met Marie Verstraeten. Verdere huwelijken: Paul van Raat en Frederique van Erlevoort, Lily Verstraeten en George de Woude van Bergh. Maar van tevoren iedereen kende elkaar wel want ze maakten allemaal deel uit van de Haagse adel, de society. Iedereen, op de familie Ferelijn en George de Woude van Bergh na, had, in meer of in mindere mate, vermogen.





Motieven:

Eenzaamheid; Eline voelt zich ondanks alle feestjes en soupers niet echt op haar plaats bij deze mensen. Ze doet zich wel altijd vrolijk voor.
Noodlot; dit is waarschijnlijk het hoofdthema in het boek. Vincent geloofd dat de mens geen eigen wil heeft en dat het leven wordt bepaald door het Noodlot. Eline krijgt heel erge angst voor het noodlot. Ze is bang dat haar huwelijk met Otto alleen is bepaal door erfelijke factoren en omstandigheden. Ze is bang dat ze zelf niets meer in de hand heeft. Daarom begint ze allerlei signalen verkeerd te interpreteren en dat veroorzaakt de breuk met Otto.
Milieu: het milieu waarin Eline zit is van cruciaal belang. Iedereen is gevormd door zijn of haar afkomst. Eline houdt niet van het oppervlakkige sfeertje. Daarom lopen bij haar fantasie en werkelijkheid vaak dor elkaar heen.
Passie voor muziek; Eline kan heel mooi zingen. Ze zong vaak duetten met Paul van Raat bij de piano. Dat vond de oude mevrouw Van Raat zo mooi om te horen. En Eline wordt ook verliefd op een operazanger, Fabrice, doordat ze vaak in een droomwereld leeft denkt ze dat hij ook wat voor haar voelt en speciaal voor haar zingt.

Thema:
In het thema komen alle motieven samen: door het milieu, het oppervlakkige voelt ze zich vaak eenzaam. En door die droomwereld geloofd ze heilig in het noodlot en daarvan wordt ze zo ongelukkig dat het haar ondergang wordt.






























Samenvatting Eline Vere door L. Couperus.

Meneer Verstraeten viert zijn verjaardag. Hij heeft veel goede vrienden uitgenodigd. Eline Vere is er niet, ze voelt zich niet ‘wel’. Haar zus Betsy en zwager Henk zijn er wel. Eline woont, sinds de dood van haar ouders, in huis bij haar zus en diens man. Tijdens het feest worden een aantal ‘tableaux vivants’ opgevoerd, onder andere Frederique van Erlevoort, Lily en Marie Verstraeten aan meedoen. Als Betsy en Henk thuiskomen is Eline nog wakker. Ze wil weten hoe het geweest is maar Betsy heeft geen zin om het te vertellen. Ze heeft met Henk een heel diep gesprek. Eline denkt eraan om te sterven maar Henk weet haar daar van af te praten en haar weer even vrolijk te maken.
Als nichtje van de familie Verstraeten gaat Eline meneer Verstraeten alsnog feliciteren. Dan is er juist een fotograaf die foto’s komt maken van de tableaux. Eline had graag met hen meegedaan maar ze voelt zich zo oud vergeleken met hen.


Betsy organiseert een intiem diner waarvoor de familie De Woude van Bergh en de familie Ferelijn zijn uitgenodigd. Jeanne is een oude schoolvriendin van Eline en Betsy maar zij hoort niet echt bij de society en daardoor vindt ze dat Betsy en Eline veranderd zijn, ze voelt zich niet meer thuis bij hen. Als de Ferelijns naar huis gaan gaat de rest naar de opera. Daar treedt
Voor het eerste een nieuwe bariton op, Théo Fabrice. Eline wordt verliefd op hem. In de pauze duikt Vincent Vere, een neef van Eline en Betsy op. Ze hebben hem al jaren niet gezien.

Mevrouw Van Raat komt langs om thee te drinken. Eline en Paul zingen een paar duetten en mevrouw vindt ze zo goed bij elkaar passen. Ze is helemaal weg van Eline.
Eline legt een plakboek aan van Fabrice.
Op Sinterklaas zijn de Verstraetens en de Van Raats uitgenodigd bij de familie van Erlevoort. Eline krijgt een waaier van Bucchi. Ze is er bijna zeker van dat ze hem van Fabrice heeft gekregen. Frederique van Erlevoort weet dat de waaier van haar broer Otto komt. Maar ze laat niets blijken, mede omdat ze Eline niet aardig vindt.
Iedere ochtend gaat Eline wandelen door het bos met de honden van Henk inde hoop dat ze Fabrice tegen komt. Dit gebeurt een enkele maal en daardoor beseft ze eindelijk ook dat hij niets voor haar voelt. Haar verliefdheid is over en ze verbrandt haar plakboeken.
Na een van die boswandelingen neemt ze de honden mee naar huis, Betsy haat die beesten en Eline en zij krijgen enorme ruzie. Ze spreken een week niet tegen elkaar.

Eind januari is Eline jarig. Betsy een Eline hebben nog steeds ruzie. Henk brengt haar verjaardagscadeau naar haar kamer maar hij vindt dat ze het bij moet leggen met Betsy. Ze verzoenen zich maar niet van harte. Ze spanning blijft.
Vincent komt langs. Eline adoreert hem maar Betsy kan hem wel schieten. Hij vertelt over een Amerikaanse vriend die voor hem een baan zoekt in New York. Eline zegt dat ze ook wel weg wil uit Den Haag.

De familie Verstraeten krijgt bezoek van George de Woude. Hij wordt koel ontvangen maar Lily blijkt toch stiekem gevoelend voor hem te koesteren en hij voor haar. Hij bespreekt met Emilie de consequenties van een eventueel huwelijk met Lily.






In het voorjaar laat Otto zijn liefde voor Eline tegenover haar blijken. Ze had nooit gedacht dat die waaier van hem kwam. Iedereen verwacht zeer binnenkort een verloving. Frederique is niet gelukkig met de partnerkeuze van haar broer. Ze vindt Eline maar niets en ook haar zus Mathilde en de zusjes Verstraeten denken er zo over.
Eline twijfelt over Otto’s huwelijksaanzoek maar Otto heeft geduld. Ze organiseert een partijtje en nodigt Otto ook uit. Alle andere gasten wachten op dé mededeling maar die komt niet. Net op het moment dat Otto naar huis wil gaan werpt ze zich in zijn armen en daarmee is de verloving een feit.

Eline wordt door Otto’s familie uitgenodigd om de zomer door te brengen op hun landgoed de Horze in Gelderland. In die tijd vraagt Betsy of Vincent blijft logeren tijdens Elines afwezigheid. Eigenlijk mag ze hem niet want hij is haar absolute tegenpool.

Eline is heel gelukkig op de Horze. Ze ontmoet twee van Otto’s zussen die bij hun man zijn gaan wonen, de een in Engeland en de ander in Zwolle. Ze is dol op alle kinderen (en zij op haar) en ze kan geheel zichzelf zijn. Zelfs Mathilde en Frederique beginnen haar nu aardig te vinden. Otto’s liefde geeft haar vleugels, dit is haar droomwereld, een wereld die ze kent uit haar romannetjes. Ondanks alles heeft Eline een grote angst: haar geluk is bijna volmaakt en ze heeft niet vergeten wat Vincent heeft gezegd over het Noodlot. In dezelfde periode vraagt Paul van Raat Frederique van Erlevoort te huwelijk, maar door haar trots denkt ze dat hij een geintje maakt en wijst ze hem af. Als ze later beseft wat ze gedaan heeft is het dezelfde trots die haar ervan weerhoudt naar Paul te gaan en alles uit te praten.

Als ze weer terug is in Den Haag praat ze daar nog eens met Vincent over. En over haar relatie met Otto. Vincent valt dan flauw en moet zich heel rustig houden. Eline gaat hem helemaal vertroetelen tot groot ongenoegen van Betsy want die wil hem weg hebben. Eline interpreteert het flauwvallen als een teken van liefde voor haar, dat Vincent niets kan/ wil horen over Otto. Zo wordt een keer heel kwaad op Otto. Van Henk moet ze haar excuses aanbieden maar de breuk blijft aanwezig en Eline schrijft hem een brief waarin ze de verloving verbreekt. Otto vindt heel veel steun bij zijn familie en het duurt heel lang voordat hij dit verwerkt heeft.

Betsy heeft genoeg van Vincent. Ze krijgen knallende ruzie en Vincent neemt afscheid van Eline. Die heeft nooit begrepen waarom Vincent niet op haar avances inging (zij dacht nog steeds dat hij verliefd op haar was). Eline en Betsy krijgen ook vreselijke ruzie, om Vincent en Eline rent het huis uit, door vreselijke kou en wind en regen, naar Jeanne Ferelijn. Ze zou nooit meer terug komen. Eline vat heel erg kou en is een maand ziek. Dan gaat ze weg bij de familie Ferelijn, naar haar oom in Brussel. Met hem en zijn vrouw gaat Eline anderhalf jaar reizen.

In de anderhalf jaar dat Eline weg is gebeurt er erg veel in Den Haag. George en Lily trouwen. Lily en George wonen op een bovenwoning in Den Haag die Marie en Emilie hebben ingericht. Marie Verstraeten is verliefd geworden op Otto.
Als Eline terugkeert in Den Haag gaat ze bij de moeder van Henk wonen. Deze heeft een kamer ingericht met al Elines persoonlijke spullen en Eline is blij dat ze nu bij iemand kan wonen die echt van haar houdt. Mevrouw is blij dat ze eindelijk eens goed voor Eline kan zorgen en dat ze gezelschap in huis heeft.



Eline is erg ziek, ze kan niet meer zingen en heeft last van hallucinaties. De dokter constateert dat ze longtering heeft ten gevolge van een verwaarloosde kou. Hij adviseert haar veel rust te nemen en wat afleiding te zoeken. Eline wijdt zich een tijdje aan liefdadigheid en religie maar kan ook daar geen rust in vinden. Ze besluit weer naar haar oom in Brussel te gaan.
Maar ook dat is niet zoals ze het graag wilde. Ze kan zich slecht aan passen aan de levensstijl van haar oom en tante. Dan ontmoet ze plotseling Vincent en diens Amerikaanse vriend, Lawrence St. Clare. Eline en Lawrence gaan veel met elkaar om en Eline krijgt iets van haar vroegere kalmte wat iedereen zo mooi vond, terug. Na een paar dagen kondigen Lawrence en Vincent hun vertrek naar Rusland aan. Ze zullen daar vijf maanden blijven. Voor hun vertrek doet Lawrence Eline een huwelijksaanzoek maar zij zegt dat ze tijd nodig heeft om te beslissen. Ze zal het hem laten weten als ze terug zijn uit Rusland. Lawrence zegt dat hij eerder terug zal komen als ze eerder een besluit heeft genomen. Voor haarzelf beslist ze dat ze nooit met hem zal trouwen, dat Otto de enige was van wie ze ooit gehouden heeft en de enige die in haar hart mag zijn. Ze ziet nu ook dat ze in de tijd dat ze met Otto pas echt gelukkig was.


In Den Haag zorgt mevrouw Van Erlevoort er met mevrouw Van Raat voor dat Frederique en Paul weer bij elkaar komen omdat ze allebei te trots waren om het uit te praten. Paul is nu burgemeester in Heibeek.

Eline besluit weer terug te gaan naar Den Haag. Betsy heeft een kamer in een pension voor haar gehuurd. Eline denkt daar weer tot rust te kunnen komen en rustig na te kunnen denken over (de zin van) het leven. Maar het tegendeel is waar, ze wordt weer heel erg depressief en denkt aan zelfmoord. Ook slaapt ze heel slecht. Van de dokter krijgt ze morfine om goed te kunnen slapen. Dat helpt een tijdje maar al gauw slaapt Eline helemaal niet meer. De dokter heeft gezegd dat ze niet meer dan een bepaalde dosis mag nemen, anders zou het wel eens verkeerd kunnen aflopen. Eline ziet nu helemaal geen verschil meer tussen werkelijkheid en fantasie. Ook denkt ze dat niet zij maar Otto trouweloos is geweest en de breuk heeft veroorzaakt tussen hen. In een vlaag van waanzin neemt ze teveel morfine en ze overlijdt.

Na haar dood trouwen Paul en Frederique, ze gaan in Heibeek wonen. Ook komt er een verloving tussen Marie en Otto, die nu eindelijk over Eline heen is.