Keuze en Persoonlijke reactie:
Ik heb het boek Eerst grijs dan wit dan blauw van Margriet de Moor gekozen op aanraden van mijn leraar Nederlands. Ik had een lijstje met titels die mij wel leuk leken om te lezen en daar zat dit boek ook bij. Ik wilde het boek wel lezen, juist omdat het me erg interessant leek. Ik wist nog helemaal niets van dit boek af, dus het leek me op het eerste gezicht ook wel moeilijk.
Toen ik Eerst grijs dan wit dan blauw las, had ik niet het gevoel dat ik het boek erg moeilijk zou vinden. Ik wist dan ook niet echt veel van het verhaal af. Ik dacht dus ook dat de hoofdpersoon uit het boek Erik was, wat naderhand niet zo bleek te zijn. Toen begon ik het boek op de een of andere manier wel te waarderen. Ik vond de schrijfstijl van de schrijfster erg mooi en apart. Het feit dat het verhaal uit vier delen bestaat, waarvan elk deel vanuit een ander perspectief vertelt wordt, vind ik echt erg mooi. Ik had ook een heel ander beeld van het boek op het begin en die veranderde naarmate ik het boek verder las. Het feit dat het verhaal verschillende vertelmomenten heeft, vind ik juist erg apart. Ik heb ook nog nooit een eerder verhaal gelezen die op deze schrijfwijze geschreven werd.
Ik moet wel eerlijk toegeven dat ik soms het verhaal gewoon echt niet wilde lezen. Dat gebeurde vooral toen ik bij het deel van Magda gekomen was. Haar leven is echt een puinhoop en hoe ze dan op zoek is naar zichzelf vind ik knap, maar soms ook wel irritant. Ik kwam soms in de war omdat ik de draad van het verhaal kwijt was. Je moet echt geduldig het boek lezen en niet te snel opgeven. Je moet echt noteren waar Magda is op welk moment en de tijdsduur goed aangeven. Als je dat niet doet raak, je de draad van het verhaal kwijt en kun je net als ik weer een stuk opnieuw lezen. [ wat op zich niet zo erg is want het schept alleen maar meer duidelijkheid ].
Het verhaal was over het algemeen niet moeilijk te lezen, maar zoals ik al eerder vermeld heb, moet je wel goed aantekeningen maken zodat je een goed en duidelijk overzicht van het verhaal hebt. Het taalgebruik is alledaags en dat is natuurlijk mooi meegenomen in een boek. Je snapt dan natuurlijk ook meer en beter het verhaal.
Interessant is ook wel een goed woord voor het boek. Het proces dat het hoofdpersonage Magda meemaakt, tijdens het zoeken naar zichzelf, vind ik persoonlijk een interessant proces. Hoe het begint vind ik dan ook het meest geweldig van allemaal. Ze stapt gewoon de bus in zonder een echt duidelijk idee te hebben waar ze naartoe zou willen gaan. Het enige dat ze wel weet is dat ze naar haar schoonmoeder en schoonzus wil gaan. Maar daar blijft het ook bij. De onzekerheid van het personage maakt het boek dan ook interessanter. Bij mij wekt dat ook nog eens nieuwsgierigheid op. Ik had soms wel de neiging om te stoppen, maar tegelijkertijd ook weer het gevoel gewoon door te moeten gaan. Juist omdat ik wilde weten hoe het met haar af zou lopen. Ik wilde weten of Magda zichzelf gevonden had tijdens haar zoektocht, voordat ze vermoordt werd. Het boek laat je zoveel afvragen, waardoor je nieuwsgierigheid alleen maar toeneemt.
Uiterlijke Bouw:
Ik heb de 25ste druk van Eerst grijs dan wit dan blauw gelezen. Dit boek heeft een blauw kaft met de voeten en een deel van de benen van een vrouw. Je ziet op de afbeelding dat de vrouw haar open schoenen aandoet en de linker vastmaakt. Toen ik het boek herlas, viel er mij iets op. Namelijk in het deel dat verteld wordt door Robert op bladzijde 114.
“Je strakzittende broek met de jongensbroek en de bandjes om je kuiten. Je zwarte pumps. Je blouse die openvalt aan je hals. Je rode oorhangers. Ik zie je over een kwartier… “
De zwarte pumps deden mij meteen denken aan het kaft van het boek. Daar zie je namelijk ook zwarte pumps. Maar ik kreeg er steeds meer een dubbelgevoel over. Ik dacht juist dat je Magda zag, die aanstalten maakte om te vertrekken en op zoek te gaan naar zichzelf. Dat is dan ook de reden waarom ik juist eerder denk dat het een vertrekkende Magda is, in plaats van de Magda die het bevel van Robert uitvoert.
Centrum:
Ik zie niet echt een symmetrie of cyclus in de opbouw van het verhaal. Ik heb één deel uitvoerig behandeld en daar is mij wel iets opgevallen. Ik zie in dat deel namelijk een soort van herhaling en een centrum. Als je goed naar de tijdlagen in mijn handelingsschema: TIJD kijkt, zie je dat het begin regelmatig verloopt. Namelijk heden - verleden – heden – enzovoorts. Totdat we bij scène 8 – 9 – 10 komen. Daar zit namelijk het centrum. Deze scènes staan alledrie in hoofdstuk drie van deel één. Met zijn drieën vormen ze achtereenvolgens het verleden. In scène 8 komt een prospectief op scène 10. Erik gaat namelijk vreemd met Magda en dat wordt in scène 8 aangekondigd. In scène 10 wordt het uitgebreider weergegeven. In scène 9 wordt verteld wat er allemaal voorafgaat aan het proces van vreemdgaan. Wat juist het belangrijkste is aan deze 3 scènes, is het feit dat Magda haar zwijgzaamheid achterwege laat. Erik is de eerste die haar zwijgen op kan leggen en iets te weten komt over de twee jaar die ze verdwenen was. Juist in die scènes die achtereenvolgens het verleden vormen, zijn belangrijk in deel één. Het feit dat zij op de een of andere manier duidelijk maken dat de zwijgzaamheid van Magda doorbroken wordt, vormt in mijn ogen het centrum van het verhaal.
De a-chronologie:
Aan mijn leesdossier kun je wel zien dat het verhaal niet chronologisch is. Het verhaal bevat veel flashbacks, maar ook veel gedachten. De a-chronologie is er natuurlijk niet voor niets. In mijn ogen zie ik dat de schrijfster het boek chaotisch heeft geschreven.
Natuurlijk heeft de chaotische wijze van schrijven een verwijzing. Een schrijver doet dat natuurlijk niet zomaar. Chaos is op de een of andere een motief uit het boek. Juist dat motief, slaat op alle personages uit het verhaal. Niemand heeft zijn of haar leven op een rijtje. Niemand kan alles overzien. Ook wij niet. Ons leven ligt overhoop, alleen merken wij dat niet zo snel. Net zoals de vertellers uit Eerst grijs dan wit dan blauw. Als je dit boek leest, lees je alles zoals zij het zien. Je leert ze kennen en weet gedeeltelijk hoe ze leven. Je merkt dan overduidelijk dat hun leven chaotisch is. Dit verhaal is ook als het ware chaotisch geschreven. Juist die a-chronologie slaat op de chaos die elk mens in het leven heeft. Ik denk dan ook dat de schrijfster expres dit boek zo geschreven heeft. Ik het gevoel dat Margriet de Moor Eerst grijs dan wit dan blauw op deze manier het boek heeft geschreven, om een spel te spelen met de lezer.
Ze wil de lezer duidelijk maken hoe zijn leven eruitziet. Juist door de personages aan het woord te laten, leer je hoe hun leven eruitziet. Misschien kom je jezelf wel tegen in een van de karakters. Dan weet je zeker dat jouw leven niet helemaal verloopt zoals iedereen het graag zou willen.
Flashbacks:
De flashbacks in het boek hebben natuurlijk net zoals bij ieder ander boek een speciale betekenis. In dit geval is het zo om het verhaal duidelijker te maken. Het boek bestaat uit 4 delen. Deel 1 en 4 hangen samen en vormen het heden. Deel 2 en 3 hangen echter ook samen, maar staan voor het verleden. Het boek heeft dus als tijdsvolgorde medüsinrebus. Het begint niet vanaf het begin, maar gewoon ergens in het midden.
Als Margriet de Moor ab ove had willen gebruiken, had ze de delen als volgt in moeten delen » 2 – 1 - 4. Wat natuurlijk opvalt, is dat deel 3 er niet tussen zit. Deel 3 is dan ook een speciaal deel. Het is apart. Het past eigenlijk nergens tussen. Je moet dat deel als het ware zien als een onderdeel van deel 2. Juist dat geeft een speciaal effect aan het boek. De flashbacks komen duidelijker naar voren. Iedereen kan dan merken dat de flashbacks een functie uitoefenen. Namelijk het duidelijk maken hoe het verhaal verloopt. De flashbacks zijn natuurlijk om de karakters goed te begrijpen.
Persoonlijk werd ik soms wel gek van de a-chronlogie, maar op een gegeven moment kon ik het wel waarderen aan dit boek. Als de schrijfster dit boek chronologisch geschreven had, had ik denk niet een al te positieve mening over dit boek gehad. Ik ben dus wel tevreden over de opbouw van het verhaal.
Tijdverdichting/Tijdvertraging:
In dit boek komt zowel tijdverdichting als tijdvertraging voor. Dat kun je voornamelijk opmerken in het derde deel. De zoektocht van Magda wordt bijna alleen maar op die manier weergegeven. Een duidelijke versnelling, is het verblijf van Magda in Berlijn. Ze verbleef daar een tijdje, maar daar wordt helemaal niets over verteld. Je weet alleen dat Magda’s familie haar afzet op het station, waarna ze naar Praag vertrekt omdat ze vindt dat haar reis te kort duurde. Dit is nou een versnelling. De versnellingen zijn op die manier weergegeven omdat ze niet echt een belangrijke rol spelen in het boek. Dit deel van heel het proces beschrijft de schrijfster dus ook met recht beknopt. De vertragingen in het boek zijn voornamelijk korte periodes met veel gedachtes. Die vormen een belangrijke schakel met het heden en de toekomst.
Prospectieve/ retrospectieve:
Ook heeft Eerst grijs dan wit dan blauw vooruitwijzingen en terugverwijzingen.
Een vooruitwijzing als voorbeeld, is bijvoorbeeld op bladzijde 164. Daar wordt duidelijk dat Magda over 45 minuten in Parijs aan zal komen. Waarna ze vervolgens naar Cevennen af zal reizen. Op de volgende pagina staat echter dat ze in het vliegtuig zit op weg naar Québec. Niet kort daarna wordt er over haar verblijf in Cevennen verteld. Wat ik persoonlijk toch wel een mooie vooruitwijzing vindt, is de droom van Magda [pagina 203]. Als ze Robert net kent, krijgt ze een droom. In die droom zit een vooruitwijzing. Magda is daar een klein kind, aan de hand van een man met een wit overhemd. Ze ziet niet wie het is, maar desondanks weet ze toch dat het haar vader is. Maar het is niet alleen haar vader. Tegelijkertijd is het ook Robert. Als de man haar hand loslaat en ergens naar wijst, kijkt ze ernaar.
“Op een richel in de verre rotswand ligt, zonder enige dramatiek, een mes.”
Als je goed nagaat, wijst dit stukje naar de dood van Magda. Dit stuk viel me eerst niet echt op, maar toen ik het boek herlas, wist ik dat dit stukje een prospectief was op de moord van Magda. Wat ook een duidelijk vooruitzicht is op de dood van Magda, is de droom die Robert heeft een paar nachten voor haar terugkomst. Hij voorziet haar dood en kan haar zwijgzaamheid niet uitstaan. Dat zowel Robert als Magda de dood van Magda voorziet, vind ik persoonlijk toch wel een mooi vooruitzicht.
Een terugverwijzing kun je terugvinden op pagina 262-263. Daar heeft Nellie het over het bezoekje van haar en haar man aan Magda en Robert op de dag van de moord.
Op bladzijde 264 staat echter weer een terugverwijzing naar het moordwapen. Die werd al eerder op in het boek aangegeven.
Verteltijd/ vertelde tijd:
Het boek dat ik gelezen heb heeft 273 bladzijden. Ik heb er in totaal ongeveer 7 à 8 uur over gedaan om het boek goed uit te lezen.
De tijd waarop het verhaal verteld wordt is verschillend. Het eerste deel speelt zich af in 1 dag, het tweede deel duurt 3 jaar. In dit deel laten mensen vaak een steekje vallen. Ze denken dat het twee jaar duurt, maar ze hebben niet door dat er sprake is van een tijdverdichting. Jammer genoeg hebben de meeste mensen dat pas heel laat door.
Het derde deel duurt 2 jaar. Het laatste deel daarentegen, duurt net als het eerste deel maar één dag. In mijn globale tijdoverzicht van het boek Eerst grijs dan wit dan blauw, kunt u zien hoe dat er als het ware uitziet.
Mooiste Scène:
Er zijn een aantal scènes dat ik wel mooi vind in het boek. De scène op bladzijde 176 vind ik toch wel één van de mooiste. Magda is in Cevennen en weerziet het oude huis waarin ze verbleef toen ze met Robert daar woonde. Juist dat weerzien doet haar heel veel pijn. Als ze de nieuwe bewoners ziet, krijgt ze herinneringen aan het verleden.
“Papa! Dominique! Papa! Dominique! Mijn hartslag werd traag. Stond ik hier soms te bevriezen? Met mijn hoofd tegen de mosachtige stam geleund voelde ik hoe de ene gebeurtenis weggeleed en plaats maakte voor een andere.”
Dit deel van de scène doet mij het meest. In het meisje dat in haar oude huis woont, ziet zij zichzelf en in die man haar vader. Ze krijgt een pijnlijke herinnering aan haar vader. Haar vader werd in 1944 verraden en zij voelt zich daar ook schuldig over. Zij is namelijk degene die de deur opende en de Gestapomannen binnenliet. Daar voelt ze zich zo schuldig over, waardoor ze er alleen maar pijnlijke herinneringen aan overhoudt.
Het feit dat deze herinnering plaatsmaakt voor een andere pijnlijke herinnering vind ik toch het mooist. Magda wilde graag een kind van Robert, maar keer op keer mislukte hun pogingen.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
D.
D.
knap gedaan. Ik heb deze gemaakt en opgestuurd he
18 jaar geleden
AntwoordenD.
D.
Goed zo
17 jaar geleden
Antwoorden